Η γλωσσα μας πραγματι δεν γραφοτανε λογοτεχνικα. Σε πολλες εκκλησιες ομως υπηρχανε αγιογραφησεις στα Σλαβικα. Να ναι καλα ο Καντιωτης που φροντιστε να τις καταστρεψει. Ομως, τη σημερινη πλεον εποχη, η Μακεδονικη εχει προτυποποιηθει στη Δημοκρατια της Μακεδονιας, και φυσικα εχει και λογοτεχνικη παραγωγη και ολα τα συναφη.
το ιδίωμα των Ελλήνων γηγενών της Μακεδονίας δεν έχει καμία σχέση με την επίσημη, δήθεν «μακεδονική» γλώσσα (που κατασκευάστηκε με βάση την διάλεκτο της περιοχής Μοναστηρίου–Βελεσών) του Σκοπιανού κράτους και η οποία εκσερβίστηκε συστηματικά, ώστε να αλλοιωθούν τα βουλγαρικά χαρακτηριστικά της.
Το πρώτο υπήρξε μια βοηθητική γλώσσα που ξεκίνησε ως πίτζιν και εξελίχθηκε σε Κρεολή ανομοιογενών πληθυσμών, ενώ η δεύτερη είναι και εξελίσσεται σε μια πλήρη γλώσσα με την στήριξη όλων των μηχανισμών του κράτους των Σκοπίων.
Δυστυχώς, από την στιγμή που το ιδίωμα αυτό ξεπεράστηκε ιστορικά και έχασε την χρησιμότητά του, θα ακολουθήσει την τύχη όλων των αντίστοιχων βοηθητικών γλωσσών. Σε κάποια απομονωμένα χωριά ίσως εξακολουθήσει να μιλιέται για μια ή και δυο γενιές ακόμα, αλλά η κατάσταση δεν είναι αναστρέψιμη. Προσωπικά, λυπάμαι που θα χαθεί ένα πολιτιστικό στοιχείο της περιοχής, όπως λυπάμαι που γκρεμίστηκαν ένα σωρό θαυμάσια οικήματα και στην θέση τους υψώθηκαν κακόγουστες πολυκατοικίες, αλλά προβληματίζομαι συχνά αν μπορούσε να γίνει κάτι διαφορετικό.
Αλλωστε η εξέλιξη της ήδη σταμάτησε τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Έτσι λείπουν πάμπολλες λέξεις του καθημερινού λεξιλογίου, τις οποίες υποκαθιστούν ελληνικές. Εκφράσεις του τύπου «κι όνταμ να Νομαρχίατα» (=θα πάω στην Νομαρχία), «κι γκου κάζιαμ να Δήμαρχό του» (=θα το ’πω στον Δήμαρχο) δείχνουν και το αστείο της υπόθεσης.
Παντως για τη δυνατοτητα και αναγκαιοτητα διδασκαλιας της, να σου υπενθυμισω απλα οτι το ιδιο το Ελληνικο κρατος, προ Μεταξα, ειχε εκδωσει αλφαβηταριο της Μακεδονικης, το Αμπεσενταρ. Με σκοπο ακριβως τη διδασκαλια της.
Το ΑΜΠΕΤΣΕΝΤΑΡ είναι ένα αναγνωστικό - ο Θεός να το κάνει- προχειρογραμμένο, με ανύπαρκτο φιλολογικό και γραμματικό υπόβαθρο, το οποίο υπήρξε προϊόν συμφωνίας μεταξύ δυο ΚΡΑΤΩΝ, της Ελλάδας και της Βουλγαρίας.
Η Βουλγαρία κατάγγειλε την Ελλάδα στην Κοινωνία Των Εθνών λόγω κάποιων δολοφονιών Βούλγαροφωνων και η Ελλάδα πιεσμένη από γεγονός, ήρθε σε διαπραγμάτευση με την Βουλγαρία και υπέγραψε το περίφημο πλέον Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ, με το οποίο αναγνώριζε ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΑ στην Ελλάδα.
Το Πρωτόκολλο υπογράφτηκε στις 29 Νοεμβρίου του 1924 και απορρίφθηκε από το ελληνικό κοινοβούλιο έπειτα από ψηφοφορία στις 2 Φεβρουαρίου 1925.
Στην ουσία δηλαδή είχε υποθετική ισχύ ΔΥΟ ΜΗΝΩΝ!
Η Ελλάδα όμως, είχε τη θέληση να εφαρμόσει και τις υποχρεώσεις της από την συνθήκη των ΣΕΒΡΩΝ γι αυτό και προχώρησε σε μια σειρά εκπαιδευτικών μέτρων για τις γλωσσικές μειονότητες, ένα από τα οποία ήταν και η σύνταξη ενός ΑΛΦΑΒΗΤΑΡΙΟΥ (abecedar), το οποίο αποτελέι κωμικό φαινόμενο χωρίς αρχή και τέλος.
Συγγραφείς του αλφαβηταρίου ήταν οι Γεώργιος Σαγιαξής, Παπαζαχαρίου και Ιωσήφ Λαζάρου, φιλόλογοι, βλαχόφωνοι στην καταγωγή, οι οποίοι γνώριζαν την τοπική –Βουλγαρικής καταγωγής- σλαβική διάλεκτο που μιλιόταν στην Μακεδονία.
Οι συγγραφείς μάλιστα δεν χρησιμοποίησαν την ΚΥΡΙΛΛΙΚΗ γραφή αλλά το ΛΑΤΙΝΙΚΟ αλφάβητο – που χρησιμοποιούσαν οι πρώην επαρχίες της Αυστροουγγαρίας και αργότερα προσαρτημένες στο Σερβικό βασίλειο, Κροατία και Σλοβενία- με σκοπό να διαφέρει η ΝΕΑ αυτή γραπτή γλώσσα από την ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ και να κατευναστούν έτσι και οι ανησυχίες των τότε συμμάχων ΣΕΡΒΩΝ για την αναγνώριση Βουλγαρικών μειονοτήτων από την Ελλάδα στον ευρύτερο χώρο της Μακεδονίας
Μάλιστα τότε με την παρουσίαση του ΑΜΠΕΤΣΕΝΤΑΡ από την ελληνική κυβέρνηση, στην Βουλγαρία είχαμε μεγάλες αντιδράσεις.
Το επίσημο Βουλγαρικό κράτος διαμαρτυρήθηκε στην ΚτΕ για την απαράδεκτη συμπεριφορά των Ελλήνων, οι οποίοι δεν χρησιμοποίησαν την Βουλγαρική-Κυριλλική γραφή στο βιβλίο και πανεπιστημιακοί Βούλγαροι καθηγητές έγραψαν στις εφημερίδες ότι η ‘χρήση Λατινικού αλφαβήτου αποτελεί ΥΒΡΙ για τους Βουλγαρομακεδόνες και ότι θα υποβιβαστεί το πολιτιστικό τους επίπεδο σε ημιβάρβαρη κατάσταση’!!!
Στα τέλη του Ιανουαρίου του 1926, το ΑΜΠΕΤΣΕΝΤΑΡ στάλθηκε δοκιμαστικά σε σχολεία της περιοχής ΑΜΥΝΤΑΙΟΥ.
Την 1η Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε μεγάλο συλλαλητήριο διαμαρτυρίας στο Αμύνταιο με την συμμετοχή ελληνόφωνων και ΣΛΑΒΟΦΩΝΩΝ, κακοποιήθηκαν λίγοι δάσκαλοι και τα βιβλία ρίχτηκαν στην φωτιά.
