Η ιστορία των ασθενειών

[iuakoya]

Οι εβραϊκές κοινότητες στην Κολονία, στην Αμβέρσα και στις Βρυξέλλες εξολοθρεύτηκαν. Στη Φρανκφούρτη, τον Ιούλιο του 1349, επέλεξαν να αυτοκτονήσουν μαζικά, αντί να δολοφονηθούν. Πολλοί μελετητές υποστηρίζουν ότι οι μαζικές σφαγές των Εβραίων δεν γίνονταν αποκλειστικά εξαιτίας του γενικευμένου φόβου για την πανούκλα. Οι υποκινητές, σε αρκετές περιπτώσεις, ήταν άνθρωποι που ήθελαν να εκμεταλλευτούν τις μεγάλες περιουσίες, που άφηναν μετά τον αφανισμό τους. Έως το 1350, η επιδημία είχε κάνει τον κύκλο της και είχε αρχίσει να εξασθενεί. Συνέπεσε και με το τέλος των σφαγών, μιας και είχαν μείνει ελάχιστοι Εβραίοι στη Δυτική Ευρώπη. Όσοι επέζησαν, κατέφυγαν στην ανατολική Ευρώπη, κυρίως στην Πολωνία η οποία είχε μείνει σχετικά ανέπαφη από την πανούκλα...

ΥΓ Χτες σε μια αντιστροφή των γεγονότων το Ισραήλ απαγόρευσε την είσοδο στη χώρα σε Ιταλούς τουρίστες...

 

[iuakoya]

Η χορευτική πανούκλα του 1518...

Τον Ιούλιο του 1518 οι κάτοικοι του Στρασβούργου αντίκρισαν ένα ασυνήθιστο θέαμα. Μία γυναίκα ονόματι Φράου Τρόφι χόρευε ανεξέλεγκτα στον δρόμο, χωρίς να φαίνεται να αντιλαμβάνεται την παρουσία τους. Η γυναίκα συνέχισε να χορεύει για ώρες, χωρίς σταματημό. Μέσα σε μια εβδομάδα, οι χορευτές είχαν φτάσεις τους 34. Έχουν σωθεί δημόσια έγγραφα από την εποχή, σημειώσεις γιατρών, κηρύγματα ιερέων, ακόμα και συγγράμματα ιστορικών, που περιέγραφαν το ασυνήθιστο φαινόμενο και πάσχιζαν να βρουν ένα τρόπο να τους σταματήσουν. Πίστευαν ότι αν τους έκαναν αφαίμαξη, μια τακτική που ακολουθούσαν συχνά οι γιατροί της εποχής για να “καθαρίσουν” τον οργανισμό από το μολυσμένο αίμα, θα βελτιώνονταν, αλλά στην πραγματικότητα απλώς αποδυναμώνονταν...

 

[iuakoya]

Όταν είδαν ότι η αφαίμαξη δεν είχε αποτέλεσμα, αποφάσισαν να τους αφήσουν να χορέψουν μέχρι να “βγάλουν όλο το χορό που είχαν μέσα τους”. Έχτισαν ακόμα και μια ξύλινη σκηνή για να τους βλέπουν όλοι να χορεύουν. Τίποτα δεν είχε αποτέλεσμα όμως. Ο αριθμός των χορευτών αυξανόταν συνεχώς και στο τέλος σταμάτησαν μόνο όταν πέθαναν, από καρδιακές προσβολές, αφυδάτωση και εξάντληση. Ο ανθρώπινος οργανισμός, ιδιαίτερα την περίοδο εκείνη που ο κόσμος αντιμετώπιζε σοβαρές ελλείψεις τροφίμων, δεν άντεχε περισσότερες από 4-5 μέρες χορού, πριν καταρρεύσει. Όσο ξαφνικά εμφανίστηκε το φαινόμενο, τόσο απότομα εξαφανίστηκε. Μετά από μερικές δεκάδες θύματα, η “χορευτική πανούκλα” σταμάτησε να μολύνει άλλους ανθρώπους και η ηρεμία επέστρεψε. Έκτοτε, ιστορικοί και επιστήμονες προσπαθούν να δώσουν μία εξήγηση...

 

[iuakoya]

Το 1518 δεν ήταν ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που η χορευτική πανούκλα έκανε την εμφάνισή της. Πρώτη φορά παρατηρήθηκε τον 7ο αιώνα και συνεχίστηκε, σχεδόν μία φορά ανά αιώνα μέχρι και το 1600, κυρίως σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης, όπως η Γαλλία, Γερμανία και η Ολλανδία. Πολλοί πίστευαν ότι η χορευτική πανούκλα ήταν τιμωρία που έστελνε ο Άγιος Ιωάννης ή ο Άγιος Βίτος και γι’ αυτό οργάνωναν πολυήμερες προσευχές για να την αντιμετωπίσουν...

 

[iuakoya]

Μία από τις πιο διαδεδομένες εξηγήσεις είναι ότι οι άνθρωποι είχαν δηλητηριαστεί από τον μύκητα ερυσίβη, που προκαλεί συμπτώματα όπως το LSD. Ορισμένοι θεωρούν ότι η “χορευτική πανούκλα” ήταν ένα είδος επιληψίας, αν και οι περιγραφές που έχουν σωθεί τονίζουν ότι δεν πρόκειται για ανεξέλεγκτους σπασμούς του σώματος, αλλά για πιο ελεγχόμενες κινήσεις που θυμίζουν χορό. Άλλοι, όπως ο ιστορικός Τζον Γουόλερ, πιστεύουν ότι ήταν μία μαζική ψύχωση που προκλήθηκε από το άγχος. Η θεωρία του Γουόλερ έχει πολλούς υποστηρικτές, καθώς την περίοδο που εμφανιζόταν η χορευτική πανούκλα, ήταν συνήθως μετά από λιμούς, όταν ο κόσμος ανησυχούσε για την επιβίωσή του. Βέβαια μέχρι σήμερα καμία θεωρία δεν έχει εξακριβωθεί και η “χορευτική πανούκλα” παραμένει ένα από τα μεγάλα, άλυτα μυστήρια της ιστορίας...

 

[iuakoya]

Η πρώτη πανδημία χολέρας (1817)

Η χολέρα αρχικά ήταν περιορισμένη στο Δέλτα του Γάγγη στην Ινδία. Το 1817 όμως ταξιδιώτες μετέφεραν τη νόσο στις σημερινές χώρες της Βιρμανίας και της Σρι Λάνκα. Η «ασιατική χολέρα», όπως ονομάστηκε στη Δύση, που δεν είχε χτυπηθεί ακόμα από τη χολέρα, κόστισε τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων. Χτύπησε ακόμα τις Φιλιππίνες και το Ιράκ, όπου 18.000 άνθρωποι πέθαναν κατά τις τρεις πρώτες βδομάδες εκδήλωσής της. Η «ασιατική χολέρα» ήταν η πρώτη από τις 7 πανδημίες χολέρας που θα ξεσπούσαν στον πλανήτη...

 

[iuakoya]

Η τρίτη πανδημία πανούκλας (1850)

Η τρίτη και τελευταία πανδημία πανούκλας που γνώρισε ο κόσμος έπληξε την επαρχία Γιουνάν της Κίνας το 1850. Ο λοιμώδης πυρετός χτύπησε τους κατοίκους της περιοχής, εξοντώνοντας δεκάδες χιλιάδες. Περί τα τέλη του 19ου αιώνα, η επιδημία εξαπλωνόταν και στις γύρω περιοχές (Χονγκ-Κονγκ, Ινδία, Νότια Αφρική, Ισημερινό, Σαν Φρανσίσκο κ.λπ.), με καταστροφικές συνέπειες. Συνολικά, 12 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Το θετικό ήταν ότι χάρη στην απεγνωσμένη πάλη των γιατρών να θεραπεύσουν τη νόσο, αναπτύχθηκε η επιστημονική γνώση που θα απέτρεπε δια παντός την επανεμφάνισή της...

 

[iuakoya]

Η επιδημία χολέρας στην Αθήνα του 1854...

Τον Μάιο του 1854 Άγγλοι και Γάλλοι στρατιώτες αποβιβάστηκαν στον Πειραιά και τον κατέλαβαν. Σκοπός της επιδεικτικής ενέργειας ήταν να ξεκαθαρίσουν στο παλάτι ότι πρέπει να σταματήσουν τη δράση τους οι αντάρτες στη Θεσσαλία και την Ήπειρο, που τις κατείχαν ακόμη οι Τούρκοι. Ήταν η περίοδος του Κριμαϊκού πολέμου και η Ρωσική Αυτοκρατορία πολεμούσε εναντίον της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Η παραμονή των ξένων στον Πειραιά δεν έφερε μόνο πολιτική ταπείνωση και πίεση, αλλά και χολέρα. Μια φονική επιδημία που εξαπλώθηκε και στην Αθήνα...

 

[iuakoya]

Οι πρώτοι θάνατοι και η εξάπλωση της χολέρας...

Τα πρώτα κρούσματα της ασθένειας εμφανίστηκαν στον Πειραιά τον Ιούνιο, σε μέλη του αγγλογαλλικού πληρώματος. Για τον λόγο αυτό, η συγκεκριμένη επιδημία ονομάστηκε «η Ξένη του 1854». Τόσο οι ξένοι όσο και οι ντόπιοι της περιοχής, αρχικά υποτίμησαν την αρρώστια. Ο Γάλλος διοικητής Μπαρμπιέ ντε Τινάν, δεν ενέκρινε τη δημιουργία ειδικής ζώνης που θα απέκλειε τον Πειραιά από τη Αθήνα. Οι τοπικές αρχές αδράνησαν. Μόνο όταν έγιναν γνωστοί οι πρώτοι θάνατοι, ο Πειραιάς τέθηκε σε καραντίνα. Ο πρώτος θάνατος που καταγράφηκε ήταν μιας 30χρονης εργάτριας. Ο δήμαρχος Πειραιά, Πέτρος Σκυλίτσης παύθηκε από τα καθήκοντά του, καθώς δεν αντιμετώπισε άμεσα τη φονική χολέρα.
Στη φωτογραφία ο Γάλλος διοικητής...

 

[iuakoya]

Οι αρχές στην Αθήνα τέθηκαν σε επιφυλακή. Κύριο μέλημά τους ήταν να αποφύγουν τη μετάδοση της αρρώστιας στην πόλη. Το έργο που είχαν αναλάβει ήταν πολύ δύσκολο, γιατί οι ξένοι στρατιώτες έσπαγαν τον αποκλεισμό του Πειραιά και επισκέπτονταν την Αθήνα. Οι Πειραιώτες εγκατέλειπαν μαζικά τα σπίτια τους για να μην κολλήσουν τη χολέρα. Οι περισσότεροι κατέφυγαν στα νησιά του Αργοσαρωνικού, ενώ οι πιο πλούσιοι έφτασαν μέχρι τη Σύρο και το Ναύπλιο. Η πρώτη φάση της εξάπλωσης περιορίστηκε στον Πειραιά και διήρκεσε μέχρι τον Αύγουστο του 1854, οπότε επανήλθε και η επικοινωνία Αθήνας- Πειραιά. Δεν είναι σαφές πώς έφτασε η ασθένεια στην Αθήνα. Το επικρατέστερο σενάριο είναι ότι τα πρώτα θύματα ήταν δύο πλύστρες στις οποίες δόθηκαν τα ρούχα ενός ασθενούς από τη Σύρο που είχε χάσει τη ζωή του από τη χολέρα. Τα ρούχα είχαν σταλεί στους συγγενείς του ως ενθύμιο, οι οποίοι τα έδωσαν στις άτυχες γυναίκες για να τα πλύνουν...

 

[iuakoya]

Πάντως, επισήμως, το πρώτο καταγεγραμμένο κρούσμα στην Αθήνα, σημειώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου σε μια γυναίκα που κατοικούσε στην οδό Λυσικράτους. Μετά από 15 μέρες η επιδημία θέριζε τους Αθηναίους. Εκτός από τα νοσοκομεία, οι γιατροί έκαναν βάρδια και στα αστυνομικά τμήματα της πόλης για να ελέγχουν και να καταγράφουν τα νέα κρούσματα. Τα σχολεία έκλεισαν. Οι αρχές έβαλαν λουκέτο και στα καταστήματα όπου μπορούσε να επικρατήσει «συνωστισμός» όπως μαγειρεία και οινοπωλεία. Λήφθηκαν ειδικά μέτρα για τον καθαρισμό των αγορών (κρεοπωλείων, οπωροπωλείων), που θεωρούνταν εστίες μόλυνσης...

 

[iuakoya]

Οι ειδικοί συμβούλευαν τον κόσμο να αποφεύγει το κρύο, τον αέρα και την υγρασία, καθώς συντελούσαν στην επιδείνωση της χολέρας. Οι περισσότεροι Αθηναίοι αντιμετώπισαν την επιδημία με τον ίδιο τρόπο με τους Πειραιώτες. Με τη μαζική φυγή. Τα χωριά του Αμαρουσίου, η Κηφισιά, η Χασιά και τα Καλύβια ήταν οι πιο δημοφιλείς σωτήριοι προορισμοί. Η εκκλησία που πίστευε ότι η χολέρα προέκυπτε λόγω της απομάκρυνσης του ανθρώπου από τον λόγο του Θεού, συνέστησε τη μετάνοια σαν τρόπο αντιμετώπισης. Πολλοί ιερωμένοι έκαναν λιτανείες και προσευχές για να σωθεί ο κόσμος. Η επιδημία σταμάτησε τον Δεκέμβριο του 1854. Υπολογίζεται ότι συνολικά σε Αθήνα και Πειραιά έχασαν τη ζωή τους περίπου 3.000 άνθρωποι. Ανάμεσά τους και οι Γεώργιος Γεννάδιος και Παναγιώτης Αναγνωστόπουλος, που ήταν ιδρυτικά μέλη της Φιλικής Εταιρίας...

 

[ΚΑΥΤΗ ΣΑΡΑΝΤΑΡΑ]

μπραβο Λιακο μου...πολυ ωραια αναλυση και  παλι...

τα τελευταια χρονια εχει γινει πλεον της μοδας ..τελη Γεναρη με αρχες φλεβαρη να σπερνουν οι φαρμακευτικες τον πανικο για μια ιωση που εχει καθε χρονια κι ενα καινουργιο ονομα ..κι ο σκοπος τους ειναι να γυγει το στοκ που εχουν σε εμβολια...Καθε χρονο η ηλικιωμενοι γοονεις μου τρεχουν πανικοβλητοι να κανουν το εμβολιο για τον περσυνο ιο..οπως αλλωστε και χιλιαδες αλες ευπαθεις ομαδες...

Φετος ομως πηρε λιγο πιο επιφοβες διαστασεις...ο κοσμος επεσε σαν τις ακριδες στα μεγαλα σουπερ μαρκετ...Πηγα χθες να ψωνισω στο THE MART....και μονο απο τα  παρκαρισμενα που ειδα ..δε μπηκα μεσα πηρα τον ομορφο δρομο της επιστροφης στο σπιτακι μου..

πολυς πανικος για το τιποτα....ενας υποτιθεται θανατηφορος ιος που μολις πιασουμε 15-20 μαρτη κανεις δε θα θυμαται

 

[iuakoya]

μπραβο Λιακο μου...πολυ ωραια αναλυση και  παλι...

τα τελευταια χρονια εχει γινει πλεον της μοδας ..τελη Γεναρη με αρχες φλεβαρη να σπερνουν οι φαρμακευτικες τον πανικο για μια ιωση που εχει καθε χρονια κι ενα καινουργιο ονομα ..κι ο σκοπος τους ειναι να γυγει το στοκ που εχουν σε εμβολια...Καθε χρονο η ηλικιωμενοι γοονεις μου τρεχουν πανικοβλητοι να κανουν το εμβολιο για τον περσυνο ιο..οπως αλλωστε και χιλιαδες αλες ευπαθεις ομαδες...

Φετος ομως πηρε λιγο πιο επιφοβες διαστασεις...ο κοσμος επεσε σαν τις ακριδες στα μεγαλα σουπερ μαρκετ...Πηγα χθες να ψωνισω στο THE MART....και μονο απο τα  παρκαρισμενα που ειδα ..δε μπηκα μεσα πηρα τον ομορφο δρομο της επιστροφης στο σπιτακι μου..

πολυς πανικος για το τιποτα....ενας υποτιθεται θανατηφορος ιος που μολις πιασουμε 15-20 μαρτη κανεις δε θα θυμαται

Σ' ευχαριστώ
Η αλήθεια είναι ότι δεν χρειάζεται πανικός. Κι αν μη τι άλλο η γνώση του παρελθόντος είναι δύναμη. Η θνησιμότητα είναι πολύ μικρή και μικρότερη κι από την κοινή εποχιακή γρίπη. Οι ασθένειες που αναφέρονται σε αυτό το νήμα ήταν πραγματικά τρομακτικές. Ακόμη κι αυτές όμως στο τέλος νικήθηκαν...

 

[iuakoya]

Ο κίτρινος πυρετός του Μέμφις (1878)

Το 1878 οι Κουβανοί που εγκατέλειπαν την πατρίδα τους για να γλιτώσουν από τον πολυετή πόλεμο μετέφεραν άθελά τους τον κίτρινο πυρετό στην Αμερική. Πρώτο θύμα ήταν η Νέα Ορλεάνη. Πολύ γρήγορα, η νόσος «ανηφόρισε» τον ποταμό Μισισίπι και εξαπλώθηκε στο Μέμφις. Μέχρι το τέλος του χρόνου, πάνω από 5.000 κάτοικοι του Μέμφις έχασαν τη ζωή τους, ενώ οι συνολικές απώλειες στην κοιλάδα του Μισισίπι ανήλθαν στις 20.000...

 

[iuakoya]

To 1894, ο περίφημος Γάλλος μηχανικός Κάρολος Λεσέψ, με τις δάφνες της δημιουργίας της διώρυγας του Σουέζ, ξεκινά το δεύτερο μεγάλο έργο της ζωής του. Τη δημιουργία μιας άλλης διώρυγας, στον Παναμά, που θα ένωνε τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό ωκεανό. Όμως η έρημος του Σινά δεν έχει καμία σχέση με τις ζούγκλες της κεντρικής Αμερικής. Στο πελώριο εργοτάξιο πέφτει φοβερή επιδημία, που σκοτώνει τα δύο τρίτα των εργατών και λίγο αργότερα τον ίδιο τον Λεσέψ. Είναι ο περιβόητος κίτρινος πυρετός. Το έργο ματαιώνεται και θα το τελειώσουν πολύ αργότερα οι Αμερικανοί, μόνο όταν βρεθούν τρόποι να καταπολεμηθεί αυτή η μάστιγα. Ο κίτρινος πυρετός καταγράφεται για πρώτη φορά το 1648 και κατατάσσεται στις πολύ μεγάλες και οδυνηρές επιδημίες που αντιμετώπισε η ανθρωπότητα. Θεωρήθηκε επιδημία του Νέου Κόσμου, διότι εκεί πρωτοεμφανίστηκε. Όπως εκ των υστέρων αποδείχτηκε, υπήρχε πολύ παλαιότερα στην Αφρική...

 

[iuakoya]

Η αρρώστια αυτή ήταν τρομερή και τα συμπτώματά της φρικτά. Πόνος στο στομάχι, στις αρθρώσεις, στα οστά. Ακολουθούν σπασμοί και μαύρος παχύρευστος εμετός. Εξανθήματα σε όλο το σώμα, πυρετός, κώμα, θάνατος. Διάρκεια εξέλιξης της νόσου πέντε μέρες με τη θνησιμότητα να αγγίζει το 100%. Εμφανίστηκε στη Γουαδελούπη το 1648, μεταφέρθηκε στην Κούβα, στη Νέα Υόρκη, στη Νότια Καρολίνα, στη Βοστόνη. Όπου έπεφτε, θέριζε. Όλες οι πατροπαράδοτες μέθοδοι άμυνας, όπως καραντίνες, απομονώσεις και απολυμάνσεις αποδείχτηκαν άχρηστες. Επί δύο ολόκληρους αιώνες, ο κίτρινος πυρετός εμφανιζόταν ξαφνικά και σκότωνε τον κόσμο, χωρίς κανένας να ξέρει πως μεταδιδόταν. Στα τροπικά μέρη η παρουσία του ήταν μόνιμη. Στα εύκρατα, εμφανιζόταν άνοιξη και καλοκαίρι. Ούτε η καύση των νεκρών ούτε οι απολυμάνσεις σπιτιών και καραβιών, τον σταματούσαν...

 

[Κώστας Λαδάκης]

 

[iuakoya]

Το 1741 εξολόθρευσε τα τρία τέταρτα των Άγγλων στρατιωτικών που πολιορκούσαν την Καρταχένα. Το 1799 σκότωσε 31.000 άτομα στην Καραϊβική. Το 1878 άλλα 25.000 άτομα. Η μεταδοτικότητα της νόσου ήταν τρομερή. Το 1781, μια φρεγάτα φεύγει από την Ονδούρα για το Πορτ Ρουαγιάλ της Τζαμάικα, δε φθάνει ποτέ κι όταν αργότερα την βρίσκουν να πλέει ακυβέρνητη, ανακαλύπτουν ότι όλο το πλήρωμα έχει πεθάνει από κίτρινο πυρετό. Τα χρόνια περνούν, ο πυρετός σαρώνει, αλλά η ιατρική δεν μπορεί να βρει γιατρικό. Οι Άγγλοι και οι Γάλλοι ιδιοκτήτες φυτειών ζαχαροκάλαμου, για να γλιτώσουν απ’αυτόν, εγκαταλείπουν την Τζαμάικα και τη Μαρτινίκα και επιστρέφουν στις ψυχρές χώρες τους, αφήνοντας σκλάβους και περιουσίες στα χέρια των μιγάδων επιστατών...

 

[iuakoya]

Η ιατρική, κλεισμένη σε κουκούλι συντηρητισμού, αρνιόταν επί δεκαετίες να υιοθετήσει νέες ιδέες για να βρει την αιτία της αρρώστιας. Την είχαν χαρακτηρίσει μεταδοτικό μίασμα, την είχαν κατατάξει στις ανίατες ασθένειες του Νέου Κόσμου και εξακολουθούσαν να την αγνοούν, παρά το θανατικό που σκόρπιζε στη Νέα Ορλεάνη και το 1878 στις νοτιοανατολικές πολιτείες των ΗΠΑ, με 25.000 θύματα. Στις 14 Αυγούστου 1881, ένας πρωτοποριακός γιατρός, ο Κάρλος Φίνλεϋ, ξεπερνά τις παραδοσιακές δοξασίες και σε ομιλία του ενώπιον της Βασιλικής Ακαδημίας της Αβάνας διατυπώνει για πρώτη φορά την άποψη ότι η μετάδοση του κίτρινου πυρετού οφείλεται στο κουνούπι Ades Aegypti. Οι γιατροί της Ακαδημίας βάζουν τα γέλια και απορρίπτουν τις θεωρίες του Φίνλεϋ, χαρακτηρίζοντας τες γελοίες. Πέρασαν ακόμα είκοσι χρόνια, με την αρρώστια να σαρώνει. Ο διάσημος βακτηριολόγος Τζουζέπε Σαναρέλι, στηριζόμενος στις παλιές αντιλήψεις, ανακοίνωσε ότι για τον πυρετό έφταιγε βάκιλος τον οποίο ονόμασε «ικτεροειδή»...