Έτσι, αν αποτινάξουμε από το μυαλό μας τη σκουριά της εθνικιστικής ανάγνωσης της Ιστορίας, που μάλιστα φτάνει μέχρι το σημείο να αποκρύπτει ακόμη και σήμερα το όνειδος ενός επονείδιστου εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας που διέπραξαν οι ορδές του Κολοκοτρώνη, δηλ. τη «σφαγή της Τριπολιτσάς», θα διαπιστώσουμε ότι οι εξεγερμένοι βαλκανικοί λαοί αναζητούσαν την πραγμάτωση ενός οράματος πολιτικής αυτοδιάθεσης, που τότε ταυτιζόταν με την «πολιτειακή συγκρότηση» και εθεωρείτο προϋπόθεση για την κοινωνική απελευθέρωση ενός λαού. Δεν επιζητούσαν, δηλαδή, τη διαφυγή από μια απροσδιόριστη «σκλαβιά» στην οποία ήταν δήθεν υποδουλωμένη η καθημερινότητα τους, αφού ως γνωστόν στην πολυεθνική οθωμανική αυτοκρατορία υπήρχε πλήρης ελευθερία διδασκαλίας και ανάπτυξης θρησκευτικής και ευρύτερης πολιτισμικής συνείδησης, περιχαρακωμένης βεβαίως στα πλαίσια του «μιλιέτ», και έχοντας ως υποκείμενο της τις κοινότητες και όχι τα άτομα καθαυτά.