Η ημερίδα της ΓΓΙΦ για την πορνεία ως μια ακόμη μορφή έμφυλης βίας
Η ημερίδα της ΓΓΙΦ με θέμα: «Πορνεία – μια ακόμη μορφή έμφυλης βίας - Στρατηγικές, υποστηρικτικά μέτρα, δράσεις ευαισθητοποίησης και καταπολέμησης του φαινομένου» πραγματοποιήθηκε στις 27/4/2018 στο Αμφιθέατρο της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και Επικοινωνίας.
Σύμφωνα με το ενημερωτικό δελτίο της ΓΓΙΦ, η Γενική Γραμματέας Ισότητας των Φύλων, Φωτεινή Κούβελα, επεσήμανε όλους εκείνους τους λόγους, για τους οποίους η ΓΓΙΦ προσλαμβάνει την πορνεία ως μια ακόμη μορφής έμφυλης βίας και τόνισε ότι: «Η πορνεία συνιστά εμπόδιο για την ουσιαστική ισότητα, δε μπορεί να αποτελεί προσωπική επιλογή, ούτε όμως και επαγγελματική προοπτική. Απεναντίας, προβάλλει ως μια ακόμη μορφή έμφυλης βίας και παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Περαιτέρω, η Γενική Γραμματέας έκανε λόγο για την πρωτοβουλία της ΓΓΙΦ να θέσει στο επίκεντρο του δημοσίου διαλόγου το κρίσιμο και ευαίσθητο αυτό θέμα και να εξετάσει την αντιμετώπισή του βάσει του σκανδιναβικού μοντέλου, με απώτερο στόχο την υιοθέτηση των αποδοτικότερων δυνατών λύσεων υπέρ των γυναικών που εμπλέκονται στην πορνεία και τη δημιουργία των προοπτικών εξόδου τους από αυτήν. Πρόσθεσε δε ότι «Η στροφή των γυναικών στην πορνεία, δεν αποτελεί παρά ύστατη λύση, ακριβώς λόγω της απουσίας πρόσβασής τους σε επιλογές», επιτονίζοντας έτσι την έντονη παρουσία της έμφυλης διάκρισης και στον συγκεκριμένο τομέα.
Αναλύοντας εκτενώς όλα τα παραπάνω, καθώς και επιμέρους πτυχές των αιτιών και των συνεπειών της πορνείας, η Γενική Γραμματέας δήλωσε ότι:«Μέσα από τη δράση μας επί του θέματος της πορνείας, συνολικά, στόχος μας είναι να αναδειχθεί η πορνεία ως μια ακόμη μορφή βίας, η οποία μετασχηματίζει τη γυναικεία υπόσταση και αξιοπρέπεια σε μια ακόμη “παρεχόμενη υπηρεσία”, που, με τη σειρά της, ανατροφοδοτεί τα κυκλώματα εμπορίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης γυναικών».
Επίσης, χαιρετισμό απηύθυναν και η Γενική Γραμματέας Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κα Μαρία Γιαννακάκη, όπως και ο Εθνικός Εισηγητής για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων του Υπουργείου Εξωτερικών, κος Ηρακλής Μοσκώφ.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου τμήματος της ημερίδας, παρουσιάστηκαν εισηγήσεις σχετικές με τις εργασίες και τα συμπεράσματα της Ομάδας Διοίκησης Έργου της ΓΓΙΦ από τον Πρόεδρο αυτής, K. Κονδυλογιάννη, εισηγήσεις σχετικά με την πορνεία από την οπτική του φύλου και του διεθνούς γυναικείου κινήματος από τις Θ. Κατσιβαρδάκου, Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Κοινωνικής Προστασίας& Συμβουλευτικών Υπηρεσιών της ΓΓΙΦ και Ι. Μαγγανάρα, Πρόεδρο της International Alliance of Women, ενώ ομάδα φοιτητών και φοιτητριών με επικεφαλής τον καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου, Γ. Λάζο, παρουσίασε νεότερα ποιοτικά χαρακτηριστικά του φαινομένου και των πελατών του, που συνάδουν στη θεώρηση της πορνείας ως μιας ακόμη μορφής έμφυλης βίας. Το πρώτο τμήμα έκλεισε με εισήγηση του Ταξίαρχου, Γ. Καστάνη, Διευθυντή Διεύθυνσης Δημόσιας Ασφάλειας (Αρχηγείο Ελληνικής Αστυνομίας), για την αστυνομική αντιμετώπιση και μελέτη περίπτωσης σχετικά με τη δράση των οργανωμένων δικτύων πορνείας και σωματεμπορίας.
Στο δεύτερο μέρος της ημερίδας, παρουσιάστηκαν εισηγήσεις από τον Πρέσβη ΥΠΕΞ της Σουηδίας, Per-Anders Sunesson, από την δικηγόρο και μαχόμενη φεμινίστρια από τη Γαλλία, Lorraine Questiaux, από την μαχόμενη φεμινίστρια και εμπειρογνώμονα από την Γερμανία, Marie Merklinger, καθώς και από τις δικηγόρους, Ιωάννα Στεντούμη, Κατερίνα Παπαθεοδώρου και Αμαλία Σαρρή, υπάλληλο του Τμήματος Παρακολούθησης Πολιτικών Ισότητας των Φύλων της ΓΓΙΦ για τις πολιτικές των χωρών τις Ευρώπης, όπως και της ίδιας της Ε.Ε για την αντιμετώπιση της πορνείας.
Σύμφωνα με της ανακοίνωση της ΓΓΙΦ, «στην ημερίδα παρευρέθηκαν η Πρέσβης της Σουηδίας στην Ελλάδα, Charlotte Sammelin, η Δήμαρχος Αγ. Δημητρίου, Μ. Ανδρούτσου, η Πρόεδρος του Κέντρου έρευνας και δράσης για την ειρήνη, Φωτεινή Σιάνου, εκπρόσωποι γυναικείων οργανώσεων από το Ευρωπαϊκό Λόμπυ Γυναικών, τον Σύνδεσμο για τα δικαιώματα της Γυναίκας, την Φεμινιστική συλλογικότητα "Το Μωβ", το τμήμα Φεμινιστικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, τη Διεθνή Ένωση Γυναικών, το Σωματείο Εκδιδομένων Γυναικών, το Σωματείο «Θετική Φωνή» για την προστασία των οροθετικών ατόμων και την οργάνωση «Red Umbrella».Συνολικά, η κατάμεστη από κόσμο αίθουσα του αμφιθεάτρου, οι στοχευμένες ερωτήσεις που τέθηκαν στα πάνελ των ομιλητριών και των ομιλητών και ο εποικοδομητικός διάλογος επί των εισηγήσεων, επιβεβαίωσαν την ευαισθητοποίηση του κοινού γύρω από το ιδιαίτερα ευαίσθητο θέμα της πορνείας, γεμίζοντας την περιρρέουσα ατμόσφαιρα με ένα μήνυμα αισιοδοξίας, στη βάση της δημιουργίας ευεργετικών αλλαγών επί του θέματος, με όρους σεβασμού, αξιοπρέπειας και ισότητας».
Ο ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΓΙΦ, ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΚΟΥΒΕΛΑ, ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ
Κυρίες και κύριοι,
Σας καλωσορίζουμε στη σημερινή μας ημερίδα, η ευαίσθητη θεματική της οποίας απαιτεί την προσήλωση όλων μας. Κι αυτό, γιατί στόχος μας είναι, μέσα από τις εισηγήσεις και το διάλογο που αναμένουμε να προκύψει, να αξιολογήσουμε σε βάθος όλες τις παραμέτρους που σχετίζονται με την πορνεία στις μέρες μας και να υιοθετήσουμε τις καλύτερες δυνατές πρακτικές υπέρ της ισότητας και της αξιοπρέπειας.
Πριν από οτιδήποτε άλλο, θα ήθελα να κάνω σαφές ότι όλες οι παρεμβάσεις μας στον ακάματο αγώνα μας για την εμπέδωση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων στην πράξη, την πλήρη ενδυνάμωση της θέσης της γυναίκας, την καταπολέμηση σεξιστικών στερεοτύπων και πρακτικών που απαξιώνουν την γυναίκα ως προσωπικότητα και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών, συστήνουν και την θεώρησή μας ότι η πορνεία συνιστά εμπόδιο για την ουσιαστική ισότητα, δε μπορεί να αποτελεί προσωπική επιλογή, ούτε όμως και επαγγελματική προοπτική. Απεναντίας, προβάλλει ως μια ακόμη μορφή έμφυλης βίας και παραβίασης ανθρώπινων δικαιωμάτων.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, αναλάβαμε το επίπονο έργο να ανοίξουμε τον κοινωνικό διάλογο για το φαινόμενο αυτό, μελετώντας διεξοδικά το σκανδιναβικό μοντέλο, αλλά και τη συναφή νομοθεσία της Γαλλίας στο ζήτημα της πορνείας.
Και δεν πρόκειται μόνο για τη σημερινή μας ημερίδα, αλλά για μια μακρά και κοπιαστική πορεία, ώσπου να φτάσουμε ως εδώ.
Ειδικότερα, στην ΓΓΙΦ συγκροτήσαμε Ομάδα Διοίκησης Έργου, με σκοπό τη μελέτη του σκανδιναβικού μοντέλου και επιμέρους στόχο τη διατύπωση εφικτών και εποικοδομητικών προτάσεων και νομοθετικών παρεμβάσεων, που θα προστατεύουν τις γυναίκες από τη πορνεία.
Πέραν τούτου, η γενικότερη στόχευσή μας, είναι να διαμορφώσουμε διαφορετικές αντιλήψεις και στάσεις στην κοινωνία, επειδή αγωνιούμε και αγωνιζόμαστε, ώστε να προσφερθεί μια προοπτική εξόδου των γυναικών από την πορνεία.
Φίλες και φίλοι,
Γνωρίζουμε καλά ότι οι επιμέρους θεματικές που συστήνουν τη γενικότερη προσέγγιση γύρω από το ζήτημα της πορνείας, δεν είναι ένα θέμα εύκολο. Κάθε άλλο. Δεν παραγνωρίζουμε καθόλου την πολυπλοκότητά του.
Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, αποφασίσαμε να μην το αγνοήσουμε, ούτε και να εθελοτυφλήσουμε, αλλά να το φέρουμε στο προσκήνιο και στο δημόσιο διάλογο.
Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να διευκρινίσω ότι οι όποιες αντιδράσεις επί της πρωτοβουλίας μας, για εμάς συστήνουν τη βάση ενός νέου προβληματισμού, από τις ζυμώσεις του οποίου θα συνεχίσουμε να αναζητάμε τις πιο αποδοτικές λύσεις υπέρ των γυναικών που διαβαίνουν το δρόμο της πορνείας. Άλλωστε, το πρόβλημα της πορνείας συνδέεται με τη γενικότερη κρίση που υπάρχει, αλλά και εκείνη που σχετίζεται με τις ανθρώπινες σχέσεις, όπως και με την κρατούσα αντίληψη ότι «τα πάντα μπορούν να αγοράζονται και να πωλούνται».
Ως εκ τούτου, η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων δε μπορεί να μείνει αμέτοχη και να μην καταβάλλει τη μεγαλύτερη δυνατή προσπάθεια υπέρ της εξάλειψης τέτοιου είδους θεωρήσεων, ευελπιστώντας ότι τη θέση τους θα πάρουν οι αρχές και οι αξίες της ισότητας για όλους και όλες ανεξαιρέτως.
Κυρίες και κύριοι,
σκεφτείτε μόνο ότι ακόμη και σήμερα, δεν έχει πάψει να επικρατεί η αμιγώς σεξιστική και συνάμα αναχρονιστική αντίληψη ότι η ενηλικίωση ενός εφήβου ολοκληρώνεται με τη χρήση υπηρεσιών πορνείας!
Δε νομίζετε ότι η ύπαρξη τέτοιων θέσεων και ειδικά στις μέρες μας είναι κάτι παραπάνω από λυπηρές;
Περαιτέρω, δεν πρέπει να αγνοούμε ότι ο χαρακτήρας της πορνείας στη χώρα μας, διαφέρει σε πολλά σημεία από εκείνον της Σουηδίας, αφού η Ελλάδα έχει δεχτεί και συνεχίζει να δέχεται προσφυγικούς και μεταναστευτικούς πληθυσμούς.
Όμως, για πολλούς από αυτούς τους πληθυσμούς, η χώρα μας αποτελεί τόπο διέλευσης και όχι προορισμού, ώστε να εγκλωβίζονται εδώ γυναίκες και μικρά παιδιά, εν δυνάμει θύματα κυκλωμάτων σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Ωστόσο, το γεγονός αυτό δε θα πρέπει να μας εμποδίζει να προσπαθήσουμε να μελετήσουμε σε βάθος τις καλές πρακτικές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και να υιοθετήσουμε - στο μέτρο του δυνατού της δικής μας κοινωνικής πραγματικότητας- πρακτικές που προάγουν την ισάξια και αξιοπρεπή θέση των γυναικών.
Εξάλλου, δύσκολα μπορούμε να αμφισβητήσουμε ότι η σωματεμπορία, αναδεικνύεται σήμερα με πολλά πρόσωπα και εξυπηρετεί απεχθείς σκοπούς. Σεξουαλική εκμετάλλευση, οργανωμένα κυκλώματα μαστροπών και πορνείας, καταναγκαστική εργασία, εξόφληση χρέους, καταναγκαστικοί γάμοι, ακόμη και εμπορία οργάνων, συνιστούν μόνο ορισμένα από τα επικρατέστερα χαρακτηριστικά της εμπορίας ανθρώπων, τα οποία -χωρίς αμφιβολία – προσβάλουν την υπόσταση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.
Ενδεικτικά μόνο, σας αναφέρω ότι, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στην Ευρωπαϊκή Ένωση:
•το 62% των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων προορίζονται για σεξουαλική εκμετάλλευση
•Οι γυναίκες και τα ανήλικα κορίτσια ανέρχονται στο 96% των βεβαιωμένων και εικαζόμενων θυμάτων, ενώ
•Εκτιμάται ότι μόνο το 1-2% από τα θύματα ίσως κατορθώσει να γλιτώσει.
Φίλες και φίλοι,
Όλα τα παραπάνω μας αποδεικνύουν περίτρανα την ανάγκη ουσιαστικής παρέμβασης επί του θέματος της πορνείας και της σωματεμπορίας ανθρώπων για πλήθος ανθρωπιστικών και κοινωνικών λόγων.
Πέραν τούτου όμως και για ένα ακόμη σημαντικό λόγο, που άπτεται των ζητημάτων που προάγουν τις αξίες της ισότητας. Διότι, όταν μιλάμε για ισότητα, δε θα πρέπει να ξεχνάμε το δικαίωμα επιλογών. Και είναι κρίσιμο εδώ να τονίσουμε ότι μια γυναίκα διαθέτει επιλογές, όταν έχει ανεμπόδιστη πρόσβαση σε ίσες ευκαιρίες.
Από την άλλη, όμως, όταν οι ευκαιρίες δε βρίσκονται στη διάθεσή της, τότε δε μπορούμε να κάνουμε λόγο για μια απόφαση.
Ως εκ τούτου, η πορνεία δεν είναι, παρά ένα σύστημα, μέρος μιας επικερδούς επιχείρησης, τροφοδοτούμενης από τη ζήτηση για γυναικεία σώματα.
Περαιτέρω, η άποψή μας εδράζεται στην πεποίθηση ότι oι πελάτες δεν είναι άμοιροι ευθυνών. Αντίθετα, φέρουν τις ίδιες ευθύνες για τη διατήρηση της πορνείας, καθώς και της εμπορευματοποίησης και μεταχείρισης των γυναικείων σωμάτων, που προκύπτουν από αυτή. Για το λόγο αυτό, πρέπει και οι ίδιοι να αναλάβουν την ευθύνη της πράξης τους και να αναλογιστούν τι προκαλεί αυτή τόσο στις γυναίκες όσο και στη κοινωνία εν γένει.
Συμμετέχουμε λοιπόν στον διάλογο αλλά και τον αγώνα για την καταπολέμηση της πορνείας που διεξάγετε σήμερα σε πολλές χώρες τις Ευρώπης με βάση και την πρόταση -ψήφισμα του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου από το 2014 που θεωρεί την πορνεία παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και προσβολή της αξιοπρέπειας είτε πρόκειται για ‘πορνεία από εξαναγκασμό΄ είτε για εκούσια συνεύρεση και καλεί τις εθνικές αρχές να χαράξουν στρατηγικές εξόδου των γυναικών από την πορνεία και να τις βοηθήσουν να βρουν εναλλακτικούς τρόπους βιοπορισμού, τόσο με πολιτικές για τη μείωση της φτώχειας που οδηγεί γυναίκες και παιδιά στην πορνεία, όσο και με βελτίωση των εκπαιδευτικών συστημάτων.
Κλείνοντας και αναμένοντας με μεγάλη προσοχή τις εισηγήσεις που θα ακούσουμε, θα ήθελα να τονίσω ότι:
«Μέσα από τη δράση μας επί του θέματος της πορνείας, συνολικά, στόχος μας είναι να αναδειχθεί η πορνεία ως μια ακόμη μορφή βίας, η οποία μετασχηματίζει τη γυναικεία υπόσταση και αξιοπρέπεια σε μια ακόμη “παρεχόμενη υπηρεσία”, που, με τη σειρά της, ανατροφοδοτεί τα κυκλώματα εμπορίας και σεξουαλικής εκμετάλλευσης γυναικών».
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.