Η γοητεία της λανθάνουσας ομοφυλοφιλίας στην ιδεολογία του φασισμού
"Αν εξαφανίσουμε όλους τους ομοφυλόφιλους, θα εξαφανιστεί αυτόματα και ο φασισμός"
Ο "πάπας" της σοσιαλιστικής λογοτεχνίας, Μαξίμ Γκόρκι,
Правда (η "Αλήθεια") - 23.5.1934
Με κάποια θυμηδία παρακολουθούμε την ειδησεογραφία για το παρασκήνιο γύρω από το βίο του μακαρίτη ηγέτη της αυστριακής ακροδεξιάς Γερκ Χάιντερ. Η σεξουαλική ιδιαιτερότητα του Γεργκ Χάιντερ αποτέλεσε πρώτη είδηση σε όλες τις ευρωπαϊκές εφημερίδες και ιστοσελίδες μετά την εξομολόγηση του υπαρχηγού του, Στέφεν Πέτζνερ, σε ραδιοσταθμό, ο οποίος δήλωσε: «Έχασα το σύντροφο της ζωής μου», δεν απέκρυψε την μεταξύ τους ερωτική σχέση τους, μάλιστα με την ανοχή και τη γνώση της συζύγου του Χάιντερ, όπως είπε. Ο Χάιντερ ήταν πράγματι ομοφυλόφιλος; Κι όμως, δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει το γεγονός αυτό, παρόλο που έχει αντιμετωπιστεί με κουτσομπολίστικο χαρακτήρα τις περισσότερες φορές, αφορμή είναι να θέσουμε ορισμένες σκέψεις γύρω από το θέμα της κρυπτομοφυλοφιλίας στο φασιστικό χώρο.
Δεν είναι τυχαίο ότι η σεξίστικη ομοφοβική φρασεολογία του φασίστα συμπίμπτει με αυτή του χούλιγκαν. Και οι δύο ασκούν φραστικά την ενεργητική ομοφυλοφιλία θέλοντας να καλύψουν την ψυχική κενότητά τους απέναντι στον α-σεξουαλικό κόσμο τους, δεν αρκεί να έχεις μια γυναίκα (ή έστω άνδρα...) για να διοχετευτεί και να εκτονωθεί η μόνιμα περίσσια σεξουαλική ενέργεια, αποζητάται εδώ η δημόσια επιβεβαίωση και η συγκατάθεση για την βαρύτητα μεγατόνων των ελαφριών σε γραμμάρια όρχεων, σαν του τσολιά. Αυτή η ψυχική κενότητα είναι εύκολο να ερμηνευτεί επειδή αντικατοπτρίζει τη ρηχότητα της ιδεολογίας τους. Για τον φασίστα και τον χούλιγκαν, το πέος είναι το μέτρο με το οποίο καθορίζεται σε όλες τις διαστάσεις ο κόσμος στον οποίο διαβιούν.
Δεν θα ασχοληθούμε προς το παρόν με τον χούλιγκαν, επειδή το ειδικό βάρος πέφτει στον φασίστα και τη λανθάνουσα ομοφυλοφιλία του. Αλλά θα σημειώσω το κύριο κοινό χαρακτηριστικό μεταξύ του φασίστα και του χούλιγκαν: μισούν τη διαφορετικότητα γιατί τα θέλουν όλα ίδια, τετραγωνισμένα και ισοπεδωμένα, με αδρές γραμμές και γωνίες σαν τη χιτλερική σβάστικα, όλα δικά τους και ας είναι δανεικά και με ανάξιο τρόπο από τη λάμψη των προγόνων τους. Ο φασίστας όσο και ο χούλιγκαν δεν παράγουν έργο, ούτε και σκέψη, τα θέλουν όλα συγκροτημένα σε ένα κοινό κώδικα που τροφοδοτείται από το μίσος και το ψέμμα, είναι η πιο εύκολη και η πιο ανέξοδη κίνηση παραγωγής του τρόμου, να μισείς και να μισείς ξανά, η κυριαρχία τους στηρίζεται στην πλάνη της ηθικής ισχύος και στην καταστολή των διαφορετικών ανθρωπολογικών συμπεριφορών.
Αυτή λοιπόν η ηθική του κατατρεγμού είναι το βασικό συστατικό για να πετύχει η διασπορά των φασιστικών ιδεολογιών χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι έχει αντίκτυπο στην δική τους ιδιωτική ζωή. Η ηθική του φασίστα αφορά αποκλειστικά και μόνο τον άλλον, ποτέ τον ίδιο και εδώ συναρτάται πως μια στάση αποστασιοποίησης από τα λεγόμενα, ως υπόδειγμα για τον προσωπικό βίο του, δεν είναι τελικά ηθική αλλά ρητορεία χωρίς θεμελίωση. Έτσι, η περιφρόνηση του φασίστα για την ποικιλία και τη διαφορετικότητα του κόσμου όπου ζει, είναι το άλλοθι της ψυχικής μιζέριας και της αγραμματοσύνης του. Τα θέλει όλα άπλετα φωτισμένα εκτός από τη δική του ζωή, μιλά πάντα για λογαριασμό των άλλων επειδή νιώθει πως του ανήκουν οι ζωές τους, μιλά πάντα για την δική του πατρίδα σαν να είναι το ιδιόκτητο χωράφι του, μιλά για τις πατρίδες των άλλων σαν να είναι δικές του. Αλλά, αν μιλήσει κάποιος για τη δική του ζωή, αυτομάτως γίνεται στα μάτια του ο προδότης. Γιατί ο μεγαλύτερος φόβος του φασίστα είναι η αλήθεια γύρω από τον εαυτό του.
Και η μεγαλύτερη αλήθεια που μπορεί να πει κανείς για τον φασίστα είναι η λανθάνουσα όσο και καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία του. Ποτέ άλλοτε ένα πολιτικό και κοινωνικό σύστημα δεν αποθεώνει το ανδρικό σώμα καταπιέζοντας και καταδικάζοντας ταυτόχρονα τη λαγνεία προς αυτό. Πρόκειται για μια σχιζοειδή συμπεριφορά, που όμοιά του δεν υπάρχει σε κανένα άλλο κοινωνικό και πολιτικό σύστημα. Οι αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν ενδοιασμούς γιατί είχαν γενικότερα εντελώς διαφορετική αντίληψη και θεώρηση για τη λατρεία του σώματος που δεν συνδεόταν με τα πολιτικά τους συστήματα, αλλά στη χιτλερική Γερμανία το ανδρικό σώμα ήταν αντικείμενο τελειότητας, μπολιασμένο με μπόλικο ενοχισμό εκπορευόμενο από την προπαγάνδα, στο θρυλικό φιλμ της Λένι Ρίφενσταλ για τους Ολυμπιακούς του 1936 το ανδρικό σώμα είναι η κορύφωση μιας επίπλαστης αισθητικής: το έθνος είναι οι γραμμωμένοι μύωνες κι όχι η παραγωγή πολιτισμού. Γι αυτό το λόγο, η θέση της γυναίκας είναι πάντοτε υποβαθμισμένη στα καθήκοντα της νοικοκυράς, κρυμμένη και κλειδωμένη μέσα στο σπίτι ως όργανο αναπαραγωγής.
Στην ταινία του Λουκίνο Βισκόντι, οι "Καταραμένοι" (ή Λυκοφώς των Θεών), υπάρχει μια σκηνή όπου ναζί ομοφυλόφιλοι στρατιώτες μαζεύονται σε ένα σπίτι για να κάνουν έρωτα μεταξύ τους. Το σχόλιο όμως αυτής της σκηνής είναι άλλο, η λατρεία της στολής που κατατρέχει τον φασίστα δίνει στη θέση της τη λατρεία της ζαρτιέρας, μερικοί από αυτούς στην ταινία ήταν ντυμένοι με γυναικεία εσώρουχα. Έξυπνο σχόλιο του σκηνοθέτη για τη ερωτική διέγερση της στολής, που εδώ δεν λατρεύεται ακριβώς η στολή αλλά ό,τι ντύνει το σώμα και του προσδίδει έντονο ερωτισμό. Δεν είναι μόνο η στρατιωτική στολή διεγερτική αφού εξίσου και τα γυναικεία εσώρουχα έχουν τον ίδιο σκοπό, η απόδοση μιας υπερβατικής αξίας σε ένα ρούχο έχει το ίδιο αντίκρυσμα εφόσον ο σκοπός είναι η σεξουαλική διέγερση, δεν έχει σημασία τι φοριέται εκείνη τη στιγμή. Κι αυτό είναι ο φετιχισμός, η σεξουαλική ικανοποίηση με διάμεσο ένα άψυχο αντικείμενο. Η υπερβολική προσήλωση του φασίστα στη στολή, τις παρελάσεις και οτιδήποτε άλλο συνδέεται με το αντρικό σώμα ως προέκτασή του και ως κοινωνικό φαινόμενο είναι σαφέστατα, ειδικά στην περίπτωσή του τονίζω, συγκεκαλυμμένη ομοφυλοφιλία. Όπως και η πάντοτε κραυγαλέα ομοφοβία του. Είναι πολύ συνηθισμένη η παρατήρηση, όσοι κινούνται λάβροι κατά της ομοφυλοφιλίας έχουν οι περισσότεροι αμφιλεγόμενο παρουσιαστικό. Βέβαια, σημαντικότατο ρόλο παίζει και η ανατροφή τόσο σε οικογενειακό επίπεδο όσο και σε εκπαιδευτικό και θρησκευτικό. Αλλά εδώ βγαίνει ηττημένη η σκέψη και η ηθική, όπως είπα πιο πάνω ο μεγαλύτερος φόβος του φασίστα είναι η αλήθεια.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό του φασίστα είναι η σεξουαλική συγκάλυψη που ασκείται μέσω της ακόρεστης επιθυμίας του για την εξουσία. Η δυναστική έφεσή του δεν χαρακτηρίζεται μόνο από το υβρεολόγιο του, προς άπαντες ασχέτως του προσανατολισμού τους, μα και από το ντελίριο των ερωτικών του φαντασιώσεων, που η δημόσια έκφρασή τους ως υβρεολόγιο αναδεικνύει (δεν την καταπιέζει) την ενδόμυχη επιθυμία για την πραγματοποίησή τους. Ο φασίστας είναι ηδονοβλεψίας, δημιουργεί φαντασιακές παραστάσεις για τον ερεθισμό του κι εκτονώνεται με την λεκτική και την κυριολεκτική βία. Η ιδεολογική βία του φασίστα, όπως και κάθε ατόμου που την ασκεί, είναι πάντοτε απόρροια στρεβλών διανοητικών και ψυχολογικών παραστάσεων που προέρχονται από τη σεξουαλική επιθυμία που δεν ικανοποιείται με τον τρόπο που θα ήθελαν. Οι σαδικές διαστροφές (σ.σ. μαρκήσιος ντε Σαντ) προϋποθέτουν την άσκηση σωματικής και διανοητικής βίας σε βάρος τρίτων με σκοπό την απόλυτη υποταγή, κάτι που θέλει να ασκεί και ο φασίστας. Αυτή h διαπίστωση ίσως εξηγεί σε ένα βαθμό τη βιαιότητα του χαρακτήρα του, αλλά όχι ολοκληρωτικά καθώς ο διάχυτος ενοχισμός για την σεξουαλική του ταυτότητα εμπεριέχει κάποια στοιχεία μαζοχισμού, η φιληδονία του αντικατοπτρίζεται στη ρηχή ιδεολογία του μίσους που πρεσβεύει.
Συμπερασματικά, η εμμονική απώθηση της γενετήσια ορμής του φασίστα με την ταυτόχρονη κι επιλεκτική αποσιώπηση της "κανονικής ερωτικής ζωής" του, στηρίζονται σε ένα θεμέλιο κοινωνικό φαινόμενο, στον αυταρχισμό της πατριαρχικής κοινωνίας όπως αναπτύχτηκε από τον Χριστιανισμό μέσω της ενοχικής διδασκαλίας και εγκαθιδρύεται με την ισοπέδωση όλων των κοινωνικών εκφάνσεων. Συνέπεια αυτής της διαπίστωσης είναι πως δεν θα πρέπει να μας φανεί ιδαίτερα παράξενο που οι ρήτορες του μίσους μπορούν και ζουν έναν κρυμμένο βίο που καταδικάζουν δημόσια.
"Η απώθηση της γενετήσιας επιθυμίας ενισχύει την πολιτική αντίδραση, όχι μόνο επειδή κάνει το αγελαίο άτομο παθητικό, αδιάφορο και απολιτικό, αλλά γιατί δημιουργεί μέσα στη δομή του μια δεύτερη δύναμη, ένα τεχνητό συμφέρον, που στηρίζει και ενεργά το αυταρχικό σύστημα. Όταν η ερωτική επιθυμία εμποδίζεται από τη γενετήσια απώθηση και δεν μπορεί να βρει τη φυσιολογική της πλήρωση, τότε καταφεύγει σε κάθε λογής υποκατάστατα" (Βίλχελμ Ράιχ, η Μαζική Ψυχολογία του Φασισμού). Και τα υποκατάστατα αυτά, λόγω της ενοχικής διδασκαλίας, είναι συχνά ό,τι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διαβάλλει και να καταπιέσει τη διαφορετικότητα από το φόβο της δημόσιας ντροπής. Δηλαδή, οι ιδεολογίες και ιδεοληψίες του φασισμού.