ΕΠΟΣ ΤΟΥ ’40 - ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΤΣΙΜΗΤΡΟΣ – ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ
Τον Στρατηγό Χαράλαμπο Κατσιμητρο τον θεωρώ την μεγαλύτερη στρατιωτική ιδιοφυία που γεννήθηκε στην Ελλάδα μετά τον Μεγαλέξανδρο. Δυστυχώς κάποιες αστοχες επιλογές του (?) (συμετοχή για λίγο στη κατοχική κυβέρνηση) του στοίχισαν την υστεροφημία του.
Δεν θα μιλούσαμε σήμερα για το έπος του ’40 χωρίς τον Κατσιμήτρο- Διοικητή της 8ης Μεραρχίας κατα τον Ελληνοιταλικό πόλεμο.
Λίγο καιρό πριν ξεκινήσει η ιταλική εισβολή, το Γενικό Επιτελείο Στρατού έστειλε διαταγές στην Ογδοη Μεραρχία της Ηπείρου λέγοντας ότι κάθε μάχη είναι μόνον για την τιμή των όπλων, αλλά, επί της ουσίας, είναι εκ προοιμίου χαμένη και δεν έχει λόγο να δοθεί. Το ΓΕΣ καλούσε μάλιστα την Ογδοη Μεραρχία να υποχωρήσει σε δεύτερη γραμμή άμυνας και να πολεμήσει, αν ήθελε να πολεμήσει, τους Ιταλούς πολύ πιο πίσω από την αμυντική γραμμή Ελαίας - Καλαμά, εκεί που γράφτηκαν τελικά οι πρώτες, οι πιο μεγάλες σελίδες του Επους του ’40.
Τότε, ένας άνθρωπος, ένας σύγχρονος Λεωνίδας, πέταξε αυτές τις διαταγές στα σκουπίδια. Οπως ακριβώς και ο Σπαρτιάτης βασιλιάς είχε παρακάμψει κάποτε τους νόμους της Σπάρτης. Ηταν ο υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος που, σήμερα, κανείς δεν τον θυμάται, κανείς δεν τον γνωρίζει. Ηταν ο άνθρωπος που αψήφισε τις διαταγές της Αθήνας, που οργάνωσε την άμυνα στην πρώτη γραμμή και εξέδωσε τη δική του διαταγή προς τους άνδρες της Ογδοης Μεραρχίας: ουδεμία σκέψη διά υποχώρησιν, η τελευταία γραμμή αμύνης είναι εδώ, μέχρις εσχάτων. Ο Κατσιμήτρος μόνος, χωρίς καμιά βοήθεια από το ΓΕΣ και χωρίς κανείς στην Αθήνα να πιστεύει ούτε στιγμή στον αγώνα του, στάθηκε στην πρώτη γραμμή, πολέμησε και νίκησε! Οχι μόνον κράτησε τα σύνορα, αλλά μέσα σε λίγες εβδομάδες άρχισε να προελαύνει επιθετικά εναντίον των εισβολέων μέσα στην Αλβανία. Ο Κατσιμήτρος και οι άνδρες του όχι μόνο φύλαξαν τις σύγχρονες Θερμοπύλες, αλλά έτρεψαν τον εισβολέα σε υποχώρηση. Κι όμως, αυτός ο άνθρωπος, ο σύγχρονος Λεωνίδας, χάθηκε στη λήθη – η μνήμη του δεν βόλευε κανέναν. Πέθανε μόνος και ξεχασμένος από όλους στα 1962. Να το πούμε λοιπόν επίμονα, ξανά και ξανά: ότι αν είχε ζήσει να τα δει αυτά ο Κωνσταντίνος Καβάφης θα έγραφε για τον Κατσιμήτρο και τους άνδρες της Ογδοης Μεραρχίας ό,τι ακριβώς έγραψε για τον Λεωνίδα και τους 300: πώς περισσότερη τιμή τους όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν) πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος κι οι Μήδοι επιτέλους θα διαβούνε.
Δεν θα σταθώ σε ιστορικά στοιχεία, αλλά μόνο στο παρακάτω:
Στις 30-10-40 η Ημερήσια Διαταγή της VIII Μερ/ρχίας κατέληγε ως εξής:
` ... Λήξαντος τον προκαλυπτικού αγώνος από σήμερον η Μεραρχία κατέχει την τοποθεσίαν ( εννοούσε την ευρύτερη περιοχή ΚΑΛΠΑΚΙΟΥ ) δι' όλων των δυνάμεων της. `Επί της τοποθεσίας ταύτης θα δοθεί ο αποφασιστικός αγών προς τον εχθρόν. Ο άγων θα διεξαχθεί μετά πείσματος και επιμονής ακαταβλήτου. Άμυνα κρατερά επί των θέσεων μας μέχρις εσχάτων. Ουδεμία ιδέα εις ουδένα να υπάρχει περί υποχωρήσεως. Πάντες από τον Στρατηγού Διοικητού Μεραρχίας, μέχρι και του τελευταίου στρατιώτου θα αγωνισθώμεν επί των Θέσεων μας και εν ανάγκη θα πέσωμεν όλοι μαζί υπερασπιζόμενοι αυτάς.
ΧΑΡΑΛ. ΚΑΤΣΙΜΗΤΡΟΣ ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
----------------------------------------------------------
Περνώντας απο το Καπλάκι προ καιρού σταμάτησα εξω απο τη Σπηλιά (Στρατηγείο) του Κατσιμήτρου και χαιρέτισα Στρατιωτικά το Αγαλμα του. ... Τα παιδια με κοιτούσαν με απορία μεσα απο το αυτοκίνητο. Το ιδιο έκανα και παρακάτω όταν περνώντας από τους Ασπράγγελους αντίκρισα το άγαλμα της Γυναίκα της Πίνδου.
Η συμβολή της καθοριστική επίσης για την έκβαση του πολέμου, όταν ολόκληρος ο πληθυσμός, από τους πιο φτωχούς και πεινασμένους της ορεινής Ελλάδας, ξεσηκώθηκε σαν ένας άνθρωπος, κι αυτές οι μοναδικές, οι απαράμιλλες γυναίκες των χωριών που κάθε βράδυ γύριζαν στα χωριά ζαλωμένες με κλαριά και σακιά υποκατέστησαν στην Πίνδο τα μεταγωγικά! . Οι γυναίκες κουβάλησαν τα πυρομαχικά ως την κορυφή της Γκαμήλας, 2.500 μέτρα ψηλά. Σκυφτές, λυγισμένες στα δύο από το βάρος της κάσας των φυσεκιών που τους βάραινε την πλάτη, ανέβαιναν με το ήσυχο, ακούραστο βήμα των ατσαλένιων τους ποδιών 18 σωστές ώρες κατά συνέχεια, ενώ πίσω ακολουθούσαν τα παιδιά τους, αυτά τα Ελληνικά θηρία, φορτωμένα ταγάρια με γεμιστήρες πολυβόλων ή μια οβίδα ορειβατικού. Στο γυρισμό κατέβαζαν τραυματίες για τα νοσοκομεία. Ακόμα και κανόνια σύρανε με τις τριχιές των ζώων. Και τη νύχτα, στα φτωχικά σπίτια της Πίνδου μπάλωναν τα μουσκεμένα ρούχα των φαντάρων . Και εδώ θα σταθώ στο παρακάτω περιστατικό:
Ζωντανό τείχος!!!
...Οι νικηταί της Πίνδου προχωρούσαν. Καθώς έφτασαν στον ποταμό Βογιούσα κι είδαν οι ατρόμητες γυναίκες της Πίνδου πως το απότομο ρέμα εμπόδιζε τους σκαπανείς στη δουλειά τους, έκαναν αυθόρμητα κάτι, που ξανάγινε ύστερα στον Καλαμά και στο Δρίνο: μπήκαν οι ίδιες μέσα στα νερά και, πιασμένες σφικτά από τους ώμους, σχημάτισαν πρόσχωμα, που ανάκοβε την ορμή του ποταμού και ευκόλυνε τους γεφυροποιούς!
Τιμη και δόξα στους ήρωες του ‘40