παρέπαιε βιομηχανικά η ΕΣΣΔ.
Με την εφαρμογή του πρώτου «πεντάχρονου» η αναγκαιότητα εκβιομηχάνισης της ΕΣΣΔ κατανοήθηκε γρήγορα από τις λαϊκές μάζες. Σε μια ομιλία του ο Ι. Β. Στάλιν έλεγε συγκεκριμένα: «Σύντροφοι, η χώρα μας πρέπει να εκβιομηχανοποιηθεί ή θα πάψει να υπάρχει». Στην κατανόηση αυτή συνέδραμαν και τα πρώτα θαυμαστά αποτελέσματα που επιτεύχθηκαν λίγους μήνες μετά το ξεκίνημα του πλάνου.
Ο τύπος βιομηχανοποίησης σύμφωνα με τον οποίο οργανώθηκε το πλάνο, πρόβλεπε τη σύμμετρη ανάπτυξη, και τη δημιουργία νέων κλάδων, μόνων ικανών να δώσουν αμέσως τα αναμενόμενα αποτελέσματα (προτεραιότητα στην παραγωγή μέσων παραγωγής). Πρόβλεπε την ταυτόχρονη ανάπτυξη της παραγωγής, των μετάλλων, των καυσίμων, της ενέργειας, των μηχανών, της χημικής βιομηχανίας κ.ά. Η ταυτόχρονη αυτή διαδικασία εγκαινίαζε, μάλιστα, στον οικονομικό χώρο, την πρόσβαση σε ένα νέο, ανώτερο, στάδιο ανάπτυξης. Ετσι, το 1930, το 16ο Συνέδριο του Κόμματος αποφάσισε τη δημιουργία του Ανθρακο-Μεταλλουργικού Συμπλέγματος (Κομπινάτ) των Ουραλίων (μέταλλα) και του Κουζνέτς (άνθρακες). Το τολμηρό αυτό σχέδιο ξεκινούσε τη βιομηχανική εκμετάλλευση μιας παρθένας περιοχής, μεγάλης όσο όλη η Ευρώπη. Ωστόσο, σε αυτόν τον τομέα παραγωγής όσο και σε αυτόν του εξηλεκτρισμού το πλάνο πραγματοποιήθηκε. Το ΓΚΟ.ΕΛ.ΡΟ. τερματίστηκε το 1931. Αλλά οι ανάγκες ήταν τέτιες που έπρεπε να διπλασιασθεί η δύναμη των εργοστασίων. Αυτό κατορθώθηκε ένα χρόνο πριν το τέλος του πρώτου πεντάχρονου πλάνου.
Στον τομέα της γεωργίας έπρεπε, ξεκινώντας από εκατομμύρια μικρών αγροκτημάτων, να δημιουργηθούν συνεταιριστικές αγροτικές επιχειρήσεις (τα κολχόζ). Επρεπε, επίσης, οι επιχειρήσεις αυτές να εφοδιαστούν με αγροτικές μηχανές και να γίνουν οι απαραίτητες προσπάθειες αλφαβητισμού και τεχνικής εκπαίδευσης των χωρικών. [size=14pt]Το κολχόζνικο κίνημα είχε, ήδη το 1930, γίνει μαζικό και, σε πολλές περιοχές, οι δομές της γεωργικής δραστηριότητας ήταν πέρα για πέρα συνεταιριστικές. Αυτό σήμανε τη ριζική στροφή μεγάλων μαζών των αγροτών προς το σοσιαλιστικό τρόπο παραγωγής. Τα θετικά αποτελέσματα της σχεδιασμένης αγροτικής οικονομίας ήταν τέτια, που έδωσαν γρήγορα μια κεκτημένη πια ταχύτητα στην όλη κίνηση. Το 1928 υπήρχαν στη Σοβιετική Ενωση μόνο 2 θεριστικές - αλωνιστικές μηχανές και αυτές ήταν εισαγόμενες. Στο τέλος του πρώτου πεντάχρονου πλάνου, η σοβιετική γεωργία διέθετε 9.000 θεριστικές - αλωνιστικές μηχανές, 15.000 φορτηγά αυτοκίνητα και 150.000 τρακτέρ.[/size]
Με την ανάπτυξη της οικονομίας και των μέσων παραγωγής, γεννήθηκε και η επιτακτική ανάγκη σχεδιασμού των επιστημονικών δραστηριοτήτων που συνάντησε την κατανόηση της μεγάλης πλειοψηφίας των επιστημόνων. Φυσικά δε γινόταν λόγος για το σχεδιασμό των επιστημονικών ανακαλύψεων, που δεν είναι εφικτός ούτε κατά διάνοια. Ηταν, όμως, και είναι πάντα δυνατό να υπάρχει ένας σχεδιασμός της εφαρμογής τους στην οικονομία. Από την άλλη μεριά, οι υπεύθυνοι του τομέα (ακαδημαϊκοί και μη) κατανοούσαν βαθιά ότι η σοβιετική επιστήμη δε μπορούσε να περιορισθεί μόνο στον τομέα εφαρμογών. Δεν υπάρχει επιστήμη χωρίς βασική έρευνα. Γι' αυτό και η γενική κατεύθυνση ήταν να δραστηριοποιείται ο κάθε επιστήμονας σύμφωνα με την κλίση του, στον κύκλο του δικού του ενδιαφέροντος, κάνοντας και βασική και εφαρμοσμένη έρευνα. Με την εφαρμογή, λοιπόν, του πρώτου πεντάχρονου πλάνου η αρχή αυτή ίσχυε και ενεργοποιήθηκε σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων (παιδεία, υγεία, βιομηχανία, γεωργία, γεωλογία, μεταφορές κλπ.).
Τα ευνοϊκά αποτελέσματα του πρώτου πεντάχρονου πλάνου είχαν μεγάλη απήχηση τόσο στο εσωτερικό της χώρας, όσο και διεθνώς. Συνοδευόταν, δε, από μια σειρά κοινωνικών κατακτήσεων που χρησίμευαν σαν παράδειγμα για την εργατική τάξη των καπιταλιστικών χωρών, ιδιαίτερα των βιομηχανικά αναπτυγμένων. Μια πλειάδα γνωστών προσωπικοτήτων της τέχνης, των γραμμάτων και της επιστήμης διατύπωναν τη γνώμη τους με τα καλύτερα λόγια.
Το 2ο πεντάχρονο πλάνο έβαλε σα στόχο την αποπεράτωση της τεχνικής αναδιοργάνωσης, που άρχισε στη διάρκεια του 1ου πεντάχρονου και την ολοκληρωτική αναδόμηση του συνόλου της οικονομίας. Γι' αυτό έπρεπε να εκπαιδευθεί ένας μεγάλος αριθμός εργαζομένων, ώστε να ανταποκριθούν στις νέες μορφές και στην απαιτούμενη ποιότητα της δουλιάς τους. [size=18pt]Στόχος ήταν το 80% του συνόλου της βιομηχανικής παραγωγής να προέρχεται στο τέλος του 2ου πεντάχρονου πλάνου από τα νέα ή τα ανανεωμένα εργοστάσια και ο εξοπλισμός τους να αποτελεί το 50 ως 60% των εργαλείων που θα χρησιμοποιούσε η χώρα. Για όλους αυτούς τους λόγους, προτεραιότητα δόθηκε στην παραγωγή μετάλλων. Ιδιαίτερη, δε, βαρύτητα έπαιρνε ο τομέας κατασκευής μηχανών.
Στην προετοιμασία του 2ου πεντάχρονου πλάνου συμμετείχαν εκτός από το δυναμικό της Ακαδημίας Επιστημών της ΕΣΣΔ, 200 Ινστιτούτα Ερευνας. Οπως και το πρώτο, το δεύτερο πεντάχρονο πέτυχε τους στόχους του νωρίτερα από τα χρονικά όρια. Σε αυτό συνέβαλε η ανάπτυξη της σοσιαλιστικής άμιλλας και η πολιτική κινητοποίηση.
Πριν την 1η Ιουνίου 1935, οκτακόσιες πενήντα δυο χιλιάδες εργάτες της βαριάς βιομηχανίας πέρασαν και πέτυχαν τις τεχνικές εξετάσεις που θεσμοθετήθηκαν το Φλεβάρη της ίδιας χρονιάς. Και, αμέσως, από τον Ιούλιο, ένα εκατομμύριο τριακόσιες χιλιάδες εργαζόμενοι μελετούσαν, ήδη, για να περάσουν αυτές τις εξετάσεις. Τα αποτελέσματα της σοσιαλιστικής άμιλλας συνέχιζαν την ανοδική τους πορεία. Στην εξόρυξη γαιανθράκων ο νέος Α. Σταχάνοφ παράγει, στις 8/9/1935, 175 τόνους κάρβουνου, ξεπερνώντας τους συναδέλφους του, που είχαν αυξήσει την παραγωγή τους.
[/size]
Το παράδειγμα αυτό διαδίδεται ραγδαία και η κίνηση αυτή πήρε το όνομα «Σταχανοφισμός». Η πρώτη σοβιετική συνδιάσκεψη των «σταχανοφιστών», ανδρών και γυναικών, γίνεται στη μεγάλη αίθουσα του Κρεμλίνου στις 14/11/1935. Από τότε η κίνηση αυτή πήρε μεγάλη έκταση.
Οπως ήταν φυσικό, μια τέτια πορεία είχε να αντιμετωπίσει πολλά και διάφορα εμπόδια που δεν οφείλονταν μόνο στις συνέπειες της αρχικής καθυστέρησης της χώρας. Πράγματι, και στη διάρκεια του 2ου πεντάχρονου πλάνου, σημειώθηκαν αντιδράσεις σε όλα τα επίπεδα που, μερικές φορές κατέληγαν σε πράξεις σαμποτάζ. Οι εχθροί της σχεδιασμένης οικονομίας και της σοσιαλιστικής κατεύθυνσης ήταν, ακόμη, δραστήριοι στο εσωτερικό της χώρας και πανίσχυροι στο εξωτερικό. Η πολιτική βούληση της τότε σοβιετικής εξουσίας ήταν, όμως, τέτια που τα εμπόδια αυτά ξεπεράστηκαν, όπως δείχνουν τα οικονομικά αποτελέσματα.
[size=14pt]Το 1937, η ΕΣΣΔ κατείχε την πρώτη θέση στον κόσμο για τους ρυθμούς ανάπτυξης της βιομηχανίας. Στη διάρκεια του 2 πεντάχρονου πλάνου οικοδομήθηκαν 4.500 μεγάλες βιομηχανικές επιχειρήσεις και η χώρα αριθμούσε 200.000 αναδιοργανωμένα κολχόζ. Η παραγωγή μετάλλων ξεπερνούσε αυτή της Αγγλίας, της Γαλλίας και άλλων βιομηχανικών χωρών. Στη Διεθνή Εκθεση Παρισιού, το «Περίπτερο της ΕΣΣΔ» (το 1937) είχε κάνει τρομερή εντύπωση στους συνωστισμένους επισκέπτες.[/size]