«Ιστορίες νομισμάτων-Αφηγήσεις πόλεων» τιτλοφορείται η έκθεση που εγκαινιάζεται στις 24 Νοεμβρίου στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Πρόκειται για την παρουσίαση 160 νομισμάτων από τον 6ο αιώνα π.Χ. έως και τον 3ο μ.Χ., από την οποία αντλούνται σημαντικές πληροφορίες, ιστορικές, πολιτικές, θρησκευτικές και -κυρίως- οικονομικές. Ο επισκέπτης θα διαπιστώσει ότι τα δάνεια δεν είναι εφεύρεση του σύγχρονου χρηματοπιστωτικού συστήματος, αλλά υπήρχαν και στην αρχαιότητα και μάλιστα με πολύ υψηλά επιτόκια!
Σύμφωνα με το Βήμα, είναι η πρώτη παρουσίαση ενός τμήματος της συλλογής που απέκτησε το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού από Γερμανό συλλέκτη, αποτελούμενης από 13.000 νομίσματα.
Αντιπροσωπεύει περιοχές από τη σημερινή Γαλλία ώς την Αίγυπτο, ωστόσο ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη Μαύρη Θάλασσα και στη Μικρά Ασία -γι' αυτό άλλωστε αποτελεί την τέταρτη μεγαλύτερη συλλογή νομισμάτων της Μικράς Ασίας στον κόσμο.
Όπως επισημαίνει η αρχαιολόγος-νομισματολόγος Ελένη Παπαευθυμίου, επιμελήτρια της συλλογής του ΙΜΕ και της έκθεσης, τα νομίσματα παρέχουν στον ειδικό μελετητή επιπλέον πληροφορίες σχετικά με ιστορικά και οικονομικά γεγονότα, όπως η πτώχευση μιας πόλης. Οι καλύτερες τράπεζες στην αρχαιότητα πάντως ήταν τα ιερά, από τα οποία δανειζόταν και το κράτος. Όσο για τους ιδιώτες τραπεζίτες, εκείνοι ρύθμιζαν το ύψος του επιτοκίου ανάλογα με τον κίνδυνο.
Έτσι, τα λεγόμενα ναυτοδάνεια έφθαναν ακόμη και στο 100%, σε περίπτωση όμως απώλειας του πλοίου μαζί με το φορτίο του ο δανειστής δεν είχε καμία αξίωση από τον δανειζόμενο (αν είχε επιζήσει...).
Οι αργυραμοιβοί και οι τραπεζίτες της Αγοράς εξυπηρετούσαν εξάλλου (με προμήθεια γύρω στο 5%-6%) τους ξένους που ήθελαν να ανταλλάξουν το νόμισμά τους με αθηναϊκές δραχμές ζυγίζοντας τα ξένα νομίσματα και ελέγχοντας την καθαρότητα τους τρίβοντάς τα στη λυδία λίθο (σκληρή πέτρα από τη Λυδία της Μικράς Ασίας επάνω στην οποία δοκιμαζόταν η καθαρότητα του χρυσού και του ασημιού).
Γενικά όμως οι τραπεζίτες δε ήταν ανεξέλεγκτοι και ο πολίτης μπορούσε να καταφύγει στη Δικαιοσύνη.
Oι μέτοικοι και οι πλούσιοι Αθηναίοι πλήρωναν κυρίως φόρους στην αρχαία Αθήνα, ενώ η πλέον εφευρετική μορφή φορολογίας θεωρείται η «λειτουργία», γιατί συνοδευόταν από δόξα και τιμές για τον φορολογούμενο.
Πρόκειται για την ανάληψη μεγάλων έργων από πλούσιους επιχειρηματίες, όπως η συντήρηση πολεμικού πλοίου και του πληρώματος (τριηραρχία), η κάλυψη των εξόδων για θρησκευτικά δείπνα, η κάλυψη των δαπανών της αποστολής επίσημων αντιπροσωπειών σε μεγάλα ιερά (θεωρία), η ανάληψη δαπάνης για τις παραστάσεις των δραματικών αγώνων (χορηγία) κτλ. Η χορηγία κόστιζε 300-5.000 δρχ. (τον 5ο αιώνα π.Χ. ο ετήσιος μισθός της ιέρειας της Αθηνάς Νίκης ήταν 50 δραχμές) και δύσκολα μπορούσε να την αρνηθεί κάποιος, αφού θα έπρεπε υποδείξει άλλον πλουσιότερο στη θέση του και σε περίπτωση που εκείνος αρνούνταν, να προτείνει ανταλλαγή των περιουσιών τους.
Πληροφορίες: Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος»-Θέατρον (Πειραιώς 254, Ταύρος, τηλ. 212 2540.323). Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι της 28 Φεβρουαρίου 2011. Τιμή εισιτηρίου: 5 ευρώ.
από το
