5 απαντήσεις του Γιώργου Σταθάκη στους αμφισβητίες του εκλογικού προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ
Ημερομηνία δημοσίευσης: 10/06/2012
Αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση του επικαιροποιημένου προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, τα ΜΜΕ έστρεψαν το ενδιαφέρον τους ή, για να είμαστε πιο συγκεκριμένοι έστρεψαν τα βέλη τους σε ζητήματα που υποθέτουν ότι δεν υπάρχουν επαρκείς απαντήσεις, ζητήματα που φοβίζουν τον κόσμο. Τα θέσαμε υπόψη του υποψήφιου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στον Νομό Χανίων, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, Γιώργου Σταθάκη.
* Στα μεγάλα ΜΜΕ δεσπόζει η ερώτηση προς τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ η μόνιμη ερώτηση, πού θα βρείτε τα χρήματα να υλοποιήσετε την πολιτική σας. Ποια απάντηση κλείνει αυτό το θέμα, στο οποίο σπεκουλάρουν επίμονα Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ;
Η αναζήτηση πόρων δεν μπορεί παρά να προκύψει από τις τρεις συνήθεις πηγές. Πρώτον, την καταπολέμηση της σπατάλης και της διαφθοράς αναφορικά με τη διαχείριση του δημόσιου χρήματος ή, με άλλα λόγια, τη μείωση των τιμών των προμηθειών, αγαθών και υπηρεσιών, καθώς και έργων που εκτελεί το Δημόσιο. Δεύτερον, την άντληση πόρων, αλλά, κυρίως, τη βελτίωση της διαχείρισης των ευρωπαϊκών πόρων αναφορικά με τις επιδοτήσεις, τα έργα υποδομής και τα κοινωνικά προγράμματα. Οι δυνατότητες άντλησης ευρωπαϊκών πόρων αναμένεται να βελτιωθούν ανάλογα με τη μορφή που θα πάρει το “αναπτυξιακό πακέτο” που συζητιέται στην Ε.Ε. Η τρίτη πηγή είναι η σταδιακή αύξηση των φορολογικών εσόδων εφόσον διαμορφωθεί ένα ενιαίο, καθολικό και δίκαιο φορολογικό σύστημα που θα σταθεροποιήσει τα φορολογικά έσοδα.
* Από τις κριτικές στο πρόγραμμα, ξεχωρίζω κάποιες σύμφωνα με τις οποίες στο πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ δεν υπάρχει επαρκής αναφορά στον ρόλο και τη σημασία της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.
Η ιδιωτική πρωτοβουλία θα ωφεληθεί από τις ριζικές μεταρρυθμίσεις που προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ για τη δημόσια διοίκηση, το φορολογικό σύστημα, τη διαφάνεια, τη δημιουργία αναπτυξιακών θεσμών, τις τομές που προβλέπονται στη χωροταξία και στα θέματα του περιβάλλοντος. Η σταθερότητα του πλαισίου λειτουργίας του ιδιωτικού τομέα από κοινού με τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης θα δημιουργήσει καλύτερες προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση των ιδιωτικών επενδύσεων. Ένας νέος αναπτυξιακός νόμος που θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση των επενδύσεων σε παραδοσιακούς, αλλά και νέους τομείς της οικονομίας, τη γεωργία, τη μεταποίηση, την καινοτομία, την ενέργεια και το περιβάλλον, θα ενθαρρύνει νέες επενδυτικές πρωτοβουλίες. Το μεγαλύτερο όφελος φυσικά θα προκύψει από τη σταθεροποίηση της οικονομίας και τη βελτίωση της μακροοικονομικής σταθερότητας.
* Για την κατάργηση του Μνημονίου επί της ουσίας δεν μπορεί να διαφωνήσει κανείς. Όμως οι εκβιασμοί εστιάζονται στους κινδύνους διακοπής της χρηματοδότησης από τη δανειακή σύμβαση και την απομόνωση της χώρας ώς του σημείου να τεθεί εκτός Ευρωζώνης. Ποια είναι η απάντηση;
Η δανειακή σύμβαση είναι προσανατολισμένη στην αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους της χώρας. Σταδιακά θα μηδενιστεί η συμβολή στον ελληνικό προϋπολογισμό, το 2012, όταν αναμένεται να μηδενιστεί το πρωτογενές έλλειμμα του προϋπολογισμού. Ήδη το 2011 το προγραμματισμένο έλλειμμα και η συμβολή της δανειακής σύμβασης είναι μικρό, μόλις 2 δισ. Συνεπώς, η ιδέα ότι η άρση της ομαλής πληρωμής των δόσεων επηρεάζει τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας είναι παραπλανητική. Η δανειακή σύμβαση εξυπηρετεί τους τόκους των δανείων μέχρις ότου η ελληνική οικονομία αρχίσει να εξυπηρετεί από μόνη της τις δανειακές υποχρεώσεις της μέσα από πλεονάσματα πλέον στον προϋπολογισμό και εκτάκτως από τις περίφημες ιδιωτικοποιήσεις. Το σχέδιο ως έχει είναι σε κάθε περίπτωση μη βιώσιμο και μία νέα ρύθμιση είναι αναγκαία και προβλεπόμενη. Ο εξαναγκασμός της Ελλάδας να φύγει από το ευρώ λόγω ακύρωσης του Μνημονίου δεν είναι υπαρκτό ενδεχόμενο. Αντίθετα, αν οι εταίροι ακυρώσουν την αναχρηματοδότηση του χρέους, θα προκαλέσουν τη στάση πληρωμών, χωρίς ορατό στόχο.
* Η συνολική αποτυχία των γερμανικών συνταγών λιτότητας, με αποκορύφωμα την Ισπανία, δημιουργεί, όπως όλοι συμφωνούν, καλύτερες προοπτικές για συνολική ευρωπαϊκή λύση. Έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε τις ευρωπαϊκές εξελίξεις χωρίς να κάνουμε τίποτε που έχει ρίσκο;
Η Ε.Ε. έχει φτάσει σε πλήρες αδιέξοδο. Συντηρεί και αναπαράγει την ευρωπαϊκή κρίση αντιμετωπίζοντας κάθε χώρα ως ειδική εθνική περίπτωση. Αυτό έγινε αρχικά με την Ελλάδα, στη συνέχεια με την Πορτογαλία και την Ιρλανδία, αργότερα με την Ιταλία και πρόσφατα, με ακραίο τρόπο, με την Ισπανία. Οι μηχανισμοί αντιμετώπισης της κρίσης έχουν πλήρως αποδυναμωθεί. Το “ελληνικό πρόγραμμα” είναι σε πλήρες αδιέξοδο. Ο μηχανισμός EFSF δεν δανείζεται πλέον, παρά μόνο βραχυχρόνια, από τις αγορές. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συντηρεί τη ρευστότητα στην Ιταλία προκειμένου να πληρώνει τα εσωτερικά ομόλογα που λήγουν. Η αδυναμία αναγνώρισης της ευρωπαϊκής διάστασης της κρίσης οδηγεί την Ε.Ε. σε κλιμάκωση, αντί για αποκλιμάκωση της κρίσης και τη Γερμανία στην άσκηση μιας καταστροφικής οικονομικής ηγεμονίας στην Ευρώπη. Σήμερα η συζήτηση αρχίζει με αρκετές ενδιαφέρουσες ιδέες. Η πρώτη είναι η ενιαία αντιμετώπιση της τραπεζικής κρίσης με αμοιβαία στήριξη των τραπεζών, εγγύηση των καταθέσεων και αναγνώριση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ως εγγυητή της ύστατης στιγμής. Η δεύτερη είναι η κοινή διαχείριση του ευρωπαϊκού χρέους μέσω κοινού ταμείου. Και φυσικά η αναζήτηση αναπτυξιακών ιδεών για αντιμετώπιση της ύφεσης, που έχει πλέον καταλάβει το σύνολο της Ευρωζώνης.
* Η Ν.Δ. διατύπωσε θέσεις για ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Συνιστούν αυτές κάτι το ισχυρό και δυναμικό για αντιστροφή της υφεσιακής πραγματικότητας;
Η Ν.Δ., με την προσέγγισή της για “μικρό κράτος”, διατηρεί την κεντρική ιδέα της μνημονιακής πολιτικής, που θέλει να συρρικνώσει τις δημόσιες δαπάνες από το 43% του ΑΕΠ, που είναι εδώ και 20 χρόνια, στο 34%, που είναι επίπεδο λατινοαμερικάνικης οικονομίας. Η ιδέα αυτή συνεπάγεται την πλήρη αποδιάρθρωση των βασικών μηχανισμών του κοινωνικού κράτους, μιας και αυτές οι δημόσιες δαπάνες είναι συντάξεις (11%), υγεία (9%), εκπαίδευση (6%). Το δεύτερο πρόβλημα των προτάσεων της Ν.Δ. είναι η αδυναμία να διαμορφώσει με σαφήνεια, παρά τα διαδοχικά προγράμματα που έχει παρουσιάσει στο Ζάππειο 1, 2, 3 κ.λπ., μια μακροοικονομική πολιτική ικανή να σταθεροποιήσει την οικονομία. Η ανάλωση σε μέτρα αποσπασματικά και συχνά αντιφατικά δεν αντιμετωπίζει το καίριο πρόβλημα της λαθεμένης οικονομικής πολιτικής που εκπορεύεται από το Μνημόνιο.
