NITRO
Τιμημένος
- Εγγρ.
- 1 Μαρ 2006
- Μηνύματα
- 5.942
- Κριτικές
- 151
- Like
- 5.832
- Πόντοι
- 37.127
Οι οπαδοί του οικονομικού φιλελευθερισμού θεωρούσαν ότι η εμφάνιση της οικονομίας της
αγοράς ήταν αποτέλεσμα μιας εγγενούς διαδικασίας. Αγορές υπήρχαν σε διάφορες
κοινωνίες και ιστορικές περιόδους και με διάφορες μορφές, όμως ως την εμφάνιση της
οικονομίας της αγοράς ήταν απλώς ένας χώρος για τη διευκόλυνση των συναλλαγών. Η
κλασική οικονομία θεωρούσε ότι όπου υπήρχε ανταλλαγή ή νόμισμα υπήρχε και ελεύθερη
αγορά, προβάλλοντας έτσι μεταγενέστερες έννοιες σε παλαιότερες μορφές της αγοράς με
στόχο να παρουσιάσουν την οικονομία της αγοράς ως τη φυσιολογική εξέλιξη των
πραγμάτων.
Η διασφάλιση της ομαλής παραγωγής και διανομής αγαθών βασιζόταν σε
διάφορα ανάλογα με την εποχή και την κοινωνία κίνητρα ανάμεσα στα οποία το κίνητρο
του κέρδους δεν κατείχε εξέχουσα θέση. Μάλιστα ο Πολάνυι αναφέρει το γεγονός ότι ο
Αριστοτέλης εντόπισε δύο χιλιάδες χρόνια πριν τη διάκριση ανάμεσα στην αρχή της χρήσης
και στην αρχή του κέρδους και θεωρούσε την αρχή της παραγωγής για το κέρδος αφύσικη
για τον άνθρωπο
Όπως η εργασία και η γη, έτσι και το χρήμα ενσωματώθηκε στο σύστημα της αγοράς.
Όμως οι κίνδυνοι που η μετατροπή του χρήματος σε εμπόρευμα προκαλούσε, οδήγησαν σε
προστατευτικά μέτρα - το κεντρικό τραπεζικό σύστημα δημιουργήθηκε ακριβώς για να
παρέχει την απαιτούμενη προστασία. Το αποτέλεσμα ήταν να ακυρωθεί στην πράξη ο
υποτιθέμενος αυτοματισμός του διεθνούς κανόνα του χρυσού, να δημιουργηθεί ένα
κεντρικά διαχειριζόμενο νόμισμα και τελικά να εξουδετερωθεί ο μηχανισμός αυτορύθμισης
της αγοράς.
Αυτή η επίβλεψη ουσιαστικά της αγοράς χρήματος από το κεντρικό τραπεζικό
σύστημα ήταν μέρος μιας αντί-τάσης που εμφανίστηκε παράλληλα με την εμφάνιση της
αυτορρυθμιζόμενης αγοράς: η απειλή της καταστροφής της κοινωνίας από τη λειτουργία της
οικονομίας της αγοράς καθώς και η μακροοικονομική ανασφάλεια και αστάθεια που τη
συνόδευε, αντιμετωπίστηκαν κεντρικά από τις κυβερνήσεις με τη λήψη μέτρων με στόχο την
προστασία της εργασίας (παιδική και γυναικεία εργασία, εργασιακές συνθήκες, ωράριο)
και την προστασία της γης και του φυσικού περιβάλλοντος. Η απόλυτα αυτορρυθμιζόμενη
αγορά θα στρεφόταν σύμφωνα με τον Πολάνυι εναντίον του εαυτού της και γι αυτό είχε
ανάγκη έναν γραφειοκρατικό διοικητικό μηχανισμό ο οποίος θα επιτηρούσε την ομαλή του
λειτουργία. Τον ρόλο αυτό ανέλαβε να παίξει το φιλελεύθερο κράτος.
Βρισκόμαστε λοιπόν μπροστά σε ένα σχετικά πρόσφατο φαινόμενο, το οποίο για
πρώτη φορά στους μέχρι τότε γνωστούς κοινωνικούς σχηματισμούς οδηγεί στον θεσμικό
διαχωρισμό της κοινωνίας σε οικονομική και πολιτική σφαίρα. Όμως η αντιπαράθεση
ουσιαστικά οικονομίας και κοινωνίας προκάλεσε όπως είδαμε παραπάνω την εμφάνιση μιας
αντίθετης ροπής που αποσκοπούσε στην αυτοπροστασία της κοινωνίας από τους κινδύνους
που δημιουργούσε η ανεξέλεγκτη λειτουργία της οικονομίας της αγοράς. Η παρέμβαση του
κράτους στη λειτουργία των αυτορρυθμιζόμενων αγορών ήταν κατά το Πολάνυι
προαπαιτούμενο για την ύπαρξή τους. Ο Σπυριδάκης ερμηνεύει αυτό που ο Πολάνυι
περιγράφει ως αυτοπροστασία, ως το εγχείρημα επανενσωμάτωσης της αγοράς στην
κοινωνία. Αυτή η αντιπαράθεση και οι κίνδυνοι που προέκυψαν από αυτήν οδήγησαν σε
πολιτικό επίπεδο στο φασισμό, στα κομμουνιστικά καθεστώτα και στο New Deal.
ΕΠΟ41 ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΚΑΤΑ ΤΟΝ 20Ό ΑΙΩΝΑ – ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ρε παίκτη σαν τον Τσοχατζόπουλο μιλάς στα φόρτε του ...λυσάρι κοινωνιολογίας θέλω για να σε διαβάσω