πολύ ωραίο άρθρο καί θά προσθέσω"Ο Δημήτριος Κοντός από την Σύμη, ήταν ο καπετάνιος του σπογγαλιευτικού καικιού που ανακάλυψε το 1900 το περίφημο «Ναυάγιο των Αντικυθήρων».
Τον Απρίλιο, την Μεγάλη Εβδομάδα του 1900, δύο σπογγαλιευτικά σκάφη, το «Ευτέρπη», και ο αχταρμάς «Καλλιόπη» με καπετάνιο τον Δημήτριο Κοντό με το πλήρωμα του (δύτες και ναύτες) ξεκινάνε το ταξίδι από την Σύμη με προορισμό την Μπαρμπαριά (Βόρειο Αφρική) για να αλιεύσουν σφουγγάρια.
Στη πορεία του ταξιδίου λόγω σφοδρής κακοκαιρίας, ο καπετάνιος αποφασίζει να αγκυροβολήσουνε ΒΑ των Αντικυθήρων ή Τσιριγότο (εκ του ενετικού Cerigotto) στην περιοχή «Πινακάκια», 25 μέτρα από το ακρωτήριο «Γλυφάδια» εώς ότου κοπάσει η θαλασσοταραχή.
Τη Μεγάλη Τρίτη 4 Απριλίου, αφού είχε καλμάρει ο καιρός, ο καπετάνιος έδωσε εντολή σε ένα δύτη του, τον Ηλία Λυκοπάντη (γνωστό και ως Σταδιώτη) να βουτήξει για να δει αν έχει κάτω σφουγγάρια. Δεν περνάνε ελάχιστα λεπτά και ο δύτης αμέσως δίνει σήμα να τον ανεβάσουν επάνω. Έδειχνε αλαφιασμένος και αμέσως ενημερώνει τον Δημήτριο Κοντό τι είχε δει. Βουτάει και ο καπετάνιος, έμπειρος βουτηχτής και αυτός και εντυπωσιάζεται από το αρχαίο ναυάγιο που αντίκρυσε στον επικλινή βυθό βάθους 42 μέτρων. Αμέσως ξεχωρίζει ένα μπρούτζινο άγαλμα χωμένο στον βυθό από το οποίο αποσπά το δεξί χέρι και το ανεβάζει στο πλοίο. Όλο το πλήρωμα και οι δύτες θαυμάζουν το καλοφτιαγμένο χέρι. Στην συνέχεια βάζει σημάδια στη θέση του ναυαγίου και συνεχίζουν το ταξίδι. Επιστρέφοντας μετά από έξι μήνες, στην Σύμη όπου εκείνη την περίοδο βρισκόταν υπό Τουρκική κατοχή το συζητάει με τους δημογέροντες του νησιού και αποφασίζεται να ενημερώσει την Ελληνική κυβέρνηση."
Μια σπανιοτατη φωτογραφια με τους σφουγγαράδες και το καίκι τους στην περιοχή όπου ανακάλυψαν το ναυάγιο.
Ο καπεταν Κοντος ζητησε και ελαβε την αδεια απο την Ελληνικη Κυβερνηση να ανασυρει τα ευρηματα. Η Κυβερνηση του υποσχεθηκε πλουσια αμοιβη..οπως αναγραφεται στο σχετικο εγγραφο..
«επειδή δε η υπηρεσία ην θέλετε παράσχει τω Εθνικώ ημών Μουσείω είναι μεγάλην, διαβεβαιούμεν υμάς ότι η χορηγηθησόμενη υμίν αμοιβή θα είναι γενναία.»
"Άρχισε ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, που στέφθηκε με επιτυχία, παρά τις φοβερές δυσκολίες και τα θύματα που θρήνησαν όλοι. Οι εργασίες διήρκησαν συνολικά δέκα μήνες, με την βοήθεια πλοίων του Βασιλικού Ναυτικού από τις 24 Νοεμβρίου 1900 έως τις 30 Σεπτεμβρίου 1901, με φοβερή κακοκαιρία και με τραγικές απώλειες.
Τρεις βουτηχτάδες πλήρωσαν βαριά, ένας με τη ζωή του, και άλλοι δυο έμειναν παράλυτοι.
Στις 9 Μαίου 1901, σε τηλεγράφημα λιτά ανακοινώθηκε ότι:
«Κατάτην εργασίαν απέθανεν ο δύτης Γεώργιος Κριτικός ή Νεοφώτιστος.»
Στις 31 Μαίου 1901, εξίσου συγκλονιστική στη λιτότητα της υπήρξε και η αναφορά μεΑρ. Πρωτ. 16292/31-5-1901 προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων :
«η εργασία όμως βαίνει πολύ βραδέως, ένεκα της ασθενείας τινών δυτών, οίτινες νοσηλεύονται. Εργάζονται δε μόνον πέντε.»
Οι Συμιακοί δύτες καταδύονταν σε βάθος 65-70 μέτρα, όπου παρέμεναν εώς 5 λεπτά,ενώ χρειάζονταν 3 επιπλέον λεπτά για την ανάδυση και την κατάδυση. Ηταν επομένως αναγκασμένοι, σε πολλαπλές καταδύσεις καθημερινά, αντιμέτωποι με τις αντίξοες καιρικές συνθήκες, με το βάθος, με την ιλύ του βυθού, αλλά και με το μεγάλο βάρος των αντικειμένων.
Τα γλυπτα μετα την ανευρευση τους,στην αυλη του Αρχαιολογικου Μουσειου.
"Στις εργασίες όταν είχε παρευρεθεί και ο νομικός σύμβουλος του υπουργού Σπυρίδωνα Στάη, ο οποίος στο ημερολόγιό του μεταξύ άλλων είχε γράψει και τα εξής :
«Είναι ακατάληπτος η φιλοπατρία των αγαθών νησιωτών, οι οποίοι όχι μόνο αδέσποτον αρχαιολογικόν θησαυρόν κατέδειξαν, αλλά και με μόχθους και κινδύνους, των οποίων την φρίκην τίποτε δεν δύναται να περιγράψει, τον αποσπούν από βάθους 35 οργυών και τον προσφέρουν στο Έθνος. Ένα μέρος των θησαυρών, εάν επώλουν εις το εξωτερικόν, θα ήρκει διά να απαλλαγούν το υπόλοιπον του βίου των, των βασάνων και των κινδύνων του φοβερότερου των επαγγελμάτων.»
Ανελκυση ενος αγαλματος.
"Εκπρόσωποι της κυβέρνησης, άνδρες του πολεμικού ναυτικού, και σφουγγαράδες πάνω στο «Μυκάλη». Χειμώνας 1900-1901"
"Ηταν τόσα πολλά τα έξοδα της ανέλκυσης της οποίας είχε αναλάβει ο Δημ. Κοντός με αποτέλεσμα να μην μπορέσει να ανακάμψει οικονομικά και επιπλέον όταν επέστρεψε στο επάγγελμα του σπογγαλιέως, κατά μία τραγική συγκυρία, στην διάρκεια κατάδυσης με σκάφανδρο να υποστεί παράλυση. Στην συναισθηματικά φορτισμένη επιστολή προς τον Πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο κατέληγε :
«Πάντων ούτως εχόντων προστρέχω ευσεβάστως προς την υμ. Εξοχότητα και ικετεύω Αυτήν ταπεινώς να ευαρεστηθή και λαμβάνουσα σοβαρώς οίκτον προς ούτω δεινώς αδικηθέντα πτωχόν οικογενειάρχην, αξίωση με της δεούσης θεραπείας….χάριν της πενομένης οικογενείας μου, ην πλέον αδυνατώ να προστατεύσω, ως εκ της παραλυτικής καταστάσεως μου….»
Τίποτε από αυτά δεν θα μπορούσε να συμβεί, χωρίς τον καπετάνιο Δημήτριο Κοντό, το πλήρωμά του και τους δύτες του, διότι χωρίς αυτούς ο Αρχαιολογικός θησαυρός των Αντικυθήρων θα βρισκόταν ακόμη στο βυθό της θάλασσας. Ανακάλυψαν το ναυάγιο και διακινδύνευσαν τις ζωές τους, στην πρώτη προσπάθεια να διασώσουν αντικείμενα από ένα βυθισμένο πλοίο. Μια τολμηρή περιπέτεια από την οποία δεν επεστρέψαν όλοι."
εκείνη την εποχή η ελληνική κυβέρνηση είχε ότι καλύτερο υπήρχε παγκοσμίως γιά ανέλκυση από βυθό σέ τέτοιο βάθος δηλαδή τούς σύμιους δύτες.
σύμιος δύτης κατέριψε τό παγκόσμιο ρεκόρ καταδυσεων προπολεμικα δέν θυμάμε όνομα και ημερομηνία.
ξεκόλισε την άγκυρα ιταλικού θωρυκτού από βάθος πάνω από 100 μέτρα.....
καί όσοι δέν έχετε πάει η σύμη είναι από τά ωραιότερα μέρη τής ελλάδας και από τα ποιο γραφικά με καταπληκτικα νεοκλασικά συμίων δυτών και καπαταναίων πού σώζοντε σχεδόν όλα....
ήταν η σύμη από το 1850 μέχρι 1910 περίπου από τα πλουσιώτερα μέρη τής μεσογείου μέ σχολεία,νοσοκομεία,καί αυτοδιοίκηση μέ μεγάλα προνόμια από τήν υψιλή πύλη.......