Νά ρωτήσω κάτι εσάς πού ξέρετε από τά μέρη εκεί; Πώς καί δέν εκκαθαρίστηκε μετά τόν πόλεμο τό αντισοβιετικό κομμάτι τού πληθυσμού τό τέρμα δυτικά πού είχε μέχρι πολεμήσει συνταγμένα στό πλευρό τών Γερμανών; Πώς επιβιώσανε εντωμεταξύ επί νίκης Στάλιν μέσα στή Σοβιετική τότε Ουκρανία αυτοί;
Οχι και δεν εκκαθαρίστηκε,
Αλλά ας πάρουμε από την αρχή τα πράγματα.
Μετά τον πόλεμο η Ουκρανία είχε τεράστιες απώλειες. Πάνω από 7.000.000 νεκρούς και ρημαγμένη γή , πόλεις και βιομηχανία.
Ο πατερούλης εξηγγειλε το τέταρτο πενταετές πρόγραμμα, το οποίο χοντρικά απέβλεπε:
α. στον εκβιομηχανισμό της Αν Ουκρανίας (που είχε τρομερή επιτυχία), β. στην ανάπτυξη της γεωργίας στην Δ. Ουκρανία (που άργησε να αποδώσει καρπούς, ελλείψει εργατικών χειρών και λοιμού 1947-49, μόλις το 1960 και ύστερα άρχισε να παίρνει μπροστά), γ. τη Σοβιετοποίηση της Ουκρανίας (πέτυχε εν μέρει) και δ. την εξαφάνιση της Ουνίτικης εκκλησίας (απέτυχε -δυστυχώς).
Υπόψη ότι κυβερνήτης της Ουκρανίας (1939 – 1949 ?) είναι ο (Ουκρανός) Νικήτα Χρουστώφ.
Στα πλαίσια του (γ) λοιπόν έγιναν μεγάλες εκκαθαρίσεις. Οι πραγματικοί και οι υποτιθέμενοι συνεργάτες των Ναζί, οι αστοί εθνικιστές, και άλλοι ύποπτοι για απιστία -ουσιαστικά εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι- στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Σιβηρία. Ουκρανοί συγγραφείς, καλλιτέχνες και επιστήμονες, οι οποίοι κατά τα χρόνια του πολέμου είχαν τη δυνατότητα να αναπτύσσουν πατριωτικά θέματα και συναισθήματα σε μια προσπάθεια κινητοποίησης ενάντια στους Γερμανούς, κατηγορήθηκαν για ουκρανικό εθνικισμό και υπέστησαν διώξεις. Μιά “αντικοσμοπολιτική" εκστρατεία από το 1947 και έπειτα (με αφορμή το λοιμό της ιδίας χρονιάς) οδήγησε στην εξάλειψη των όποιων πολιτιστικών ιδρυμάτων της αποδεκατισμένης εβραϊκής κοινότητας είχαν απομείνει.
Αυτό ήταν και η κύρια αιτία αποτυχίας του (β) προγράμματος.
Εξ αιτίας όμως του Χρουστώφ οι εκκαθαρίσεις στις τάξεις του κόμματος ήταν σχετικά ήπιες.
Παράλληλα ξεκίνησε μια σκληρή ιδεολογική εκστρατεία για την εξάλειψη των δυτικών επιρροών μαζί με μιά προσπάθεια “Ρωσσοποίησης” (με μεταφορά Ρώσσων προσφύγων πολέμου) που είχε σημαντική επιτυχία στην Αν. Ουκρανία (για αυτό και η απόλυτη επιτυχία του (α) προγράμματος).
Η Σοβιετοποίηση της δυτικής Ουκρανίας όμως ήταν μια παρατεταμένη και βίαιη διαδικασία. Ο UPA, υπό τον Roman Shukhevych , συνέχισε αποτελεσματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον των σοβιετικών στρατευμάτων μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950 οπότε και σκοτώθηκε . Η ένοπλη αντίσταση έλαβε συγκεκαλυμμένη στήριξη από τον τοπικό πληθυσμό της υπαίθρου, πικραμένο από την ταυτόχρονη αναγκαστική κολεκτιβοποίηση (β πρόγραμμα). Επίσης σκληρά διώχθηκε , κατηγορούμενη για υποκίνηση των ανταρτών και του ουκρανικού εθνικισμού γενικά, η ελληνική καθολική εκκλησία (έτσι αποκαλείται διεθνώς η Ουνία). Ο Ουνίτης μητροπολίτης και ολόκληρη η ιεραρχία της Γαλικίας συνελήφθησαν και καταδικάστηκαν σε μακροχρόνια φυλάκιση. Μετά τις συλλήψεις και τον εκφοβισμό του κλήρου, με εντολή Στάλιν, πραγματοποιήθηκε σύνοδος στο Λβωφ που διακήρυξε την «επανένωση» της ουκρανικής ¨ελληνικής¨ καθολικής με τη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία στα πλαίσια εφαρμογής του (γ και δ προγράμματος ) .
Κοντολογής περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι εκτοπίστηκαν από τη δυτική Ουκρανία κατηγορούμενοι για αντιπατριωτική και εθνικιστική δράση, αριθμός που ασφαλώς θα ήταν μεγαλύτερος αν: 1. δεν έπρεπε να εφαρμοστεί και να αποδώσει καρπούς το (β) πρόγραμμα που απαιτούσε άφθονα εγρατικά χέρια και 2. ήταν άλλος κυβερνήτης στην Ουκρανία και όχι ο μετριοπαθής (και πάντα -υπογείως βέβαια- κόντρα στο Στάλιν) Χρουστώφ.
Αυτά πολύ περιληπτικά.