10+1 αλήθειες για το Μεταναστευτικό
Αλήθεια πρώτη: τα τεράστια προβλήματα ασφάλειας και ποιότητας ζωής είναι σύνθετα. Αποπροσανατολίζει όποιος μονοσήμαντα τα ταυτίζει με τους μετανάστες. Εθελοτυφλεί όμως όποιος αρνείται ότι σχετίζονται άμεσα με τη σημερινή όψη του Μεταναστευτικού. Δεύτερη: οι επαχθέστερες συνθήκες για τους μετανάστες δεν θα αναστρέψουν το μεταναστευτικό ρεύμα. Η Ελλάδα (και η Ευρώπη) της κρίσης θα είναι πάντα προτιμότερη από το Μπανγκλαντές της εξαθλίωσης. Εξίσου απλοϊκός είναι ο ισχυρισμός ότι όσο υπάρχει καταβαράθρωση του Τρίτου Κόσμου δεν είναι ηθικά σωστό να κάνουμε τίποτα απέναντι στις μεταναστευτικές ροές. Τρίτη: δεν ξέρουμε για πόσους και ποιους μιλάμε: μετανάστες με και χωρίς χαρτιά, πρόσφυγες ή αιτούντες άσυλο, θύματα trafficking. Το κράτος ποτέ δεν τους κατέγραψε ώστε να είναι γνωστό ποιοι δικαιούνται τι. Ο κυρίαρχος πολιτικός και δημοσιογραφικός λόγος τούς βαφτίζει συλλήβδην «λαθρομετανάστες» και ξεμπερδεύει. Τέταρτη: μεγάλο μέρος των μεταναστών χωρίς χαρτιά είναι νομικά ή de facto μη απελάσιμοι (λόγω πολιτικής κατάστασης στη χώρα προέλευσης ή για πρακτικούς λόγους). Θα βρίσκονται εδώ όσο κρατάει η «μη απελασιμότητα», ανεξαρτήτως της δικής μας επιθυμίας ή ρητορικής. Μόνο λύσεις βιώσιμες γι΄ αυτούς σηματοδοτούν πραγματική πολιτική ασφάλειας. Πέμπτη: η διοίκηση αφήνει σε εκκρεμότητα χιλιάδες ανθρώπους που ζουν και εργάζονται εδώ, συχνά με παιδιά στο σχολείο. Είναι κρίσιμο στοίχημα η συμπερίληψη διά της νομιμότητας όσων έχουν βιοτικούς δεσμούς στην Ελλάδα.
Εκτη: η αποτελεσματικότητα κάθε μέτρου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δυνατότητα της Πολιτείας να κρατάει ανοιχτή την οδό των επιστροφών. Η αναγκαστική επαναπροώθηση δεν είναι όμως πανάκεια. Οσοι μιλούν μόνο γι΄ αυτή, σφυρίζουν αδιάφορα για τους μη απελάσιμους. Εάν εξάλλου η επαναπροώθηση ήταν η λύση, γιατί δεν λειτούργησε ώς τώρα; Εβδομη: ο κατά προτεραιότητα εθελούσιος επαναπατρισμός (επιδοτούμενος από κονδύλια της ΕΕ) είναι ο μόνος που θα απεγκλωβίσει πολλούς αλλοδαπούς. Στον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης εκκρεμούν 3.000 αιτήσεις επαναπατρισμού από την Ελλάδα. Ογδοη: οι συνθήκες κράτησης στα στρατόπεδα φιλοξενίας (τι οργουελικός όρος!) θα είναι άθλιες. Η χώρα δεν πέτυχε ποτέ ανεκτές συνθήκες στις φυλακές και τα υπάρχοντα κέντρα κράτησης μεταναστών και καταδικάζεται διαρκώς στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Θα τις πετύχει στα στρατόπεδα; Πόσους θα κρατάμε εκεί; Για πόσο; Ενατη: προφανής η ανάγκη ελάφρυνσης των πεζοδρομίων της Αθήνας από εξαθλιωμένους μετανάστες, ανθρωπιστική η φιλοξενία σε χώρους κατάλληλους, ευεργετική για τους ίδιους και τους υπόλοιπους. Ομως ο νόμος 3907/2011 προέβλεπε Κέντρα Πρώτης Υποδοχής και δεν έγινε τίποτα. Με τέτοιες επιδόσεις, η κυβέρνηση εξαγγέλλει 30 νέους χώρους κράτησης. Εκπλήσσει λοιπόν το ότι δεν εξετάζεται ο συνδυασμός Κέντρων Πρώτης Υποδοχής και χώρων ανοιχτού τύπου για τις πιο ευάλωτες ομάδες (γυναίκες με παιδιά, ασυνόδευτους ανηλίκους). Επίσης, δεν βελτιώνεται η κάκιστη λειτουργία της Διεύθυνσης Αλλοδαπών, για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες ασύλου και να μην εξευτελίζονται χιλιάδες άνθρωποι. Δηλαδή, απορρίπτονται οι μη θεαματικές δομικές κινήσεις εκτόνωσης της ανθρωπιστικής κρίσης, άμβλυνσης των προβλημάτων στην Αθήνα και επιτάχυνσης των διαδικασιών. Δέκατη: το Μεταναστευτικό δεν αντιμετωπίζεται εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου. Χρειάζεται φορτική πίεση για ισοκατανομή των βαρών και αναμόρφωση του πλαισίου σε πολλούς άξονες: αναθεώρηση της Συμφωνίας Δουβλίνο 2, ανάμειξη της ΕΕ στις διαδικασίες επαναπροωθήσεων, αναβάθμιση του Ελληνοτουρκικού Συμφώνου Επανεισδοχής σε Ευρωτουρκικό.
Τελευταία αλήθεια: οι κ.κ. Χρυσοχοΐδης και Λοβέρδος διεξάγουν κοινή προεκλογική εκστρατεία στην Β΄ Αθήνας στήνοντας από τηλεοράσεως μια εικονική «πολιτική ασφάλειας». Με ακροδεξιά ρητορική και πρακτική ελπίζουν ότι θα συγκρατήσουν τις ψήφους που κυλάνε προς τα εκεί. Οικειοποιούμενοι όμως λέξεις και σύμβολα του ρατσιστικού περιθωρίου φέρνουν το περιθώριο στο κέντρο. Ψευδόμενοι γιγαντώνουν τον υγειονομικό πανικό σε μια καθημαγμένη κοινωνία: οι εκθέσεις του ΚΕΕΛΠΝΟ και των Γιατρών του Κόσμου τεκμηριώνουν τη λαθροχειρία. Εξαγγέλλοντας στρατόπεδα ενεργοποιούν την ταχεία αποκέντρωση της ακροδεξιάς αντισυστημικής ριζοσπαστικοποίησης, προκαλώντας μετάσταση ρατσιστικών μορφωμάτων σε όλο το σώμα της ελληνικής επαρχίας. Καλύτερη εκλογική καμπάνια δεν φανταζόταν το ανερχόμενο νεοναζιστικό μόρφωμα. Οι δυο υπουργοί μπορούν να είναι υπερήφανοι. Εντέλει, σε κάθε εποχή κρίσης αρθρώνεται και ο αντίστοιχος λόγος: «Οπου εμφανίζονται οι αρουραίοι φέρνουν στη χώρα τον αφανισμό, καταστρέφοντας τα αγαθά και τις τροφές των ανθρώπων. Στο πέρασμά τους σπέρνουν την αρρώστια, την πανώλη, την πανούκλα, τη λέπρα, τον τυφοειδή πυρετό, τη χολέρα, τη δυσεντερία κ.λπ. Είναι πανούργοι, δειλοί και ανελέητοι. Εμφανίζονται συνήθως σε μεγάλα κοπάδια. Ανάμεσα στα ζώα, ο αρουραίος αντιπροσωπεύει το στοιχείο της δόλιας υπόγειας καταστροφής, όπως ακριβώς οι Εβραίοι ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους». (Der ewige Jude, 1940).
ΥΓ. Ο συκοφαντημένος νόμος περί ιθαγένειας έχει τόση σχέση με τους εξαθλιωμένους παράτυπους μετανάστες όση έχει ο φάντης με το ρετσινόλαδο.
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου