ΚΙ ΑΛΛΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΟΥ ΑΤΤΙΛΑ: ΔΟΛΟΦΟΝΗΣΑΝ ΕΝ ΨΥΧΡΩ ΖΕΥΓΑΡΙ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΑΠΛΗΓΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ
Τα πηγάδια βγάζουν αγνοούμενους
Του ΜΑΚΑΡΙΟΥ ΔΡΟΥΣΙΩΤΗ
Τριάντα πέντε χρόνια μετά την τουρκική εισβολή του '74 οι πληγές ακόμη είναι ανοιχτές. Από τα πηγάδια ανασύρονται πτώματα αγνοουμένων της κυπριακής τραγωδίας, με την κάθε μία από τις δύο κοινότητες να κλαίει για τους δικούς της νεκρούς, χωρίς μεγάλη διάθεση να κατανοήσει και τον πόνο του άλλου.
Η γαμήλια φωτογραφία του ζεύγους Μέτσιου. Εκτελέστηκαν εν ψυχρώ και οι δύο καθώς και τα ανήλικα παιδιά τους
Η αναγνώριση με τη μέθοδο του DNA των ταυτοτήτων πέντε Ελληνοκυπρίων εθνοφρουρών, οι οποίοι φωτογραφήθηκαν όντας αιχμάλωτοι του τουρκικού στρατού, όξυνε τα πνεύματα και έξυσε τις πληγές της τραγωδίας. Οι πέντε παραδόθηκαν από τον τουρκικό στρατό σε Τουρκοκύπριους του χωριού Τζιάος, που τους εκτέλεσαν και τους έριξαν σε πηγάδι, μαζί με άλλους 19 Ελληνοκύπριους.
Πριν από περίπου ένα χρόνο, οι σκαπανείς της Διερευνητικής Επιτροπής Αγνοουμένων έβγαλαν από πηγάδι στο Παραλίμνι τα λείψανα έξι Τουρκοκυπρίων που δολοφονήθηκαν για αντίποινα και ήταν αγνοούμενοι από το 1964. Οταν παραδόθηκαν τα λείψανά τους, στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου, προβαλλόταν η «βαρβαρότητα των Ελλήνων» χωρίς καμιά διάθεση παραδοχής των εγκλημάτων του τουρκικού στρατού και των Τουρκοκυπρίων ατάκτων, το 1974.
Μια οικογένεια
Προτού κοπάσει η αναστάτωση για τον εντοπισμό των πέντε στο πηγάδι, δόθηκε στη δημοσιότητα άλλη μια περίπτωση Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων, του 1974, τα οστά των οποίων ταυτοποιήθηκαν και θα παραδοθούν σύντομα στους δικούς τους για ταφή. Πρόκειται για την τετραμελή οικογένεια του Μέτσιου από την κωμόπολη της Λαπήθου, δυτικά της Κερύνειας, που δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ στις πρώτες μέρες της τουρκικής εισβολής.
Ο Μέλιος Μέτσιος και η σύζυγός του, Μαρία, διέμεναν με τα δύο παραπληγικά παιδιά τους, την Παναγιώτα και τον Κυριάκο, στο σπίτι τους στη Λάπηθο.
Οταν προέλαυνε ο τουρκικός στρατός δεν έτρεξαν να φύγουν, αφ' ενός διότι δεν είχαν τα μέσα (ήταν φτωχή οικογένεια, χωρίς αυτοκίνητο) και αφ' ετέρου δεν μπορούσαν να μετακινήσουν τα παραπληγικά παιδιά τους.
Τους βρήκαν στο σπίτι τους άντρες του τουρκικού στρατού και τους εκτέλεσαν. Συγχωριανοί τους, που δεν είχαν φύγει από το χωριό και άκουσαν τους πυροβολισμούς, έτρεξαν στο σπίτι τους και τους βρήκαν σκοτωμένους.
Τα άψυχα σώματα των τεσσάρων μελών της οικογένειας είχαν πεταχτεί στην αυλή και τους έθαψαν όπως όπως. Ελληνοκύπριος που επισκέφθηκε το σπίτι είδε όγκο χώματος στην αυλή του σπιτιού και το πόδι του Μέλιου Μέτσιου να εξέχει. Αργότερα θάφτηκαν κάτω από μια λεμονιά στην αυλή τους.
Βρήκαν τα οστά
Οι συγγενείς των θυμάτων γνώριζαν ότι ήταν νεκροί αλλά δεν γνώριζαν τι απέγιναν τελικά τα λείψανά τους. Οταν άνοιξαν τα οδοφράγματα, το 2003, επισκέφθηκαν το σπίτι τους και διαπίστωσαν ότι σ' αυτό διέμεναν έποικοι από την Τουρκία. Τους είπαν πως το 2002, όταν άνοιγαν θεμέλια για να χτίσουν ένα επιπρόσθετο δωμάτιο στο σπίτι, βρήκαν ανθρώπινα οστά και ειδοποίησαν τις αρχές του καθεστώτος που τα παρέλαβαν. Τα οστά παρέμειναν φυλαγμένα στο υπόγειο του «υπουργείου Εξωτερικών» και παραδόθηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό εργαστήρι της ΔΕΑ, όπου ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο του DNA.
Το πρόγραμμα των εκταφών αγνοουμένων, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, συνεχίζεται. Αυτή την περίοδο διενεργούνται εκταφές στις επαρχίες Κερύνειας, Λευκωσίας και Αμμοχώστου. Οι διαδικασίες είναι πολύπλοκες, χρονοβόρες και πολυδάπανες.
Μέχρι τώρα ταυτοποιήθηκαν τα λείψανα 93 Ελληνοκυπρίων αγνοουμένων και 35 Ελληνοκυπρίων πεσόντων, καθώς και τα λείψανα 44 Τουρκοκυπρίων αγνοουμένων της περιόδου 1963-64 και 1974.
