Τι ειναι αυτα τα δυο ενζυμα; γιατι τα ελεγχετε;
ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΤΡΑΝΣΑΜΙΝΑΣΕΣ ΣΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΑΙΜΑΤΟΣ: ΕΝΑ ΠΟΛΥ ΣΥΧΝΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Οι τρανσαμινάσες ή αμινοτρανσφεράσες είναι ένζυμα τα οποία βρίσκονται στο εσωτερικό των κυττάρων του ήπατος. Σήμερα ξέρουμε ότι υπάρχουν δύο τρανσαμινάσες:
η οξαλοξική τρανσαμινάση ή ασπαρτική αμινοτρανσφεράση (στο βιοχημικό έλεγχο του αίματος συμβολίζεται ως SGOT ή ΑST) και
η πυροσταφυλική τρανσαμινάση ή αλανινική αμινοτρανσφεράση (στο βιοχημικό έλεγχο του αίματος συμβολίζεται ως SGΟT ή ΑST).
Η αύξηση των τρανσαμινασών αποτελεί εξαιρετικά συχνό εύρημα στο βιοχημικό έλεγχο αίματος. Στις Η.Π.Α. περίπου το 10 % του πληθυσμού παρουσιάζει αυξημένες τρανσαμινάσες. Σε περίπτωση κατά την οποία μία από τις δύο ή και οι δύο τρανσαμινασες στο αίμα είναι αυξημένες ο ασθενής πρέπει να συμβουλευθεί άμεσα παθολόγο με εμπειρία στην αντιμετώπιση νοσημάτων του ήπατος ή ειδικό ηπατολόγο έτσι ώστε να καθορισθούν οι περαιτέρω εξετάσεις στις οποίες πρέπει να υποβληθεί. Ποια όμως είναι τα συχνότερα αίτια αύξησης των τρανσαμινασών στο αίμα?
Η λιπώδης διήθηση του ήπατος, ή λιπώδης εκφύλιση του ήπατος ή «ύπαρξη λίπους στο συκώτι». Πρόκειται για μία εξαιρετικά συχνή κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση λίπους στον ιστό του ήπατος. Η διάγνωσή της τίθεται με το υπερηχογράφημα ήπατος. Σημειώνεται ότι για να αποδοθεί η αύξηση των τρανσαμινασών σε λιπώδη διήθηση του ήπατος πρέπει πρώτα να έχει αποκλεισθεί κάθε άλλο πιθανό αίτιο αύξησης των τρανσαμινασών Η λιπώδης διήθηση του ήπατος παρατηρείται κυρίως σε παχύσαρκους ασθενείς, ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη, ασθενείς με αυξημένα τριγλυκερίδια στο αίμα. Αν και παλαιότερα εθεωρείτο καλοήθης κατάσταση, σήμερα πιστεύεται ότι χρειάζεται κάποια παρακολούθηση σε τακτά χρονικά διαστήματα, καθώς, σε μικρό ποσοστό ασθενών, μπορεί να οδηγήσει σε κίρρωση ήπατος.
Η λήψη φαρμάκων. Τα φάρμακα αποτελούν το δεύτερο συχνότερο αίτιο μακροχρόνιας αύξησης των τρανσαμινασών. Πολλά φάρμακα (αντιφλεγμονώδη, αντιλιπιδαιμικά, καρδιολογικά κα) μπορεί να προκαλέσουν κάποια ηπατική αντίδραση, οδηγώντας σε αύξηση των τρανσαμινασών. Η διάγνωση, σε αυτές τις περιπτώσεις, τίθεται με τη διακοπή του φαρμάκου, οπότε και οι τρανσαμινάσες επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα.
Οι χρόνιες ηπατίτιδες. Οι χρόνιες ηπατίτιδες Β και C είναι δύο σοβαρά, χρόνια, νοσήματα τα οποία, αν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσουν σε κίρρωση ή και σε καρκίνο του ήπατος. Τα νοσήματα αυτά μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικά και η αύξηση των τρανσαμινασών να αποτελεί τη μοναδική εκδήλωση τους. Για το λόγο αυτό σε κάθε περίπτωση αυξημένων τρανσαμινασών στην εξέταση αίματος, ο ασθενής πρέπει να υποβάλλεται σε έλεγχο για χρόνια ηπατίτιδα Β ή C. Εάν βρεθεί θετικός σε κάποια από τα δύο αυτά νοσήματα πρέπει να απευθύνεται για περαιτέρω αντιμετώπιση σε ειδικό ηπατολόγο. Σήμερα υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία και για τις δύο αυτές μορφές ηπατίτιδας.
Σπάνια νοσήματα. Πρόκειται για εξαιρετικά σπάνια νοσήματα (αιμοχρωμάτωση, νόσος Wilson, κοιλιοκάκη, καρκίνος ήπατος κα) τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αυξημένες τρανσαμινάσες. Η υποψία αυτών των νοσημάτων τίθεται μόνο μετά τον αποκλεισμό κάθε άλλου πιθανού αιτίου αύξησης τρανσαμινασών, ενώ για τη διάγνωσή τους απαιτείται εξειδικευμένος εργαστηριακός έλεγχος.
Συμπερασματικά, η αύξηση των τρανσαμινασών στο βιοχημικό έλεγχο του αίματος αποτελεί μία συχνή κατάσταση η οποία όμως απαιτεί διερεύνηση καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις οφείλεται σε νοσήματα τα οποία εάν διαγνωσθούν έγκαιρα μπορούν να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά.