Δραχμοφονιάδες
Όταν ακούς τόσο πολύ να συζητιέται η δραχμή, μοιραία πιάνεις τον εαυτό σου, θες, δε θες, να την σκέφτεσαι.
Κι εγώ την σκέφτομαι αρκετά τελευταία. Την θυμάμαι με δυο πρόσωπα: αυτό που τη γνώρισα μικρός κι αυτό που είχε όταν I kissed her goodbye.
Πιτσιρικάς το '60, το να έχεις μια δραχμή στην τσέπη ήταν υπόθεση. Πόσο υπόθεση; Με δύο πενηνταράκια μπορούσες να πάρεις ένα λεωφορείο για τη βόλτα σου αλέ ρετούρ.
Σήμερα στο μετρό θα χρειαστείς 2,80¤ που αν το μετατρέψουμε σε δραχμές είναι 954,10, σχεδόν χιλιάρικο. Γιατί η ισοτιμία με την οποία αποχαιρετήσαμε τη δραχμή ήταν 1EUR = 340,75 DRC.
Η δραχμή που αφήσαμε ήταν μια σκιά του παλιού εαυτού της. Και σαν μέγεθος και σαν μέταλλο δεν είχε σχέση με την παλιά που πρωτογνώρισα.
Τι συνέβη και πήρε τέτοια κατηφόρα;
Η ιστορία της ασωτείας και της κατρακύλας οφείλεται σε ένα μοιραίο άντρα και μια μοιραία ανταγωνίστρια γυναίκα: τον πληθωρισμό και την υποτίμηση. Πρώτος εμφανίστηκε ο πληθωρισμός με τις πετρελαϊκές κρίσεις του '70 και το τέλος των σταθερών ισοτιμιών του Bretton Woods. Και μετά οι υποτιμήσεις που πάντα είχαν στόχο ν' αποκαταστήσουν τη χαμένη μας ανταγωνιστικότητα που, μετά το '80 οφειλόταν στην απότομη αύξηση του κόστους παραγωγής.
Η περιβόητη ανάκτηση ανταγωνιστικότητας.
Αυτό που έμαθα τόσα χρόνια και τόσες υποτιμήσεις μετά είναι πως δεν θεραπεύεις την ανταγωνιστικότητα με νομισματικά τερτίπια. Πάντα κάποιοι κάνουν μια γρήγορη αρπαχτή μ' αυτά και γρήγορα γυρνάμε στα ίδια.
Κι αν κάτι με φοβίζει με μια ενδεχόμενη επιστροφή στη δραχμή, είναι τ' ότι αυτή τη φορά η αρπαχτή θα είναι τ-ε-ρ-ά-σ-τ-ι-α κι ότι στην πράξη θα κάνει τις ανισότητες της ελληνικής κοινωνίας επίσης τεράστιες. Ανταμοίβωντας μάλιστα μια μερίδα του πληθυσμού που θα έπρεπε να έχει τιμωρηθεί για το βίο και την πολιτεία της που μας έφεραν εδώ.
Πως θα συντελεστεί το έγκλημα; Με την επιστροφή κεφαλαίων.
Τον τελευταίο ενάμιση χρόνο έχουν διαρρέυσει αρκετά δις προς το εξωτερικό. Πόσα ακριβώς; Δεν ξέρω. Τα νούμερα που ακούγονται είναι γύρω στα 30-40 δις. Κι αν σ' αυτά προστεθούν τα λεφτά που έβγαιναν με αργότερους ρυθμούς από την αρχή του ευρώ ίσως το νούμερο ν' ανεβαίνει στα 50-60. Ας πούμε 50 για να είναι στρογγυλό. Με μια επιστροφή στη δραχμή και μια υποτίμηση 50%, αυτά τα λεφτά αποκτούν διπλάσια αγοραστική αξία εντός Ελλάδος. Γίνονται 100δις δραχμές. Κι αν η υποτίμηση είναι 70% όπως ακούγεται απ' αλλού, γίνονται 167δις δραχμές. Τα σενάρια επιστροφής στη δραχμή προϋποθέτουν μια καταρχήν ανταλλαγή δραχμών ευρώ με σχέση 1:1 στο εσωτερικό και μετά την εξωτερική υποτίμηση. Δηλαδή, το μετρό που προανέφερα θα πάει στις 2,80 νέες δραχμές κατ' αρχήν. Μετά βέβαια θα εκτιναχτεί αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.
Αν ισχύουν τα παραπάνω, το ΑΕΠ της χρονιάς της υποτίμησης θα διαμορφωθεί κάπου στα 230 δις δρχ. Τα κεφάλαια που θα μένουν στο εξωτερικό θα είναι 167/230 = 72% του ΑΕΠ. Αντιλαμβανόμαστε για τι μέγεθος αγοραστικής δύναμης μιλάμε; Οι τσακισμένοι και χρεωκοπημένοι μη προνομιούχοι θα πουλάνε όσο όσο τα περιουσιακά τους για να επιζήσουν κι οι πολύ ή λιγώτερο προνομιούχοι θα μπορούν ν' αγοράσουν κοψοχρονιάς. Κι επειδή αυτά τα κεφάλαια είναι κεφάλαια που δύσκολα θα πάνε σε παραγωγικές επενδύσεις, αυτό που θα δούμε ν' αγοράζεται κατά κόρον θα είναι γη, σπίτια κι αντικείμενα μεγάλης αξίας. Κάτι που θ' αλλάξει άρδην την κατανομή της ιδιοκτησίας εν γένει και μάλλον θα δημιουργήσει το πρώτο σοβαρό αριθμητικά προλεταριάτο μετά το '22.
Γι αυτό φοβάμαι.
Κι επειδή από όσους έχω συναλλαγεί από τον διεθνή χώρο, οι Έλληνες ήταν πάντα οι πιο αδίστακτοι, φοβάμαι πως θα πούμε 'Τύφλα να 'χουν οι οικονομικοί δολοφόνοι' μπροστά σ' αυτούς τους νέους οικονομικούς φονιάδες: τους δραχμοφονιάδες.