31 Οκτωβρίου 1517 (Η απαρχη της Θρησκευτικής Μεταρρύθμισης)
Κατά το τέλος του Μεσαίωνα η επιρροή και το κύρος της ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας είχε αρχίσει να μειώνεται σημαντικά. Η Σύνοδος της Βασιλείας (ξεκίνησε το 1431) για μεταρρύθμιση δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα. Για μια γενιά δεν ήξερε κανείς αν η Ρώμη ή η Αβινιόν ήταν η αυθεντική Αγία Έδρα. Η παρακμή της Εκκλησίας συνοδευόταν από την αντίστοιχη ενίσχυση του κύρους και το ρόλου της κοσμικής εξουσίας, η οποία βαθμιαία αντικαθιστούσε τον κλήρο σε αρκετά από τα προνόμια. Οι φεουδάρχες άρχισαν αυτονομούνται από την εκκλησία (στην Ιταλία διατηρείται το σύστημα των πόλεων, αλλά το πολιτικό σύστημα ανήκει στον τοπικό φεουδάρχη-ηγεμόνα).
Την εποχή των αρχών του 16ου αιώνα χαρακτηρίζει η χαλάρωση και η έκλυση των ηθών. Η σταγόνα βέβαια που ξεχείλισε το ποτήρι για το ρήγμα στους κόλπους της Εκκλησίας ήταν ένα σχετικά πρόσφατο μέτρο και φαινόμενο. Τα λεγόμενα συγχωρητήρια ή
συγχωροχάρτια (indulgentia) υπήρχαν, βέβαια, αρκετόν καιρό πριν. Στην Ρώμη υπήρχαν πέντε ναοί στους οποίους εξασφαλιζόταν σωτηρία της ψυχής του νεκρού μέσω λειτουργίας. Ωστόσο, όλα τα ευεργετήματα που είχε ο επισκέπτης της Ρώμης μπορούσε να τα έχει και από απόσταση, αγοράζοντας ένα συγχωροχάρτι από τους περιοδεύοντες αντιπροσώπους του Πάπα.
Ένα τέτοιο συγχωροχάρτι που έθεσε σε κυκλοφορία ο Πάπας
Ιούλιος ο Β’ (Giuliano della Rovere) για να κτισθεί ο νέος ναός του Αγίου Πέτρου, επανήλθε στο προσκήνιο το 1517 από τον διάδοχό του, τον
Λέοντα Ι’ (Giovanni di Lorenzo de’ Medici)[sup]1[/sup]. Από τα έσοδα που θα απέφερε το συγκεκριμένο συγχωροχάρτι, τα μισά θα πήγαιναν στον Αρχιεπίσκοπο της Μαγεντίας (Mainz) για την αποπληρωμή του δανείου που είχε λάβει από τον Φούγκερ, τον περίφημο τραπεζίτη του Άουγκσμουργκ (Augsburg). Ο Ιωάννης
Τέτσελ (Johann Tetzel, περ. 1465-1519) ήταν Γερμανός δομινικανός μοναχός και ιεροκήρυκας που ανέλαβε το 1516, ως απεσταλμένος της Αγίας Έδρας, να περιοδεύει στην Σαξωνία πουλώντας συγχωροχάρτια και ο οποίος χρησιμοποιούσε με ιδιαίτερη έμφαση την κυρίαρχη επιχειρηματολογία της εποχής.
Η δραστηριότητα αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Μαρτίνου
Λουθήρου, ο οποίος στις 31 Οκτωβρίου του 1517, θυροκόλλησε στον ναό του Ανακτόρου (Schlosskirche) των Αγίων Πάντων στη Βιτεμβέργη τις
95 Θέσεις του (για την Αποτελεσματικότητα των Εντρυφήσεων /λατ.:
Disputatio pro declaratione virtutis indulgentiaru). Με τις 95 θέσεις ο Λούθηρος κατήγγελλε την πρακτική με τα συγχωροχάρτια ως αντιχριστιανική και κάλεσε τους πιστούς σε δημόσια συζήτηση για το θέμα. Λίγο αργότερα μεταφράστηκαν στα γερμανικά και μοιράστηκαν στον λαό. Οι 95 θέσεις αναφέρονται σε συγκεκριμένες αντιλήψεις της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, ανασκευάζοντας πολλές από αυτές. Επίσης, σχολιάζουν με μεγάλο κυνισμό την πρακτική των συγχωροχαρτιών προς πώληση, δηλαδή την εξαγορά των άφεσης αμαρτιών, που αντιπροσωπεύει μια οικονομική συναλλαγή παρά μια αυθεντική μετάνοια του πιστού.
Όταν, λοιπόν, ο Λούθηρος αποδοκίμασε αυτή την πρακτική, δεν έκανε κάτι περισσότερο από το να διακηρύσσει δημόσια ό,τι ήταν ήδη κοινός τόπος σε ορισμένους τουλάχιστον κύκλους (δηλ με τα συγχωροχάρτια ενθαρρυνόταν έμμεσα η αμαρτία). Σίγουρα δεν ήταν στις προθέσεις του να αποστασιοποιηθεί από την επίσημη Εκκλησία ή να θέσεις τις βάσεις για ένα νέο θρησκευτικό δόγμα. Βέβαια τα πράγματα πήραν άλλη φορά και ξεκίνησε η Προτεσταντική μεταρρύθμιση.
Οι 95 Θέσεις στα Ελληνικά:
------------
[sub]1[/sub] Ο Πάπας Λέων Ι’ (Τζοβάνι των Μεδίκων, 1513-1521) δεν ήταν τυχαίο πρόσωπο. Ήταν δευτερότοκος υιός του
Λαυρεντίου του Μεγαλοπρεπούς, δηλ του αρχηγού του Οίκου των Μεδίκων της Φλωρεντίας. Στις αρχές του 1492 έλαβε το αξίωμα του καρδιναλίου. Επέστρεψε στην γενέτειρά του για τον θάνατο του πάτερα του και κατόπιν στην Ρώμη για το κονκλάβιο το οποίο εξέλεξε Πάπα τον
Rodrigo Borgia (Αλέξανδρος ΣΤ’) με τον οποίο δεν είχε και τις καλύτερες σχέσεις. Μία από τις πρώτες συνέπειες με την κατάρρευση αυτών των εύθραυστων πολιτικών ισορροπιών ήταν η γαλλική εισβολή στην Ιταλία, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα, την εκδίωξη των Μεδίκων από τη Φλωρεντία το Νοέμβριο του 1494. Η πτώση τους ευνοήθηκε και από τον Δομινικανό μοναχό Τζιρόλαμο
Σαβοναρόλα . Το θέμα αυτό έχει ήδη παρατεθεί:
Ο Τζοβάνι μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του, Πίερο, στερημένοι από πολιτική δύναμη βρήκαν άσυλο στο Ουρμπίνο και την Μπολόνια. Το 1503 με το θάνατο του αδερφού του έγινε αρχηγός της οικογένειας των Μεδίκων. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1512 ο Τζιοβάνι κατάφερε να επιστρέψει στη Φλωρεντία χωρίς περαιτέρω αιματοχυσία, αφού η φατρία των Μεδίκων είχε πάρει τον έλεγχο της διακυβέρνησης. Λίγο αργότερα με την είδηση του θανάτου του Πάπα Ιουλίου Β’ μετεβη στη Ρώμη όπου κατάφερε να εκλεγεί Ποντίφικας χωρίς δυσκολίες. Ο Λέων Ι΄ ήταν ένας Πάπας καλλιεργημένος και μορφωμένος. Ήδη από την εκλογή του φάνηκε πως τρεις ήταν οι επιδιώξεις του: η ειρήνη με τις ξένες δυνάμεις αποφεύγοντας πολέμους, ο εκμοντερνισμός του παπικού κράτους και η προάσπιση των συμφερόντων της οικογένειας των Μεδίκων στη Φλωρεντία. Ο
Έρασμος του Ρότερνταμ του αφιέρωσε τη νέα έκδοση της Καινής Διαθήκης από τα ελληνικά.
Αποδοκιμάστηκε, βέβαια, εξαιτίας των κοσμικών χαρακτηριστικών της διακυβέρνησής του και λόγω έλλειψης μεταρρυθμιστικού ζήλου. Ήδη πριν την εκλογή του στον παπικό θρόνο, είχε ορκιστεί να ανακαλέσει τα συγχωροχάρτια του Ιουλίου Β’ και να αναζητήσει άλλους τρόπους ώστε να χρηματοδοτηθεί η ανέγερση του νέου Άγιου Πέτρου. Η ουσιαστική αναίρεση αυτού του όρκου δύο χρόνια αργότερα ήταν κάτι που ήθελε να ξεχαστεί.
http://[URL unfurl="true"]www.travelsthroughgermany.com/website2/Maps/Maps/sachsen-anhalt-MAP.gif[/img[/URL]]
Η θύρα όπου καρφώθηκαν οι θέσεις καταστράφηκε σε βομβαρδισμό της πόλης από τους Αυστριακούς το 1760. Στην πόλη δωρίστηκε αργότερα νέα χάλκινη θύρα, στην οποία είναι σκαλισμένο το κείμενο των 95 θέσεων.
[img]http://media.bernardinai.lt/o/d309a72b843755882c9a4c808337033e46c97bba.jpg
Statue of Luther in Wittenberg, nineteenth century
Ραφαήλ. Προσωπογραφία του Πάπα Λέοντα Ι΄με τους καρδιναλίους Ιούλιο ντε Μέντιτσι και Λουίτζι ντε Ρόσσι
![picture2.jpg](http://[URL unfurl="true"]www.ppma.org.pk/wp-content/uploads/2016/04/picture2.jpg)
