ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ
Η κοινή γνώμη είναι μια κατασκευή και η διαμόρφωσή της είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων που , άλλος περισσότερο και άλλος λιγότερο, συμβάλλουν στην αποκρυστάλλωσή της .
Οι παραδόσεις ενός λαού, τα ήθη και τα έθιμα, το ιστορικό παρελθόν και οι ποικιλόμορφοι αγώνες του .
Οι προκαταλήψεις. Βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις στερούν από το άτομο τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει τη λογική του, να αντιμετωπίσει σφαιρικά και να επεξεργαστεί ορθά τις πληροφορίες. Ο παρωπιδικός αυτός τρόπος αντιμετώπισης των καταστάσεων συμβάλλει ουσιαστικά στο σχηματισμό της κοινής γνώμης .
Τα δυο προηγούμενα στοιχεία είναι ανορθολογικά . Για αυτό και η κοινή γνώμη επηρεάζεται από την προπαγάνδα , η οποία απευθύνεται σε αυτά τα ανορθολογικά στοιχεία, τα οποία συγκαλύπτει κάτω από ένα μανδύα λογικοφανούς επιχειρηματολογίας . Ιδιαίτερα ευάλωτη είναι η κοινή γνώμη σε προπαγανδιστικού χαρακτήρα επιδράσεις σε περιόδους κρίσεων (οικονομικές κρίσεις, πόλεμος), στιγμές ομαδικού πανικού που προκαλούνται από φυσικά αίτια ή άλλους έκτακτους παράγοντες (σεισμούς, επιδημίες, θεομηνίες) .
Η παιδεία. Η εκπαίδευση συμβάλλει στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης με την παροχή γνώσεων μέσα από το περιεχόμενο σπουδών και με την ανάπτυξη της αντιληπτικής και κριτικής ικανότητας .
Το μορφωτικό επίπεδο του λαού, η κλίμακα συνειδητοποίησης των κοινωνικών προβλημάτων σε συνάρτηση με τον βαθμό πολιτικοποίησης των ατόμων
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης . Η πληθώρα των ΜΜΕ στην εποχή μας δίνουν τη δυνατότητα να παρέχεται πολύ γρήγορα η πληροφόρηση στο λαό . Η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, οι εφημερίδες και τα περιοδικά καλύπτουν ευρύτατο φάσμα ενημέρωσης. Με την ποικιλόμορφη πληροφόρηση, τη διαφήμιση ή την προπαγάνδα διαμορφώνεται αντίστοιχη κοινή γνώμη. Ιδιαίτερη, βέβαια, επίδραση στην αποκρυστάλλωσή της ασκεί η τηλεόραση , που με τον ήχο και την εικόνα μαγεύει τους τηλεθεατές, τους επηρεάζει και τους προδιαθέτει ευμενώς ή δυσμενώς για πρόσωπα, γεγονότα ή καταστάσεις . Η επιρροή αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το άτομο λειτουργεί ως παθητικός δέκτης μηνυμάτων και επομένως δε «συνδιαλέγεται», μπορεί να φτάσει μιας εξωκατεύθυνσης του ατόμου και των ομάδων, με συνέπεια η κοινή γνώμη να είναι κατασκευασμένο προϊόν της θέλησης των κέντρων εξουσίας και λήψης αποφάσεων που ελέγχουν αυτά τα μάσα μαζικής επικοινωνίας .
Το δημοκρατικό πολίτευμα. Η ελευθερία έκφρασης επιτρέπει την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών και , επομένως , το σχηματισμό κοινής γνώμης .
Χαρισματικά άτομα με προσωπική ακτινοβολία και κύρος, που ανήκουν σε πολιτικούς, πνευματικούς , θρησκευτικούς , αθλητικούς και άλλους χώρους , επηρεάζουν και κατευθύνουν την κρίση και τη γνώμη των λαϊκών μαζών .
Τα οικονομικά συμφέροντα. Οργανωμένοι οικονομικοί παράγοντες με παρεμβάσεις στον κοινωνικό χώρο και με τη διαφήμιση , που στις μέρες μας στηρίζεται στη σύγχρονη ψυχολογία, κατορθώνουν να συμπαρασύρουν τη γνώμη του λαού, με αποτέλεσμα να τη διαμορφώνουν ανάλογα με τις επιθυμίες τους .
Οι ίδιες οι δημοσκοπήσεις , που παρουσιάζονται από τα ΜΜΕ και εξυπηρετούν πολλές φορές σκοπιμότητες , συντελούν στον επηρεασμό και στη διαμόρφωση των απόψεων της πλειοψηφίας του λαού .
ΣΗΜΕΙΩΣΗ : Η μορφή της κοινής γνώμης που διαμορφώνεται από τις διάφορες παραδόσεις θεωρείται στατική, ενώ η διαμορφούμενη από τους άλλους παράγοντες αποτελεί τη δυναμική μορφή της κοινής γνώμης.