Η ιστορία των ασθενειών

[stadeos]

<< Ο φίλος iuakoya έχει σίγουρα συγγραφικό ταλέντο
και τα περιγράφει όλα πολύ γλαφυρά ! >>

Ρε φίλε,copy-paste κάνει...

Βy the way,θεραπευτής και γιατρός είναι ένα και το αυτό...

 

[iuakoya]

 

[iuakoya]

Πάντα επίκαιρο  το νήμα, και ιστορικά ενδιαφέρον.
Ο φίλος iuakoya έχει σίγουρα συγγραφικό ταλέντο
και τα περιγράφει όλα πολύ γλαφυρά !

Ωστόσο, από την άποψη της Ιατρικής, μας ενδιαφέρει ΤΩΡΑ
τι μπορούμε να κάνουμε, και όχι τόσο
τι ΔΕΝ μπορούσαν να θεραπεύσουν πριν πολλά χρόνια
οι θεραπευτές ( δεν τους ονομάζω γιατρούς, διότι
η Ιατρική έγινε επιστημονική ΜΕΤΑ τον Β΄παγκόσμιο
πόλεμο, που αναπτύχθηκε η τεχνολογία).

Δεν έχεις αναφέρει φίλε iuakoya τη ΣΥΦΙΛΗ.

Η ΣΥΦΙΛΗ είναι από τις λίγες ασθένειες που θεραπεύεται
και ΣΗΜΕΡΑ με πενικιλλίνη , το ΠΡΩΤΟ αντιβιοτικό
που ανακαλύφτηκε.

Είναι λίγες οι περιπτώσεις αντοχής στην πενικιλλίνη
του βακτηριδίου (τρεπονήματος) της σύφιλης,
οπότε χρησιμοποιούνται άλλα αντιβιοτικά
που θεραπεύουν τη σύφιλη.

Από Σύφιλη είχε προσβληθεί ο μεγάλος καλλιτέχνης
της αναγέννησης Μπενβενούτο Τσελλίνι
( Benvenuto Cellini) που ένα από τα έργα του
ήταν το αριστούργημα ο Περσέας που κρατάει
το κεφάλι της Μέδουσας ( από τον αρχαίο ελληνικό μύθο)

Επειδή ήταν μπλεγμένος σε διάφορες υποθέσεις
προσπάθησαν να τον δηλητηριάσουν και του έβαλαν
στο φαγητό σκόνη υδραργύρου.
Έβαλαν όμως μικρή ποσότητα, και ναι μεν
έπαθε γαστρεντερικές διαταραχές, αλλά
ΒΕΛΤΙΩΘΗΚΕ από τη  σύφιλη, διότι ο υδράργυρος
θανάτωσε πολλά βακτήρια της σύφιλης !

https://en.wikipedia.org/wiki/Benvenuto_Cellini

Ο Μπενβενούτο Τσελλίνι έγραψε την αυτοβιογραφία του
που μπορείτε να την κατεβάσετε δωρεάν
και την συνέγραψε προς το τέλος του 16ου αιώνα.
Έχει πολλά θέματα για την Ιατρική της εποχής
Λινκ κάτω

http://www.gutenberg.org/ebooks/4028

Στα ελληνικά

https://[URL unfurl="true"]www.politeianet.gr/components/com_virtuemart/shop_image/product/9201281e-7277-419f-99f1-640704d44f3e.jpg[/img[/URL]]
Η ΖΩΗ ΤΟΥ ΜΠΕΝΒΕΝΟΥΤΟ ΤΣΕΛΛΙΝΙ
ΦΛΩΡΕΝΤΙΝΟΥ, ΙΣΤΟΡΗΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΔΙΟ (ΧΑΡΤΟΔΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ)
Εκδόσεις ΑΓΡΑ

Συναρπαστικό βιβλίο


Έργο του Τσελλίνι κάτω, η περίφημη "αλατιέρα" , από χρυσό.

[img]https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cb/Saliera.png/800px-Saliera.png

Σ' ευχαριστώ φίλε, χρήσιμες οι πληροφορίες που παραθέτεις. Η σύφιλη είναι μεγάλο κεφάλαιο επηρεάζοντας την ιστορία, τη λογοτεχνία και την κοινωνία σε μεγάλο βαθμό

 

[iuakoya]

Και λίγη ετυμολογία...

Το πλέον αναγνωρίσιμο σύμπτωμα των ασθενειών ήταν πάντα η αδυναμία, η μείωση της δύναμης του ατόμου. Αυτό οδήγησε και στις δύο λέξεις που χρησιμοποιούμε στα ελληνικά, την ασθένεια και την αρρώστια. Προέρχονται από το στερητικό α και τις λέξεις σθένος και ρώμη αντίστοιχα, δηλωτικές και οι δύο της δύναμης. Γι' αυτό και η ανάρρωση είναι η επιστροφή της δύναμης στον άρρωστο...

 

[iuakoya]

Ανακάλυψη Αμερικής 1492...

Εξερευνώντας τα τροπικά δάση, οι Ισπανοί ήρθαν αντιμέτωποι με την ασθένεια της ελονοσίας (μαλάρια). Αν και η ελονοσία ήταν γνωστή από τα τροπικά κλίματα της Αφρικής και της Νότιας Ασίας, οι Ευρωπαίοι ανακάλυψαν από τους ιθαγενείς το πρώτο φάρμακο αντιμετώπισής της που ήταν ο φλοιός ενός δέντρου τον οποίο σήμερα γνωρίζουμε ως κινίνο. Οι ερωτικές επαφές των Ισπανών κατακτητών με τις γυναίκες των ιθαγενών έφεραν στην Ευρώπη μια άγνωστη μέχρι τότε ασθένεια. Την σύφιλη. Από πολύ νωρίς, η φήμη του Κολόμβου κηλιδώθηκε, επειδή κατηγορήθηκε ότι μετέφερε με τα πλοία του και τους ναυτικούς του την τρομερή αφροδίσια νόσο στην Ευρώπη. Αν και σύμφωνα με παλαιότερες έρευνες σύφιλη υπήρχε στη Γηραιά ήπειρο προτού ο Κολόμβος επιστρέψει στην Ισπανία το 1493, μια νέα αμερικανική έρευνα επαναφέρει με νέα στοιχεία την ορθότητα των παλαιότερων κατηγοριών...

 

[iuakoya]

Οι ασθένειες που υπήρχαν στην Ευρώπη όμως, σε σχέση με την προκολομβιανή Αμερική, ήταν κατά πολύ περισσότερες λόγω του ότι οι Ευρωπαίοι έρχονταν σε επαφή με εμπόρους από την Ασία και την Αφρική, έτσι ώστε να μεταδίδονται επιδημίες από όλες τις άκρες του Παλαιού Κόσμου. Οι ασθένειες αυτές, μετά την άφιξη του Κολόμβου στην Αμερική, ήταν θέμα χρόνου να μεταδοθούν και στους ιθαγενείς στους οποίους είχαν καταστροφικές επιπτώσεις καθώς δεν είχαν την φυσική ανοσία που είχαν οι Ευρωπαίοι. Όταν έφτασε στον Νέο Κόσμο η ασθένεια της ευλογίας, αποδεκάτισε τους ιθαγενείς, αφανίζοντας - κατά εκτίμηση - πάνω από το 80% του γηγενή πληθυσμού, κάτι που συνέβαλε καθοριστικά στην κατάλυση των Αυτοκρατοριών των Ίνκα και των Αζτέκων από τους Ισπανούς. Μεγάλο πλήγμα επίσης για τους εναπομείναντες πια ιθαγενείς ήταν και η μετάδοση της ιλαράς η οποία έγινε αιτία θανάτου για μεγάλο μέρος των πληθυσμών των νησιών της Καραϊβικής και της ηπειρωτικής Κεντρικής Αμερικής. Με την μεταφορά των σκλάβων από την Αφρική στην Αμερική, μεταδόθηκε και η ασθένεια του κίτρινου πυρετού η οποία έπληξε περισσότερο τους Ευρωπαίους αποίκους. Άλλες ασθένειες που γνώρισε ο Νέος Κόσμος από τον Παλαιό ήταν ο τύφος, ο κοκκύτης, η λέπρα, η γρίπη, η χολέρα, η ανεμοβλογιά και η πανώλη...

 

[iuakoya]

Οι επιδημίες κατά την Τουρκοκρατία...

H βαθμιαία εξάπλωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ολόκληρη τη λεκάνη της Ανατολικής Μεσογείου και η δημιουργία ενός ενιαίου πολιτικού χώρου, η κυκλοφορία εντός των ορίων του οποίου ήταν ελεύθερη, δημιούργησε ευνοϊκές συνθήκες για την εύκολη εξάπλωση επιδημιών. Επιπλέον, οι πόλεις, όπου αφθονούσαν οι αρουραίοι και οι ψύλλοι, ήταν ιδανικά εκκολαπτήρια των ασθενειών. H Κωνσταντινούπολη ιδιαίτερα, ως κομβικό σημείο των επικοινωνιών της αυτοκρατορίας, μετατρεπόταν συχνά σε σημείο εκκόλαψης και μετάδοσης ασθενειών. Οι επιδημίες συνήθως άρχιζαν τέλη Aπριλίου, έφταναν στο ζενίθ τους τον Aύγουστο και εξασθενούσαν ως τον Oκτώβριο...

 

[iuakoya]

Tα παραθαλάσσια μέρη ήταν συνήθως πιο ευάλωτα στη μετάδοση της ασθένειας, καθώς τα εμπορικά πλοία που περνούσαν από λιμάνι σε λιμάνι αποτελούσαν ιδανικό μέσο εξάπλωσης επιδημικών ασθενειών. Mάλιστα, σε πολλές παραθαλάσσιες πόλεις οι πρώτοι κάτοικοι που ασθενούσαν ήταν οι αχθοφόροι του λιμανιού. Όμως και οι στόλοι των διάφορων δυνάμεων αποτελούν εξίσου καλό φορέα επιδημιών και κυρίως πανώλης (πανούκλα) που ήταν η μάστιγα του καιρού, στο νησιωτικό και παράλιο χώρο. Oι ηπειρωτικές περιοχές όμως δεν έμειναν στο απυρόβλητο της ασθένειας. Tα εμπορικά καραβάνια που διέσχιζαν την αυτοκρατορία ήταν ένα ιδανικό μέσο εξάπλωσης της πανώλης, όπως και ο στρατός...

 

[iuakoya]

Εκστρατείες, πόλεμοι, στρατόπεδα, κάστρα, φρούρια και γενικά μέρη όπου πολλοί άνθρωποι βρίσκονταν συγκεντρωμένοι σε μικρούς και ανθυγιεινούς χώρους, στους οποίους χωρίς αμφιβολία αφθονούσαν οι μαύροι αρουραίοι και οι ψύλλοι, αποτελούν ιδανικές καταστάσεις για την ανάπτυξη ασθενειών και κυρίως λοιμωδών νόσων. Γενικά, τα επιδημικά νοσήματα αποτελούσαν σύμφυτο χαρακτηριστικό κάθε μείζονος σημασίας πληθυσμιακής μετακίνησης είτε οικονομικού είτε στρατιωτικού χαρακτήρα είτε καταναγκαστικής φύσης (πρόσφυγες). H μεγάλη επιδημία που έπληξε την Κωνσταντινούπολη το 1470 αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην υποχρεωτική μετοικεσία πληθυσμών για τον εποικισμό της. Πολλές φορές είχαν κατηγορηθεί οι μουσουλμανικές αρχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από Ευρωπαίους περιηγητές της εποχής για αδράνεια και για έλλειψη μέτρων κατά των επιδημιών. H υποταγή των μουσουλμάνων στο κισμέτ και η μοιρολατρία τους ως προς την αντιμετώπιση των κινδύνων και των ασθενειών τούς καθιστούσε αδρανείς απέναντι στις επιδημίες...

 

[iuakoya]

Στην πραγματικότητα όμως το πρότυπο υγιεινής που προωθούσε η δυτική Ευρώπη, δηλαδή η εξατομίκευση της υγιεινής και η απομόνωση του μεμονωμένου ασθενή προς όφελος του συνόλου, συγκρουόταν με την ισλαμική σύλληψη της ασθένειας και την απορρέουσα από αυτήν αντιμετώπισή της. Oι μουσουλμάνοι φαίνεται ότι ήταν πιο συμφιλιωμένοι με την ιδέα του θανάτου. Σε καμία περίπτωση δεν εγκατέλειπαν τα μέλη της οικογένειάς τους που είχαν προσβληθεί από επιδημική ασθένεια. Αντίθετα, μεταξύ των χριστιανών έχουν αναφερθεί πάμπολλα κρούσματα εγκατάλειψης των ασθενών. Για παράδειγμα, οι κάτοικοι της Κεντρικής Ελλάδας το 1702 και της ΄Aρτας το 1760 αποφάσισαν να διώξουν τους πανωλόβλητους στην ύπαιθρο για να πεθάνουν μόνοι ή να αναρρώσουν εντελώς. Για τους μουσουλμάνους τα νοσοκομεία δεν είχαν λόγο ύπαρξης. Tη φροντίδα των ασθενών αναλάμβανε η οικογένεια. Επίσης, οι μουσουλμάνοι κατηγορήθηκαν από Ευρωπαίους ταξιδιώτες ότι, σε αντίθεση με τους χριστιανούς που έφευγαν με κάθε μέσο από την πληττόμενη από επιδημία περιοχή, ακολουθούσαν την κορανική επιταγή για μη μετακίνηση κατά τη διάρκεια του λοιμού και παρέμεναν υπομένοντας τη μοίρα τους...

 

[iuakoya]

Όμως η απόφαση φυγής ή όχι από την πόλη που επλήγη από την ασθένεια ήταν μάλλον θέμα οικονομικής κατάστασης και κοινωνικής θέσης παρά θρησκευτικών πεποιθήσεων. Tέλος, και στις δύο θρησκευτικές ομάδες, χριστιανούς και μουσουλμάνους, διάχυτη ήταν η αντίληψη ότι ο επώδυνος θάνατος σε επιδημία εξασφάλιζε μια θέση στον παράδεισο. O Pouqueville αναφέρει ότι κατά την άφιξή του στο χωριό Φιλιάτες στην ΄Hπειρο, πρότεινε στους κατοίκους μέτρα προφύλαξης κατά της πανώλης που έπληττε την περιοχή. H αντίδραση όμως του δερβίση απέτρεψε τους κατοίκους από την εφαρμογή τους, καθώς, όπως κήρυττε, η πανώλη ήταν μια από τις 360 πόρτες του παραδείσου, τις οποίες οι πιστοί πρέπει να βιάζονται να διαβούν. Oι χριστιανοί πάντως ευκολότερα παρέβλεπαν τέτοιου είδους θρησκευτικές επιταγές και πολύ γρήγορα υιοθέτησαν μια "ο σώζων εαυτόν σωθήτω" στάση...

 

[iuakoya]

Ο ελλαδικός χώρος έζησε πολύ συχνά την επιδημία τη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Την εποχή του Μαύρου Θανάτου, οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης, της Εύβοιας, της Κρήτης, της Λήμνου, της Θεσσαλονίκης και της νότιας Πελοποννήσου γνώρισαν τη θανατηφόρο νόσο. Στην Κύπρο χάθηκε ο μισός πληθυσμός του νησιού. Αλλά τη μεγαλύτερη έξαρση η επιδημία παρουσίασε τον 18ο αιώνα, όπου αναφέρεται και το παράθεμα: "Εις τους 1778 εγένετο μέγας χειμών εν Κωνσταντινουπόλει. Τω αυτώ έτει συνέβη και μέγα θανατικό", μεταφέρει την πληροφορία ο Σπυρίδων Λάμπρος έναν αιώνα και πάνω αργότερα. Είναι αλήθεια ότι η Κωνσταντινούπολη αποτελούσε σταθερά την κύρια εστία της εισόδου της νόσου στον ελλαδικό χώρο. Σε ολόκληρο τον 18ο αιώνα μόλις δεκατέσσερις χρονιές δεν θα παρουσιαστεί η επιδημία. Οι σκόρπιες αλλά πολυπληθείς πληροφορίες είναι αρκετές για να συμπεράνουμε ότι η πανώλη είχε εγκατασταθεί στον ελλαδικό χώρο. Το ύψος των θυμάτων δεν αναφέρεται πάντοτε...

 

[iuakoya]

Όμως, είναι προφανές ότι η ένταση και η θνησιμότητα που προκαλούσε η νόσος δεν ήταν πάντα ίδιες. Για παράδειγμα το 1741 ο πληθυσμός της Θεσσαλονίκης θα πληγεί σημαντικά. Στη φάση της έξαρσης, κατά το μήνα Ιούνιο, αναφέρονται 500 νεκροί ημερησίως. Την ίδια χρονιά η πανώλη ταξίδεψε και νοτιότερα, στην Αθήνα, με μικρότερες συνέπειες, αλλά και στη Ναύπακτο, όπου η συμφορά ήταν μεγάλη αφού η νόσος πήρε μορφή επιδημίας, αφήνοντας 2.000 νεκρούς. Στο τελευταίο τέταρτο του 18ου αιώνα, δηλαδή στη φάση εκείνη που ταυτίζεται με την οικονομική αναγέννηση του ελλαδικού χώρου, παρατηρείται η μεγαλύτερη έξαρση της παρουσίας της πανώλης. Χαρακτηριστικά, μόνο δύο χρονιές δεν αναφέρεται κρούσμα της αρρώστιας σε κανένα μέρος της ελληνικής χερσονήσου. Η οικονομική άνθηση και η δημογραφική αύξηση μάλλον αποτέλεσαν παράγοντες που διευκόλυναν την εμφάνιση της αρρώστιας. Η ένταση της οικονομικής δραστηριότητας και η αύξηση της πυκνότητας του πληθυσμού ευνόησαν κατά τα φαινόμενα τη μετάδοση της πανώλης...

 

[iuakoya]

Επιδημία λέπρας στην Κρήτη...

Κατά τη διάρκεια της Τουρκικής κατοχής και μέχρι το 1717 οι λεπροί μπορούσαν να κυκλοφορούν από το ένα μέρος της Κρήτης στο άλλο χωρίς ιδιαίτερους περιορισμούς. Η πρώτη μνεία για τη λέπρα στην Κρήτη έγινε το 1717, όταν εκδόθηκε διαταγή περισυλλογής των λεπρών της πόλης του Ηρακλείου και άλλων περιοχών και εγκατάστασής τους σε κατάλληλο μέρος έξω από τα τείχη της πόλης. Μετά το 1717 οι λεπροί άρχισαν να απομονώνονται σταδιακά και να μεταφέρονται σε ένα μικρό προάστιο δυτικά της πόλης του Ηρακλείου το οποίο ονομάστηκε Μεσκινιά (δηλαδή χωριό των λεπρών). Η λέπρα αποδιδόταν σε θεϊκή βούληση και ο λεπρός θεωρούταν πρόσωπο το οποίο διατηρούσε σχεδόν υπερφυσικές ιδιότητες. Αυτό δεν άμβλυνε τη φρίκη και τον τρόμο που η ασθένεια προκαλούσε.  Από τη μια μεριά οι λεπροί θεωρούνταν οι Εκλεκτοί μιας σκληρής δοκιμασίας που χαλύβδωνε την πίστη και δημιουργούσε τις προϋποθέσεις σωτηρίας. Από την άλλη, οι λεπροί τιμωρούνταν από κάποια θεϊκή δύναμη για κάποια ανομολόγητη αμαρτία...

 

[iuakoya]

Η χολέρα του 1854...

Η μεγαλύτερη επιδημία χολέρας που έχει πλήξει την Ελλάδα εκδηλώθηκε το 1853 και συνέχισε να θερίζει τον επόμενο χρόνο 1854. Ο λογοτέχνης Εμμανουήλ Λυκούδης την αποκάλεσε σε διήγημά του «η Ξένη του 1854». Πρόκειται για ένα κείμενο που είναι μεν λογοτεχνικό, αλλά χαρακτηρίζεται για τις ακριβείς και λεπτομερείς περιγραφές του δράματος που βίωνε ο λαός εκείνους τους χαλεπούς καιρούς. Ο συγγραφέας ήταν παιδί την εποχή της επιδημίας. Αλλά οι αναμνήσεις του ήταν έντονες. Τα πτώματα πετάγονταν στον ασβέστη για λόγους απολύμανσης. Συγκλονίζουν οι περιγραφές του Λυκούδη. Να, ένα δείγμα: «Τα δύο παιδιά με έναν ξαφνικό τιναγμό εσφίχτηκαν στην αγκαλιά της μάνας. Ζωντανά, λοιπόν, έστελναν τα παιδιά της στον ασβέστη; Εκείνα ετραντάζουνταν και την έσφιγγαν περισσότερο σαν να ήθελαν να πνίξουν τη μάνα που διώχνει τα παιδιά της. Τότε κατέβηκαν από το αμάξι οι νεκροφόροι (σ.σ.: οι νεκροθάφτες). Τα τράβηξαν από τη μητρική αγκαλιά και ο ένας απ αυτούς, "σώπα...", της λέει, "δυστυχισμένη γυναίκα. Τα παιδιά σου είναι πεθαμένα για καλά. Μόνο την έχει αυτή τη χάρη η χολέρα, να αφήνει τους σπασμούς της, ώρες πολλές ύστερα από το ξεψύχημα. Ρώτα εμάς που τα βλέπουμε αυτά κάθε ώρα"»...

 

[iuakoya]

Το φθινόπωρο του 1854 ο κόσμος της Αθήνας και του Πειραιά έτρεχε να φύγει προς τα χωριά της Αττικής. Αγωνιούσε να ξεφύγει «από το φαρμάκι που ξερνάει ο ανασαμός της θεοκατάρατης της "Ξένης"». Ο Λυκούδης την αποκαλεί: «Στριγκλιάρα γύφτισσα», που έχει στήσει «το μαύρο τσαντίρι της» στον «πολυβασανισμένο τούτο τόπο». «Πρασινοκίτρινη αμαζόνα του θανάτου». Χώρια τ' άλλα ήταν και οι διαφωνίες των γιατρών, που ταλαιπωρούσαν ασθενείς και συγγενείς. Στην πραγματικότητα οι γιατροί δεν μπορούσαν να προσφέρουν καμιά βοήθεια. Τα μέσα εκείνης της εποχής ήταν υποτυπώδη. Το ίδιο το κράτος είχε παραλύσει...

 

[iuakoya]

Γράφει ο Λυκούδης: «Σε πολλά σπίτια που λημέριαζε η επιδημία έσμιγαν τρεις, τέσσερις γιατροί και επίκουροι και βοηθοί. Μαζί με τα άλλα δεινά, ο κάθε γιατρός ακολουθούσε τη δική του θεραπευτική και έτσι επάλευαν μαζί με τους ιατρούς, επάνω στα κορμιά των δυστυχισμένων, το όπιον και αι εντρίψεις και τα αντισπασμωδικά και το διττανθρακικόν νάτριον και τα εμετικά κάρυα και το θειικόν οξύ και η θειική στρυχνίνη και όσα άλλα δεν χωρεί του ανθρώπου ο λογισμός. Άλλες πάλι οικογένειες εξεκλήριζαν χωρίς να ιδούν κανένα ιατρό. Κρούσμα εσήμαινε θάνατος. Και αν στους εκατό ζούσαν πέντε ή έξι, τούτο ήτο της τύχης όλως διόλου και κανένα φάρμακο δεν εμπόρεσε να φανεί γενικώς ωφέλιμον»...

 

[iuakoya]

Ο κόσμος σήκωνε τα χέρια ψηλά. Όλες οι ελπίδες του είχαν εναποτεθεί στον Θεό. Ο μητροπολίτης Αθηνών Νεόφυτος γονυπετής ύψωνε δέηση στον ουρανό: «Αρωμεν χείρας ικέτιδας προς τον Ύψιστο». Άνδρες και γυναίκες ακολουθούσαν τις λιτανείες, που συχνά η μία συναντούσε την άλλη. Ήταν κι αυτός ένας τρόπος να κηδέψουν τους δικούς τους, που τους είχαν πάρει οι νεκροθάφτες «χωρίς κανένα ιερέα, χωρίς ευχή». Με στόχο να προστατευτεί ο πληθυσμός από τη μετάδοση επιδημιών από ταξιδιώτες, είχαν δημιουργηθεί τα χρόνια της ενετοκρατίας τα Λαζαρέτα, τα λοιμοκαθαρτήρια. Σε αυτά τα λιθόκτιστα οικοδομήματα συγκεντρώνονταν οι επιβάτες πλοίων, που είχαν ύποπτα συμπτώματα. Οι έγκλειστοι έβγαιναν ύστερα από καιρό και μόνο αν ήταν καθαροί πέραν πάσης αμφιβολίας...

 

[iuakoya]

Η πανώλη στην Ελλάδα...

Η πρώτη φορά που κατεγράφη κρούσμα πανώλης (πανούκλας) στην Ελλάδα ήταν τον 9ο αιώνα π.Χ. Επιδημίες πανώλης γνώρισε πολλές και όχι μία φορά η χώρα, τόσο στη διάρκεια του 19ου όσο και κατά τον 20ό αιώνα. Από το 1812 έως και το 1837, η πανούκλα «χτύπησε» πολλές φορές, τόσο στην ηπειρωτική Ελλάδα όσο και στα νησιά, ενώ επιδημία πανώλης εμφανίστηκε και στα μικρασιατικά παράλια. Η επιδημία του 1812-13 ήταν από τις πιο φονικές. Τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου ερημώθηκαν. Ο πανικός που οι επιδημίες προκαλούσαν αυτή την περίοδο ήταν μεγάλος. Οι κάτοικοι εγκατέλειπαν τις πόλεις, κατέφευγαν στα βουνά και στους λόγγους και ζούσαν σαν αγρίμια ολόκληρους μήνες...

 

[iuakoya]

Ο Γ.Α. Μέγας αναφέρει χαρακτηριστικά αυτού του πανικού από τη Θράκη: «Γύριζε η πανούκλα μέσα στο χωριό, φώναζε τη νύχτα στα σοκάκια φανερά και πέθαινε ο κόσμος. Έβγαινε ο κόσμος στα βουνά έξω, έκαναν καλύβια και κάθονταν για να μη τους βρει η πανούκλα. Μα που να μη τους βρει», ή «για να γλυτώσει ο κόσμος έφευγε σιαδώθε-σιακείθε στα μπαΐργια (στα βουνά)... Το χωριό ήταν 800 σπίτια, μα χάλασε από την πανούκλα. Έρχονταν νύχτα και έπαιρναν θροφή. Νερά δεν έπιναν από τα πηγάδια. Έβραζαν στάρια, καλαμπόκια κι' έτρωγαν... Κείνους που πιάνονταν τους άφηναν κι ακόμα πήγαιναν. Πέθαινε ένας, δεν πήγαινε κανένας κοντά του... Ερχόνταν (οι πανούκλες) μέσα σε χωριό, αρρώσταιναν δυο τρεις, πέθαιναν. Ύστερα σηκωνόταν ο Μαχαλάς, έφευγε, πήγαινε στο μπαΐρι. Πήγαινε πάλι η πανούκλα, χτυπούσε. Βρε κι' εδώ μας βρήκε η πανούκλα. Έφευγαν πάλι από κει, πήγαιναν σ' άλλο μπαΐρι. Όπως από τους Γενείτσαρους έτσι και από την πανούκλα»...