"Ο Φέρεντς Πούσκας άφησε το πρωί της Παρασκευής την τελευταία πνοή του σε ηλικία 79 ετών στο νοσοκομείο Γκιόργκι Τζόλοζι της Βουδαπέστης.
Από τις 12 Σεπτεμβρίου ο θρύλος του Ουγγρικού ποδοσφαίρου ήταν στην εντατική και η κατάστασή του είχε επιδεινωθεί καθώς προσβλήθηκε από πνευμονία.
Ο "καλπάζων συνταγματάρχης", ο οποίος κάθησε στο παρελθόν στον πάγκο της ΑΕΚ και του Παναθηναϊκού οδηγώντας τον μάλιστα στην μεγαλύτερη διάκριση στην ιστορία του (τελικό του 1971), νοσηλευόταν εδώ και εβδομάδες σε κρίσιμη κατάσταση στη μονάδα εντατικής θεραπείας.
Τα τελευταία χρόνια ο θρύλος του Ουγγρικού ποδοσφαίρου υπέφερε από τη νόσο Αλτσχάιμερ, ο Πούσκας αντιμετώπιζε κι άλλα προβλήματα τις τελευταίες ημέρες, καθώς έπασχε από πνευμονία και είχε υψηλό πυρετό.
Ο... καλπάζων συνταγματάρχης
Ο Φέρεντς Πούσκας Μπιρό γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1927 στη Βουδαπέστη. Ηταν μέλος και αρχηγός της θρυλικής "αράντσιπατ", της Εθνικής ομάδας της χώρας του, η οποία τη δεκαετία του 1950 δίδαξε θεαματικό ποδόσφαιρο.
Η καριέρα του άρχισε από την Κίσπεστ Χόνβεντ, την οποία υπηρέτησε πιστά από μικρό παιδί (1939) έως το 1956, όταν ξέσπασε η ουγγρική επανάσταση. Η εισβολή Σοβιετικών στρατευμάτων στη Βουδαπέστη βρίσκει τον Πούσκας στο εξωτερικό, σε περιοδεία με τη Χόνβεντ. Ο "καλπάζων συνταγματάρχης" είχε ήδη αποφασίσει να μην επιστρέψει στην πατρίδα του και να αναζητήσει ομάδα στη Δυτική Ευρώπη.
Εγκατέλειψε την ενεργό δράση σε ηλικία 40 ετών, το 1967, και ακολούθησε προπονητική καριέρα. Το μεγαλύτερο επίτευγμά του ήταν η συμμετοχή με τον Παναθηναϊκό στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης το 1971, όπου η ελληνική ομάδα έχασε 2-0 από τον Αγιαξ. Εμεινε στους "πράσινους" την πενταετία 1969-1974, ενώ λίγα χρόνια αργότερα βρέθηκε ξανά στην Αθήνα και εργάσθηκε για μία σεζόν (1978-79) στην ΑΕΚ.
Ενας τρίτος "δεσμός" του με τη χώρα μας εντοπίζεται στην Αυστραλία, καθώς οδήγησε την "Ελλάς" Μελβούρνης στην κατάκτηση του πρωταθλήματος το 1991, τότε που η ομάδα αυτή αποτελούνταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από Ελληνες ομογενείς.
Ο ελληνικός άθλος
Στις 2 Ιουνίου του 1970, ο Φέρεντς Πούσκας υπογράφει στον Παναθηναϊκό, διαδεχόμενος τον Λάκη Πετρόπουλο. Ακριβώς έναν χρόνο μετά, οδηγεί το "τριφύλλι" και κατ'επέκτασην το ελληνικό ποδόσφαιρο στη μεγαλύτερη διάκριση σε συλλογικό επίπεδο. Οι "πράσινοι" φτάνουν στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών που διεξάγεται στο "Γουέμπλεϊ" όμως λυγίζουν από τον τότε πανίσχυρο ʼγιαξ χάνοντας με 2-0.
Οι προπονητικές διακρίσεις δεν σταματούν όμως εκεί. Το 11ο πρωτάθλημα του Παναθηναϊκού ήρθε την επόμενη περίοδο από την εποποιία του Γουέμπλεϊ.
Την ίδια χρονιά (1972), ο Παναθηναϊκός επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει την Ευρώπη στο Διηπειρωτικό Κύπελλο ενάντια στην πρωταθλήτρια της Νότιας Αμερικής, Νασιονάλ του Μοντεβίδεο στην Ουρουγουάη. Στον πρώτο αγώνα στην Αθήνα το σκορ ήταν 1-1, αλλά στο δεύτερο αγώνα στο Μοντεβίδεο το σκορ ήταν 2-1 για την Νασιονάλ.
Ο Αντώνης Αντωνιαδής στον Γιάννη Λαμπίρη για τον Πούσκας
"Μπείτε μέσα, να το ευχαριστηθείτε. Διασκεδάστε το παιχνίδι και μην σκέφτεστε τίποτε άλλο". Ο Αντώνης Αντωνιάδης, ακόμα και σήμερα, δεν μπορεί να πιστέψει τα λόγια που τους είχε πει ο Φέρεντς Πούσκας, λίγα λεπτά πριν μπουν στο "Ναό του ποδοσφαίρου" το Γουέμπλεϊ για τον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών του 1971, κόντρα στον μεγάλο Αγιαξ. Μοιράζεται αυτές τις στιγμές με το SPORT 24, φρεσκάροντας τη μνήμη και των παλαιότερων και δίνοντας τροφή γνώσης για μας τους νεώτερους.
"Ηταν πάνω απ΄ όλα ένας μεγάλος ΑΝΘΡΩΠΟΣ, με κεφαλαία γράμματα και το τονίζω ιδιαίτερα αυτό διότι όλοι έτσι τον θυμούμαστε. Δυστυχώς ήμουν από τους πρώτους που έμαθα τη θλιβερή είδηση και παρά το γεγονός ότι γνωρίζαμε τη σοβαρότητα της κατάστασης της υγείας του, δεν μπορώ να πω ότι στο άκουσμα της είδησης δεν σοκαρίστηκα" λέει ο διάσημος ψηλός του ελληνικού ποδοσφαίρου που έζησε όπως και οι συμπαίκτες του μεγάλες στιγμές δίπλα στον μεγάλο Φέρεντς Πούσκας.
"Καθημερινά έχεις να θυμηθείς δεκάδες ιστορίες από την συνύπαρξη με αυτόν τον άνθρωπο, αλλά θα ξεχωρίσω μια. Τον τρόπο με τον οποίο μας προετοίμαζε στο δρόμο προς το Γουέμπλεϊ. Απίστευτη ψυχολογική προετοιμασία, που μας έκανε να πιστέψουμε ότι μπορούμε να καταφέρουμε, αυτό που τελικά πετύχαμε, να φτάσουμε στον τελικό του τσάμπιονς λίγκ της εποχής".
Και εκεί ήρθε το αποκορύφωμα.
"Ξέρεις τι είναι να ετοιμάζεσαι να παίξεις σε ένα τέτοιο παιχνίδι, να έχεις αγωνία, χαρά, ένταση, να περιμένεις από τον προπονητή τις τελευταίες οδηγίες και αυτός να σου λέει το απίθανο: Διασκεδάστε το.
Ο άνθρωπος ήταν μοναδικός και με αυτό τον τρόπο προσπάθησε να μας αποφορτίσει στο πιο σημαντικό παιχνίδι της καριέρας μας. Ηξερε καλύτερα απ? όλους τη σημασία αυτού του αγώνα, αλλά δεν το έδειξε σε εμάς, προσπαθώντας να μας βοηθήσει να μπούμε όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι στο γήπεδο".
Εχοντας ζήσει τη γενιά των μεγάλων ποδοσφαιριστών της εποχής του σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Αντώνης Αντωνιάδης δεν χρειάζεται να σκεφτεί ούτε δευτερόλεπτο, όταν ρωτείται για την αξία του "Καλπάζοντα Συνταγματάρχη" στο χρηματιστήριο του ποδοσφαίρου.
"Για μένα συγκαταλέγεται στην κορυφαία πεντάδα ποδοσφαιριστών όλων των εποχών. Επρόκειτο για μια ποδοσφαιρική μεγαλοφυϊα".
Η παρέα του Γουέμπλεϊ δεν "έσβησε" (και ούτε πρόκειται) ποτέ και σε κάθε ευκαιρία υπήρχε η επανένωση με τις αναμνήσεις να έχουν τον πρώτο λόγο στις συνεστιάσεις των πρωταγωνιστών.
"Είχαμε βρεθεί κάποιες φορές και με τον Φέρεντς που λάτρευε την παρέα μας και αυτές τις συζητήσεις. Δυστυχώς δεν είχαμε μπορέσει να τον βρούμε όταν παίξαμε με τους βετεράνους του Αγιαξ τη ρεβάνς εκείνου του τελικού, όπου νικήσαμε με γκολ του Δομάζου 1-0, αλλά πάντα ήταν κοντά μας και έτσι θα είναι και τώρα. Δεν πρόκειται να τον ξεχάσουμε ποτέ", καταλήγει συγκινημένος ο Αντώνης Αντωνιάδης.
Το... θαύμα της Βέρνης
Με την Εθνική Ουγγαρίας ο Πούσκας κατέκτησε το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο το 1952 στο Ελσίνκι (γι΄ αυτό και η ομάδα ονομάστηκε "αράντσιπατ", που σημαίνει "χρυσή ομάδα" στα ουγγρικά) και έπαιξε στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1954. Εκεί η Δυτική Γερμανία κατάφερε να γυρίσει το εις βάρος της 2-0, να νικήσει 3-2 και να πετύχει κάτι που έμεινε στην ιστορία ως "Το θαύμα της Βέρνης". Δεν είναι μόνο ότι μέχρι τον τελικό η Ουγγαρία ήταν αήττητη για 32 συνεχείς αγώνες! Είναι ότι στον Α΄ γύρο της διοργάνωσης οι Μαγυάροι είχαν συντρίψει 8-3 τους Δυτικογερμανούς, ενώ προηγήθηκαν 2-0 μόλις στο 8ο λεπτό!
Ακόμη κι αν δεν κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο, ο Πούσκας ολοκλήρωσε την καριέρα του στην Εθνική με 85 συμμετοχές και 84 γκολ! Στην Ιστορία έχουν μείνει νίκες, όπως το 6-3 επί της Αγγλίας μέσα στο Γουέμπλεϊ (1953) και το 7-1 πάλι επί της Αγγλίας στη Βουδαπέστη (1954).
Ο προπονητής Πούσκας
Παρότι ο Φέρεντς Πούσκας δεν θεωρήθηκε ποτέ σπουδαίος προπονητής, εργάστηκε για περίπου 20 χρόνια με αυτή την ιδιότητα. Από το 1966 στην Αλαβές έως το 1993 στην Εθνική Ουγγαρίας, με κάποια διαλείμματα (1981 έως 1984 και 1987 έως 1989).
Εκτός από την Ελλάδα και την Αυστραλία, ανέλαβε ομάδες στις ΗΠΑ (Γκόλντεν Στέιτ, 1967), τον Καναδά (Βανκούβερ, 1968), τη Χιλή (Κόλο Κόλο, 1975), την Αίγυπτο (Αλ Μασρί, 1979), την Παραγουάη (Σολ ντε Αμέρικα 1985, Σέρο Πορτένιο 1986)."
Από τις 12 Σεπτεμβρίου ο θρύλος του Ουγγρικού ποδοσφαίρου ήταν στην εντατική και η κατάστασή του είχε επιδεινωθεί καθώς προσβλήθηκε από πνευμονία.
Ο "καλπάζων συνταγματάρχης", ο οποίος κάθησε στο παρελθόν στον πάγκο της ΑΕΚ και του Παναθηναϊκού οδηγώντας τον μάλιστα στην μεγαλύτερη διάκριση στην ιστορία του (τελικό του 1971), νοσηλευόταν εδώ και εβδομάδες σε κρίσιμη κατάσταση στη μονάδα εντατικής θεραπείας.
Τα τελευταία χρόνια ο θρύλος του Ουγγρικού ποδοσφαίρου υπέφερε από τη νόσο Αλτσχάιμερ, ο Πούσκας αντιμετώπιζε κι άλλα προβλήματα τις τελευταίες ημέρες, καθώς έπασχε από πνευμονία και είχε υψηλό πυρετό.
Ο... καλπάζων συνταγματάρχης
Ο Φέρεντς Πούσκας Μπιρό γεννήθηκε στις 2 Απριλίου του 1927 στη Βουδαπέστη. Ηταν μέλος και αρχηγός της θρυλικής "αράντσιπατ", της Εθνικής ομάδας της χώρας του, η οποία τη δεκαετία του 1950 δίδαξε θεαματικό ποδόσφαιρο.
Η καριέρα του άρχισε από την Κίσπεστ Χόνβεντ, την οποία υπηρέτησε πιστά από μικρό παιδί (1939) έως το 1956, όταν ξέσπασε η ουγγρική επανάσταση. Η εισβολή Σοβιετικών στρατευμάτων στη Βουδαπέστη βρίσκει τον Πούσκας στο εξωτερικό, σε περιοδεία με τη Χόνβεντ. Ο "καλπάζων συνταγματάρχης" είχε ήδη αποφασίσει να μην επιστρέψει στην πατρίδα του και να αναζητήσει ομάδα στη Δυτική Ευρώπη.
Εγκατέλειψε την ενεργό δράση σε ηλικία 40 ετών, το 1967, και ακολούθησε προπονητική καριέρα. Το μεγαλύτερο επίτευγμά του ήταν η συμμετοχή με τον Παναθηναϊκό στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης το 1971, όπου η ελληνική ομάδα έχασε 2-0 από τον Αγιαξ. Εμεινε στους "πράσινους" την πενταετία 1969-1974, ενώ λίγα χρόνια αργότερα βρέθηκε ξανά στην Αθήνα και εργάσθηκε για μία σεζόν (1978-79) στην ΑΕΚ.
Ενας τρίτος "δεσμός" του με τη χώρα μας εντοπίζεται στην Αυστραλία, καθώς οδήγησε την "Ελλάς" Μελβούρνης στην κατάκτηση του πρωταθλήματος το 1991, τότε που η ομάδα αυτή αποτελούνταν σχεδόν εξ ολοκλήρου από Ελληνες ομογενείς.
Ο ελληνικός άθλος
Στις 2 Ιουνίου του 1970, ο Φέρεντς Πούσκας υπογράφει στον Παναθηναϊκό, διαδεχόμενος τον Λάκη Πετρόπουλο. Ακριβώς έναν χρόνο μετά, οδηγεί το "τριφύλλι" και κατ'επέκτασην το ελληνικό ποδόσφαιρο στη μεγαλύτερη διάκριση σε συλλογικό επίπεδο. Οι "πράσινοι" φτάνουν στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών που διεξάγεται στο "Γουέμπλεϊ" όμως λυγίζουν από τον τότε πανίσχυρο ʼγιαξ χάνοντας με 2-0.
Οι προπονητικές διακρίσεις δεν σταματούν όμως εκεί. Το 11ο πρωτάθλημα του Παναθηναϊκού ήρθε την επόμενη περίοδο από την εποποιία του Γουέμπλεϊ.
Την ίδια χρονιά (1972), ο Παναθηναϊκός επιλέχθηκε να εκπροσωπήσει την Ευρώπη στο Διηπειρωτικό Κύπελλο ενάντια στην πρωταθλήτρια της Νότιας Αμερικής, Νασιονάλ του Μοντεβίδεο στην Ουρουγουάη. Στον πρώτο αγώνα στην Αθήνα το σκορ ήταν 1-1, αλλά στο δεύτερο αγώνα στο Μοντεβίδεο το σκορ ήταν 2-1 για την Νασιονάλ.
Ο Αντώνης Αντωνιαδής στον Γιάννη Λαμπίρη για τον Πούσκας
"Μπείτε μέσα, να το ευχαριστηθείτε. Διασκεδάστε το παιχνίδι και μην σκέφτεστε τίποτε άλλο". Ο Αντώνης Αντωνιάδης, ακόμα και σήμερα, δεν μπορεί να πιστέψει τα λόγια που τους είχε πει ο Φέρεντς Πούσκας, λίγα λεπτά πριν μπουν στο "Ναό του ποδοσφαίρου" το Γουέμπλεϊ για τον τελικό του κυπέλλου πρωταθλητριών του 1971, κόντρα στον μεγάλο Αγιαξ. Μοιράζεται αυτές τις στιγμές με το SPORT 24, φρεσκάροντας τη μνήμη και των παλαιότερων και δίνοντας τροφή γνώσης για μας τους νεώτερους.
"Ηταν πάνω απ΄ όλα ένας μεγάλος ΑΝΘΡΩΠΟΣ, με κεφαλαία γράμματα και το τονίζω ιδιαίτερα αυτό διότι όλοι έτσι τον θυμούμαστε. Δυστυχώς ήμουν από τους πρώτους που έμαθα τη θλιβερή είδηση και παρά το γεγονός ότι γνωρίζαμε τη σοβαρότητα της κατάστασης της υγείας του, δεν μπορώ να πω ότι στο άκουσμα της είδησης δεν σοκαρίστηκα" λέει ο διάσημος ψηλός του ελληνικού ποδοσφαίρου που έζησε όπως και οι συμπαίκτες του μεγάλες στιγμές δίπλα στον μεγάλο Φέρεντς Πούσκας.
"Καθημερινά έχεις να θυμηθείς δεκάδες ιστορίες από την συνύπαρξη με αυτόν τον άνθρωπο, αλλά θα ξεχωρίσω μια. Τον τρόπο με τον οποίο μας προετοίμαζε στο δρόμο προς το Γουέμπλεϊ. Απίστευτη ψυχολογική προετοιμασία, που μας έκανε να πιστέψουμε ότι μπορούμε να καταφέρουμε, αυτό που τελικά πετύχαμε, να φτάσουμε στον τελικό του τσάμπιονς λίγκ της εποχής".
Και εκεί ήρθε το αποκορύφωμα.
"Ξέρεις τι είναι να ετοιμάζεσαι να παίξεις σε ένα τέτοιο παιχνίδι, να έχεις αγωνία, χαρά, ένταση, να περιμένεις από τον προπονητή τις τελευταίες οδηγίες και αυτός να σου λέει το απίθανο: Διασκεδάστε το.
Ο άνθρωπος ήταν μοναδικός και με αυτό τον τρόπο προσπάθησε να μας αποφορτίσει στο πιο σημαντικό παιχνίδι της καριέρας μας. Ηξερε καλύτερα απ? όλους τη σημασία αυτού του αγώνα, αλλά δεν το έδειξε σε εμάς, προσπαθώντας να μας βοηθήσει να μπούμε όσο το δυνατόν πιο ήρεμοι στο γήπεδο".
Εχοντας ζήσει τη γενιά των μεγάλων ποδοσφαιριστών της εποχής του σε παγκόσμιο επίπεδο, ο Αντώνης Αντωνιάδης δεν χρειάζεται να σκεφτεί ούτε δευτερόλεπτο, όταν ρωτείται για την αξία του "Καλπάζοντα Συνταγματάρχη" στο χρηματιστήριο του ποδοσφαίρου.
"Για μένα συγκαταλέγεται στην κορυφαία πεντάδα ποδοσφαιριστών όλων των εποχών. Επρόκειτο για μια ποδοσφαιρική μεγαλοφυϊα".
Η παρέα του Γουέμπλεϊ δεν "έσβησε" (και ούτε πρόκειται) ποτέ και σε κάθε ευκαιρία υπήρχε η επανένωση με τις αναμνήσεις να έχουν τον πρώτο λόγο στις συνεστιάσεις των πρωταγωνιστών.
"Είχαμε βρεθεί κάποιες φορές και με τον Φέρεντς που λάτρευε την παρέα μας και αυτές τις συζητήσεις. Δυστυχώς δεν είχαμε μπορέσει να τον βρούμε όταν παίξαμε με τους βετεράνους του Αγιαξ τη ρεβάνς εκείνου του τελικού, όπου νικήσαμε με γκολ του Δομάζου 1-0, αλλά πάντα ήταν κοντά μας και έτσι θα είναι και τώρα. Δεν πρόκειται να τον ξεχάσουμε ποτέ", καταλήγει συγκινημένος ο Αντώνης Αντωνιάδης.
Το... θαύμα της Βέρνης
Με την Εθνική Ουγγαρίας ο Πούσκας κατέκτησε το χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο το 1952 στο Ελσίνκι (γι΄ αυτό και η ομάδα ονομάστηκε "αράντσιπατ", που σημαίνει "χρυσή ομάδα" στα ουγγρικά) και έπαιξε στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 1954. Εκεί η Δυτική Γερμανία κατάφερε να γυρίσει το εις βάρος της 2-0, να νικήσει 3-2 και να πετύχει κάτι που έμεινε στην ιστορία ως "Το θαύμα της Βέρνης". Δεν είναι μόνο ότι μέχρι τον τελικό η Ουγγαρία ήταν αήττητη για 32 συνεχείς αγώνες! Είναι ότι στον Α΄ γύρο της διοργάνωσης οι Μαγυάροι είχαν συντρίψει 8-3 τους Δυτικογερμανούς, ενώ προηγήθηκαν 2-0 μόλις στο 8ο λεπτό!
Ακόμη κι αν δεν κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο, ο Πούσκας ολοκλήρωσε την καριέρα του στην Εθνική με 85 συμμετοχές και 84 γκολ! Στην Ιστορία έχουν μείνει νίκες, όπως το 6-3 επί της Αγγλίας μέσα στο Γουέμπλεϊ (1953) και το 7-1 πάλι επί της Αγγλίας στη Βουδαπέστη (1954).
Ο προπονητής Πούσκας
Παρότι ο Φέρεντς Πούσκας δεν θεωρήθηκε ποτέ σπουδαίος προπονητής, εργάστηκε για περίπου 20 χρόνια με αυτή την ιδιότητα. Από το 1966 στην Αλαβές έως το 1993 στην Εθνική Ουγγαρίας, με κάποια διαλείμματα (1981 έως 1984 και 1987 έως 1989).
Εκτός από την Ελλάδα και την Αυστραλία, ανέλαβε ομάδες στις ΗΠΑ (Γκόλντεν Στέιτ, 1967), τον Καναδά (Βανκούβερ, 1968), τη Χιλή (Κόλο Κόλο, 1975), την Αίγυπτο (Αλ Μασρί, 1979), την Παραγουάη (Σολ ντε Αμέρικα 1985, Σέρο Πορτένιο 1986)."
Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει. Και ας διασκεδάζει πλέον παίζοντας ποδόσφαιρο με το Μπεστ, τον Γκαρίντσα, το Ματσόλα, το Γιασίν, ... 
