ΣΥΡΙΖΑ: Στοιχεία διχασμού στο ενιαίο κόμμα
Πονοκέφαλος για την ηγεσία Τσίπρα το υψηλό ποσοστό εσωτερικής αμφισβήτησης
Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να είναι πλέον ενιαίο κόμμα (ή να οδεύει προς τον στόχο αυτό, αφού εν τέλει οι συνιστώσες που αντιδρούν δεν διαλύονται αυτομάτως και άμεσα, αλλά μετά από «εύλογο χρονικό διάστημα και έπειτα από διαβούλευση»), αλλά οι εργασίες του ιδρυτικού συνεδρίου δημιουργούν (και) μία εικόνα εσωτερικού διχασμού. Δεν είναι ούτε τυχαίο, ούτε ασήμαντο ότι το ένα τέταρτο του κόμματος βρίσκεται ήδη «απέναντι» στην ηγεσία του.
Πολλά στοιχεία που αναδείχθηκαν κατά τη διάρκεια του πενθήμερου συνεδρίου φανερώνουν πως παρά την αριθμητική κυριαρχία του κ. Αλ. Τσίπρα και των θέσεών του, οι διαστάσεις απόψεων και ανοιχτές διαφωνίες σε πολλά ζητήματα, είτε πολιτικά είτε οργανωτικά, είναι θεμελιώδεις - και σε κάποιες περιπτώσεις, βαθιά ριζωμένες.
Χαρακτηριστικός σε αυτό το πλαίσιο ήταν ο επιτιμητικός και περιφρονητικός τρόπος με τον οποίο αναφέρονταν πολλοί σύνεδροι στο παρελθόν του Συνασπισμού, είτε λέγοντας ότι με το ζόρι έμπαινε στη Βουλή (Μαν. Γλέζος), είτε ότι η γραμματεία του ήταν «παιδική χαρά», κάτι που πρέπει να αποφύγει ο νέος ΣΥΡΙΖΑ (Ρούντι Ρινάλντι).
Στο πλαίσιο αυτό, ενδεικτικά ήταν και τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας, που ανέδειξε μεν με ηγεμονικό ποσοστό πρόεδρο τον κ. Τσίπρα, όμως την ίδια στιγμή έδειξε ότι ένα σημαντικό τμήμα του κόμματος αμφισβητεί ευθύς εξ αρχής την ηγεσία, κυρίως με την επιλογή του «λευκού».
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα που ανακοίνωσε το βράδυ της Κυριακής η εφορευτική επιτροπή του συνεδρίου, ο κ. Τσίπρας εξελέγη με 2.477 ψήφους και ποσοστό 74,08%, ενώ οι ανθυποψήφιοί του, κυρία Σίσσυ Βωβού και κ. Π. Ηλιόπουλος, έλαβαν 157 ψήφους και ποσοστό 4,69% και 22 ψήφους και ποσοστό 0,66%, αντιστοίχως. Τα λευκά ανήλθαν σε 688, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 20,57%.
Από τις τοποθετήσεις και τις έντονες αντιπαραθέσεις από το βήμα του συνεδρίου, αλλά και τις συζητήσεις στους διαδρόμους του κλειστού σταδίου Τάε Κβον Ντο, γίνεται σαφές πως ο πρόεδρος του ενιαίου ΣΥΡΙΖΑ και οι υποστηρικτές του, έχουν αποφασίσει να κινηθούν προς μία κατεύθυνση, με την οποία δεν συμφωνεί μία αριθμητικά μικρότερη, αλλά όχι ευκαταφρόνητη μερίδα του κόμματος. Και σε αυτό το φόντο εξελίχθηκε μία εσωκομματική μάχη, η οποία δεν φαίνεται ότι έχει λήξει.
Κατά το διάστημα που προηγήθηκε του συνεδρίου, η Αριστερή Πλατφόρμα των κκ. Π. Λαφαζάνη, Δ. Στρατούλη και των συνεργαζόμενων δυνάμεων του κ. Αντ. Νταβανέλου (της συνσιστώσας ΔΕΑ) κ.ά, επιδίωξε να προετοιμάσει το έδαφος για μία μαχητική αμφισβήτηση πολλών σημείων και χαρακτηριστικών του νέου κόμματος. Οι τοποθετήσεις και η αρθρογραφία στην πορεία προς το συνέδριο έφθασαν στο όριο της διαμετρικά αντιθετικής στάσης με τη γραμμή της ηγεσίας, αν και εν τέλει φάνηκε ότι οι συσχετισμοί δεν ευνοούσαν την μέχρι τέλους επιμονή σε μία γραμμή αντιπαράθεσης, εξ ου και για μία ακόμη φορά δεν κατατέθηκε συνολικό κείμενο - αντιεισήγηση, αλλά τροπολογίες επί των κειμένων πολιτικών θέσεων και ιδεολογικής διακήρυξης, οι οποίες και απορρίφθηκαν.
Με αυτά που είχαν προηγηθεί, ο κ. Τσίπρας επέλεξε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου να ακολουθήσει σκληρή γραμμή σε όλα τα ζητήματα και κυρίως στα οργανωτικά και στα διαδικαστικά. Ετσι, διακήρυξε με κάθε δυνατό τρόπο την ριζική του διαφωνία με την συνέχιση της λειτουργίας των συνιστωσών, για τις οποίες παρά το χρονικό περιθώριο προσαρμογής που έδωσε, θεωρεί ότι λειτουργούσαν ως παρακομματικοί μηχανισμοί και ως οχήματα προσωπικών στρατηγικών και φιλοδοξιών των επικεφαλής και των μελών τους.
Σε αυτό το πλαίσιο και έπειτα από όσα είχαν προηγηθεί, έριξε το γάντι το Σάββατο το βράδυ όταν έθεσε ζήτημα για την κατάρτιση λιστών και προκάλεσε τους διαφωνούντες να καταθέσουν ξεχωριστά ψηφοδέλτια και όχι λίστες για την εκλογή μελών στην νέα Κεντρική Επιτροπή.
Οι αριθμητικοί συσχετισμοί τον ευνοούσαν σε αυτό, όμως επί της ουσίας φάνηκε πως Τσίπρας και Αριστερή Πλατφόρμα είναι δύο πλέον εσωκομματικοί πόλοι που όσο και αν δεν είναι ισοδύναμοι, εκφράζουν δύο διαφορετικούς κόσμους, τους οποίους και θα επιχειρήσουν να εκπροσωπήσουν και να εκφράσουν από τούδε και στο εξής.
Κατόπιν όλων αυτών, το ενωτικό κλίμα τορπιλίστηκε, με τις αποφάσεις της Αριστερής Πλατφόρμας και του κ. Μαν. Γλέζου να προωθήσουν, σε ένδειξη αποδοκιμασίας της ηγεσίας, τις δικές τους υποψηφιότητες για την προεδρία του κόμματος, με μη προβεβλημένα στελέχη όπως η κυρία Σίσσυ Βωβού και ο κ. Π. Ηλιόπουλος, αντίστοιχα (αν και οι Ενεργοί Πολίτες του κ. Γλέζου θέλησαν να σημειώσουν με ανακοίνωσή τους ότι η υποψηφιότητα Ηλιόπουλου δεν είχε την επίσημη έγκρισή τους).
Ετσι στην ανακεφαλαίωση του συνεδρίου κυριαρχεί μία εικόνα εσωτερικής μετωπικής σύγκρουσης, κατά τη διάρκεια της οποίας ήλθαν στην επιφάνεια πολλά στοιχεία, που στο μέλλον μπορεί να αποδειχθούν καθοριστικής σημασίας για την πορεία και την ενότητα του ΣΥΡΙΖΑ.
Μεταξύ αυτών:
- ο κ. Τσίπρας περιέγραψε το κόμμα και εμμέσως τον εαυτό του, ως «βασικό αντίπαλο της Μέρκελ και της πολιτικής της». Αντιθέτως, πολλοί στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ τον θεωρούν κατ' ουσίαν «συνομιλητή του Σόιμπλε και του ΔΝΤ», όπως υπαινίχθηκε μεταξύ των άλλων ο κ. Αντ. Νταβανέλος, επικεφαλής της ΔΕΑ.
- Στην διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ δεν περιλαμβάνεται πρόβλεψη για έξοδο από το ευρώ, αντιθέτως κυριαρχεί η θέση της διαδικασίας αλλαγής της Ευρώπης και των συσχετισμών. Η Αριστερή Πλατφόρμα εμμένει όμως στη θέση της περί εξόδου από το ευρώ και σύγκρουσης με την ΕΕ, με αποτέλεσμα οι εκπρόσωποί της στο συνέδριο να μην ψηφίζουν καν τα ιδρυτικά κείμενα του νέου κόμματος, παρά να επιλέγουν το «λευκό».
- Στο θέμα του χρέους, ο κ. Τσίπρας τάσσεται υπέρ της επαναδιαπραγμάτευσης και της διαγραφής ενός μέρους του, ενώ η Πλατφόρμα λέει πως δεν προτίθεται να επαναδιαπραγματευτεί με κανέναν και για τίποτε και πως επιθυμεί την μονομερή διαγραφή ολόκληρου του χρέους.
- Ενα από τα πλέον ενδιαφέροντα στοιχεία της συνεδριακής διαδικασιας είναι η βάση του κόμματος όπως αυτή δείχνει να διαμορφώνεται. Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, σχεδόν τα μισά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ προέρχονται πλέον από πολιτικούς χώρους πέραν της παραδοσιακής Αριστεράς και δεν εντάσσονται σε κανένα ρεύμα ή τάση, αλλά πιθανώς έχουν απευθείας αναφορά στον ίδιο τον κ. Τσίπρα. Από αυτό το σώμα μελών φαίνεται πως αντλεί μεγάλο μέρος της ισχύος του ο πρόεδρος τπυ ΣΥΡΙΖΑ, ενώ την ίδια στιγμή η εξέλιξη αυτή προκαλεί αισθητή ενόχληση στην Αριστυερή Πλατφόρμα και τις συνιστώσες.