Οι 2009 πληγές
Μιχάλης Παπανίδης
Ελάχιστα είναι τα «καλά», που μπορούμε να περιμένουμε το 2009. Αντίθετα, πρέπει να θεωρούνται δεδομένες «νέες πληγές» για το μέσο πολίτη.
Ανεργία, οικονομική δυσχέρεια, αύξηση φόρων και υποχρεώσεων, νέα αγωνία για κάποιες τράπεζες, κλείσιμο επιχειρήσεων, έλλειψη ρευστότητας, πλήγματα στον τουρισμό, τις μεταφορές, την αγροτική οικονομία, τις υπηρεσίες είναι μόνο τα βασικότερα προβλήματα, που θα απασχολήσουν τους Έλληνες τη νέα χρονιά.
Και όλα αυτά, χωρίς τον συνυπολογισμό των επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία από τη νέα επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας, που θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη, είτε λίγο πριν, είτε λίγο μετά τις ευρωεκλογές του Μαΐου.
Δείγματα των «δώρων του νέου έτους» έχουμε, αλλά ίσως να μην αξιολογούμε όπως τους αρμόζει για να προσαρμόσουμε τις ανάγκες και τα «θέλω» μας, αλλά και να αποφύγουμε υπαρκτούς κινδύνους.
Πρώτος και μεγαλύτερος «εφιάλτης» η ανεργία
Αναμφίβολα το μεγαλύτερο των προβλημάτων θα είναι η ανεργία. Ήδη χάνονται δεκάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας σε κρίσιμους τομείς και αντίστοιχος αριθμός νοικοκυριών βυθίζεται στην απελπισία και τη φτώχια.
Και ακόμη δεν είδαμε τίποτε από την κρίση στη χώρα μας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Στατιστική Υπηρεσία θα ανακοινώσει τις προσεχείς ημέρες ότι τον Οκτώβριο το ποσοστό των ανέργων έφτασε στο 8% έναντι 7,2% τον Σεπτέμβριο. Διευρύνεται επίσης το ποσοστό των μακροχρόνια ανέργων, ενώ το ποσοστό της ανεργίας των νέων αρχίζει να υπερβαίνει το 25%.
Συνολικά οι πρώτες προβλέψεις αναφέρουν απώλεια θέσεων εργασίας, που θα αγγίξει τις 100.000 και απολύσεις που ενδέχεται να φθάσουν και τις 300.000 μόνο το πρώτο εξάμηνο του νέου έτους.
Ακόμη βαρύτερη φορολογία
Παράλληλα, αλλάζει επί τα χείρω το φορολογικό τοπίο από το 2009 για χιλιάδες φορολογουμένους, αφενός εξαιτίας της αλλαγής του τρόπου φορολόγησης των εισοδημάτων τους και αφετέρου λόγω των δεσμεύσεών μας έναντι της Ε.Ε.
Αυτοί που θα πληγούν περισσότερο το νέο έτος είναι οι ελεύθεροι επαγγελματίες, που θα δουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται και να φορολογείται από το πρώτο ευρώ. Από την άλλη βέβαια μειώνονται οι φορολογικοί συντελεστές για φυσικά και νομικά πρόσωπα.
Ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις το όφελος «ροκανίζεται» εξαιτίας της αύξησης της προκαταβολής φόρου όσον αφορά τις επιχειρήσεις και τη μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους.
Μόνιμο φορολογικό υποζύγιο το ΙΧ
Ακριβαίνει η βενζίνη από το νέο έτος, καθώς και το πετρέλαιο κίνησης. Συγκεκριμένα, αυξάνονται από 1-1-2009 οι τιμές των καυσίμων μετά την αναπροσαρμογή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Από το νέο έτος ο ΕΦΚ στην απλή αμόλυβδη θα είναι αυξημένος 2,6%, ενώ στη super αμόλυβδη θα αυξηθεί 2,9%.
Ο ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης αναπροσαρμόζεται από 1-1-2009 κατά 3,1%. Όπως προκύπτει από έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους τα έσοδα του ελληνικού Δημοσίου θα παρουσιάσουν αύξηση της τάξης των 620 εκατ. ευρώ από τις ανωτέρω αυξήσεις.
Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς και τα τεκμήρια διαβίωσης για αυτοκίνητα και σκάφη, που θα προκαλέσουν προβλήματα σε εκατοντάδες χιλιάδες ειλικρινείς ή όχι φορολογούμενους.
Νέα βάρη για επιχειρήσεις και εισοδηματίες
Και οι επιχειρήσεις, όμως, καλούνται από το νέο έτος να προκαταβάλλουν περισσότερους φόρους. Συγκεκριμένα, από το νέο έτος αυξάνεται η προκαταβολή φόρου από το 65% στο 80%.
Παράλληλα, επιβάλλεται αυτοτελής φόρος με συντελεστή 10% στα διανεμόμενα κέρδη (όφελος για το Δημόσιο ύψους 250 εκατ. ευρώ). Σύμφωνα με τη νομοθεσία τα μερίσματα που καταβάλλονται από ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα ημεδαπά ή αλλοδαπά φορολογούνται με τη μορφή παρακράτησης, με συντελεστή 10%.
Επιπλέον, προβλέπεται φορολόγηση μερισμάτων που εισπράττουν φυσικά πρόσωπα κάτοικοι Ελλάδος από ανώνυμες εταιρείες της αλλοδαπής, με τη μορφή παρακράτησης, με συντελεστή 10%.
Παράλληλα από το νέο έτος φορολογούνται με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος τα stock options. Εφόσον προκύψει και υπεραξία κατά την πώληση των μετοχών, αυτή θα φορολογηθεί με συντελεστή 10%.
Αν και μετατέθηκε ο χρόνος εφαρμογής του μέτρου, ωστόσο από την 1η Απριλίου αλλάζει ο τρόπος φορολόγησης των μετοχών. Συγκεκριμένα επιβάλλεται φόρος 10% στην υπεραξία που προκύπτει από την πώληση μετοχών. Μέχρι την 1η Απριλίου διατηρείται ο φόρος 0,15% επί των χρηματιστηριακών συναλλαγών. Δεν αποκλείεται να υπάρξει και νέα αναβολή εξαιτίας της αδυναμίας εφαμρογής του μέτρου.
Ούτε μισθωτοί και συνταξιούχοι απαλλάσσονται…της Εφορίας
Τα δικά τους βάρη θα συνεχίσουν να σηκώνουν μισθωτοί και συνταξιούχοι. Μειώνεται στο 25% ο κεντρικός φορολογικός συντελεστής για τα εισοδήματα του 2009.
Όσοι μισθωτοί και συνταξιούχοι έχουν εισοδήματα έως 12.000 ευρώ δεν θα πληρώσουν κανέναν φόρο στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ για τα εισοδήμα από 12.001 έως 30.000 ο συντελεστής μειώνεται στο 25% από 27%. Επίσης για ποσά από 30.001 έως 75.000 ευρώ ο συντελεστής διαμορφώνεται το 2009 στο 35% από 37%.
Βέβαια, τα οφέλη για τους περισσότερους μισθωτούς και συνταξιούχους θα είναι περιορισμένα. Η ωρίμανση των μισθών και η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας οδηγούν στην αύξηση των μηνιαίων κρατήσεων για τις ανωτέρω κατηγορίες φορολογουμένων.
Περισσότερο θίγονται οι άγαμοι μισθωτοί και οι έγγαμοι χωρίς παιδιά με μηνιαίο εισόδημα από 900 ευρώ έως και 1.300 ευρώ, καθώς και οι μισθωτοί με δύο παιδιά με μηνιαίες αποδοχές από 1.000 έως 1.500 ευρώ.
Μεγάλα βάρη για τα ακίνητα
Η νέα «χρυσή κότα» για το φορολογικό σύστημα είναι αναμφίβολα τα ακίνητα, στα οποία έσπευσαν να επενδύσουν εκατομμύρια Έλληνες.
Και πρώτα από όλα το ΕΤΑΚ θα έλθει διπλό το 2009, αφού τα λάθη και οι παραλήψεις δεν επέτρεψαν στο Υπουργείο Οικονομικών να εισπράξει στον προγραμματισμένο χρόνο το τέλος του 2008.
Υπάρχουν όμως και τεκμήρια, στα οποία συμπεριλαμβάνονται τα ακίνητα, εκτός πρώτης κατοικίας, και η ύπαρξη των οποίων θα προσδιορίζει μέρος του εισοδήματος, που θεωρητικά θα πρέπει να έχει κάποιος ανάλογα με το τι έχει και κατέχει.
Υπάρχουν όμως και χειρότερα
Πάντα όμως υπάρχουν και τα χειρότερα και καλό είναι να έχουμε μια ιδέα του τι μπορεί να συμβεί τους αμέσως επόμενους μήνες, εάν η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας επιδεινωθεί:
-«Πάγωμα» προσλήψεων στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση παρά τις εξαγγελίες περί «νοικοκυρέματος» του δημοσίου έχει προβεί σε αθρόες προσλήψεις οι οποίες υπολογίζεται πως από το 2004 μέχρι και σήμερα έχουν ξεπεράσει τις 100.000 επιβαρύνοντας υπέρμετρα τις κρατικές δαπάνες.
-Εξαιρετικά σφιχτή εισοδηματική πολιτική με αυξήσεις κάτω και από τον προβλεπόμενο πληθωρισμό.
-Ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων με έμφαση στην ημιαπασχόληση. Μάλιστα εκτιμάται ότι η πρόσφατη πρόταση του προέδρου του ΕΒΕΑ κ. Κ. Μίχαλου για εργασία τριών ή τεσσάρων ημερών την εβδομάδα με παράλληλη μείωση των αποδοχών δεν έγινε τυχαία αλλά προκειμένου να σταθμιστούν οι αντιδράσεις.
-Ανατροπές στο ασφαλιστικό σύστημα με πρώτο θύμα τις γυναίκες δημοσίους υπαλλήλους καθώς η προωθούμενη εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης με τους άνδρες θα τις υποχρεώσει σε 5 με 15 χρόνια επιπλέον δουλειάς.
-Κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών που μειώνουν τα έσοδα του προϋπολογισμού.
--Αυστηρή εκτέλεση του προϋπολογισμού ως προς το σκέλος των εσόδων με φορολογικό «σαφάρι» προκειμένου να εισπραχθούν τα επιπλέον 7,1 δις ευρώ.
-Άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων για την ενίσχυση του ανταγωνισμού στην αγορά.
-«Πάγωμα» εξοπλιστικών προγραμμάτων και γενικότερα των δαπανών του υπουργείου Άμυνας.
-Εκτεταμένες αποκρατικοποιήσεις και ιδιωτικοποιήσεις σε μια κατεύθυνση να «ανοίξουν» αγορές και να μικρύνει ο δημόσιος τομέας.
Τέλος σε περίπτωση που τα μέτρα αυτά δεν φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα υπάρχουν και «εφεδρείες» όπως αύξηση των συντελεστών του ΦΠΑ κατά δύο με τρεις μονάδες ή έκτακτη εφάπαξ εισφορά συνδυασμένα με μηδενικές αυξήσεις στους μισθούς.
:S
