Ολόκληρη η επιστολή του Μίκη Θεοδωράκη για τα Σκόπια
Κύριε Νακόσκι,
Υποθέτω ότι είσθε πολύ νέος και επομένως δεν γνωρίζετε ορισμένα γεγονότα που συνέβησαν πριν από πάρα πολλά χρόνια και που εξηγούν τη σημερινή στάση μου στο θέμα των σχέσεων ανάμεσα στους δύο λαούς μας.
Πριν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το νεαρό και αδύνατο τότε ΚΚΕ θέλησε να γίνει μέλος της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Μόσχα), το Βουλγαρικό και το Γιουγκοσλαβικό Κομμουνιστικό Κόμμα έθεσαν ως προϋπόθεση για την ένταξή του να δηλώσει ότι συμφωνεί να σχηματισθεί ανεξάρτητο κομμουνιστικό κράτος με το όνομα «Μακεδονία» που να συμπεριλαμβάνει όλη την Βόρειο Ελλάδα.
Όπως ήταν φυσικό, ξεσηκώθηκε θύελλα στην Ελλάδα, που ανάγκασε το ΚΚΕ να αναθεωρήσει αυτήν τη θέση. Του έμεινε όμως ένα μεγάλο στίγμα, που νομίζω ότι έσβησε όταν το ΚΚΕ μπήκε στα 1941 επικεφαλής της Αντίστασης κατά των Γερμανών.
Στο τέλος του πολέμου, δημιουργήθηκε η Κομμουνιστική Γιουγκοσλαβία και τότε ο Τίτο έδωσε στο νότιο τμήμα της χώρας, στην περιοχή του Βαρδάρη, το όνομα «Μακεδονία», με την ελπίδα ότι θα μπορούσε να βρεθεί στο μέλλον η ευκαιρία να φτάσουν τα σύνορα της χώρας του στο Αιγαίο.
Το δυστύχημα για τη χώρα μας ήταν ότι μετά την απελευθέρωσή της από τους Γερμανούς οδηγηθήκαμε στον Εμφύλιο Πόλεμο, κατά τον οποίο η κυβέρνηση των Αθηνών εξαρτούσε την επιβίωσή της από τη βοήθεια των Δυτικών Δυνάμεων. Ήταν εντελώς εξαρτημένη και, όπως φάνηκε, ειδικά οι Άγγλοι δεν ήθελαν να ενοχληθεί ο Τίτο, με την ελπίδα ότι θα έκανε αυτό που τελικά έκανε. Δηλαδή να διακόψει τις σχέσεις του με τη Μόσχα.
Γι' αυτό τον λόγο οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν διαμαρτυρήθηκαν τότε, ενώ όλος ο κόσμος γνώριζε ότι με το όνομα αυτό ο Γιουγκοσλάβος ηγέτης δημιουργούσε τον Δούρειο Ίππο για να επαναλάβει αυτό που έκανε ως άνθρωπος της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Δηλαδή τη δημιουργία της Μακεδονίας του Αιγαίου.
Τότε δημιουργήθηκε ο μύθος της καταγωγής των κατοίκων της περιοχής αυτής από τον Μέγα Αλεξάνδρο, με όλα τα γνωστά που περιλαμβάνονταν (και δεν ξέρω αν περιλαμβάνονται ακόμα) και στο Σύνταγμα της χώρας σας. Δηλαδή της Μεγάλης Ιδέας του Αλυτρωτισμού με την οποία γαλουχήθηκαν πολλές γενιές, οι οποίες έχουν συνδεθεί -όπως κι εσείς υποθέτω- με την ιδέα αυτή ολοκληρωτικά. Κι εγώ τους καταλαβαίνω απολύτως που θεωρούν τον εαυτό τους Μακεδόνες, αφού με τον μύθο αυτόν μεγάλωσαν.
Θα πρέπει όμως να αναγνωρίσετε κι εσείς ότι κι εμείς έχουμε δίκιο όταν με βάση αυτό το όνομα στέλνετε χάρτες της Μακεδονίας του Αιγαίου που φτάνουν ώς τον Όλυμπο, διατείνεσθε ότι εμείς οι Έλληνες είμαστε κατακτητές της ίδιας μας της συμπρωτεύουσας, της ελληνικής Θεσσαλονίκης κ.λπ. κ.λπ., αμφισβητώντας έτσι την ίδια την ακεραιότητα της χώρας μας.
Πώς λοιπόν ζητάτε από μένα να είμαι… «κοσμοπολίτης» όταν με όλα αυτά τα μυθεύματα κάποιοι επιδιώκουν να ακρωτηριάσουν την πατρίδα μου;[/b]
Η μοίρα όμως, αγαπητέ κύριε Νακόσκι, το έφερε έτσι, ώστε να μάθω από πρώτο χέρι τις δολοπλοκίες της γιουγκοσλαβικής ηγεσίας, προκειμένου να γίνω κι εγώ συνεργός σ' αυτή την πολιτική της «Μεγάλης Μακεδονίας». Ήταν τότε που συνέθετα τη μουσική για τη μάχη της Σιουκέσκα και επισκεπτόμουν συχνά την ενιαία τότε Γιουγκοσλαβία, προσκεκλημένος του σ. Τίτο που τόσο θαύμαζα και εκτιμούσα.
Τότε λοιπόν ο ίδιος ο Τίτο μου ζήτησε να γράψω τη μουσική για μια σκοπιανή ταινία. Όταν διάβασα το σενάριο, το οποίο εμφάνιζε εμάς τους Έλληνες ως κατακτητές της Θεσσαλονίκης και καταπιεστές των κατοίκων της,
τότε όχι μόνο αρνήθηκα να γράψω τη μουσική αλλά είχα και το θάρρος να έρθω σε έντονη αντιπαράθεση με τον Τίτο. Διότι διαπίστωσα ότι ήταν ο ίδιος που θεωρούσε ότι αφού η Μακεδονία «η δική του» ήταν ιστορική αναγκαιότητα, σύμφωνα με τη δική του «κομμουνιστική» αντίληψη, νομιμοποιείτο να δημιουργήσει ένα κομμουνιστικό κράτος σε βάρος μιας χώρας καπιταλιστικής όπως ήταν η Ελλάδα.
Οι σχέσεις μας τότε διαταράχθηκαν, ιδίως όταν του τόνισα ότι δεν έπρεπε αυτός που έθεσε την πατρίδα του πάνω από τη Μόσχα και τον Στάλιν να μη μπορεί να εκτιμήσει τον δικό μου πατριωτισμό που κι εγώ έχω το θάρρος να τον θέτω πάνω απ' όλα.
Στη ζωή μου ολόκληρη απέδειξα, νομίζω, πόσο είμαι πραγματικά ταγμένος στην υπόθεση της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών.
Και δεν έχω κανένα δισταγμό να δηλώσω ότι δεν έχω τίποτα με τον λαό σας, που τον αισθάνομαι πολύ κοντά μου, όπως τότε που διηύθυνα τον «Ζορμπά» στα Σκόπια.
Όταν όμως βλέπω την υπόθεση αυτή της ειρηνικής συνύπαρξης των λαών μας να γίνεται πρόσχημα στα χέρια κάποιων σκοτεινών δυνάμεων που εκμεταλλεύονται τους λαούς και το τελικό αποτέλεσμα να είναι να κινδυνεύει αυτήν τη στιγμή η εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μου, δεν είναι δυνατόν να μην αντιδράσω με όλες μου τις δυνάμεις.
Μετά τιμής
Μίκης Θεοδωράκης
Αναλυτικά η επιστολή του Μίκη Θεοδωράκη, όπως δημοσιοποιήθηκε στην προσωπική του ιστοσελίδα, έχει ως εξής:
«Το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών στα 1992 αποφάσισε για μια εθνική κοινή γραμμή πλεύσης σε μια ονομασία στην οποία δεν θα περιέχεται η λέξη "Μακεδονία".
Τυχόν υποχώρηση από αυτή τη γραμμή θα έχει ολέθρια αποτελέσματα για το μέλλον της χώρας μας, δεδομένου ότι, μετά την οκταετή καταλήστευση του ελληνικού λαού που μας οδήγησε στην σημερινή δραματική κατάσταση, το μόνο που μας απομένει είναι η διαφύλαξη της εθνικής μας ακεραιότητας. Η κυβέρνηση των Σκοπίων απειλεί χωρίς προσχήματα την ακεραιότητα της πατρίδας μας. Με όχημα το όνομα "Μακεδονία" και παραμορφώνοντας τα ιστορικά γεγονότα σε βαθμό γελοιότητας, επιδιώκει την επέκταση των συνόρων της εις βάρος των δικών μας για τη δημιουργία της λεγόμενης "Μακεδονίας του Αιγαίου".
Ο στόχος αυτός λειτουργεί εδώ και δεκαετίες ως βασικός εθνικός στόχος της γειτονικής χώρας, με αποτέλεσμα να έχουν γαλουχηθεί γενιές Σκοπιανών με την ιδέα αυτή και να έχουν σήμερα την πεποίθηση ότι είναι κατευθείαν απόγονοι των βασιλέων της Μακεδονίας Φιλίππου και Μεγάλου Αλεξάνδρου. Με μια κολοσσιαία πραγματικά προπαγάνδα, κατόρθωσαν να παρασύρουν σ' αυτή την ιστορική γελοιότητα μεγάλο αριθμό κρατών, επωφελούμενοι συγχρόνως και από τη στάση των Ελλήνων υπευθύνων που δεν έκαναν καμία προσπάθεια να ανασκευάσουν στα μάτια των ξένων αυτήν τη χονδροειδή παραποίηση της Ιστορίας.
Και φτάσαμε στο θλιβερό σημείο που μας θίγει ως λαό, να είμαστε αναγκασμένοι να απολογούμεθα για τον πατριωτισμό μας!
Ε
άν υποχωρήσουμε αυτήν τη στιγμή από τη θέση μας για το όνομα είναι σαν να ανοίγουμε τους ασκούς του Αιόλου. Οφείλουμε να επαγρυπνούμε για τη διαφύλαξη της εθνικής μας ακεραιότητας, δεδομένου ότι υπάρχουν ισχυρές διεθνείς δυνάμεις που έχουν στόχο τους τη σαλαμοποίηση της περιοχής των Βαλκανίων. Η περίπτωση της Γιουγκοσλαβίας είναι νωπή. Το επόμενο θύμα θα είναι η χώρα μας. Τα μαύρα σύννεφα που μας απειλούν γίνονται κάθε μέρα και περισσότερο ορατά. Εάν υποχωρήσουμε τώρα στην ανοιχτή πρόκληση των Σκοπίων, που χωρίς να έχουν παραιτηθεί από τον κύριο στόχο της εθνικής τους πολιτικής επιδιώκουν σήμερα να γίνουν μέλος του ΝΑΤΟ με την ψήφο τη δική μας, για να μπορούν αύριο-μεθαύριο να μας απειλούν από μια θέση υψηλότερη και ισχυρότερη, τότε θα είμαστε άξιοι της μοίρας μας.
Κύριοι της ελληνικής κυβέρνησης, το βάρος που καλείσθε να σηκώσετε είναι ασήκωτο. Και γι' αυτό μην το κάνετε. Μείνετε πιστοί στην κοινή εθνική γραμμή του 1992. Οι ευθύνες που φορτωθήκατε στον οικονομικό τομέα είναι μεγάλες. Όμως εκείνες που έχουν σχέση με την εθνική μας ασφάλεια και ακεραιότητα είναι συντριπτικές και το δυστύχημα είναι ότι δεν θα παρασύρουν μόνο εσάς αλλά ολόκληρη τη χώρα.
Την ίδια έκκληση που απευθύνω στην κυβέρνηση την απευθύνω και στον λαό μας που θα πρέπει να εγκαταλείψει τη νάρκη στην οποία έχει περιπέσει αυτό τον καιρό.
Το να μας οδηγούν στην πτώχευση και τη διάλυση του κοινωνικού μας ιστού είναι ένα τεράστιο θέμα. Το να φτάνουμε όμως στο σημείο να απειλείται η ακεραιότητα της χώρας μας, αυτό δεν είναι μόνο τεράστιο θέμα αλλά κανονικός θάνατος. Γιατί δεν θα μπορέσει να αντέξει η πατρίδα μας αν χάσει ακόμα και ένα τετραγωνικό μέτρο ελληνικής γης. Υπερβολή; Σκεφτείτε μόνο ποιος αλήθεια θα μπορούσε να διανοηθεί τον διαμελισμό της άλλοτε ισχυρής Γιουγκοσλαβίας;
Οι καιροί ου μενετοί.
Όταν φοβάσαι να πεις ότι αγαπάς την πατρίδα σου κι όταν -ακόμα χειρότερα- την ξεπουλάς, αυτό είναι ραγιαδισμός.
Όταν δεν φοβάσαι να πεις ότι την αγαπάς και έχεις το θάρρος να το βροντοφωνάξεις, αυτό δεν είναι εθνικισμός, είναι πατριωτισμός!
Και η Ελλάδα σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, έχει ανάγκη από πατριώτες!
Αθήνα, 7.1.201
Μίκης Θεοδωράκης»