Επειδή πολλά ακούγονται για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση και το τι θα γίνει με το χρέος, αν και πότε θα βγούμε στις αγορές κλπ. αποφάσισα να γράψω δυό λόγια (με τα λίγα οικονομικά που σκαμπάζω) για να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα.
Ο βασικός τρόπος δανεισμού των κρατών είναι η έκδοση ομολόγων. Τα ομόλογα αυτά αγοράζονται από άλλα κράτη ή ιδιώτες (τράπεζες, ασφαλιστικά ταμεία, επενδυτικά funds κλπ.) και αποπληρώνονται έντοκα στη λήξη τους. Το ύψος του επιτοκίου καθορίζει και το τρέχον spread (διασπορά) δηλαδή τη διαφορά ανάμεσα στο επιτόκιο δανεισμού του δανειζομένου κράτους και στο επιτόκιο δανεισμού ενός ισχυρού οικονομικά κράτους τα ομόλογα του οποίου είναι επένδυση χωρίς ρίσκο (risk-free) και λαμβάνεται ως βάση. Στην Ευρωζώνη επειδή η ισχυρότερη οικονομία είναι η Γερμανική, αυτή λαμβάνεται ως βάση. Μάλιστα σήμερα τα επιτόκια δανεισμού της Γερμανίας είναι αρνητικά δηλ. υπάρχει τόσο μεγάλη πίστη στην οικονομία της που οι επενδυτές αγοράζουν ομόλογα του Γερμανικού Δημοσίου γνωρίζοντας ότι δεν θα έχουν κέρδος από αυτά.
Ας δούμε τώρα την αντίδραση των αγορών, την εξέλιξη του ελληνικού spread δανεισμού και πώς επηρεάστηκε αυτό από γεγονότα - σταθμούς των τελευταίων ετών:
έτη προ κρίσης: λόγω σταθερότητας στην ΟΝΕ και ισχυρού € το ελληνικό spread βρέθηκε
κάτω από τις 100 μονάδες βάσης
εκλογές 4/10/2009: ο Καραμανλής παραδίδει την Κυβέρνηση στο παιντί και το spread ελαφρώς ανεβασμένο (λόγω εκλογών) στις
130 μονάδες βάσης
το παιντί ασκεί ανερμάτιστη πολιτική (λεφτά υπάρχουν, επίδομα αλληλεγγύης, δηλώσεις Τιτανικού κλπ) και εκτοξεύει το spread στις
1000 μονάδες βάσης
υπογραφή μνημονίου ανάμεσα σε Κυβέρνηση παιντιού και Τρόικα στις 8/5/2010: η ελπίδα των αγορών ότι οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ θα βάλουν τάξη στο μπουρδέλο που λέγεται ελληνική οικονομία αποκλιμακώνει το spread στις
440 μονάδες βάσης
το παιντί εφαρμόζει μονομερώς το μνημόνιο (μόνο οριζόντιες περικοπές και καμία διαρθρωτική αλλαγή): το spread εκτοξεύεται στις
2.600 μονάδες βάσης
ανάληψη πρωθυπουργίας από Λουκά Παπαδήμο στις 11/11/2011: αμέσως μετά την τρέλα περί δημοψηφίσματος, ακολουθεί περίοδος σκληρών διαπραγματεύσεων για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους ενώ το κλίμα αβεβαιότητας με την άρνηση της Γερμανίας για έκδοση ευρω-ομολόγου και κούρεμα εκτοξεύει περαιτέρω το spread στις
4.000 μονάδες βάσης
Σύνοδος Κορυφής στις 12/3/2012 (PSI): η κυβέρνηση Παπαδήμου επιτυγχάνει συμφωνία κουρέματος του PSI και ελάφρυνσης του χρέους κατά 100 δις ευρώ. Το spread αποκλιμακώνεται στις
1.600 μονάδες βάσης.
Μάιος - Ιούνιος 2012 (διπλές εκλογές 6/5 και 17/6): η χώρα μπαίνει σε παρατεταμένη προεκλογική περίοδο και πολιτική αστάθεια με την αδυναμία σχηματισμού Κυβέρνησης ενώ τα λεφτά της δόσης επαρκούν μέχρι τον Αύγουστο 2012. Το spread εκτοξεύεται στις
3.000 και 2.600 μονάδες βάσης αντίστοιχα.
Κυβέρνηση Σαμαρά: Ακολουθεί μια περίοδος πολιτικής σταθερότητας και πραγματικής δημοσιονομικής προσαρμογής. Γίνεται το Νοέμβριο του 2012 δεύτερη οριζόντια περικοπή αλλά παράλληλα πολλές διαρθρωτικές αλλαγές που αντιστρέφουν την πορεία και αναμένεται ο πρώτος ελαφρώς πλεονασματικός προϋπολογισμός. Τα spread αποκλιμακώνονται δραματικά στις
700 μονάδες βάσης.
Για του λόγου το αληθές
(κάντε κλικ για μεγαλύτερη εικόνα)
www.imagebam.com/image/166598281210616]
[/URL]
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
- Είναι παντελώς γελοία η θεωρία ότι ο Σαμαράς ακολούθησε ακριβώς την ίδια οικονομική πολιτική με το παιντί. Όσο κυβερνούσε το παιντί το spread ανέβαινε (ακόμα και μετά το PSI ανέβηκε) ενώ η πρώτη σοβαρή και σταθερή πτώση έγινε μετά τον Ιούνιο του 2012.
- Είναι παντελώς γελοία η θεωρία ότι η ελληνική οικονομία σήμερα είναι σε χειρότερη κατάσταση από αυτή που ήταν 1μιση χρόνο πριν. Οι αγορές από τις οποίες εξαρτάται η δανειοδότηση της χώρας αξιολογούν τη σημερινή κατάσταση ως απείρως καλύτερη. Ό,τι και να λένε οι Τσιπροκαμμένοι.
- Με το ρυθμό που αποκλιμακώνεται το ελληνικό spread πιθανότατα στο τέλος του 2013 να φτάσουμε στα επίπεδα που είχαμε όταν μπήκαμε στο μνημόνιο (δηλ. κάτω από 500 μονάδες βάσης). Αυτό σημαίνει ότι τον Ιούνιο του 2014 με τις αποφάσεις που θα πάρουν οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ λόγω του πέρατος του προγράμματος Μνημόνιο 2 και του αναμενόμενου κουρέματος του OSI, η Ελλάδα θα καταφέρει να βγει σταδιακά στις αγορές και όλη η μνημονιακή τετραετία (2010-2014) θα είναι παρελθόν.