ΤΟ mRNA ΩΣ ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΟ ΦΑΡΜΑΚΟ. Μέρος Ι.
Για πρώτη φορά δύο είδη μορίων mRNA εκχέονται απευθείας στο αίμα ασθενούς στην κλινική πράξη. Μόρια mRNA συνδυασμένα με μεθοδολογία επεξεργασίας του DNA θεραπεύουν σοβαρή κληρονομική ασθένεια, την αμυλοείδωση από τρανσθυρετίνη
Από την ανακάλυψή της επαναστατικής μεθοδολογίας επεξεργασίας γονιδίων CRISPR-Cas9 ωθούνται τα όρια των δυνατοτήτων τροποποιήσεων του γονιδιώματος και του ανθρώπου. Τώρα σε μια σημαντική ανακάλυψη, ερευνητές στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου χρησιμοποιήσαν τη μεθοδολογία CRISPR-Cas9 για να θεραπεύσουν μια κληρονομούμενη ασθένεια, την αμυλοείδωση από τρανσθυρετίνη. Αυτή προκαλείται από μετάλλαξη στο γονίδιο TTR. Η μετάλλαξη έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή αλλαγμένης πρωτεΐνης τρανσθυρετίνης. Αυτή παράγεται από ηπατικά κύτταρα, αλλά εγχέεται στην κυκλοφορία του αίματος οδηγώντας σε αμυλοείδωση, με αποτέλεσμα εναποθέσεις ινιδίων αμυλοειδούς σε πολλά όργανα. Οι εναποθέσεις εμφανίζονται με την πάροδο των ετών και τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν οπουδήποτε μεταξύ των 20 και 70 ετών. Ως εκ τούτου η ασθένεια προσβάλλει πολλά και διαφορετικά όργανα, πιο συχνά την καρδιά, τους νεφρούς, το συκώτι, τα νεύρα που συνδέουν τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό με τους μυς και τα αισθητήρια κύτταρα. Οι άρρωστοι αναφέρουν «δύσπνοια», οιδήματα ή κάψιμο στα πόδια και διαγιγνώσκονται με «καρδιακή ανεπάρκεια», «λευκωματουρία», «νευροπάθεια», κ.ά. Η καθυστέρηση στη σωστή διάγνωση της νόσου μπορεί να είναι και μοιραία για πολλούς ασθενείς.
Eρευνητές ανέπτυξαν μια ενέσιμη θεραπεία CRISPR-Cas9 με μια απλή επέμβαση. Χρησιμοποίησαν μόρια αγγελιοφόρου RNA (mRNA), τα οποία φέρουν οδηγίες για την παραγωγή πρωτεϊνών. Δεδομένου ότι το κύτταρο ξενιστής μπορεί να χρησιμοποιήσει τα μόρια mRNA για να φτιάξει τις δικές του πρωτεΐνες, οι ερευνητές απλώς χρειάστηκαν να στείλουν αρκετές πληροφορίες για να επιτρέψουν την επεξεργασία CRISPR μέσα στο κύτταρο.
Για τον σκοπό αυτό ένεσαν δύο διαφορετικά μόρια mRNA στο αίμα 6 ασθενών, ένα από α οποία αναγνωρίζει τη μετάλλαξη στο γονίδιο TTR και ένα κωδικοποιεί την πρωτεΐνη Cas, που μπορεί να κόψει το DNA στην επιθυμητή θέση. Δεδομένου ότι τα κύτταρα του ήπατος προσλαμβάνουν ενεργά ξένα σωματίδια και αποτελούν τον τόπο προέλευσης της νόσου, η υπό εξέταση εργασία έγινε ευκολότερη.
Τα mRNA εγκλείστηκαν σε σωματίδια λιπιδίων, τα οποία προσλήφθηκαν από τα κύτταρα του ήπατος, επιτρέποντας την είσοδο των μορίων mRNA εντός των κυττάρων. Μόλις έφτασαν εκεί, τα κυτταρικά οργανίδια βιοσύνθεσαν την απαραίτητη πρωτεΐνη Cas, η οποία έκοψε τη θέση μετάλλαξης που αναγνωρίζεται από το άλλο mRNA. Τρία άτομα που έλαβαν υψηλότερες δόσεις αυτής της θεραπείας παρουσίασαν πτώση των επιπέδων της πρωτεΐνης TTR από 80%-96% μετά από 28 ημέρες θεραπείας. Αυτή η έρευνα αποτελεί «ένα κρίσιμο πρώτο βήμα για να είναι σε θέση να απενεργοποιήσει, να επισκευάσει ή να αντικαταστήσει οποιοδήποτε γονίδιο που προκαλεί ασθένεια και μάλιστα στο σώμα των ασθενών. (Βιβλιογραφία. Jocelyn Kaiser, et al 26/6/2021. CRISPR injected into the blood treats a genetic disease for first time. Science
https://www.sciencemag.org/.../crispr-injected-blood... και J. D. Gillmore et al. N. Engl. J. Med.
https://doi.org/gkxvcs; 2021).
