γι' αυτό τι λες;
Στοιχεία για την ύπαρξη μιας μειονότητας:
Υποκειμενικό στοιχείο -και μάλιστα καθοριστικό- είναι η θέληση της μειονοτικής ομάδας να διατηρήσει τη διαφορετικότητα και την ταυτότητά της και να αποφύγει την αφομοίωσή της από την πλειοψηφία.
Εξάλλου είναι βέβαιο ότι μία ομάδα που έχει επιβιώσει ιστορικά ως κοινότητα με διακριτή ταυτότητα δε θα πετύχαινε κάτι τέτοιο αν δεν το επιθυμούσε.
Οι πιο πρόσφατες εξελίξεις στα θέματα της μειονοτικής προστασίας δείχνουν ότι στο υποκειμενικό κριτήριο αποδίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα.
Η σημασία του, που καταγράφεται ήδη στην έκθεση του Capotorti, φαίνεται ιδιαίτερα στο κείμενο της Συνάντησης της Κοπεγχάγης της Διάσκεψης για την Ανθρώπινη Διάσταση. Στο 4ο κεφάλαιο, εκτός από έναν ευρύ κατάλογο μειονοτικών δικαιωμάτων, μπορεί κανείς να βρεί και μία διάταξη (παρ. 32) κατά την οποία η ιδιότητα του μέλους μίας εθνικής μειονότητας είναι ζήτημα προσωπικής επιλογής του ατόμου. Ουσιαστικά πρόκειται για δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού των μειονοτικών, μία εξέλιξη που πηγαίνει το υποκειμενικό κριτήριο ένα βήμα μακρύτερα.
Αν αναλογισθεί κανείς την πολιτική σημασία των κειμένων της ΔΑΣΕ αλλά και το γεγονός ότι οι διατάξεις του συγκεκριμένου αναγνωρίστηκαν ως νομικά δεσμευτικοί κανόνες σε αρκετές μετέπειτα διμερείς συνθήκες μεταξύ ευρωπαϊκών κρατών, η σημασία του υποκειμενικού στοιχείου της έννοιας της μειονότητας, όπως αυτό έχει εξελιχθεί, είναι τεράστια.
Όμοια διάταξη με αυτή της παρ. 32 του κειμένου της Κοπεγχάγης περιέχεται και στη Σύμβαση - Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, όπου στο άρθρ. 3 παρ. 1 ορίζεται πως κάθε άτομο που ανήκει σε εθνική μειονότητα έχει το δικαίωμα να επιλέγει ελεύθερα αν θα αντιμετωπίζεται ή όχι βάσει της ιδιότητάς του αυτής και καμμία δυσμενής επίπτωση δεν μπορεί να προκύψει από την επιλογή αυτή. Το δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού, λοιπόν, ως στοιχείο της έννοιας της εθνικής μειονότητας είναι πραγματικότητα.