Ένα στρατιωτικό ημερολόγιο που τηρούσε καθημερινά ο Λοχαγός Ιωάννης Β. Βάρσος τα έτη 1940 - 41 στο βουνά της Αλβανίας, ως επιτελής του 29ου Συντάγματος Πεζικού Κομοτηνής βρέθηκε 70 χρόνια μετά και παραδόθηκε για έρευνα και αξιοποίηση στην Υπηρεσία Στρατιωτικών Αρχείων στην Αθήνα!
Το σημαντικό αυτό εύρημα εντοπίστηκε σε κάποια μετακόμιση από τον γιο του Βασίλειο Βάρσο, ο οποίος θυμάται τον πατέρα του να του διηγείται ιστορίες από το Αλβανικό μέτωπο και να αναφέρει και την υποχρέωσή του να τηρεί εγγράφως την καθημερινότητα του Συντάγματος.
Η πρωτοβουλία του σίγουρα προκαλεί συγκίνηση σε όσους έζησαν το Αλβανικό έπος, είτε ως πρωταγωνιστές μετέχοντας, είτε ως μέλη οικογενειών ανθρώπων που πολέμησαν εκεί, αφού μετά από 70 χρόνια έρχονται στην επιφάνεια αναλυτικές αναφορές των δεδομένων που κρατούσε ο νεαρός τότε λοχαγός. Μόλις 27 ετών ήταν ο καταγόμενος από την Φθιώτιδα λοχαγός Ιωάννης Βάρσος όταν παρουσιάστηκε στην Κομοτηνή, όπου όμως παρέμεινε λίγες μέρες, αφού όλη η μονάδα επιστρατεύτηκε για τον πόλεμο.
Από τότε ξεκινάει και η ιστορία του ημερολογίου που διασώθηκε και πλέον χάρη στις ενέργειες του γιου του λοχαγού, Βασίλειου Βάρσου, βρίσκεται στα χέρια της Υπηρεσίας Στρατιωτικών Αρχείων και μπορεί να αξιοποιηθεί. Ο «Χ» επικοινώνησε με τον κ. Βάρσο συνταξιούχο δημ. υπάλληλο που ζει στην Κηφισιά της Αθήνας και μίλησε μαζί του για το πώς διασώθηκε το ημερολόγιο του πατέρα του, αλλά και την ενέργειά του να το παραδώσει εκεί που πραγματικά ανήκει.
Πώς ξεκινάει η ιστορία αυτού του στρατιωτικού ημερολογίου;
- Ο πατέρας το 1940 γύρω στις 15 Νοεμβρίου παρουσιάστηκε στην Κομοτηνή, μου έλεγε μάλιστα ότι υπήρχε φοβερή τάξη. Είχε πάρει μια επιστολή και πήγε κατευθείαν και έμεινε σε ένα σπίτι στην Κομοτηνή, ώσπου να καταταγεί. Δεν έμειναν όμως πολλές μέρες, καθώς χρειάστηκε να φύγουν με το τρένο για το Αμύνταιο. Το κάθε τάγμα έχει ένα επίσημο ημερολόγιο, το οποίο το κρατάει ο επιτελής λοχαγός. Ο πατέρας μου ήταν έφεδρος ανθυπολοχαγός, της κλάσεως του 1934 και εκτελούσε χρέη επιτελή λοχαγού στο 3ο τάγμα του 29ου Συντάγματος και ήταν ο υπεύθυνος να τηρεί το ημερολόγιο, με τα γράμματά του έχει γράψει όλο το ημερολόγιο. Ήξερα εγώ ότι υπάρχει ημερολόγιο, μικρός θυμάμαι μου το είχε πει αλλά αυτό το ημερολόγιο παρέπεσε, κάναμε και αλλεπάλληλες μετακομίσεις.
Το ημερολόγιο το διέσωσε στην επιστροφή που σημειωτέον γυρίσανε με τα πόδια από την Αλβανία. Μπόρεσε και το διέσωσε, το έφερε μαζί του στην Αθήνα, το φύλαξε, είχαμε κατοχή, μετά τον εμφύλιο. Μάλιστα μέναμε σε περιοχή που είχε μεγάλες φασαρίες, στην Καλλιθέα, στο διάστημα του εμφυλίου σπαραγμού, κάπου μπερδεύτηκε το ημερολόγιο με τα πολλά βιβλία που είχε και το χάσαμε. Πρόσφατα, προ ολίγων ημερών το ανακάλυψα ανάμεσα σε κάτι βιβλία και σκέφτηκα να το παραδώσω, δεν μπορώ να το κρατήσω, είναι κειμήλιο μεν, αλλά δεν μπορώ να το θεωρήσω οικογενειακό κειμήλιο, είχε μέσα σοβαρά στοιχεία, θανάτους, τραυματισμούς, πως έγιναν οι μάχες, είχε μέσα πολλές λεπτομέρειες….
Πολύτιμα στοιχεία για μια ιστορική εποχή. Αποφασίσατε να το παραδώσετε σε κάποια στρατιωτική υπηρεσία;
-Ναι. Βρήκα στο internet τα τηλέφωνα του Γενικού Επιτελείου Στρατού, συγκριμένα βρήκα μια υπηρεσία στρατιωτικών αρχείων που εδρεύει στο Άλσος Στρατού στην Αθήνα. Τους εξήγησα για το ημερολόγιο και μου είπαν «να μας το φέρετε εδώ». Όμως έκανα μια δεύτερη σκέψη μήπως έπρεπε να το δώσω στο σημερινό 29ο Σύνταγμα πεζικού που έχει γίνει ταξιαρχία πλέον. Μπήκα στο internet και είδα διάφορα δημοσιεύματα που είχαν γίνει στην εφημερίδα σας πολύ συγκινητικά πριν από δύο έτη. Πήρα τηλέφωνο στην ταξιαρχία, μίλησα με κάποιον αξιωματικό όμως δεν δόθηκε συνέχεια. Περάσανε λίγες μέρες και τελικά πήγα προχθές και το παρέδωσα στην υπηρεσία Στρατιωτικών Αρχείων.
Από εκεί και πέρα ποια θα είναι η τύχη του, σας ενημέρωσαν από την υπηρεσία;
-Όταν το είδαν μου είπαν ότι αυτό θα το πάμε στην Ιστορία Στρατού. Το ενδιαφέρον μου ήταν να διασωθεί, να γίνει καταγραφή του περιεχομένου του που ενδιαφέρει πάρα πολύ του Κομοτηναίους γιατί αναφέρει μέσα τραυματισμένους, εξαφανισμένους αλλά και νεκρούς.
Ίσως να φέρνει στο προσκήνιο και νέα στοιχεία που δεν έχουν γίνει γνωστά μέχρι σήμερα.
-Ναι, βέβαια, γιατί δεν ξέρω πως λειτουργούσαν εκεί, αν κάποιος σκοτωνόταν στην μάχη, αν υπήρχε ενημέρωση; Πως βρήκαν μετά τους σκοτωμένους; Στέλνανε τηλεγράφημα παράλληλα ή είχαν άλλη επικοινωνία δεν γνωρίζω».
Ας ελπίσουμε ότι το θρυλικό σύνταγμα θα κάνει την σχετική έρευνα...
