Επειδή είχε γίνει μια συζητησούλα παλιά για το συγκεκριμένο θέμα ... παραθέτω ένα σχετικά παλιό αλλά λίαν κατατοπιστικό αρθράκι του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιεροθέου ... γιατί έχουν λεχθεί πολλές ανακρίβειες και δεν θα πρέπει να μένουν ες αει και αναπάντητες ... ;)
[size=13pt]Άδεια ανέγερσης και λειτουργίας ναού η ευκτηρίου οίκου[/size]
Στην συζήτηση που γίνεται για τον «χωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας», που κατά την γνώμη μου μπορεί να χαρακτηρισθή καλύτερα ως ενδεχόμενη αναθεώρηση και ακριβέστερη οριοθέτηση σχέσεων μεταξύ εκκλησιαστικής και πολιτικής διοίκησης, τίθεται και το θέμα της άδειας για την ανέγερση η λειτουργία ναού η ευκτηρίου οίκου οιουδήποτε θρησκευτικού δόγματος.
Θα ήθελα για το θέμα αυτό, επειδή γίνονται πολλές παρεξηγήσεις, να εκθέσω με συντομία τις απόψεις μου και να καταθέσω στο τέλος την πρότασή μου.
1. Η υφισταμένη νομοθεσία προβλέπει για την ανέγερση η λειτουργία οιουδήποτε ναού άλλων δογμάτων την άδεια του οικείου Μητροπολίτου. Έτσι το άρθρο 1 του Α.Ν. 1363/1938 διαγορεύει: «Δια την ανέγερσιν η λειτουργίαν ναού οιουδήποτε δόγματος προαπαιτείται άδεια της οικείας ανεγνωρισμένης εκκλησιαστικής αρχής και του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας». Ομοίως το άρθρ. 41 του Α.Ν. 1369/1938 διαγορεύει: «Δια την ανέγερσιν παντός ναού οιουδήποτε δόγματος απαιτείται άδεια του αρμοδίου κατά περιφέρειαν Μητροπολίτου και έγκρισις του Υπουργείου Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας».
Όλοι όσοι έχουν διαφορετική άποψη κατακρίνουν αυτήν την νομοθεσία και επιδιώκουν την κατάργησή της, διότι έτσι, όπως ισχυρίζονται, δίνεται εξουσία στον Μητροπολίτη να έχη λόγο στην ανέγερση και λειτουργία των ναών των ετεροδόξων και έτσι φαλκιδεύεται η θρησκευτική ελευθερία.
2. Στην πράξη όμως δεν συμβαίνει αυτό που επιτάσσουν οι υπάρχοντες νόμοι. Γιατί, όπως σημειώνουν οι Καθηγητές του Εκκλησιαστικού Δικαίου Σπύρος Τρωϊάνος και Ιωάννης Κονιδάρης, «η διάταξη αυτού του άρθρου κρίθηκε αντισυνταγματική από την Πλημ. Τριπ. 84/81». Επίσης οι ίδιοι σημειώνουν: «Όπως νομολογήθηκε από το Σ.τ.Ε., η άδεια του ορθοδόξου μητροπολίτη δεν έχει τον χαρακτήρα εκτελεστής διοικητικής πράξης και επομένως αποτελεί απλή γνωμάτευση που δε δεσμεύει τη Διοίκηση».
Επομένως, ο Μητροπολίτης δεν μπορεί να επικαλεσθή την αρμοδιότητά του να χορηγήση την άδεια η να αρνηθή την ανέγερση του ναού η ευκτηρίου οίκου σε μια άλλη Ομολογία η άλλη Θρησκεία, διότι μια τέτοια ενέργειά του θα προσκόψη σε νομικά επιχειρήματα και κοινωνικές αντιδράσεις.
3. Για τον λόγο αυτό, εκείνο που επικρατεί στην πράξη είναι ότι το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων για την ανέγερση η λειτουργία ναού η ευκτηρίου οίκου αποστέλλει έγγραφο στον τοπικό Μητροπολίτη και ζητά πληροφορίες για συγκεκριμένα ερωτήματα. Ήτοι, αν υφίσταται άλλος ναός της συγκεκριμένης ομολογίας, αν τα μέλη της θρησκευτικής Οργανώσεως που αναφέρονται στον κατάλογο, που οι ίδιοι απέστειλαν στο Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, διαμένουν στην συγκεκριμένη περιοχή, και εάν έχουν καταδικασθή για προσηλυτισμό.
Ας σημειωθή ότι ζητώνται απλώς οι πληροφορίες αυτές, χωρίς να προϋποτίθεται ότι ο Μητροπολίτης κρατά ιδιαίτερο αρχείο, και χωρίς το Υπουργείο να είναι υποχρεωμένο να αποδεχθή την ενδεχόμενη αρνητική άποψη του Μητροπολίτου. Και έτσι κατά βάση δίδονται οι συγκεκριμένες άδειες, για την ανέγερση η λειτουργία ναού και ευκτηρίου οίκου, όταν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις που ελέγχονται από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, δηλαδή από το Κράτος.
4. Οι πληροφορίες που διερευνά το Υπουργείο για να δοθή η άδεια ανεγέρσεως η λειτουργίας ναού η ευκτηρίου οίκου είναι κατά πάντα συνταγματικές και σύννομες.
Ο κ. Γεώργιος Κρίππας υποστηρίζει ότι το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων είναι υποχρεωμένο να προβή στις ως άνω ενέργειες, συμμορφούμενο προς την νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία μεταξύ άλλων δέχεται, ότι επί αιτήσεως προς χορήγηση αδείας ιδρύσεως ναού η ευκτηρίου οίκου από κάποια Εκκλησία η θρησκεία, το εν λόγω Υπουργείο υποχρεώνεται: α) να μη δίδη άδεια, εφ' όσον οι αιτούντες είναι ελάχιστοι (Σ.τ.Ε 510/88, 3096/88, 2036/88, 3590/87, 749/87, 885/87 κ.α.). β) Να εξακριβώνη εάν οι αιτούντες κατοικούν στην αντίστοιχη περιοχή (Σ.τ.Ε. 200/74 κ.α.). γ) Να μη δίδη άδεια, εάν οι αιτούντες διενεργούν προσηλυτισμό (Σ.τ.Ε. 1842/92, 4260/85, 4284/83, 1211/87, 350/87 κ.α.).
Πρέπει δε να ληφθή υπ' όψη ότι ο προσηλυτισμός απαγορεύεται όχι μόνον από τον νόμο, αλλά και από το Σύνταγμα (άρθρ. 13, παρ. 2), ότι διάφοροι Πεντηκοστιανοί έχουν καταδικασθή για προσηλυτισμό και η καταδίκη τριών εξ αυτών έχει επικυρωθή από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (απόφ. Ευρωπ. Δικαστηρίου της 24-2-1998 υπόθεση Λαρίσης κ.α. κατά Ελλάδος). Επίσης, πρέπει να ληφθή υπ' όψη ότι ο προσηλυτισμός διώκεται και τιμωρείται ποινικώς σε όλα τα Κράτη της Ευρώπης και στις Η.Π.Α., όπως προκύπτει από έγκυρα δημοσιευμένα στοιχεία.
5. Επομένως στην πράξη δεν ισχύει αυτό που διαγορεύεται από τους νόμους 1363/1938 και 1369/1938 και στην πραγματικότητα οι Μητροπολίτες στο σύνολό τους δεν εμπλέκονται σε τέτοιες διαδικασίες, ούτε έχω υπ' όψη μου Μητροπολίτη που να κατέφυγε στην Δικαιοσύνη, επειδή δεν ζητήθηκε από αυτόν η άδεια για την ανέγερση ναού ετεροδόξων η επειδή το Υπουργείο χορήγησε άδεια άνευ της συμφώνου γνώμης του. Αν υπάρχη κάποιος που προέβη σε τέτοια ενέργεια, δεν αναιρεί τον κανόνα. Όταν οι Μητροπολίτες ερωτώνται από το Υπουργείο, δίνουν απαντήσεις, οι οποίες επέχουν θέση μιας γνώμης και όχι συμφώνου γνώμης. Κατά συνέπειαν αδίκως κατηγορείται η Εκκλησία για το θέμα αυτό και αδίκως εμπλέκεται το θέμα αυτό στον λεγόμενο «χωρισμό Κράτους και Εκκλησίας», γιατί δεν υφίσταται σοβαρό ζήτημα. Σε άλλα θέματα πρέπει να εστιασθή η προσοχή.
Παρά ταύτα, για να γίνη μια επί πλέον διασάφιση και να εκσυγχρονισθή περισσότερο η νομοθεσία, και ως προς το θέμα αυτό και να μη δίνονται επιχειρήματα τριβής, εκφράζω την προσωπική μου άποψη ότι θα μπορούσε να προχωρήση η Πολιτεία με την ανοχή η και έγκριση της Εκκλησίας, στην κατάργηση των συγκεκριμένων νόμων, αφού στην πράξη έχουν αυτοκαταργηθή. Αρκεί, βέβαια, η Πολιτεία, όπως είναι υποχρεωμένη από το Σύνταγμα, την υπάρχουσα νομολογία, τις αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων και τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, να θέτη ασφαλιστικές δικλείδες και να ελέγχη την κατάσταση αυτή, με σκοπό την κοινωνική ειρήνη και την τάξη που πρέπει να επικρατή στην κοινωνία.
(Δημοσιεύθηκε στο «Βήμα της Κυριακής», στις 4-12-2005)
Υ.Γ. Ο Νόμος έχει αλλάξει σήμερα ! ;)
