Απόσπασμα: Η τραγωδία του ευρώ - Η ανισότητες και το σκοτάδι στην ανακάλυψη της τιμής συναλλάγματος που προκάλεσε το κοινό νόμισμα στην Ευρώπη
Ο Giscard d’Estaing, ένας εκ των ιδρυτών του λόμπυ του ευρώ, είπε τον Ιούνιο του 1992 ότι η ΕΚΤ θα έβαζε επιτέλους ένα τέλος στη νομισματική υπεροχή της Γερμανίας. Αυτό που εννοούσε ήταν ότι το όπλο που πειθαρχούσε τις άλλες χώρες τελικά θα εξαφανιζόταν. Πρόσθεσε ότι η ΕΚΤ θα έπρεπε να χρησιμοποιείται για μακροοικονομικές πολιτικές ανάπτυξης – με άλλα λόγια, πληθωρισμό. Με παρόμοιο τρόπο ο Jacques Attali, σύμβουλος του Mitterrand, παραδέχθηκε ότι η συνθήκη του Μάαστριχτ ήταν απλώς μια πολύπλοκη σύμβαση της οποίας ο σκοπός ήταν να ξεφορτωθεί το μάρκο. Το σκοπό αυτό επίσης επιδίωξαν οι Ιταλοί και άλλοι.
ΗΓερμανία είχε κατά παράδοση πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, δηλαδή οι εξαγωγές υπέρβαιναν τις εισαγωγές λόγω της υψηλής αποδοτικότητας και ανταγωνιστικότητας. Οι Γερμανοί αποταμίευαν και επένδυαν, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα. Την ίδια στιγμή, οι αυξήσεις στους μισθούς ήταν μέτριες. Το πλεόνασμα των εξαγωγών σήμαινε πως οι Γερμανοί θα ταξίδευαν και θα επένδυαν σε άλλες χώρες. Θα αποκτούσαν περιουσιακά στοιχεία σε ξένες χώρες που θα μπορούσαν να πωληθούν σε περίπτωση ανάγκης.Το αποτέλεσμα ήταν μια ανοδική πίεση για το μάρκο στη συναλλαγματική ισοτιμία.
Με τα χρόνια, το μάρκο έτεινε να ανατιμάται λόγω της αύξησης της παραγωγικότητας στη Γερμανία. Η ανατίμηση του μάρκου στις αγορές συναλλάγματος έκανε τις εισαγωγές φθηνότερες. Τα βασικά προϊόντα και άλλες εισροές για την υψηλής ποιότητας γερμανική διαδικασία παραγωγής μπορούσαν να εισαχθούν σε χαμηλότερες τιμές. Το βιοτικό επίπεδο
ανέβαινε. Αυτός ο μηχανισμός της αυξημένης παραγωγικότητας που οδηγούσε σε περισσότερες εξαγωγές και που ωθεί σε ανατίμηση του νομίσματος έπαψε να υφίσταται. Στο νότιο τμήμα της ΟΝΕ η παραγωγή κατέστη λιγότερο αποδοτική. Η κατανάλωση αυξήθηκε στη νότια Ευρώπη μετά την εισαγωγή του ευρώ, και ωθήθηκε από τεχνητά μειωμένα επιτόκια. Οι αποταμιεύσεις και οι επενδύσεις δεν αυξήθηκαν όσο στη Γερμανία, και οι αυξήσεις στην παραγωγικότητα καθυστέρησαν.
Η ανταγωνιστικότητα στις μεσογειακές χώρες και την Ιρλανδία μειώθηκε σημαντικά μετά την εισαγωγή του ευρώ. Την ίδια στιγμή η
ανταγωνιστικότητα στη Γερμανία αλλά ακόμη και στην Αυστρία είχε αυξηθεί. Από την εισαγωγή του ευρώ, η ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας, όπως μετράται από το δείκτη που βασίζεται στο κόστος εργασίας ανά μονάδα προϊόντος που παρέχεται από την ΕΚΤ, αυξήθηκε κατά 13,7 τοις εκατό από τη στιγμή της εισαγωγής του ευρώ μέχρι το 2010. Στην ίδια περίοδο, η Ελλάδα, η Ιρλανδία, η Ισπανία και η Ιταλία έχασαν την ανταγωνιστικότητά τους, 11,3%, 9,1%, 11,2% και 9,4% αντίστοιχα. Σύμφωνα με τους αριθμούς που παρέχονται από την ΕΚΤ.
Η ανάπτυξη του ευρώ είναι μικρή σε σύγκριση με αυτή που θα είχε το γερμανικό μάρκο από μόνο του. Οι εισαγωγές και το βιοτικό επίπεδο στη Γερμανία δεν αυξήθηκαν τόσο όσο θα συνέβαινε με το μάρκο. Στην πραγματικότητα οι λιανικές πωλήσεις στη Γερμανία υστερούν σε σύγκριση με άλλες βιομηχανικές χώρες. Άλλα οι λιανικές πωλήσεις στις μεσογειακές χώρες αυξήθηκαν και ξεκίνησαν να πέφτουν μόνο μετά την οικονομική κρίση του 2008. Από το 2000 ως το 2007, οι λιανικές πωλήσεις στην Ισπανία αυξήθηκαν περισσότερο από είκοσι τοις εκατό.
Οι εισαγωγές παρέμειναν φθηνότερες για τη Νότια Ευρώπη από ό,τι ίσως θα ήταν χωρίς τη νομισματική ένωση. Παρόλο που οι πληθωριστικές χώρες έχασαν την ανταγωνιστικότητά τους σε σύγκριση με τη Γερμανία, οι τιμές των εισαγωγών δεν αυξήθηκαν τόσο όσο θα γινόταν αν οι χώρες αυτές είχαν παραμείνει στα δικά τους νομίσματα. Το αποτέλεσμα αυτού του συνδυασμού με τα τεχνητά χαμηλά επιτόκια ήταν η καταναλωτική έκρηξη που χρηματοδοτήθηκε με πίστωση, κυρίως στα νότια κράτη.
Πριν την εισαγωγή του ευρώ, οι λατινικές χώρες με αυξανόμενους μισθούς, ισχυρά εργατικά συνδικάτα και δύσκαμπτη αγορά εργασίας επίσης έχασαν την ανταγωνιστικότητά τους σε σχέση με τη Γερμανία. Ωστόσο, πριν το ενιαίο νόμισμα, ο πληθωρισμός και οι υποτιμήσεις επανέφεραν την ανταγωνιστικότητα, μειώνοντας τους πραγματικούς μισθούς. Την ίδια στιγμή οι εισαγωγές γίνονταν πιο ακριβές. Ο μηχανισμός των συναλλαγματικών ισοτιμιών δεν υπήρχε πια ώστε να αποτρέψει τα ελλείμματα, τις υπερβάσεις και τις σπατάλες.
Για πολλές χώρες, στην πραγματικότητα, το ευρώ υπήρξε η μόνη προοπτική για να καθυστερήσουν τη χρεοκοπία τους ή τον υπερπληθωρισμό.
Philipp Bagus - Η τραγωδία του ευρώ - 2011 . Κάντε κλικ στο The Tragedy of Euro
