Αλεκος2
Μέλος
- Εγγρ.
- 15 Ιουλ 2010
- Μηνύματα
- 3.058
- Like
- 23
- Πόντοι
- 16
εμεις να δεις που σε εχουμε γραμμενο
Χρεοκοπεί η Ελλάδα ή η ...ΕΕ
- Μέλος που άνοιξε το νήμα farkeli
- Ημερομηνία ανοίγματος
- Απαντήσεις 98K
- Εμφανίσεις 2M
- Tagged users Καμία
- Βλέπουν το thread αυτή τη στιγμή 4 άτομα (0 μέλη και 4 επισκέπτες)
εμεις να δεις που σε εχουμε γραμμενο
voltaire45
Ενεργό Μέλος
- Εγγρ.
- 1 Δεκ 2005
- Μηνύματα
- 18.212
- Κριτικές
- 1
- Like
- 1.906
- Πόντοι
- 366
Αλεκάκι, σε λίγο σε βλέπω να κυκλοφορείς με καμμία τσιπούρα αλανιάρικη χωμένη στον κ@λο.
Διότι ως γνωστόν το Αλεκάκι ιχθυοτροφείου ποτέ.
Διότι ως γνωστόν το Αλεκάκι ιχθυοτροφείου ποτέ.
Επισκέπτης
εσυ να δεις με τι θα κυκλοφορεις στον κωλο γελοιε πρασινοφρουρε!
Υ.Γ. τι έγινε και μας υποβαθμιζουν παλι?
επιασε βοριας στο απαγγειο λιμανι?
Υ.Γ. τι έγινε και μας υποβαθμιζουν παλι?
επιασε βοριας στο απαγγειο λιμανι? 
str81977
Τιμημένος
- Εγγρ.
- 17 Απρ 2006
- Μηνύματα
- 13.679
- Κριτικές
- 2
- Like
- 6
- Πόντοι
- 166
Μια χώρα με περιοχές που θα μπορούσαν να παίζουν στα ίσα Τοσκάνες, Πάρμες, Βουργουνδίες κτλ με προϊόντα σπάνιας ποιότητας, με βιολογικές καλλιέργειες, με προϊόντα ΠΟΠ κτλ κατάντησε στο "όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά"...
Για να μη μιλήσω για τουρισμό και γελάσει ο κάθε πικραμένος...
pornopapos
Ενεργό Μέλος
- Εγγρ.
- 9 Ιαν 2009
- Μηνύματα
- 42.180
- Like
- 34
- Πόντοι
- 366
κλάψα ελληνάρα ακρομεσοδεξιού....
str81977
Τιμημένος
- Εγγρ.
- 17 Απρ 2006
- Μηνύματα
- 13.679
- Κριτικές
- 2
- Like
- 6
- Πόντοι
- 166
Μήπως να κάναμε εξαγωγή τα αριστεριστια μας σε ζωολογικούς κήπους και τσίρκα ανά τον κόσμο;
Πληρώνουν όσο - όσο για τέρατα της φύσης...
Ιδίως όταν μέσα από το κλουβί τους αρχίζουν τα περί πολιτικού ελέγχου των αγορών...
pornopapos
Ενεργό Μέλος
- Εγγρ.
- 9 Ιαν 2009
- Μηνύματα
- 42.180
- Like
- 34
- Πόντοι
- 366
ισιούλη μια και είσαι στο κατάλληλο νήμα δε μας λες τη γνώμη σου για την επιτυχία του μνημονίου που προπαγανδίζεις;
να δούμε σε ποιό κλουβί για τέρατα θα σε βάλουμε;
συμφωνείς με τον Παπακ ή το Σαμαρά;
για πε να γελάσουμε!
voltaire45
Ενεργό Μέλος
- Εγγρ.
- 1 Δεκ 2005
- Μηνύματα
- 18.212
- Κριτικές
- 1
- Like
- 1.906
- Πόντοι
- 366
Γιάννης Μπουτάρης εναντίον Άντζελο Γκάγια, προσούτο Ευρυτανίας εναντίον προσούτο Πάρμας;
Δύσκολα τα πράγματα....
Γιατι για το Σαμπλί δε μιλάμε, δεν παίζεται.
str81977
Τιμημένος
- Εγγρ.
- 17 Απρ 2006
- Μηνύματα
- 13.679
- Κριτικές
- 2
- Like
- 6
- Πόντοι
- 166
Προτιμώ το Ευρυτανίας και εσύ λέγε ό,τι θέλεις!
Για τα κρασιά, νταξ, δε νομίζω να δούμε ελληνικό με € 500 το μπουκάλι αλλά μπορούμε και καλύτερα...
Και σε τυρία, καλά το πάμε...
Στην τελική, είναι και θέμα marketing, παράδοσης και προώθησης.
tomcat00
Μέλος
- Εγγρ.
- 28 Δεκ 2008
- Μηνύματα
- 2.976
- Κριτικές
- 1
- Like
- 27
- Πόντοι
- 16
τελειωμενη ρατσα τριγωνικων συναλλαγων με εδρα στην Κυπρο και μετοχους στον Παναμα ;)
voltaire45
Ενεργό Μέλος
- Εγγρ.
- 1 Δεκ 2005
- Μηνύματα
- 18.212
- Κριτικές
- 1
- Like
- 1.906
- Πόντοι
- 366
Ναι ρε εσύ, αλλά δεν είναι δυνατόν το σαλάμι του Στρεμμένου να έχει σχεδόν 30€ το κιλό.
Και τα Ελληνικά κράσιά των 20€ δύσκολα μπορούν να συναγωνιστούν τα αντίστοιχα Ισπανικά, Ιταλικά άντε και Γαλλικά της ίδιας τιμής. Για Αργεντίνικα, Χιλιανά, Νοτιοαφρικάνικα ακόμη και Αυστραλέζικα ούτε λόγος.
Δηλαδή χρυσοπληρώνουμε τον Γεροβασιλείου και το κτήμα Άλφα μόνον και μόνον για πατριωτικούς λόγους.
Το καταναλωτικό κοινό όμως έξω δεν το βλέπει έτσι. Γιατί να δώσει αυτά τα λεφτά ο Άγγλος και ιδιαίτερα ο Γερμανός όταν με το ίδιο ποσό αγοράζει 4 φιάλες Χιλής και δεν μπορεί να δει καλά - καλά και την διαφορά.
Γι΄ αυτό ΔΝΤ και ξερό ψωμί.
aigeas
Ενεργό Μέλος
- Εγγρ.
- 4 Ιουλ 2009
- Μηνύματα
- 10.454
- Like
- 19
- Πόντοι
- 166
εσυ προκειμενου να μην χασεις την καρεκλα και την κουταλα και σε συνταγμα με μακροψωληδες αραπηδες καθοσουν, το δν.τ θα σε χαλασει...
tomcat00
Μέλος
- Εγγρ.
- 28 Δεκ 2008
- Μηνύματα
- 2.976
- Κριτικές
- 1
- Like
- 27
- Πόντοι
- 16
Επισκέπτης
οταν βλεπετε τετοια συμπτωση αποψεων "μονεταριστων" και "σοσιαλιστων" ένα πραγμα να περιμενετε...
ΦΤΩΧΙΑ ΚΑΙ ΑΝΕΧΕΙΑ για τον λαο!
ΦΤΩΧΙΑ ΚΑΙ ΑΝΕΧΕΙΑ για τον λαο!
aigeas
Ενεργό Μέλος
- Εγγρ.
- 4 Ιουλ 2009
- Μηνύματα
- 10.454
- Like
- 19
- Πόντοι
- 166
και κρεμαλες, και κρεμαλες........
Επισκέπτης
μη μαρτυρατε!
αφηστε τον κητωδη πρασινοφρουρο να πιστευει οτι θα το σωσει το τομαρι του και θα τρωει απο τα κλεψιμεϊκα στις μπαχαμες! Αφου ετσι του ειπε ο ΓΑΠ
ο ανθρωπος που ψευδεται πιο γρηγορα και απο τη σκια του Λίγη Ιστορία...
[size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt]ΙΖΟΛΑ: Ενα ελληνικό παραμύθι χωρίς happy end[/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size]
Του Τάκη Κατσιμάρδου
Πριν από μισό αιώνα στο Ζάππειο άνοιγε μια θαυμαστή για την εποχή έκθεση αφιερωμένη στο «σύγχρονο ελληνικό σπίτι». Ανάμεσα στα άλλα δέσποζε «εις τας λαμπράς εκδηλώσεις πολιτισμού» το ελληνικό «Σπίτι των Ιδεών». Των ονείρων ή το ιδανικό ελληνικό σπίτι, όπως θα το αποκαλούσε μια πιο εύστοχη διαφήμιση. Διαβάζουμε στα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ των ημερών ότι «έχει λίβινγκ ρουμ, γραφείο, τραπεζαρία, κουζίνα, κρεβατοκάμαρα και λουτρό». Όλα εκεί είναι κατασκευασμένα από ελληνικά χέρια. Έπιπλα του Βαράγκη, καναπέδες του Καρατζά, υφάσματα - σεντόνια - λευκά είδη της Πειραϊκής-Πατραϊκής, καρέκλες-τραπέζια κι άλλα κουζινικά από τη «Θερμίδα», αλουμινένια παράθυρα και πόρτες του Παπάζογλου, συσκευές ψυχαγωγίας του Ράδιο-Καραγιάννης, φαρμακείο σπιτιού του Βαγενά, στρώματα αμερικανικού τύπου της «Νεοστρώμ», ηλεκτρικός εξοπλισμός (ψυγείο, κουζίνα, θερμάστρα, θερμοσίφωνας της ΙΖΟΛΑ...
Δεκάδες τα ονόματα των επιχειρήσεων και των επιχειρηματιών, που «χαράσσονται» με αστραφτερά γράμματα στην έκθεση του Ζαππείου. Ήταν τόσος ο ενθουσιασμός, που σχεδιαζόταν και προβαλλόταν ως αίτημα προς την κυβέρνηση Καραμανλή και τον αρμόδιο υπουργό Ν. Μάρτη, να γίνει θεσμός η έκθεση. Ένα «μόνιμον όργανον εκφράσεως των επιτεύξεων διά την πλήρωσιν των αναγκών εις ένα σύγχρονο σπίτι.» Θα ήταν σπουδαίο, λέγανε, αυτό «διά τας Αθήνας, αι οποίαι έδωσαν τα φώτα του πολιτισμού εις τον κόσμον»!
Ελπίδες...
Δεν τα υποστηρίζανε αυτά κι άλλα παρόμοια κάποιοι περιθωριακοί τύποι, αλλά παράγοντες της περιόδου. Φρούδες ελπίδες. Από το «Σπίτι των ιδεών» έμειναν μόνο τα έπιπλα «διά χειρός Βαράγκη». Ακόμη και η μυθική ΙΖΟΛΑ έγινε στάχτη.
Ο κύκλος μεταξύ των ελπίδων για την απογείωση της βιομηχανίας και της κατάρρευσης δεν ήταν η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που σημάδευε την ελληνική οικονομία. Πάντα, όμως, καθώς ολοκληρωνόταν, άφηνε πίσω του μερικές νησίδες ανάπτυξης.
Μετά το τέλος των πολέμων και τον εξηλεκτρισμό της χώρας μία από αυτές φαινόταν ότι θα είναι η βιομηχανία ηλεκτρικών ειδών και ειδικά η ΙΖΟΛΑ.
Η βιομηχανία, που έφερε «τον πολιτισμό στο σπίτι » (το βασικό σύνθημά της τη δεκαετία του 1950-1960) μερικούς μήνες πριν από την έκθεση είχε γιορτάσει τα πενήντα χρόνια της. Στη διαρκή έκθεσή της (οδός Αμερικής) το έργο και ο απολογισμός της αποτυπωνόταν με εντυπωσιακό τρόπο. Η συγγραφέας-δημοσιογράφος Γεωργία Ταρσούλη τη συγκρίνει με μια παρόμοια έκθεση, που είχε επισκεφθεί στις ΗΠΑ. Αν και ο χώρος, σημειώνει, είναι μικρότερος και οι όροι σύγκρισης είναι διαφορετικοί «χάρις σε μια σειρά από εντυπωσιακούς στατιστικούς πίνακες, συνοδευόμενους από χαρακτηριστικές φωτογραφίες, βλέπει κανείς πόσο συνετέλεσε μια ελληνική επιχείρηση-βιομηχανία στη δημιουργία μιας πιο άνετης ζωής για την ελληνική οικογένεια... Οι αριθμοί δεν σε κάνουν μονάχα να καμαρώνεις για το ξεπέταγμα μιας βιομηχανίας, που, μέσα σε τόσο λίγα χρόνια, εκατονταπλασίασε σχεδόν τη δυναμικότητά της. Αλλά σε κάνουν να σκέπτεσαι κάτι άλλο... Το 1960, που θα έχουν συμπληρωθή τα έργα εξηλεκτρισμού... και το πιο απόμερο χωριουδάκι θα έχη το ηλεκτρικό του ρεύμα για φως, μαγείρεμα, για κίνηση. Και θα είναι χαρά και περηφάνια για κάθε νοικοκυρά, να μπορή ν απολαμβάνη τις ανέσεις και τις ευκολίες, που θα τις έχουν προσφέρει οι Έλληνες εργάτες και οι Έλληνες τεχνικοί, που βρίσκονται στην υπηρεσία μιας ελληνικής βιομηχανίας, που είναι η ΙΖΟΛΑ».
Την ίδια εποχή, η τότε πρωινή οικονομική-εμπορική-ναυτική εφημερίς ΗΜΕΡΗΣΙΑ έγραφε για την έκθεση: «Σε αυτή είναι συγκεντρωμένο ένα κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού, γιατί ό,τι υπάρχει είναι εθνική κατάκτησις. Εδώ σβήνει το ΙΖΟΛΑ και μένει μόνον η λέξις ΕΛΛΑΣ»!
Το ρεπορτάζ της «Η»
Ποια ήταν τα θαυμαστά προϊόντα; Διαβάζουμε στο ίδιο ρεπορτάζ:
«Δύο τύποι ψυγείων, το ΜΙΝΩΑ νέον και το παλαιόν. Το νέον έχει εις το μέσα μέρος της πόρτας (καινοτομία των ημερών!) θέσι για αυγά και άλλα πολλά πράγματα... Μετά έρχονται οι κουζίνες για τις οποίες και επαίρεται όχι άδικα. Έχει οκτώ τύπους... Υπάρχουν και δυο επιτραπέζιοι μικροί και πολύ φθηνοί με 675 και 375 δραχμές -μια οκά ψωμί κόστιζε 4-5 δρχ.)
Ακολουθούν οι θερμοσίφωνες τριών μεγεθών 120, 80 και 50 λίτρων. Μετά είναι οι θερμάστρες που έχουν την ίδια φήμη και ποιοτική αξία των άλλων προϊόντων. Ακολουθούν τα λουτρά, τα καλοριφέρ, οι νιπτήρες, οι λεκάνες τουρκικού αποχωρητηρίου, όλα σιδηρά ή εμαγέ...
Τα προϊόντα φωνάζουν τι είναι η ΙΖΟΛΑ και ποίον πολύτιμον ρόλον διαδραματίζει εις την ελληνικήν οικονομίαν και πόσον ανεκτίμητος παράγων είναι».
Εθνική
Από τα πρώτα βήματά της, λοιπόν, η ΙΖΟΛΑ, όταν άρχισε ν ανδρώνεται ως βιομηχανία ηλεκτρικών συσκευών, με την έναρξη της δεκαετίας του 1950, παίρνει «εθνικά» χαρακτηριστικά. Θα τα διατηρεί επί τρεις περίπου δεκαετίες, όταν αρχίσει να φθίνει, αλλά και μετά τη διάλυσή της. Ακόμη και σήμερα επιβιώνει ο μύθος.
Συχνά αναφέρεται ως παράδειγμα εκπληκτικής ελληνικής βιομηχανία του παρελθόντος, που δείχνει τι μπορεί να πετύχει η ελληνική επιχειρηματικότητα. Η περίπτωσή της συγκαταλέγεται στον πυρήνα του μύθου του αυτοδημιούργητου, που μεγαλουργεί, όχι τόσο για το κέρδος, όσο για το καλό της πατρίδας και των εργαζομένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακριβώς με τον τίτλο αυτό («Ο αυτοδημιούργητος») έχει γράψει για τον Παναγιώτη Γ. Δράκο, γενάρχη της επιχείρησης, ο ίδιος ο Μ. Καραγάτσης.
Ο μύθος της ΙΖΟΛΑ εξακολουθεί να εκπέμπει κι άλλα διδάγματα. Όπως για παράδειγμα της επιχείρησης που χάθηκε άδικα εξαιτίας των κρατικών πολιτικών της δεκαετίας 1975-1985, της ελληνικής τραπεζικής ακαμψίας και ειδικά της Εθνικής Τράπεζας. Αλλά και των ξένων, γενικώς και αορίστως, που δεν ήθελαν στα πόδια τους έναν Έλληνα ανταγωνιστή...
Αυτό, όμως, είναι η μία εκδοχή της ιστορίας της ΙΖΟΛΑ. Υπάρχουν κι άλλες, όπως θα δούμε, το άλλο Σάββατο.
Το βιογραφικό του γενάρχη της επιχείρησης
1876: Πριν από μισό αιώνα στο Ζάππειο άνοιγε μια θαυμαστή για την εποχή έκθεση αφιερωμένη στο «σύγχρονο ελληνικό σπίτι». Γέννηση του Παναγιώτη Γ. Δράκου στη Θήβα
1906: Εμπορικό κατάστημα υδραυλικών ειδών στο κέντρο της Αθήνας (οδός Πραξιτέλους)
1930: Ίδρυση από Μικρασιάτες πρόσφυγες της εταιρείας ΙΖΟΛΑ για την κατασκευή μονωτικών σωλήνων και σιδηροσωλήνων
1932-1934: Από μέτοχος (20%), ιδιοκτήτης της ΙΖΟΛΑ
1934: Κάλυψη της εγχώριας ζήτησης σε σωλήνες τύπου Μπέργκμαν και επέκταση των εγκαταστάσεων για άλλου τύπου, αλλά και ειδών υγιεινής εμαγιέ
1936: Λειτουργία της Α.Ε. Π.Γ. Δράκος
1937-39: Η σχετικά μικρή βιομηχανική μονάδα λειτουργεί σε ιδιόκτητο κτίριο στην Καλλιθέα (Τζιτζιφιές), με σύγχρονο εξοπλισμό. Με την επιχείρηση ασχολούνται και οι δύο γιοι του (Γεώργιος και Μίμης)
1940-41: Επίταξη της εταιρείας από την ελληνική κυβέρνηση για τις πολεμικές ανάγκες της αεροπορίας
1941-44: Οι Γερμανο-ιταλοί κατακτητές τη μετατρέπουν σε συνεργείο αυτοκινήτων
1945-46: Επίταξη από τους Άγγλους
1949: Η παραγωγή της εταιρείας (χυτήριο και σωληνουργείο) επανέρχεται στα προπολεμικά επίπεδα.
1951: Επέκταση στην παραγωγή «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών. Η πρώτη ελληνική ηλεκτρική κουζίνα από το εργοστάσιο της ΙΖΟΛΑ
1952: Το πρώτο ελληνικό ηλεκτρικό ψυγείο. 1.500 ηλεκτρικές συσκευές ΙΖΟΛΑ στα αστικά ελληνικά νοικοκυριά
1956: Συγκρότηση της Λαυρεωτικής Α.Ε. (σωληνουργεία Ιζόλα, Βιοσώλ, Σιγάλας). Πανηγυρικές εκδηλώσεις για τα 50χρονα της ΙΖΟΛΑ
1963: Ο Π. Δράκος εγκαταλείπει τη θέση του προέδρου και ανακηρύσσεται επίτιμος (πρόεδρος ο γιος του Γεώργιος)
1965: Συγχώνευση των χυτηρίων Ιζόλα και Βιοσώλ σε Α.Ε.
1966: Θάνατος στην Αθήνα σε ηλικία 87 χρόνων
Ο αυτοδημιούργητος βιομήχανος
«Λουκούμι και νερό, μια πεντάρα και τα δυο». Ο στίχος αποδίδεται από τον αθηναιογράφο Κ. Καιροφύλα στον Παναγιώτη Δράκο. Έτσι, πουλούσε, όπως αναφέρει, την πραμάτεια του ο κατοπινός βιομήχανος έξω από το Παναθηναϊκό Στάδιο στους Ολυμπιακούς του 1896.
Η κλασική περιγραφή, όμως, του Δράκου ανήκει στον Μ. Καραγάτση. Στη σκιαγραφία του με τίτλο ο «Αυτοδημιούργητος» (1953, όταν ασχολούνταν με τη διαφήμιση) ) αναφέρει:
«Μπήκε βοηθός του μάστορη στο εργαστήρι του ζαχαροπλαστείου. Ήταν ένα ανήλιαγο κι όχι πολύ καθαρό υπόγειο. Εκεί, ο Παναγιώτης μάθαινε την τέχνη... Δεκατέσσερα χρόνια κράτησε αυτή η ιστορία. Όλη τη μέρα φτιάχνει γλυκά. Το βράδυ δουλεύει γκαρσόνι στα καφενεία των θεάτρων για να κερδίζει κάτι παραπάνω...
Όπως έμαθε την τέχνη να φτιάχνει γλυκά, έτσι θα μάθαινε και την τέχνη να πουλάει είδη υδραυλικής. Εκείνο τον καιρό Κυριακή αργία δεν υπήρχε.. Τώρα πια είναι ο Παναγιώτης Δράκος, ο έμπορος υδραυλικών, που χρωστάει να στεριώσει γερά τη φίρμα του στην αγορά της Αθήνας. Δύσκολη υπόθεση. Είχε να παλέψει με θηριώδεις ανταγωνιστές... Σοφιζόταν χίλια τερτίπια πώς να κουβαλήσει τον αγοραστή στο μαγαζί του.. Μόλις, λοιπόν, έμπαινε υδραυλικός στο μαγαζί, ο Δράκος τον πλησίαζε με το χαμόγελο στα χείλη, τον κάθιζε σε καρέκλα φιλικώτατα, του μιλούσε τη γλυκιά γλώσσα, τον εξυπηρετούσε όσο μπορούσε, τον ικανοποιούσε τον γοήτευε. Κι όπως ήταν φυσικό οι πελάτες προτιμούσαν πια το μαγαζί του...
Από εκεί και πέρα, τα πράγματα πήραν τον φυσιολογικό τους δρόμο. Το κατάστημα υδραυλικών ειδών εξελίχτηκε σε επιχείρηση σημαντική. Στα 1930, ο ικανός αυτός έμπορος βρίσκεται επικεφαλής του κλάδου υδραυλικών ειδών... Κάθε άλλος στη θέση του θα προσπαθούσε να συνεχίσει την ανάπτυξη της ξεκινημένης και καλοστερεωμένης επιχείρησης. Μα ο Π. Δράκος έχει μέσα του τον ανήσυχο δαίμονα της δημιουργίας. Με μάτι οξύ και διαίσθηση θαυμαστή, καταλαβαίνει πως το μέλλον της ελληνικής οικονομίας στρέφεται σιγά μα σταθερά προς τη βιομηχανία. Όπως πάντα τολμηρός και ρηξικέλευθος ξεκινάει για τη «βιομηχανική περιπέτεια», που αποτελεί το δεύτερο και λαμπρότερο τμήμα της επιχειρηματικής σταδιοδρομίας του. Και μπαίνει στην «Ιζόλα». Από τούτη τη στιγμή κι ύστερα, η ιστορία του Παναγιώτη Δράκου περιπλέκεται σφιχτά με την ιστορία της «Ιζόλα», δηλαδή του βιομηχανικού οργανισμού, που είναι γέννημα του εμπορικού του δαίμονα...
Το μαγαζί
Ας μη νομιστεί, όμως, ότι από τη στιγμή που έγινε αρχηγός μιας μεγάλης βιομηχανικής επιχειρήσεως, παράτησε την παλιά του δουλειά -εκείνη που τον ανέδειξε- κι έκλεισε το μαγαζί υδραυλικών ειδών. Απεναντίας, το διετήρησε κι εξακολούθησε να το διευθύνει με μεγάλη φροντίδα... Όταν κατάλαβε πως η επιτυχία της «Ιζόλα» του επέτρεπε να περάση γερατειά ξεκούραστα και αμέριμνα, είπε στους γιους του: «Παιδιά μου, πάρτε την «Ιζόλα»! Εγώ κρατάω το μαγαζί... Αν, λοιπόν, έχετε ανάγκη από ένα λαβομάνο ή ένα ρουμπινέτο ή ένα νεροχύτη, σας συμβουλεύω να περάσετε από την οδό Πραξιτέλους, αριθμό 4. Μόλις μπήτε, ένας λεβεντόγερος, χαμογελαστός και γλυκομίλητος, θα προστρέξει να σας περιποιηθεί... Που να φαντασθείτε ότι πρόκειται για τον Παναγιώτη Δράκο, τον δημιουργό μιας από τις καλές βιομηχανίες της Ελλάδος!»
Πηγή:
[size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt]ΙΖΟΛΑ: Ενα ελληνικό παραμύθι χωρίς happy end[/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size]
Του Τάκη Κατσιμάρδου
Πριν από μισό αιώνα στο Ζάππειο άνοιγε μια θαυμαστή για την εποχή έκθεση αφιερωμένη στο «σύγχρονο ελληνικό σπίτι». Ανάμεσα στα άλλα δέσποζε «εις τας λαμπράς εκδηλώσεις πολιτισμού» το ελληνικό «Σπίτι των Ιδεών». Των ονείρων ή το ιδανικό ελληνικό σπίτι, όπως θα το αποκαλούσε μια πιο εύστοχη διαφήμιση. Διαβάζουμε στα δημοσιογραφικά ρεπορτάζ των ημερών ότι «έχει λίβινγκ ρουμ, γραφείο, τραπεζαρία, κουζίνα, κρεβατοκάμαρα και λουτρό». Όλα εκεί είναι κατασκευασμένα από ελληνικά χέρια. Έπιπλα του Βαράγκη, καναπέδες του Καρατζά, υφάσματα - σεντόνια - λευκά είδη της Πειραϊκής-Πατραϊκής, καρέκλες-τραπέζια κι άλλα κουζινικά από τη «Θερμίδα», αλουμινένια παράθυρα και πόρτες του Παπάζογλου, συσκευές ψυχαγωγίας του Ράδιο-Καραγιάννης, φαρμακείο σπιτιού του Βαγενά, στρώματα αμερικανικού τύπου της «Νεοστρώμ», ηλεκτρικός εξοπλισμός (ψυγείο, κουζίνα, θερμάστρα, θερμοσίφωνας της ΙΖΟΛΑ...
Δεκάδες τα ονόματα των επιχειρήσεων και των επιχειρηματιών, που «χαράσσονται» με αστραφτερά γράμματα στην έκθεση του Ζαππείου. Ήταν τόσος ο ενθουσιασμός, που σχεδιαζόταν και προβαλλόταν ως αίτημα προς την κυβέρνηση Καραμανλή και τον αρμόδιο υπουργό Ν. Μάρτη, να γίνει θεσμός η έκθεση. Ένα «μόνιμον όργανον εκφράσεως των επιτεύξεων διά την πλήρωσιν των αναγκών εις ένα σύγχρονο σπίτι.» Θα ήταν σπουδαίο, λέγανε, αυτό «διά τας Αθήνας, αι οποίαι έδωσαν τα φώτα του πολιτισμού εις τον κόσμον»!
Ελπίδες...
Δεν τα υποστηρίζανε αυτά κι άλλα παρόμοια κάποιοι περιθωριακοί τύποι, αλλά παράγοντες της περιόδου. Φρούδες ελπίδες. Από το «Σπίτι των ιδεών» έμειναν μόνο τα έπιπλα «διά χειρός Βαράγκη». Ακόμη και η μυθική ΙΖΟΛΑ έγινε στάχτη.
Ο κύκλος μεταξύ των ελπίδων για την απογείωση της βιομηχανίας και της κατάρρευσης δεν ήταν η πρώτη ούτε η τελευταία φορά που σημάδευε την ελληνική οικονομία. Πάντα, όμως, καθώς ολοκληρωνόταν, άφηνε πίσω του μερικές νησίδες ανάπτυξης.
Μετά το τέλος των πολέμων και τον εξηλεκτρισμό της χώρας μία από αυτές φαινόταν ότι θα είναι η βιομηχανία ηλεκτρικών ειδών και ειδικά η ΙΖΟΛΑ.
Η βιομηχανία, που έφερε «τον πολιτισμό στο σπίτι » (το βασικό σύνθημά της τη δεκαετία του 1950-1960) μερικούς μήνες πριν από την έκθεση είχε γιορτάσει τα πενήντα χρόνια της. Στη διαρκή έκθεσή της (οδός Αμερικής) το έργο και ο απολογισμός της αποτυπωνόταν με εντυπωσιακό τρόπο. Η συγγραφέας-δημοσιογράφος Γεωργία Ταρσούλη τη συγκρίνει με μια παρόμοια έκθεση, που είχε επισκεφθεί στις ΗΠΑ. Αν και ο χώρος, σημειώνει, είναι μικρότερος και οι όροι σύγκρισης είναι διαφορετικοί «χάρις σε μια σειρά από εντυπωσιακούς στατιστικούς πίνακες, συνοδευόμενους από χαρακτηριστικές φωτογραφίες, βλέπει κανείς πόσο συνετέλεσε μια ελληνική επιχείρηση-βιομηχανία στη δημιουργία μιας πιο άνετης ζωής για την ελληνική οικογένεια... Οι αριθμοί δεν σε κάνουν μονάχα να καμαρώνεις για το ξεπέταγμα μιας βιομηχανίας, που, μέσα σε τόσο λίγα χρόνια, εκατονταπλασίασε σχεδόν τη δυναμικότητά της. Αλλά σε κάνουν να σκέπτεσαι κάτι άλλο... Το 1960, που θα έχουν συμπληρωθή τα έργα εξηλεκτρισμού... και το πιο απόμερο χωριουδάκι θα έχη το ηλεκτρικό του ρεύμα για φως, μαγείρεμα, για κίνηση. Και θα είναι χαρά και περηφάνια για κάθε νοικοκυρά, να μπορή ν απολαμβάνη τις ανέσεις και τις ευκολίες, που θα τις έχουν προσφέρει οι Έλληνες εργάτες και οι Έλληνες τεχνικοί, που βρίσκονται στην υπηρεσία μιας ελληνικής βιομηχανίας, που είναι η ΙΖΟΛΑ».
Την ίδια εποχή, η τότε πρωινή οικονομική-εμπορική-ναυτική εφημερίς ΗΜΕΡΗΣΙΑ έγραφε για την έκθεση: «Σε αυτή είναι συγκεντρωμένο ένα κομμάτι του ελληνικού πολιτισμού, γιατί ό,τι υπάρχει είναι εθνική κατάκτησις. Εδώ σβήνει το ΙΖΟΛΑ και μένει μόνον η λέξις ΕΛΛΑΣ»!
Το ρεπορτάζ της «Η»
Ποια ήταν τα θαυμαστά προϊόντα; Διαβάζουμε στο ίδιο ρεπορτάζ:
«Δύο τύποι ψυγείων, το ΜΙΝΩΑ νέον και το παλαιόν. Το νέον έχει εις το μέσα μέρος της πόρτας (καινοτομία των ημερών!) θέσι για αυγά και άλλα πολλά πράγματα... Μετά έρχονται οι κουζίνες για τις οποίες και επαίρεται όχι άδικα. Έχει οκτώ τύπους... Υπάρχουν και δυο επιτραπέζιοι μικροί και πολύ φθηνοί με 675 και 375 δραχμές -μια οκά ψωμί κόστιζε 4-5 δρχ.)
Ακολουθούν οι θερμοσίφωνες τριών μεγεθών 120, 80 και 50 λίτρων. Μετά είναι οι θερμάστρες που έχουν την ίδια φήμη και ποιοτική αξία των άλλων προϊόντων. Ακολουθούν τα λουτρά, τα καλοριφέρ, οι νιπτήρες, οι λεκάνες τουρκικού αποχωρητηρίου, όλα σιδηρά ή εμαγέ...
Τα προϊόντα φωνάζουν τι είναι η ΙΖΟΛΑ και ποίον πολύτιμον ρόλον διαδραματίζει εις την ελληνικήν οικονομίαν και πόσον ανεκτίμητος παράγων είναι».
Εθνική
Από τα πρώτα βήματά της, λοιπόν, η ΙΖΟΛΑ, όταν άρχισε ν ανδρώνεται ως βιομηχανία ηλεκτρικών συσκευών, με την έναρξη της δεκαετίας του 1950, παίρνει «εθνικά» χαρακτηριστικά. Θα τα διατηρεί επί τρεις περίπου δεκαετίες, όταν αρχίσει να φθίνει, αλλά και μετά τη διάλυσή της. Ακόμη και σήμερα επιβιώνει ο μύθος.
Συχνά αναφέρεται ως παράδειγμα εκπληκτικής ελληνικής βιομηχανία του παρελθόντος, που δείχνει τι μπορεί να πετύχει η ελληνική επιχειρηματικότητα. Η περίπτωσή της συγκαταλέγεται στον πυρήνα του μύθου του αυτοδημιούργητου, που μεγαλουργεί, όχι τόσο για το κέρδος, όσο για το καλό της πατρίδας και των εργαζομένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακριβώς με τον τίτλο αυτό («Ο αυτοδημιούργητος») έχει γράψει για τον Παναγιώτη Γ. Δράκο, γενάρχη της επιχείρησης, ο ίδιος ο Μ. Καραγάτσης.
Ο μύθος της ΙΖΟΛΑ εξακολουθεί να εκπέμπει κι άλλα διδάγματα. Όπως για παράδειγμα της επιχείρησης που χάθηκε άδικα εξαιτίας των κρατικών πολιτικών της δεκαετίας 1975-1985, της ελληνικής τραπεζικής ακαμψίας και ειδικά της Εθνικής Τράπεζας. Αλλά και των ξένων, γενικώς και αορίστως, που δεν ήθελαν στα πόδια τους έναν Έλληνα ανταγωνιστή...
Αυτό, όμως, είναι η μία εκδοχή της ιστορίας της ΙΖΟΛΑ. Υπάρχουν κι άλλες, όπως θα δούμε, το άλλο Σάββατο.
Το βιογραφικό του γενάρχη της επιχείρησης
1876: Πριν από μισό αιώνα στο Ζάππειο άνοιγε μια θαυμαστή για την εποχή έκθεση αφιερωμένη στο «σύγχρονο ελληνικό σπίτι». Γέννηση του Παναγιώτη Γ. Δράκου στη Θήβα
1906: Εμπορικό κατάστημα υδραυλικών ειδών στο κέντρο της Αθήνας (οδός Πραξιτέλους)
1930: Ίδρυση από Μικρασιάτες πρόσφυγες της εταιρείας ΙΖΟΛΑ για την κατασκευή μονωτικών σωλήνων και σιδηροσωλήνων
1932-1934: Από μέτοχος (20%), ιδιοκτήτης της ΙΖΟΛΑ
1934: Κάλυψη της εγχώριας ζήτησης σε σωλήνες τύπου Μπέργκμαν και επέκταση των εγκαταστάσεων για άλλου τύπου, αλλά και ειδών υγιεινής εμαγιέ
1936: Λειτουργία της Α.Ε. Π.Γ. Δράκος
1937-39: Η σχετικά μικρή βιομηχανική μονάδα λειτουργεί σε ιδιόκτητο κτίριο στην Καλλιθέα (Τζιτζιφιές), με σύγχρονο εξοπλισμό. Με την επιχείρηση ασχολούνται και οι δύο γιοι του (Γεώργιος και Μίμης)
1940-41: Επίταξη της εταιρείας από την ελληνική κυβέρνηση για τις πολεμικές ανάγκες της αεροπορίας
1941-44: Οι Γερμανο-ιταλοί κατακτητές τη μετατρέπουν σε συνεργείο αυτοκινήτων
1945-46: Επίταξη από τους Άγγλους
1949: Η παραγωγή της εταιρείας (χυτήριο και σωληνουργείο) επανέρχεται στα προπολεμικά επίπεδα.
1951: Επέκταση στην παραγωγή «λευκών» ηλεκτρικών συσκευών. Η πρώτη ελληνική ηλεκτρική κουζίνα από το εργοστάσιο της ΙΖΟΛΑ
1952: Το πρώτο ελληνικό ηλεκτρικό ψυγείο. 1.500 ηλεκτρικές συσκευές ΙΖΟΛΑ στα αστικά ελληνικά νοικοκυριά
1956: Συγκρότηση της Λαυρεωτικής Α.Ε. (σωληνουργεία Ιζόλα, Βιοσώλ, Σιγάλας). Πανηγυρικές εκδηλώσεις για τα 50χρονα της ΙΖΟΛΑ
1963: Ο Π. Δράκος εγκαταλείπει τη θέση του προέδρου και ανακηρύσσεται επίτιμος (πρόεδρος ο γιος του Γεώργιος)
1965: Συγχώνευση των χυτηρίων Ιζόλα και Βιοσώλ σε Α.Ε.
1966: Θάνατος στην Αθήνα σε ηλικία 87 χρόνων
Ο αυτοδημιούργητος βιομήχανος
«Λουκούμι και νερό, μια πεντάρα και τα δυο». Ο στίχος αποδίδεται από τον αθηναιογράφο Κ. Καιροφύλα στον Παναγιώτη Δράκο. Έτσι, πουλούσε, όπως αναφέρει, την πραμάτεια του ο κατοπινός βιομήχανος έξω από το Παναθηναϊκό Στάδιο στους Ολυμπιακούς του 1896.
Η κλασική περιγραφή, όμως, του Δράκου ανήκει στον Μ. Καραγάτση. Στη σκιαγραφία του με τίτλο ο «Αυτοδημιούργητος» (1953, όταν ασχολούνταν με τη διαφήμιση) ) αναφέρει:
«Μπήκε βοηθός του μάστορη στο εργαστήρι του ζαχαροπλαστείου. Ήταν ένα ανήλιαγο κι όχι πολύ καθαρό υπόγειο. Εκεί, ο Παναγιώτης μάθαινε την τέχνη... Δεκατέσσερα χρόνια κράτησε αυτή η ιστορία. Όλη τη μέρα φτιάχνει γλυκά. Το βράδυ δουλεύει γκαρσόνι στα καφενεία των θεάτρων για να κερδίζει κάτι παραπάνω...
Όπως έμαθε την τέχνη να φτιάχνει γλυκά, έτσι θα μάθαινε και την τέχνη να πουλάει είδη υδραυλικής. Εκείνο τον καιρό Κυριακή αργία δεν υπήρχε.. Τώρα πια είναι ο Παναγιώτης Δράκος, ο έμπορος υδραυλικών, που χρωστάει να στεριώσει γερά τη φίρμα του στην αγορά της Αθήνας. Δύσκολη υπόθεση. Είχε να παλέψει με θηριώδεις ανταγωνιστές... Σοφιζόταν χίλια τερτίπια πώς να κουβαλήσει τον αγοραστή στο μαγαζί του.. Μόλις, λοιπόν, έμπαινε υδραυλικός στο μαγαζί, ο Δράκος τον πλησίαζε με το χαμόγελο στα χείλη, τον κάθιζε σε καρέκλα φιλικώτατα, του μιλούσε τη γλυκιά γλώσσα, τον εξυπηρετούσε όσο μπορούσε, τον ικανοποιούσε τον γοήτευε. Κι όπως ήταν φυσικό οι πελάτες προτιμούσαν πια το μαγαζί του...
Από εκεί και πέρα, τα πράγματα πήραν τον φυσιολογικό τους δρόμο. Το κατάστημα υδραυλικών ειδών εξελίχτηκε σε επιχείρηση σημαντική. Στα 1930, ο ικανός αυτός έμπορος βρίσκεται επικεφαλής του κλάδου υδραυλικών ειδών... Κάθε άλλος στη θέση του θα προσπαθούσε να συνεχίσει την ανάπτυξη της ξεκινημένης και καλοστερεωμένης επιχείρησης. Μα ο Π. Δράκος έχει μέσα του τον ανήσυχο δαίμονα της δημιουργίας. Με μάτι οξύ και διαίσθηση θαυμαστή, καταλαβαίνει πως το μέλλον της ελληνικής οικονομίας στρέφεται σιγά μα σταθερά προς τη βιομηχανία. Όπως πάντα τολμηρός και ρηξικέλευθος ξεκινάει για τη «βιομηχανική περιπέτεια», που αποτελεί το δεύτερο και λαμπρότερο τμήμα της επιχειρηματικής σταδιοδρομίας του. Και μπαίνει στην «Ιζόλα». Από τούτη τη στιγμή κι ύστερα, η ιστορία του Παναγιώτη Δράκου περιπλέκεται σφιχτά με την ιστορία της «Ιζόλα», δηλαδή του βιομηχανικού οργανισμού, που είναι γέννημα του εμπορικού του δαίμονα...
Το μαγαζί
Ας μη νομιστεί, όμως, ότι από τη στιγμή που έγινε αρχηγός μιας μεγάλης βιομηχανικής επιχειρήσεως, παράτησε την παλιά του δουλειά -εκείνη που τον ανέδειξε- κι έκλεισε το μαγαζί υδραυλικών ειδών. Απεναντίας, το διετήρησε κι εξακολούθησε να το διευθύνει με μεγάλη φροντίδα... Όταν κατάλαβε πως η επιτυχία της «Ιζόλα» του επέτρεπε να περάση γερατειά ξεκούραστα και αμέριμνα, είπε στους γιους του: «Παιδιά μου, πάρτε την «Ιζόλα»! Εγώ κρατάω το μαγαζί... Αν, λοιπόν, έχετε ανάγκη από ένα λαβομάνο ή ένα ρουμπινέτο ή ένα νεροχύτη, σας συμβουλεύω να περάσετε από την οδό Πραξιτέλους, αριθμό 4. Μόλις μπήτε, ένας λεβεντόγερος, χαμογελαστός και γλυκομίλητος, θα προστρέξει να σας περιποιηθεί... Που να φαντασθείτε ότι πρόκειται για τον Παναγιώτη Δράκο, τον δημιουργό μιας από τις καλές βιομηχανίες της Ελλάδος!»
Πηγή:
[size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt][size=10pt]Η ΙΖΟΛΑ εισβάλλει στα σπίτια με... πολιτισμό![/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size][/size]
Του Τάκη Κατσιμάρδου
παταγώδη κατάρρευση στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο Γ. Π. Δράκος αναδείχτηκε, παραλλήλως, σε εμβληματική φυσιογνωμία του βιομηχανικού κόσμου. Φωτεινή με φόντο τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της χώρας. Θολή στο περιβάλλον μιας στρεβλής ανάπτυξης, που θα οδηγήσει, τελικά, στο τούνελ της αποβιομηχάνισης. Συγγραφέας πολλών δεκάδων άρθρων κι αρκετών βιβλίων -ο πολυγραφότερος Έλληνας βιομήχανος της μεταπολίτευσης- και επί ένα τέταρτο του αιώνα στην ηγεσία του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων, έχει καταθέσει ποικιλοτρόπως την άποψή του για την πορεία της ΙΖΟΛΑ, αλλά και της ελληνικής βιομηχανίας. Γεννημένος το 1906 και αριστούχος της ΑΣΟΟΕ (1935) θα μπει από νωρίς (1936-37) στις οικογενειακές επιχειρήσεις, μαζί με τον αδελφό του Μίμη. Μετά τον πόλεμο και υπό τη διοίκησή του η ΙΖΟΛΑ θα διαγράψει τη θεαματική πορεία της.
Βιογραφικά
Στα βιογραφικά του χαρακτηρίζεται ως:
«Σημαντική μορφή της ελληνικής βιομηχανίας από τους συντελεστές της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης» (σκιαγραφία του στην ιστορία του «ΣΕΒ 1907-2007. Ένας αιώνας στην υπηρεσία της επιχειρηματικής ιδέας»).
«Ένας από τους παράγοντες της μεταπολεμικής ελληνικής βιομηχανίας», που «διαθέτοντας μεγάλες βιομηχανικές φιλοδοξίες είχε την τύχη να συνδεθεί με μια ομάδα συναδέλφων του στον ΣΕΒ και υπό την προεδρία του Χριστόφορου Κατσάμπα (Πειραϊκή - Πατραϊκή) ξεκίνησαν τη βιομηχανική ανασυγκρότηση της χώρας, όταν ακόμη μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος» (Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό).
«Από τους πρωταγωνιστές της μεταπολεμικής βιομηχανικής ανάπτυξης της Ελλάδας. Συνέβαλε αποφασιστικά στην εξέλιξη της εταιρείας ΙΖΟΛΑ και την ανάπτυξη του κλάδου ηλεκτρικών οικιακών συσκευών στη χώρα» («Ελληνικές επιχειρήσεις στον 20ό αιώνα. Πρόσωπα και δραστηριότητες»). Ο Γ. Δράκος έχει προ πολλού γίνει εγκυκλοπαιδικό λήμμα, με κοινό σημείο αναφοράς το φαινόμενο ΙΖΟΛΑ και τη συμβολή του στη μεταπολεμική βιομηχανική ανάπτυξη, αν και συνολικά ο ρόλος και η δράση του δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο κάποιας επιστημονικής εργασίας. Παρά το γεγονός ότι η επιχειρηματική διαδρομή και η συγγραφική παραγωγή του προσφέρονται για μια προσωποποιημένη μελέτη της ελληνικής οικονομίας στα χρόνια του. Αλλά είναι πολύ γνωστή η ελληνική υστέρηση στον τομέα τέτοιων βιογραφιών και δεν περιορίζεται στους μεγαλοεπιχειρηματίες.
Μετά τον πόλεμο η οικογενειακή σωληνουργία ΙΖΟΛΑ, όπως κι άλλες χιλιάδες επιχειρήσεις(περίπου 4.000!), επιδίδεται στο κυνήγι για την έγκριση μακροχρόνιου δανείου στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ (1948-1952). Σε ατμόσφαιρα, όπου ήταν δυσδιάκριτο ποιες εταιρείες κινούνταν από επιχειρηματικά ελατήρια ή απλώς από κερδοσκοπία για να επωφεληθούν και ν αρπάξουν ζεστό χρήμα, οι αιτήσεις της ΙΖΟΛΑ για επενδύσεις στο σωληνουργείο - χυτήριο της Καλλιθέας δεν θα εγκριθούν από τις αρμόδιες επιτροπές.
Πρόγραμμα
Έτσι, στράφηκε στον αναδυόμενο τότε κλάδο των ηλεκτρικών οικιακών συσκευών. Με τον τρόπο αυτό πέτυχε να ενταχθεί στα δανειακά προγράμματα και να συμπεριληφθεί στην κατηγορία των ελάχιστων βιομηχανιών (μόλις 10), που ενισχύθηκαν προνομιακά από τα κονδύλια ανασυγκρότησης. Να υπενθυμίσουμε ότι τη μερίδα του λέοντος από το βιομηχανικό σκέλος του σχεδίου Μάρσαλ αποσπάσανε 3-4 μεγάλοι όμιλοι της εποχής (Μποδοσάκης, Χαλυβουργική, τσιμέντα, ηλεκτροπαραγωγή) και πολύ μικρότερα ποσά οι άλλες βιομηχανίες. Η ίδια συμπεριλάμβανε τον εαυτό της ανάμεσα στις οκτώ βιομηχανίες που δανειοδοτήθηκαν κι αποδώσανε σημαντικό έργο για την εθνική οικονομία. Πριν από τη δανειοδότηση και τη στροφή στην παραγωγή ηλεκτρικών συσκευών η εταιρεία διαθέτει περιορισμένα κεφάλαια και προσωπικό που δεν ξεπερνά συνολικά τα 60 άτομα.
Σε διαφημιστικό κείμενο (κυκλοφόρησε σε χωριστό βιβλιαράκι, περιοδική έκδοση της εταιρείας κι αποτελεί τη βάση γα την ιστορία της επιχείρησης όπως τη διηγείται ο Γ. Δράκος και άλλοι) αναφέρεται σχετικά: «Η πρόθεσις της ΙΖΟΛΑ (για βιομηχανία ηλεκτρικών συσκευών) ποτέ δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθή, χωρίς την αμερικανική βοήθεια. Οι υπεύθυνοι διά την διαχείρησιν των κονδυλίων του σχεδίου Μάρσαλ στην Ελλάδα εξετίμησαν τις ηθικές και υλικές εγγυήσεις βελτιώσεως της βιομηχανικής παραγωγής που παρουσίαζεν η ΙΖΟΛΑ και της παρεχώρησαν δάνειο 660.000 δολ. Με το ποσό αυτό και άλλα 300.000 δολ. που προσέφεραν οι μέτοχοι έγινεν η επέκτασις των εγκαταστάσεων.»
Βοήθεια
Όπως έχουμε ήδη δει, η ΙΖΟΛΑ είχε επεκταθεί και εδραιωθεί χάρη στη γενναία συνδρομή της Εθνικής Τράπεζας (διοίκηση Ι. Δροσόπουλου) κατά το Μεσοπόλεμο. Στη μεταπολεμική εποχή πραγματοποιεί το νέο άλμα της χάρη στην αμερικανική βοήθεια. Το 1951 το νέο εργοστάσιο στην Καλλιθέα είναι έτοιμο. Τα παλιά μηχανήματα χρησιμοποιούνται για την παραδοσιακή παραγωγή και, μαζί με τα σύγχρονα, εκτείνονται σ' ένα χώρο 40.300 κυβικών μέτρων. Οι εργαζόμενοι εκεί ξεπερνούν τους 300. «Είκοσι έξ μόλις μήνες από την υπογραφή του συμβολαίου του σχεδίου Μάρσαλ, σύμφωνα με το ιστορικό της επιχείρησης, η ΙΖΟΛΑ παρουσίασε στην κατανάλωση το πρώτο καινούριο προϊόν της: την ηλεκτρική κουζίνα αμερικανικού τύπου. Ακολούθησαν δύο άλλοι τύποι ηλεκτρικών κουζινών: ο ευρωπαϊκός και ο ελληνικός.
Το 1952 κατεσκευάσθη το ηλεκτρικό ψυγείο και το 1953 η ηλεκτρική κουζίνα ΕΤ/2 και ο ηλεκτρικός θερμοσίφων... Το 1953 η θερμάστρα πετρελαίου. Εκτός από τα ανωτέρω προϊόντα η ΙΖΟΛΑ από του 1953 έλαβε μέρος σε διεθνείς διαγωνισμούς και πέτυχε να της κατακυρωθούν παραγγελίαι διά διάφορα είδη πρεσαριστά. Με τον τρόπο αυτό ανοίχτηκε ένας καινούργιος κλάδος εργασιών, ο οποίος έχει μεγάλο στάδιο αναπτύξεως » (αποσπάσματα από το χρονικό της ΙΖΟΛΑ).
Μarketing
Στις πετυχημένες καινοτομίες της ΙΖΟΛΑ ήταν οι επενδύσεις της στη διαφήμιση από την έναρξη της παραγωγής ηλεκτρικών συσκευών. Το πιο γνωστό μήνυμα που συνόδευε το ελεφάντακι της -το σήμα κατατεθέν της εταιρείας- ήταν «ο πολιτισμός στο σπίτι».
Οι διαφημιστικές εκστρατείες της, μαζί με εκείνες της Πειραϊκής-Πατραϊκής, ήταν οι πιο διάσημες των ημερών. Εποχή άφησαν οι ραδιοφωνικές εκπομπές και οι διαγωνισμοί της.
Είχε αρχίσει με την εκπομπή «Είκοσι ερωτήσεις», συνέχισε με μουσικά προγράμματα και τραγούδια, που διάλεγαν οι ακροατές. Ακολούθησε το «Μισό λεπτό», όπου όσοι συμμετείχαν καλούνταν να λύσουν διασκεδαστικά αινίγματα.
Προκήρυσσε πανελλήνιους μαθητικούς διαγωνισμούς, χρησιμοποιούσε συστηματικά την έμμεση διαφήμιση με συμβουλές, ειδήσεις σε περιοδικά και εφημερίδες. Διοργάνωνε συχνά εκδηλώσεις και γιορτές, ενώ οι βιτρίνες του παραρτήματός της στην οδό Αμερικής ήταν από τις καλύτερες της Αθήνας. Έτσι, για παράδειγμα το 1953 θ αποσπάσει το «Χρυσούν μετάλλιον» με μια σύνθεση, που συνδέει το 1940 με το 1953. Σε πρώτο πλάνο «Ο Ελλην που κέρδισε την μάχην» της Πίνδου με τα όπλα. Σε δεύτερο, με σφυρί και αμόνι «είναι ο ίδιος που σήμερα νικά στον αγώνα της τεχνικής αμίλλης».
Στον πυρήνα του «μάρκετινγκ» που εφαρμόζει η ΑΔΕΛ για την ΙΖΟΛΑ βρίσκεται η «εθνική βιομηχανία»: για τον πολιτισμό στο σπίτι, τη συλλογική προσπάθεια για το καλό της χώρας, την εξοικονόμηση συναλλάγματος, τον εξηλεκτρισμό της Ελλάδας.
Ο ίδιος ο βασιλιάς επισκέπτεται το εργοστάσιο αμέσως μετά την έναρξη της λειτουργίας του κι ένα από τα πρώτα ψυγεία προσφέρεται στη βασίλισσα για τα φιλανθρωπικά ιδρύματα που «προστατεύει»...
Η ΙΖΟΛΑ καθιερώνει το σύστημα πωλήσεων για τα ηλεκτρικά είδη (αρχικώς 6, ύστερα 12 και τέλος 24 μηνιαίες δόσεις).
«Η επιχείρησις είναι και επιστημονικός οργανισμός...»
Πριν από μισό αιώνα η ΗΜΕΡΗΣΙΑ, «Οικονομική-Εμπορική-Ναυτική πρωινή εφημερίς, θα δημοσιεύει επί πολλούς μήνες (1957-1958) τη μεγαλύτερη ως τότε έρευνα για την ελληνική βιομηχανία. Επιμένει στο ιστορικό της ΙΖΟΛΑ και τη λειτουργία της όχι «διά να προβάλλει μίαν εταιρείαν, όπως γράφει. Δείχνοντας τις καλές όψεις δίνουμε ευκαιρίαν προς μίαν σειράν επιχειρήσεων να εξαγάγουν τα αναγκαία συμπεράσματα».
Θέτει, λοιπόν, το ερώτημα «πώς κατόρθωσε το εργοστάσιο αυτό, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, να παράγη προϊόντα όχι μόνον ποιοτικώς εφάμιλλα των ξένων, αλλά και καλαίσθητα με λεπτόν γούστον;». Η απάντηση που δίνει η «Η» είναι ότι αυτό οφείλεται «στην ορθολογιστική» οργάνωσή της και την «εκπληκτική τελειότητα των προϊόντων της». Αλλά και την ειλικρίνειαν της εταιρείας.
Αλλαγή
« Το εργοστασιακόν συγκρότημα της ΙΖΟΛΑ συνεχίζει από την μεταπολεμικήν του εμφάνισιν και εδώ, να ευρίσκεται σε μία συνεχή ριζική αλλαγή τεχνικής εξοπλίσεως. Αυτό, όμως, το βασικόν στοιχείον δεν αρκεί. Χρειάζεται και το έμψυχο υλικό που θα κινήση και θα χειρισθή τα τέλεια και λεπτά αυτά μηχανήματα...»
Αφού περιγράφει το «Ελεφαντάκι» (περιοδικό της εταιρείας για το προσωπικό της), τον ρόλο του στις σχέσεις εργαζομένων - εργοδοτών και τις σχετικά καλές αμοιβές του προσωπικού της, σημειώνει: «Η ΙΖΟΛΑ δεν είναι απλώς μια οικονομική επιχείρησις, αλλά και οργανισμός επιστημονικός και τεχνικός, χάρις εις τον οποίον κατορθώνει αυτά τα, πράγματι, θαύματα της παραγωγής της. Δι αυτό εις το στοιχείον της επαγρυπνήσεως υπάρχει η τεχνική μόρφωσις του προσωπικού και η ειδίκευσίς του εις τα πολύπλοκα και λεπτά μηχανήματά της». Εντύπωση προκαλεί ότι μαζί με την παρακολούθηση των εξελίξεων στον κλάδο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ «κάμνει η ίδια τελειοποιήσεις βάσει της πείρας και των παρατηρήσεών της. Δεν εργάζεται μόνον επιστημονικώς διά την παραγωγήν των καλυτέρων ειδών της βιομηχανίας της, αλλά προχωρεί περαιτέρω και προβαίνει εις μελέτας και των ειδικών αναγκών εις την Ελλάδα των ατόμων και των οικογενειών των. Παρακολουθεί την ψυχολογίαν και τας κοινωνικάς συνθήκας που επικρατούν.» Ετσι, για παράδειγμα, η χωρητικότητα των φούρνων στις κουζίνες καθορίζεται με βάση το μέσο όρο των μελών της οικογένειας (στην Ελλάδα υπολογίζεται στα 4-5 άτομα για το 1955).
Ερευνες
Σήμερα ξέρουμε ότι παρόμοιες έρευνες αλλά ακόμη και δημοσκοπήσεις την εποχή εκείνη, πραγματοποιούσε ο «πατριάρχης» της ελληνικής διαφήμισης Χρυσόστομος Παπαδόπουλος. Η διαφημιστική του εταιρεία ΑΔΕΛ (ιδρύθηκε το 1946 και σήμερα λειτουργεί ως Saatchi & Saatchi), με συνεργάτες όπως ο Μ. Καραγάτσης, είχε αναλάβει την προώθηση των προϊόντων της ΙΖΟΛΑ. Σε αυτή οφείλονται τα πετυχημένα διαφημιστικά σλόγκαν της επιχείρησης, οι νέες τεχνικές πώλησης και επικοινωνίας της εταιρείας. Ακόμη και η συγγραφή της ιστορίας της. Ο Καραγάτσης έκανε τη βιογραφία του Π. Δράκου, ο ίδιος ο Παπαδόπουλος είναι ο συγγραφέας του «Ιστορικού μιας προσπαθείας» (του χρονικού της ΙΖΟΛΑ).
Πηγή:
Του Τάκη Κατσιμάρδου
παταγώδη κατάρρευση στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Ο Γ. Π. Δράκος αναδείχτηκε, παραλλήλως, σε εμβληματική φυσιογνωμία του βιομηχανικού κόσμου. Φωτεινή με φόντο τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση της χώρας. Θολή στο περιβάλλον μιας στρεβλής ανάπτυξης, που θα οδηγήσει, τελικά, στο τούνελ της αποβιομηχάνισης. Συγγραφέας πολλών δεκάδων άρθρων κι αρκετών βιβλίων -ο πολυγραφότερος Έλληνας βιομήχανος της μεταπολίτευσης- και επί ένα τέταρτο του αιώνα στην ηγεσία του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων, έχει καταθέσει ποικιλοτρόπως την άποψή του για την πορεία της ΙΖΟΛΑ, αλλά και της ελληνικής βιομηχανίας. Γεννημένος το 1906 και αριστούχος της ΑΣΟΟΕ (1935) θα μπει από νωρίς (1936-37) στις οικογενειακές επιχειρήσεις, μαζί με τον αδελφό του Μίμη. Μετά τον πόλεμο και υπό τη διοίκησή του η ΙΖΟΛΑ θα διαγράψει τη θεαματική πορεία της.
Βιογραφικά
Στα βιογραφικά του χαρακτηρίζεται ως:
«Σημαντική μορφή της ελληνικής βιομηχανίας από τους συντελεστές της μεταπολεμικής ανασυγκρότησης» (σκιαγραφία του στην ιστορία του «ΣΕΒ 1907-2007. Ένας αιώνας στην υπηρεσία της επιχειρηματικής ιδέας»).
«Ένας από τους παράγοντες της μεταπολεμικής ελληνικής βιομηχανίας», που «διαθέτοντας μεγάλες βιομηχανικές φιλοδοξίες είχε την τύχη να συνδεθεί με μια ομάδα συναδέλφων του στον ΣΕΒ και υπό την προεδρία του Χριστόφορου Κατσάμπα (Πειραϊκή - Πατραϊκή) ξεκίνησαν τη βιομηχανική ανασυγκρότηση της χώρας, όταν ακόμη μαινόταν ο εμφύλιος πόλεμος» (Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό).
«Από τους πρωταγωνιστές της μεταπολεμικής βιομηχανικής ανάπτυξης της Ελλάδας. Συνέβαλε αποφασιστικά στην εξέλιξη της εταιρείας ΙΖΟΛΑ και την ανάπτυξη του κλάδου ηλεκτρικών οικιακών συσκευών στη χώρα» («Ελληνικές επιχειρήσεις στον 20ό αιώνα. Πρόσωπα και δραστηριότητες»). Ο Γ. Δράκος έχει προ πολλού γίνει εγκυκλοπαιδικό λήμμα, με κοινό σημείο αναφοράς το φαινόμενο ΙΖΟΛΑ και τη συμβολή του στη μεταπολεμική βιομηχανική ανάπτυξη, αν και συνολικά ο ρόλος και η δράση του δεν έχουν αποτελέσει αντικείμενο κάποιας επιστημονικής εργασίας. Παρά το γεγονός ότι η επιχειρηματική διαδρομή και η συγγραφική παραγωγή του προσφέρονται για μια προσωποποιημένη μελέτη της ελληνικής οικονομίας στα χρόνια του. Αλλά είναι πολύ γνωστή η ελληνική υστέρηση στον τομέα τέτοιων βιογραφιών και δεν περιορίζεται στους μεγαλοεπιχειρηματίες.
Μετά τον πόλεμο η οικογενειακή σωληνουργία ΙΖΟΛΑ, όπως κι άλλες χιλιάδες επιχειρήσεις(περίπου 4.000!), επιδίδεται στο κυνήγι για την έγκριση μακροχρόνιου δανείου στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ (1948-1952). Σε ατμόσφαιρα, όπου ήταν δυσδιάκριτο ποιες εταιρείες κινούνταν από επιχειρηματικά ελατήρια ή απλώς από κερδοσκοπία για να επωφεληθούν και ν αρπάξουν ζεστό χρήμα, οι αιτήσεις της ΙΖΟΛΑ για επενδύσεις στο σωληνουργείο - χυτήριο της Καλλιθέας δεν θα εγκριθούν από τις αρμόδιες επιτροπές.
Πρόγραμμα
Έτσι, στράφηκε στον αναδυόμενο τότε κλάδο των ηλεκτρικών οικιακών συσκευών. Με τον τρόπο αυτό πέτυχε να ενταχθεί στα δανειακά προγράμματα και να συμπεριληφθεί στην κατηγορία των ελάχιστων βιομηχανιών (μόλις 10), που ενισχύθηκαν προνομιακά από τα κονδύλια ανασυγκρότησης. Να υπενθυμίσουμε ότι τη μερίδα του λέοντος από το βιομηχανικό σκέλος του σχεδίου Μάρσαλ αποσπάσανε 3-4 μεγάλοι όμιλοι της εποχής (Μποδοσάκης, Χαλυβουργική, τσιμέντα, ηλεκτροπαραγωγή) και πολύ μικρότερα ποσά οι άλλες βιομηχανίες. Η ίδια συμπεριλάμβανε τον εαυτό της ανάμεσα στις οκτώ βιομηχανίες που δανειοδοτήθηκαν κι αποδώσανε σημαντικό έργο για την εθνική οικονομία. Πριν από τη δανειοδότηση και τη στροφή στην παραγωγή ηλεκτρικών συσκευών η εταιρεία διαθέτει περιορισμένα κεφάλαια και προσωπικό που δεν ξεπερνά συνολικά τα 60 άτομα.
Σε διαφημιστικό κείμενο (κυκλοφόρησε σε χωριστό βιβλιαράκι, περιοδική έκδοση της εταιρείας κι αποτελεί τη βάση γα την ιστορία της επιχείρησης όπως τη διηγείται ο Γ. Δράκος και άλλοι) αναφέρεται σχετικά: «Η πρόθεσις της ΙΖΟΛΑ (για βιομηχανία ηλεκτρικών συσκευών) ποτέ δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθή, χωρίς την αμερικανική βοήθεια. Οι υπεύθυνοι διά την διαχείρησιν των κονδυλίων του σχεδίου Μάρσαλ στην Ελλάδα εξετίμησαν τις ηθικές και υλικές εγγυήσεις βελτιώσεως της βιομηχανικής παραγωγής που παρουσίαζεν η ΙΖΟΛΑ και της παρεχώρησαν δάνειο 660.000 δολ. Με το ποσό αυτό και άλλα 300.000 δολ. που προσέφεραν οι μέτοχοι έγινεν η επέκτασις των εγκαταστάσεων.»
Βοήθεια
Όπως έχουμε ήδη δει, η ΙΖΟΛΑ είχε επεκταθεί και εδραιωθεί χάρη στη γενναία συνδρομή της Εθνικής Τράπεζας (διοίκηση Ι. Δροσόπουλου) κατά το Μεσοπόλεμο. Στη μεταπολεμική εποχή πραγματοποιεί το νέο άλμα της χάρη στην αμερικανική βοήθεια. Το 1951 το νέο εργοστάσιο στην Καλλιθέα είναι έτοιμο. Τα παλιά μηχανήματα χρησιμοποιούνται για την παραδοσιακή παραγωγή και, μαζί με τα σύγχρονα, εκτείνονται σ' ένα χώρο 40.300 κυβικών μέτρων. Οι εργαζόμενοι εκεί ξεπερνούν τους 300. «Είκοσι έξ μόλις μήνες από την υπογραφή του συμβολαίου του σχεδίου Μάρσαλ, σύμφωνα με το ιστορικό της επιχείρησης, η ΙΖΟΛΑ παρουσίασε στην κατανάλωση το πρώτο καινούριο προϊόν της: την ηλεκτρική κουζίνα αμερικανικού τύπου. Ακολούθησαν δύο άλλοι τύποι ηλεκτρικών κουζινών: ο ευρωπαϊκός και ο ελληνικός.
Το 1952 κατεσκευάσθη το ηλεκτρικό ψυγείο και το 1953 η ηλεκτρική κουζίνα ΕΤ/2 και ο ηλεκτρικός θερμοσίφων... Το 1953 η θερμάστρα πετρελαίου. Εκτός από τα ανωτέρω προϊόντα η ΙΖΟΛΑ από του 1953 έλαβε μέρος σε διεθνείς διαγωνισμούς και πέτυχε να της κατακυρωθούν παραγγελίαι διά διάφορα είδη πρεσαριστά. Με τον τρόπο αυτό ανοίχτηκε ένας καινούργιος κλάδος εργασιών, ο οποίος έχει μεγάλο στάδιο αναπτύξεως » (αποσπάσματα από το χρονικό της ΙΖΟΛΑ).
Μarketing
Στις πετυχημένες καινοτομίες της ΙΖΟΛΑ ήταν οι επενδύσεις της στη διαφήμιση από την έναρξη της παραγωγής ηλεκτρικών συσκευών. Το πιο γνωστό μήνυμα που συνόδευε το ελεφάντακι της -το σήμα κατατεθέν της εταιρείας- ήταν «ο πολιτισμός στο σπίτι».
Οι διαφημιστικές εκστρατείες της, μαζί με εκείνες της Πειραϊκής-Πατραϊκής, ήταν οι πιο διάσημες των ημερών. Εποχή άφησαν οι ραδιοφωνικές εκπομπές και οι διαγωνισμοί της.
Είχε αρχίσει με την εκπομπή «Είκοσι ερωτήσεις», συνέχισε με μουσικά προγράμματα και τραγούδια, που διάλεγαν οι ακροατές. Ακολούθησε το «Μισό λεπτό», όπου όσοι συμμετείχαν καλούνταν να λύσουν διασκεδαστικά αινίγματα.
Προκήρυσσε πανελλήνιους μαθητικούς διαγωνισμούς, χρησιμοποιούσε συστηματικά την έμμεση διαφήμιση με συμβουλές, ειδήσεις σε περιοδικά και εφημερίδες. Διοργάνωνε συχνά εκδηλώσεις και γιορτές, ενώ οι βιτρίνες του παραρτήματός της στην οδό Αμερικής ήταν από τις καλύτερες της Αθήνας. Έτσι, για παράδειγμα το 1953 θ αποσπάσει το «Χρυσούν μετάλλιον» με μια σύνθεση, που συνδέει το 1940 με το 1953. Σε πρώτο πλάνο «Ο Ελλην που κέρδισε την μάχην» της Πίνδου με τα όπλα. Σε δεύτερο, με σφυρί και αμόνι «είναι ο ίδιος που σήμερα νικά στον αγώνα της τεχνικής αμίλλης».
Στον πυρήνα του «μάρκετινγκ» που εφαρμόζει η ΑΔΕΛ για την ΙΖΟΛΑ βρίσκεται η «εθνική βιομηχανία»: για τον πολιτισμό στο σπίτι, τη συλλογική προσπάθεια για το καλό της χώρας, την εξοικονόμηση συναλλάγματος, τον εξηλεκτρισμό της Ελλάδας.
Ο ίδιος ο βασιλιάς επισκέπτεται το εργοστάσιο αμέσως μετά την έναρξη της λειτουργίας του κι ένα από τα πρώτα ψυγεία προσφέρεται στη βασίλισσα για τα φιλανθρωπικά ιδρύματα που «προστατεύει»...
Η ΙΖΟΛΑ καθιερώνει το σύστημα πωλήσεων για τα ηλεκτρικά είδη (αρχικώς 6, ύστερα 12 και τέλος 24 μηνιαίες δόσεις).
«Η επιχείρησις είναι και επιστημονικός οργανισμός...»
Πριν από μισό αιώνα η ΗΜΕΡΗΣΙΑ, «Οικονομική-Εμπορική-Ναυτική πρωινή εφημερίς, θα δημοσιεύει επί πολλούς μήνες (1957-1958) τη μεγαλύτερη ως τότε έρευνα για την ελληνική βιομηχανία. Επιμένει στο ιστορικό της ΙΖΟΛΑ και τη λειτουργία της όχι «διά να προβάλλει μίαν εταιρείαν, όπως γράφει. Δείχνοντας τις καλές όψεις δίνουμε ευκαιρίαν προς μίαν σειράν επιχειρήσεων να εξαγάγουν τα αναγκαία συμπεράσματα».
Θέτει, λοιπόν, το ερώτημα «πώς κατόρθωσε το εργοστάσιο αυτό, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, να παράγη προϊόντα όχι μόνον ποιοτικώς εφάμιλλα των ξένων, αλλά και καλαίσθητα με λεπτόν γούστον;». Η απάντηση που δίνει η «Η» είναι ότι αυτό οφείλεται «στην ορθολογιστική» οργάνωσή της και την «εκπληκτική τελειότητα των προϊόντων της». Αλλά και την ειλικρίνειαν της εταιρείας.
Αλλαγή
« Το εργοστασιακόν συγκρότημα της ΙΖΟΛΑ συνεχίζει από την μεταπολεμικήν του εμφάνισιν και εδώ, να ευρίσκεται σε μία συνεχή ριζική αλλαγή τεχνικής εξοπλίσεως. Αυτό, όμως, το βασικόν στοιχείον δεν αρκεί. Χρειάζεται και το έμψυχο υλικό που θα κινήση και θα χειρισθή τα τέλεια και λεπτά αυτά μηχανήματα...»
Αφού περιγράφει το «Ελεφαντάκι» (περιοδικό της εταιρείας για το προσωπικό της), τον ρόλο του στις σχέσεις εργαζομένων - εργοδοτών και τις σχετικά καλές αμοιβές του προσωπικού της, σημειώνει: «Η ΙΖΟΛΑ δεν είναι απλώς μια οικονομική επιχείρησις, αλλά και οργανισμός επιστημονικός και τεχνικός, χάρις εις τον οποίον κατορθώνει αυτά τα, πράγματι, θαύματα της παραγωγής της. Δι αυτό εις το στοιχείον της επαγρυπνήσεως υπάρχει η τεχνική μόρφωσις του προσωπικού και η ειδίκευσίς του εις τα πολύπλοκα και λεπτά μηχανήματά της». Εντύπωση προκαλεί ότι μαζί με την παρακολούθηση των εξελίξεων στον κλάδο στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ «κάμνει η ίδια τελειοποιήσεις βάσει της πείρας και των παρατηρήσεών της. Δεν εργάζεται μόνον επιστημονικώς διά την παραγωγήν των καλυτέρων ειδών της βιομηχανίας της, αλλά προχωρεί περαιτέρω και προβαίνει εις μελέτας και των ειδικών αναγκών εις την Ελλάδα των ατόμων και των οικογενειών των. Παρακολουθεί την ψυχολογίαν και τας κοινωνικάς συνθήκας που επικρατούν.» Ετσι, για παράδειγμα, η χωρητικότητα των φούρνων στις κουζίνες καθορίζεται με βάση το μέσο όρο των μελών της οικογένειας (στην Ελλάδα υπολογίζεται στα 4-5 άτομα για το 1955).
Ερευνες
Σήμερα ξέρουμε ότι παρόμοιες έρευνες αλλά ακόμη και δημοσκοπήσεις την εποχή εκείνη, πραγματοποιούσε ο «πατριάρχης» της ελληνικής διαφήμισης Χρυσόστομος Παπαδόπουλος. Η διαφημιστική του εταιρεία ΑΔΕΛ (ιδρύθηκε το 1946 και σήμερα λειτουργεί ως Saatchi & Saatchi), με συνεργάτες όπως ο Μ. Καραγάτσης, είχε αναλάβει την προώθηση των προϊόντων της ΙΖΟΛΑ. Σε αυτή οφείλονται τα πετυχημένα διαφημιστικά σλόγκαν της επιχείρησης, οι νέες τεχνικές πώλησης και επικοινωνίας της εταιρείας. Ακόμη και η συγγραφή της ιστορίας της. Ο Καραγάτσης έκανε τη βιογραφία του Π. Δράκου, ο ίδιος ο Παπαδόπουλος είναι ο συγγραφέας του «Ιστορικού μιας προσπαθείας» (του χρονικού της ΙΖΟΛΑ).
Πηγή:
tramountana
Σεβαστός
- Εγγρ.
- 2 Φεβ 2010
- Μηνύματα
- 76.754
- Κριτικές
- 2
- Like
- 2.724
- Πόντοι
- 1.306
και όμως και αυτή όπως και πολλές άλλες μεγάλες βιομηχανίες (Π-Π, Αιγαίον, Οουενς, Βότρυς κλπ) κρατικοποιηθήκανε συγνώμη κοινωνικοποιηθήκανε ( ) επί εποχής του εθνικά υπερήφανου ( ) ΑΓΠ με τελική κατάληξη το κλείσιμο τους 
) επί εποχής του εθνικά υπερήφανου ( ) ΑΓΠ με τελική κατάληξη το κλείσιμο τους Παρόμοια θέματα
