Θα φτάσει η χώρα στο δημοψήφισμα;
Μπορεί, όπως ο Αντώνης Σαμαράς, να πίστευε κανείς ότι η συνταγή του μνημονίου ήταν λάθος. Μπορεί να θεωρούσε ότι θα έπρεπε να απειλήσουμε τους Ευρωπαίους με χρεοκοπία, όπως ο κ. Τσίπρας. Μπορεί να εύρισκε την κυβέρνηση άχρηστη και ανίκανη, υποχωρητική και αναποτελεσματική, όπως η πλειοψηφία των πολιτικών της αντιπάλων. Για ένα πράγμα δεν μπορούσε να κατηγορήσει κανείς τον Γ. Παπανδρέου, ως χθες. Ότι έπαιξε πολιτικά παιχνίδια με την παραμονή της Ελλάδας στο ευρώ. Το απόγευμα της Δευτέρας, το έκανε κι’ αυτό.
Με το εύρημα του δημοψηφίσματος για τη δανειακή σύμβαση, με το οποίο προφανώς ο κ. Παπανδρέου επιχειρεί να υπερκεράσει τα προσωπικά του αδιέξοδα, βάζει τη χώρα σε μια άκρως επικίνδυνη πορεία, που κανείς δεν ξέρει που θα οδηγήσει. Και αυτό ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Γιατί δεν είναι καθόλου βέβαιο, ότι η χώρα θα φτάσει ως εκεί, αν μάλιστα η κυβέρνηση επιμείνει στον αρχικό σχεδιασμό με ορίζοντα το Γενάρη.
Το πρώτο εμπόδιο είναι πολιτικής φύσης, είναι εξαιρετικά αμφίβολο ότι η κυβέρνηση θα φτάσει ως το Γενάρη, αν θα πάρει ψήφο εμπιστοσύνης την Παρασκευή και αν θα αντέξει τις αλλεπάλληλες ψηφοφορίες στη βουλή για προϋπολογισμό και άλλα νομοσχέδια.
Ακόμα και αν εκείνη αντέξει όμως, είναι αμφίβολο πια αν θα υπάρξει συμφωνία για να τεθεί σε δημοψήφισμα. Κανένας τραπεζίτης δεν θα βιαστεί να προχωρήσει σε μια συμφωνία, από την οποία μάλιστα θα χάσει χρήματα, όταν θα ξέρει ότι η συμφωνία αυτή τελεί υπό την αίρεση της λαϊκής έγκρισης. Το λογικό θα ήταν, να περιμένει τη λαϊκή έγκριση. Ομοίως κανένα ευρωπαϊκό κοινοβούλιο δεν θα σπεύσει να επικυρώσει μια δανειακή σύμβαση, όσο εκκρεμεί η υιοθέτηση της από τον άμεσα ενδιαφερόμενο.
Το λογικό είναι, το ΔΝΤ να μην εκταμιεύσει την 6η δόση, αφού σύμφωνα με το καταστατικό του, δεν έχει διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Επίσης λογικό είναι, οι ευρωπαίοι εταίροι, που αιφνιδιάστηκαν απόλυτα, να επιμείνουν στην αρχική τους άποψη, ότι αν δεν δώσει το ταμείο δεν δίνουν και αυτοί, και η χώρα να βρεθεί σε πραγματική στάση πληρωμών στα μέσα Νοέμβρη. Υπάρχει βέβαια και η πιθανότητα, οι τρομαγμένοι ευρωπαίοι να πληρώσουν τη δόση, για να διασφαλίσουν μια προσωρινή εκτόνωση. Αυτό που θα ακολουθήσει πάντως από την πλευρά τους δεν θα είναι business as usual και δεν θα εστιάζει στην αποφυγή της χρεοκοπίας.
Ακόμα και αν όλα αυτά δεν συμβούν, με την αποδοχή της σύμβασης σε εκκρεμότητα είναι μάλλον απίθανο ο κόσμος να κάτσει στα αυγά του και να περιμένει το αποτέλεσμα. Αν οι πρώτες δημοσκοπήσεις που θα δημοσιευτούν την Κυριακή στις εφημερίδες δείχνουν μια αμφίρροπή κατάσταση, είναι βέβαιο ότι ο κόσμος θα σπεύσει στις τράπεζες να σηκώσει ότι έχει απομείνει από τις καταθέσεις του. Η κυβέρνηση κινδυνεύει να βρεθεί στη δυσάρεστη θέση, να πρέπει να σώζει τράπεζες χωρίς να διαθέτει τα χρήματα. Ο κ. Παπανδρέου διατρέχει σοβαρό κίνδυνο να υποστεί αυτό που επιχειρεί να αποφύγει, δηλαδή να του σκάσει η χώρα στα χέρια.
Ακόμα και αν φτάσουμε όμως στο δημοψήφισμα, ενέχει ο κίνδυνος οι πολίτες να απορρίψουν το ερώτημα, όπως και αν έχει διατυπωθεί. Η εμπειρία δείχνει ότι στα εκβιαστικά δημοψηφίσματα, απαντήσεις κατά τη βούληση των κυβερνώντων δίδονται μόνο σε δικτατορίες. Η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί εκτός ευρώ για το καπρίτσιο ενός Πρωθυπουργού, που δεν ήταν σε θέση να κυβερνήσει, ήταν ακατάλληλος να διαχειριστεί μια τέτοια κρίση και έχει χάσει πλέον κάθε στήριξη ακόμα και από εκείνους που στήριξαν ως τώρα την πολιτική του. Αν η έξοδος από το ευρώ συντελεστεί, ο κ. Παπανδρέου θα περάσει στην ιστορία με μαύρα γράμματα.
Θέμης Δαγκλής
