Άρθρο Ν.Μαρκάτου: «Μακεδονοσκόπια»
Του Νίκου Μαρκάτου, Ομοτ.Καθηγητή ΕΜΠ, π. Πρύτανη, Επισκέπτη Καθηγητή Πανεπιστημίου Texas A&M
Στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ ο χρόνος αποδεδειγμένα έδρασε και θα δρα υπέρ των Σκοπίων, επειδή η ελληνική πλευρά ουδέποτε εμφανίστηκε με μια συμβιβαστική, ξεκάθαρη, και επιστημονικά τεκμηριωμένη πρόταση. Η Ελλάδα δεν μπόρεσε να πείσει τη διεθνή κοινή γνώμη επειδή οι θέσεις της διαρκώς μεταβάλλονταν. Οι αρχικές απόλυτες ελληνικές αρνήσεις, όπως «καμία χρήση του όρου Μακεδονία ή παραγώγου του» άνοιγαν δρόμους για τη Σκοπιανή αυθαιρεσία. Οι εκάστοτε ελληνικές προτάσεις είναι άλλοτε ακραίες, άλλοτε ασαφείς και ατεκμηρίωτες. Πάντως, όμως, με περισσότερες κάθε φορά παραχωρήσεις υπέρ των Σκοπίων, χωρίς ποτέ πραγματική απειλή κυρώσεων ή αντίστοιχη έμφαση σε επωφελείς για τη γειτονική χώρα παροχές ή σε στέρηση υπαρχουσών διευκολύνσεων. Δηλαδή, απλώς επιβεβαίωναν στους γείτονές μας ότι ήταν συμφέρον γι’ αυτούς να μη κλείσουν οποιαδήποτε συμφωνία.
Υποστηρίζω από το 1996 την πρόταση «να δεχθούμε μονολεκτική σύνθετη ονομασία όπου ο όρος Μακεδο- ή Μακεδονο- να περιλαμβάνεται μόνον ως επιθετικός προσδιορισμός και πρώτο συνθετικό». Σε δημοσίευμά μου το 1995 με τίτλο «Διάλογος με τα Σκόπια» είχα τότε αποστείλει προς όλους τους βουλευτές και τα μέσα ενημέρωσης προτάσεις. Εκεί προτεινόταν ενδεικτικά ο όρος «Μακεδονοσλαβία» κατά το Γιουγκοσλαβία, και τεκμηριωνόταν γιατί η αντίστροφη σύνθεση «Σλαβομακεδονία» πρέπει να θεωρηθεί απαράδεκτη για την Ελλάδα. Και τούτο επειδή οποιαδήποτε σύνθεση με αυτούσιο δεύτερο συνθετικό τη λέξη «Μακεδονία» θα κατέληγε σύντομα στο να εκπέσει το πρώτο συνθετικό και να καθιερωθεί πια οριστικά για την ΠΓΔΜ ο όρος Μακεδονία.
Σήμερα, με την μη πρακτική πρόταση του κ. Νίμιτς για ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας – Σκόπια», είναι ευκαιρία να υιοθετηθεί παράλληλα και η πρόταση του αείμνηστου ιστορικού Ρηγόπουλου ως η μοναδική ελληνική απαίτηση για την ονομασία. Μπορεί και πρέπει τώρα να προταθεί ως αποδεκτή από την ελληνική πλευρά η βασισμένη στην πρόταση Νίμιτς ονομασία «Μακεδονοσκόπια». Έχει το πλεονέκτημα ότι είναι ονομασία μονολεκτική και αδιαχώριστη και αποδίδεται πρακτικά αυτούσια στις διάφορες γλώσσες (Macedonoskopia, Macedonoskopie). Επίσης, έχει απλό και σαφές παράγωγο επίθετο για τους κατοίκους και τα προϊόντα της χώρας (Macedonoskopian) και ικανοποιεί την προτεινόμενη ελληνική απαίτηση να περιέχει τον όρο Μακεδονία ως επίθετο και πρώτο συνθετικό.
Ο σύνθετος αυτός όρος συμφιλιώνει τις απαιτήσεις και των δύο λαών, εξασφαλίζει την αδιατάρακτη φιλία και συνεργασία τους και ικανοποιεί τα εθνικά τους αισθήματα. Για μεν τους Σκοπιανούς επειδή αναφέρει ότι η πατρίδα τους είναι σε χώρο μακεδονικό, όπως το αισθάνονται από το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου που ονομάζουν τον τόπο τους Μακεδονία, για δε τους Έλληνες γιατί κανείς δεν εμφανίζεται να σφετερίζεται τον τόπο της αρχαίας Μακεδονίας τους, με την παλιά πρωτεύουσα και τις πόλεις και τους θησαυρούς των βασιλέων της και το πλήθος των μνημείων της με τις ελληνικές επιγραφές.
Αν ούτε και σήμερα, που το θέμα αναζωπυρώθηκε, καταστήσουμε σαφές προς τους γείτονές μας και τη διεθνή κοινότητα ότι η παραπάνω ξεκάθαρη τεκμηριωμένη αρχή αποτελεί την τελική μας παραχώρηση, θα πρέπει να θεωρήσουμε την εθνική αυτή υπόθεση οριστικά χαμένη.
Ήδη η ΠΓΔΜ περιλαμβάνει στα σχολικά της βιβλία χάρτες που δείχνουν την ελληνική Μακεδονία ως δικά τους κατεχόμενα εδάφη. Αν αυτό γίνεται σήμερα, που τα Σκόπια βρίσκονται ακόμη σε αδύναμη θέση και επιδιώκουν να προσεγγίσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τι κινδύνους επωάζει η απερίσκεπτη και ευμετάβλητη ελληνική στάση στο θέμα της ονομασίας της ΠΓΔΜ.