Έπειτα από τρεις αναβολές, την προσεχή Παρασκευή 6 Φεβρουαρίου συζητούνται στο ΣτΕ οι προσφυγές των εταιρειών αθλητικού στοιχηματισμού Stanleybet International και William Hill κατά του ελληνικού κράτους για την απαγόρευση δραστηριοποίησης τους στην ελληνική αγορά. Είναι η πρώτη φορά που το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο θα αποφανθεί για το σύννομο του μονοπωλίου διεξαγωγής τυχερών παιχνιδιών -πλην καζίνο και λαχείων- που απολαμβάνει ο ΟΠΑΠ και του ασυμβίβαστου ή μη με τη νομοθεσία της Ε.Ε., απόφαση που σε μεγάλο βαθμό θα διαμορφώσει την πορεία της αγοράς, αλλά και του ίδιου του Οργανισμού για τις επόμενες δεκαετίες.
Ασφαλείς πληροφορίες αναφέρουν πως την προσεχή Παρασκευή, δύο χρόνια μετά την κατάθεση της πρώτης προσφυγής, θα συζητηθεί στο ΣτΕ το αίτημα των Stanleybet International και William Hill να προσφέρουν υπηρεσίες αθλητικού στοιχηματισμού στην Ελλάδα και να λειτουργήσουν δίκτυο πρακτορείων αντίστοιχων με εκείνων του ΟΠΑΠ, κάτι που σήμερα αντίκειται στην κατοχυρωμένη συμφωνία Ελληνικού Δημοσίου - ΟΠΑΠ Α.Ε. βάσει της οποίας έως το 2020 παραχωρείται στον Οργανισμό το μονοπώλιο των τυχερών παιχνιδιών -πλην καζίνο και λαχείων - στη χώρα μας.
Όλες οι πλευρές έχουν λάβει το κείμενο της εισήγησης, το οποίο, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς αναθεωρούνται πολλά από όσα θεωρούνταν δεδομένα τόσο για τη λειτουργία του ΟΠΑΠ όσο και για το νομοθετικό πλαίσιο που προβλέπει την παραχώρηση αποκλειστικού δικαιώματος διεξαγωγής τυχερών παιχνιδιών σε μια και μόνο επιχείρηση. Μεταξύ άλλων, προκύπτει πως ο ΟΠΑΠ δεν ασκεί μια «συνεπής και συστηματική πολιτική, απώτερος σκοπός της οποίας είναι να μειωθούν πραγματικά οι δυνατότητες συμμετοχής σε τυχερά παιχνίδια», αντίθετα έχει μια αμιγώς επιχειρηματική δραστηριότητα, κάτι που δεν δικαιολογεί τους περιορισμούς στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών τυχερών παιχνιδιών». Θεωρείται ιδιαίτερα πιθανό να προταθεί η αποστολή στο Δικαστήριο Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), ερωτήματος για το κατά πόσον το ελληνικό δημόσιο μπορεί να παραχωρεί μόνο στον ΟΠΑΠ αποκλειστικό δικαίωμα τυχερών παιχνιδιών.
Το ζήτημα έφθασε στο ΣτΕ έπειτα από υποβολή αιτήματος αδειοδότησης της William Hill τον Απρίλιο του 2006, το οποίο απορρίφθηκε. Τον Ιούλιο του 2007 η βρετανική εταιρεία στοιχηματισμού προσέφυγε στο ΣτΕ. Είχε προηγηθεί ανάλογη προσφυγή το Νοέμβριο του 2004 από την Stanleybet International Ltd. που υποστηρίζει το δικαίωμά της να παρέχει τις υπηρεσίες της διασυνοριακά στον τομέα του αθλητικού στοιχηματισμού στην Ευρωπαϊκή Ένωση «σύμφωνα πάντοτε με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και την νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων».
Λόγω ομοίου αντικειμένου, οι δύο υποθέσεις αποφασίστηκε να συζητηθούν από κοινού στο ανώτατο διοικητικό δικαστήριο. Τον Οκτώβριο του 2008 η Stanleybet International ξεκίνησε τη λειτουργία δύο πρακτορείων της σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, τα οποία έπειτα από λίγες εβδομάδες σφραγίστηκαν προσωρινά μετά από παρέμβαση των αρχών. Η εταιρεία προσέφυγε στα αρμόδια ελληνικά δικαστήρια (Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών) ζητώντας και πετυχαίνοντας τελικώς την αναστολή της απόφασης του Δήμου Αθηναίων να κλείσει το κατάστημά της στην οδό Αναγνωστοπούλου, το οποίο και μέχρι σήμερα λειτουργεί κανονικά.
Παραπομπή
Η δικαστική αυτή εξέλιξη έρχεται σε μια περίοδο που καταγράφεται έντονη κινητικότητα σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφορικά με το μονοπώλιο του ΟΠΑΠ. Οι πληροφορίες που προέρχονται από την έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιμένουν πως ο αρμόδιος Επίτροπος για θέματα Εσωτερικής Αγοράς και Υπηρεσιών, Charlie McCreevy, προτίθεται να προχωρήσει -ενδεχομένως και μέσα στους επόμενους μήνες- στην παραπομπή της Ελλάδας και ακόμη έντεκα κρατών - μελών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, «λόγω περιορισμών στην ελεύθερη παροχή υπηρεσιών σχετικών με τυχερά παιχνίδια». Η Ε.Ε. ήδη έχει αποστείλει δύο αιτιολογημένες γνώμες (στις 13/7/07 και στις 28/2/08) θέτοντας ουσιαστικά τη χώρα μας σε διαδικασία παραπομπής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Ανεξαρτήτως του χρόνου που θα απαιτηθεί για την ολοκλήρωση των διαδικασιών σε νομικό επίπεδο, παράγοντες του χώρου αναφέρουν πως η αγορά τυχερών παιχνιδιών στην Ελλάδα βρίσκεται πλέον στα πρόθυμα μεγάλων αλλαγών. Στο επίκεντρο, φυσικά, βρίσκεται ο ΟΠΑΠ, η 5η μεγαλύτερη λοταρία στην Ευρώπη και η 8η στον κόσμο , με τζίρο που υπολογίζεται πως ξεπέρασε τα 5,5 δισ. ευρώ το 2008, μια επίδοση που συμπεριλαμβάνει την ελληνική αγορά στις πλέον κραταιές διεθνώς με συνολικό μέγεθος 9 δισ. ευρώ (συμπεριλαμβανομένων των καζίνο, λαχείων και ιπποδρόμου) ή το 3,5% περίπου του ΑΕΠ για το 2007.
Η Morgan Stanley που έχει επικεντρωθεί επισταμένως στο ενδεχόμενο απώλειας του μονοπωλίου από πλευράς του ΟΠΑΠ και στις συνέπειες που θα έχει μια τέτοια εξέλιξη στα μεγέθη του Οργανισμού, στην τελευταία της έκθεση (6/1/09, 2009: 5 to Own, 5 to Avoid and 5 Possible Surprises) συμπεριέλαβε τη μετοχή του ΟΠΑΠ σε αυτές που οι επενδυτές θα πρέπει να αποφύγουν, εστιάζοντας μεταξύ άλλων στην πιθανότητα αλλαγής του νομοθετικού πλαισίου στην Ελλάδα. Οι εκθέσεις του οίκου έχουν προκαλέσει κατά καιρούς την έντονη αντίδραση της διοίκησης του ΟΠΑΠ που καταλογίζει στον οίκο «εμπάθεια», σε κάθε περίπτωση όμως είναι ενδεικτικές της προσέγγισης που υιοθετεί μερίδα αναλυτών αναφορικά με τις επικείμενες εξελίξεις. Στην πλέον χαρακτηριστική του έκθεση (17/6/08, OPAP - End Game Approaching: Market Ignoring Risks), ο οίκος αναφέρει πως το χειρότερο δυνατό σενάριο προβλέπει την υποχώρηση της μετοχής του ΟΠΑΠ στα 14 ευρώ (χθεσινό κλείσιμο στα 21,48, χαμηλό έτους στα 16,94 ευρώ) και την μείωση των εσόδων κατά 13%, στη περίπτωση που υπάρξουν ανατροπές στο μονοπώλιο και μείωση κατά 30% του αριθμού των πρακτορείων, στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιοργάνωσης της εταιρείας και των επιταγών της Ε.Ε.
