Σαν σήμερα, στις 5 Νοέμβρη του 1983, πέθανε ένας μεγάλος άνθρωπος. Ο Ζαν Μαρκ Ράιζερ (Reiser). Ήταν βλάσφημος, βωμολόχος, ασεβής και σχεδιαστικά πρωτοπόρος με το επιτηδευμένα άτσαλο, συνήθως ασπρόμαυρο σκίτσο του. Με λίγες γραμμές και ακόμα λιγότερα λόγια ξεφτίλισε κάθε συμβατικότητα, κάθε καθωσπρεπισμό, κάθε πολιτική ορθότητα. Ήταν και αταξινόμητος, μια κατηγορία κόμικς μόνος του, πολιτικά ανατρεπτικός και κομματικά άστεγος..
Όταν πέθανε ο Jean-Marc Reiser, η είδηση του θανάτου του στην ιταλική εφημερίδα «Manifesto» κατέληγε ως εξής: «Ίσως όμως τίποτα να μην τον εξαγρίωνε περισσότερο από τις άθλιες απόπειρες των νεκρολόγων του να μιμηθούν το στιλ του. Η “Liberation”, π.χ., έγραψε “Ήταν μάλλον μικρός στο ύψος και μεγάλος στο ταλέντο. Επινόησε τον Gros deguellasse κι έβγαλε ένα κάρο φράγκα. Ρούφηξε και γάμησε ό,τι πρόλαβε… έκανε όλη τη Γαλλία να γελάει… κι ήταν ικανοποιημένος. Ο καλός Θεός τον τιμώρησε: το Σάββατο του πέταξε έναν καρκίνο στη μάπα”. Αυτές οι άθλιες προσπάθειες κρύβουν μιαν αμηχανία: πώς άραγε να τιμήσεις έναν τόσο βέβηλο άνθρωπο;»
Αμέτρητες φορές έρχεται σε σύγκρουση με τη διεύθυνση του «καθωσπρέπει» περιοδικού για τα αθυρόστομα και τολμηρά κόμικς και συχνά γίνεται στόχος προσβεβλημένων αναγνωστών που διαμαρτύρονται για τα σκίτσα του και τα λόγια των χαρακτήρων του. Το μότο του, άλλωστε, ήταν η φράση «Ζούμε σε μια φοβερή εποχή». Την εποχή αυτή επιχειρούσε να ερμηνεύσει και να ξορκίσει, σατιρίζοντας κάθε λεπτομέρειά της, κάθε πτυχή της. Όσο «φοβερή» ήταν η εποχή τόσο «φοβερά» ήταν και τα έργα του για να μπορέσουν να αναμετρηθούν μαζί της.
Από τους πιο διάσημους πρωταγωνιστές του ήταν το Μεγάλο Ρεμάλι, ένας απίθανος, γλοιώδης, βρομερός πλακατζής που περιφέρεται με μόνη ενδυμασία του ένα λιγδιασμένο σώβρακο απ’ το οποίο ξεχειλίζουν οι όρχεις του, προκαλώντας σοκ σε όλους τους σοβαροφανείς, ομοιόμορφους, «νομιμόφρονες», «κανονικούς» πολίτες.
Το 1985, η Ars Longa κυκλοφορεί το άλμπουμ «Το μεγάλο ρεμάλι», του Γάλλου σκιτσογράφου Jean – Marc Reiser, γνωστού σε όλους απλά με το επώνυμο του. Ο αδικοχαμένος δημιουργός(πέθανε στα 42 του), άφησε πράγματι εποχή στο ίσως πιο αντιδραστικό Γαλλικό κόμικς περιοδικό, στο περίφημο Hara-Kiri. Για να καταλάβετε για τι μιλάμε, σας λέω χαρακτηριστικά ότι το περιοδικό διέκοψε την έκδοση του το 1970, μετά από απαίτηση του πρόεδρου της Γαλλικής δημοκρατίας Charles de Gaulle, αφού χαρακτηρίστικε σαν άσεμνο και προκλητικό! Οι διαστάσεις του χιούμορ φαίνεται, διασχίζονται με διαφορετικά βήματα από όλους εμάς, σε σχέση με αυτά των πολιτικών… Σήμερα, στην σειρά αυτή παρουσιάσεων που ονομάσαμε «Αποσπάσματα», θα σας δώσουμε έξη χαρακτηριστικές περιπτώσεις λογοκριμένου χιούμορ λοιπόν, μέσα από αυτό τη δουλειά του Reiser που αγαπήθηκε ιδιαίτερα στη χώρα μας, με κεντρικό χαρακτήρα έναν χύμα τύπο, φορώντας μόνον το σώβρακο και με όπλο την φιλοσοφία του που ξεκαρδίζει!
Ο τάφος του, στο νεκροταφείο του Μον Παρνάς, μοιάζει με τεράστιο μελανοδοχείο, σαν κι αυτό στο περιεχόμενο του οποίου βουτούσε το πενάκι του. Ή μήπως ήταν απλώς δηλητήριο;
πω ρε καψιμο.....
