Σε τι να πρωτοαπαντήσω.
- Στρατιωτικό επίπεδο Βενιζελικών.
Μόνο νίκες από το 1912. Εκσυγχρονισμός στρατού. Εκτός αν τα αεροπλάνα και το μηχανοκίνητο το 1910 ήταν...ρετάλια.
- Τούρκοι
Διαλυμένοι πρώην σύμμαχοι των Γερμανών και με μόνο έρισμα τη νεόκοπο Σοβιετική Ρωσσία. Το 1920 οι μόνοι αγαπημένοι είμασταν εμείς, ως πιόνια άμα θες, των ΑγγλοΓάλλων.
- Συνθήκη των Σεβρών.
Θα ήθελα πάρα πολύ να μου υποδείξεις (link) πώς ο Βενιζέλος δε θα κρατούσε τη Σμύρνη για 5 χρόνια, με την Οθ. Αυτ μοιρασμένη.
Τύπε, ένα ένα.
1. Βαλκανικοί πόλεμοι. Ο "εθνάρχης" βοήθησε πολύ στο πολιτικό κομμάτι, και του χρεώνεται και η στρατηγική επιλογή της κατάληψης της Θεσσαλονίκης.
Ωστόσο στο στρατιωτικό κομμάτι, μεγαλύτερη συμβολή είχαν οι "άλλοι", είτε πρόκειται για τον διάδοχο, είτε για τους Μεταξά / Δραγούμη.
2. Εκσυγχρονισμός στρατού. Ναι, όντως ο "εθνάρχης" έπαιξε ρόλο, εκμεταλλευόμενος μάλιστα και ένα ξέφωτο στα οικονομικά της χώρας, μετά την λιτότητα του δυστυχώς επτωχεύσαμεν. Ωστόσο, όταν ανέλαβαν οι κυβερνήσεις Γούναρη και επομένων, τα οικονομικά της χώρας ήταν σε εξαιρετικά άθλια κατάσταση, αναγκάζοντας μέχρι και τον Πρωτοπαπαδάκη να διχοτομήσει το νόμισμα.
3. Όταν μιλάς για τους τούρκους, θα πρέπει να ξεχωρίζεις σουλτάνο και κεμάλ. Ο μεν ήταν πλέον υπό την κηδεμονία της Αντάντ, η οποία μπορεί να του επέβαλε ότι όρους ήθελε. Ο κεμάλ ήταν άλλος παράγοντας που ήθελε ξεχωριστή πολιτική προσεταιρισμού. Βασικά ξεκίνησε με τους σοβιετικούς, που είχαν φυλαγμένα χρωστούμενα (και σ' εμάς) με τον Κριμαϊκό πόλεμο, και αμέσως μετά τον προσεταιρίστηκαν οι ιταλοί (οι οποίοι είχαν μανουριάσει γιατί ήθελαν την Σμύρνη για πάρτη τους). Αργότερα ήρθε σε συμφωνία και με τους Γάλλους, που έκριναν ότι δεν ήταν προς το συμφέρον τους η παραμονή στην Μικρά Ασία. Παραδόξως εδώ οι άγγλοι ήρθαν τελευταίοι, γι' αυτό ίσως και (μας) επέβαλαν την παραχώρηση της Ανατολικής Θράκης προσπαθώντας να πλειοδοτήσουν.
Σημειωτέον πάντως, ότι ο Κεμάλ δεν είχε συμμαχήσει ο ίδιος με τους Γερμανούς, και άρα δεν είχε κάποιο στίγμα (ασχέτως αν έδωσε το κωλάντερο στο χέρι στην Αντάντ στην Καλλίπολη).
4. Ένα μέτωπο στην Μικρά Ασία σαν αυτό της Σμύρνης, δεν κρατιόταν στρατιωτικά από την Ελλάδα υπό νορμάλ συνθήκες, πόσο μάλλον υπό τις συνθήκες του 1922. Είναι γνωστό ότι αυτό το ήξερε ήδη ο "εθνάρχης" από την έκθεση Μεταξά, ωστόσο, ίσως και για προσωπική αντιδικία, αγνόησε την ανάλυση. Με βάση τα ιστορικά δεδομένα, θεωρώ ότι και ο ίδιος το κατάλαβε, γι' αυτό και προχώρησε στην ιστορική ίσως πρωτοτυπία της διενέργειας εκλογών εν μέσω πολεμικών εχθροπραξιών, και με στόχο να ξεφορτωθεί την καυτή πατάτα.
Χωρίς να θέλω να αγιοποιήσω τους άλλους, μιας και έκαναν ιστορικά λάθη (πχ τις άκαιρες εκκαθαρίσεις στο στρατό), βρέθηκαν να διαχειριστούν μια κατάσταση με προδιαγεγραμμένο πλέον αποτέλεσμα, μιας και οι επιλογές τους ήταν ουσιαστικά τρεις: ή να εκκενώσουν την ζώνη της Σμύρνης, ώστε να ξεμπλέξουν με τις λιγότερες δυνατές στρατιωτικές απώλειες (σε επίπεδο πληθυσμών βέβαια, τα πράγματα θα ήταν ανυπολόγιστα) ή να οχυρωθούν σε ένα τεράστιο μέτωπο και απέναντι σε έναν αντίπαλο που διαρκώς δυνάμωνε ενώ αυτοί εξασθενούσαν ή να προσπαθήσουν να τον φέρουν σε θέση να αποδεχθεί τις Σέβρες, ώστε να διασφαλίσουν την θέση τους (κάτι το οποίο είχε αποτύχει να κάνει ο "εθνάρχης"). Ρισκάρανε τελικά πολλά - και έχασαν.
