Η «Στρέλλα» (strellamovie.wordpress.com) είναι η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του Πάνου Χ. Κούτρα. Επίσημη συμμετοχή στο 59ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου (
)
Της ΕΥΑΝΝΑΣ ΒΕΝΑΡΔΟΥ (venardu@enet.gr)
Η Μίνα Ορφανού ξέρει να υποδυθεί μια τρανσέξουαλ στη νέα ταινία του Πάνου Κούτρα, που θα προβληθεί στο διεθνές φεστιβάλ Βερολίνου. Τρανσέξουαλ είναι άλλωστε και η ίδια
Δύο μεγάλοι έλληνες σκηνοθέτες, ο Κώστας Γαβράς και ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, θα συμμετάσχουν εκτός συναγωνισμού στο Φεστιβάλ του Βερολίνου, που αρχίζει στις 5 Φεβρουαρίου, με τις καινούριες τους ταινίες «Παράδεισος στη Δύση» και «Σκόνη του χρόνου».
Ομως αυτή δεν είναι η μόνη καλή είδηση που αφορά το ελληνικό σινεμά: ένας νέος σκηνοθέτης, ο Πάνος Κούτρας, θα συμμετάσχει επίσης, και μάλιστα με μια ιδιαίτερη ταινία, τη «Στρέλλα».
Πρόκειται για την ερωτική ιστορία ενός άντρα (Γ. Κοκιασμένος) που αποφυλακίζεται ύστερα από μια δεκαπενταετία και, το πρώτο ελεύθερο βράδυ του, σ’ ένα φτηνό ξενοδοχείο της Ομόνοιας γνωρίζει και ερωτεύεται μια νεαρή τρανσέξουαλ πόρνη, τη Στρέλλα. Το ενδιαφέρον είναι ότι την ηρωίδα υποδύεται μια πραγματική τρανσέξουαλ, η Μίνα Ορφανού, που δεν είναι ηθοποιός.
Πριν από μερικά χρόνια ο Π. Κούτρας έβγαλε κοροϊδευτικά τη γλώσσα στη σοβαροφανή πλευρά του ελληνικού σινεμά με την καλτ σήμερα «Επίθεση του γιγαντιαίου μουσακά». Τώρα, όμως, επιχειρεί κάτι πιο φιλόδοξο: «Θέλησα να διηγηθώ μια ιστορία αγάπης με αντίξοες συνθήκες. Με ανθρώπους που αναζητούν μια θέση στην κοινωνία και μια νέα ταυτότητα», λέει ο ίδιος. «Είναι μια ταινία για τη στέρηση. Ο ένας ήταν φυλακή για χρόνια και βγαίνοντας αντιμετωπίζει τη μοναξιά μέσα σε ένα κοινωνικό σύστημα που τον περιθωριοποιεί. Οπως και τη Στρέλλα, που είναι τρανσέξουαλ. Ακόμα περισσότερο».
«Οι άλλοι φοβόντουσαν»
Τι ήταν, όμως, αυτό στην ταινία του που ο ίδιος θεωρεί πως κέντρισε το περίφημο φεστιβάλ ώστε να συμπεριληφθεί μάλιστα στο «Πανόραμα», το τμήμα του που ανιχνεύει συνήθως το εναλλακτικό, τολμηρό σινεμά;
«Πιστεύω πως απλά είναι μια καλή ταινία και πως ήμουν τυχερός», απαντά. «Είναι θλιβερό όμως γιατί στην Ελλάδα είμαστε τόσο συνηθισμένοι να χάνουμε, που, όταν κάποιος κερδίζει, είναι ή ύποπτο ή γίνεται αιτία εξεγέρσεως εθνικιστικών αισθημάτων. Είναι αποκρουστικό».
Η ταινία ανήκει στο είδος του «queer cinema»: «Με την έννοια» λέει, ο Π. Κούτρας, «ενός κινηματογράφου που απεικονίζει πλέον ανοιχτά και ενδεχομένως επιθετικά θέματα σεξουαλικής ταυτότητας, που δεν είναι συμβατά με το πρότυπο της ετεροφυλοφιλικής σεξουαλικής συμπεριφοράς. Στην Ελλάδα οτιδήποτε ξεφεύγει από το υποκριτικό ελληνοχριστιανικό ηθικό πλαίσιο είναι σκανδαλώδες, καταδικαστέο και πολύ συχνά θεωρείται επικίνδυνο. Για όνομα του Θεού -όποιος κι αν είναι αυτός!»
Ναι, η ταινία έχει γυμνό. «Ομως δεν είναι μια ερωτική ταινία με την έννοια πάμε για να ερεθιστούμε. Εχει γυμνό διότι μ’ αρέσει το γυμνό σώμα».
Ο σκηνοθέτης είδε πολλούς άντρες ηθοποιούς για τον ρόλο του αποφυλακισμένου, πολλοί όμως έκαναν πίσω όταν μάθαιναν πως «ερωτεύονται» μια τρανσέξουαλ.
«Φοβόντουσαν, για να μην πω πανικοβάλλονταν. Το να παίξουν με κάποιον που δεν είναι ηθοποιός είναι ήδη δύσκολο. Με τρανσέξουαλ και με ερωτική σκηνή τούς ήταν ανυπέρβλητα δύσκολο. Γενικά υπάρχει μεγάλη τρανσοφοβία στην κοινωνία μας. Οι τρανσέξουαλ είναι από τις πιο ταλαιπωρημένες και αδικημένες κοινωνικές ομάδες».
Στην ταινία παίζει και η Μπέτυ (Βακαλίδου), θρυλική τρανσέξουαλ του ‘70. «Την ήξερα φυσικά διότι είναι από τους πρωταγωνιστές στο κίνημα απελευθέρωσης ατόμων με διαφορετική σεξουαλική συμπεριφορά, και φυσικά από τα βιβλία της και την ταινία του Δημήτρη Σταύρακα. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό που έπαιξε στην ταινία μου».
Μια ταινία που γυρίστηκε με δυσκολίες. «Ολο το γύρισμα ήταν ένα απρόοπτο όπως και όλη η ζωή μου», λέει ο Π. Κούτρας. Ανταμείφθηκε, όμως: Η «Στρέλλα» απορρίφθηκε δύο φορές από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, αλλά εγκρίθηκε πανηγυρικά από το… κέντρο του Βερολίνου!
Την πρωταγωνίστριά του ο Πάνος Κούτρας τη βρήκε μετά από ένα χρόνο αναζήτησης. Είχε βάλει μία αγγελία στο μπαρ «Κούκλες», αλλά για μήνες δεν είχε καμία απάντηση. Μια μέρα χτύπησε το τηλέφωνο. «Τη συνάντησα και είδα πάρα πολλά κοινά με το χαρακτήρα που είχα γράψει, αλλά διέκρινα επίσης και ένα ιδιαίτερο ταλέντο που τελικά αποδείχτηκε πολύ μεγάλο».
Πώς είναι όμως ο άνθρωπος πίσω από αυτόν το ρόλο; «Την αγγελία δεν την είχα καν προσέξει. Μία φίλη μου τρανς τη διάβασε και με έσπρωξε να πάρω τηλέφωνο. Δεν ήξερα περί τίνος πρόκειται. Πήρα έτσι για πλάκα», μας είπε η 25χρονη Μ. Ορφανού που, αν και δεν είναι ηθοποιός, είχε πάντα καλλιτεχνικές ανησυχίες: ζωγραφίζει από παιδί και της αρέσει να τραγουδάει όπερα.
- Ηταν εύκολο όντας τρανσέξουαλ να ερμηνεύσετε μία;
«Δεν το σκέφτηκα ποτέ. Απλά, έπαιζα τη Στρέλλα».
- Εχετε κοινά με τον ρόλο;
«Αρκετά. Την ίδια ηλικία, προέλευση, είναι από χωριό – εγώ είμαι από νησί. Αλλά πάνω από όλα μοιάζουμε στη δύναμη. Επρεπε να πολεμήσει από πολύ μικρή όπως εγώ, ν’ ανέβει ένα δύσκολο δρόμο και να τον κατέβει! Επίσης, είμαστε και οι δυο μελαχρινές».
- Πώς θα περιγράφατε τη Στρέλλα;
«Μια δυνατή γυναίκα και λίγο τρελή. Με την καλή έννοια».
-Τι σας δυσκόλεψε;
«Μικρά πράγματα όπως το να με χτενίζουν συνέχεια, ή που δεν μπορούσα να φάω όποτε ήθελα».
- Το γυμνό ήταν πρόβλημα;
«Οχι από τα μεγάλα. Από τη στιγμή που το αποφάσισα, το έκανα χωρίς να κάνω πίσω. Εξάλλου το γυμνό στην εποχή μας είναι πια μπανάλ».
Ο δικός της Γολγοθάς
- Είναι θαρραλέα η επιλογή σας να πρωταγωνιστήσετε σε μια ταινία χωρίς να κρύβετε την ταυτότητά σας. Πώς το αντιμετώπισαν οι δικοί σας άνθρωποι, η οικογένειά σας;
«Χάρηκαν γιατί κατάλαβαν πως έκανα κάτι σημαντικό, κάτι δημιουργικό. Εξάλλου το να πρωταγωνιστήσεις σε μία ταινία είναι ένα λαχείο. Δεν σου πέφτει κάθε μέρα. Αυτό το κατάλαβαν».
- Η πρόκριση σε ένα τόσο αναγνωρισμένο φεστιβάλ, όπως αυτό του Βερολίνου, τι σημαίνει για σας; Είναι μια δικαίωση της στάσης ζωής σας;
«Δεν είχα ιδέα τι ήταν αυτό το φεστιβάλ πριν μου πει ο Πάνος και ακόμα δεν καταλαβαίνω. Θα πάω και θα σας πω μετά».
- Τι δουλειές έχετε αλλάξει μέχρι σήμερα;
«Πολλές. Υπάλληλος σε τουριστικό μαγαζί, μπαργούμαν, ντράγκσοου και πολλά άλλα. Αυτή την στιγμή δεν δουλεύω».
- Μαθαίνω πως σχεδιάζετε. Και τραγουδάτε όπερα…
«Ζωγράφιζα από μικρή. Οταν ήμουν δεκατεσσάρων στο νησί μου είχα κάνει μία έκθεση ζωγραφικής. Τώρα ζωγραφίζω για να ηρεμώ. Το τραγούδι είναι η αγάπη μου – προς το παρόν τραγουδώ σε φίλους. Στην ταινία του Πάνου τραγουδώ την άρια “Sempre Libera” από την “Τραβιάτα” με τη δική μου φωνή σε μία σκηνή στο κλαμπ “Κούκλες”».
- Δυσκολευτήκατε πολύ σε έναν τόπο όπως η Ελλάδα να ζήσετε με τους δικούς σας όρους;
«Κάθε τρανς περνάει τον δικό της Γολγοθά. Εγώ ήμουν αρκετά τυχερή, διότι το φιζίκ μου ήταν πολύ θηλυκό. Ετσι τουλάχιστον δεν είχα μεγάλα προβλήματα σε ένα πρώτο επίπεδο. Είναι πολύ δύσκολη η ζωή για μία τρανς, αλλά αξίζει τον κόπο να ζεις όπως εσύ διαλέγεις».
- Την Μπέτυ τη γνωρίζατε;
«Την ήξερα σαν προσωπικότητα. Τη γνώρισα στα γυρίσματα και τα πήγαμε πολύ καλά. Είναι μια πολύ θαρραλέα γυναίκα. Τη θαυμάζω πολύ. Είναι μεγάλη κυρία».
- Εχετε ζήσει ποτέ μια τόσο έντονη ερωτική ιστορία όσο αυτή που περιγράφει η «Στρέλλα»;
«Όχι».
- Είναι δυνατόν ένας ετεροφυλόφιλος άντρας να ανακαλύψει τόσο όψιμα πως τον ελκύει μια τρανσέξουαλ;
«Δεν έχω μεγάλη πείρα, είμαι μόλις 25 ετών, αλλά νομίζω πως ναι».
- Ποιο είναι το πιο ακραίο πράγμα που έχετε κάνει ποτέ;
«Τον εαυτό μου!»
:-* 
