Προληπτικός έλεγχος για καρκίνο παχέος εντέρου: 1 στους 10 με ύποπτη ένδειξη
Ημερομηνία δημοσίευσης: 15 Απριλίου 2008 1:22:14 μμ
Της Σοφίας Νέτα
Σε δωρεάν εργαστηριακές εξετάσεις, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Μήνα Ενημέρωσης για τον Καρκίνο Παχέος Εντέρου, όπως έχει οριστεί παγκοσμίως ο Μάρτιος, υποβλήθηκαν 4.010 κάτοικοι του λεκανοπεδίου Αττικής, ηλικίας 55 έως 70, ενώ όπως έδειξαν τα πρώτα αποτελέσματα, 50 αναμένεται να διαγνωσθούν με καρκίνο του παχέος εντέρου και 150 με πολύποδες.
Το ‘προσκλητήριο ζωής’ είχαν απευθύνει σε άτομα ηλικίας 55-70 ετών που κατοικούν στο λεκανοπέδιο της Αττικής, η Υπερνομαρχία Αθηνών – Πειραιώς, ο Όμιλος Εθελοντών Κατά του Καρκίνου (ΟΕΚΚ) ‘ΑγκαλιάΖΩ’ και το Κέντρο Μελετών Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών με την επιστημονική υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρείας Ογκολογίας Πεπτικού. Η πρωτοβουλία υποστηρίχθηκε από τη φαρμακευτική εταιρεία Roche (Hellas).
Τα αποτελέσματα του προληπτικού ελέγχου ανακοίνωσαν οι διοργανωτές της εκστρατείας: η Υπερνομάρχης Αθηνών-Πειραιώς, κα Ντίνα Μπέη, ο Διευθυντής του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας, Καθηγητής Γιάννης Τούντας και η Πρόεδρος του Ομίλου Εθελοντών Κατά του Καρκίνου (ΟΕΚΚ) ΑγκαλιάΖΩ, κα Ιωσηφίνα Σκούρτα.
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων των δωρεάν εξετάσεων που πραγματοποιήθηκαν στα υποκαταστήματα της ‘Βιοιατρικής’ στην Αθήνα και τον Πειραιά, επιβεβαιώθηκε για άλλη μία φορά η σημασία της πρόληψης στην αντιμετώπιση του καρκίνου, καθώς διαπιστώθηκε ότι σχεδόν στο 10% των εξετασθέντων ανιχνεύθηκε ένδειξη που χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση.
Από τους 4.010 συμπολίτες μας που έκαναν τη δωρεάν προληπτική εξέταση ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης στα κόπρανα, οι 3.616 (ποσοστό 90,17%) έλαβαν αρνητική απάντηση στην εξέταση και οι 394 (ποσοστό 9,83%) θετική. Η εξέταση ανίχνευσης αιμοσφαιρίνης εντοπίζει το μη ορατό αίμα στα κόπρανα, η παρουσία του οποίου μπορεί να σημαίνει, μεταξύ άλλων, την ύπαρξη πολύποδα ή καρκίνου.
Σύμφωνα με βιβλιογραφικές εκτιμήσεις, από τα 394 άτομα (ποσοστό 9,83% επί του συνόλου των εξετασθέντων), στους οποίους ανιχνεύθηκε αιμοσφαιρίνη, σε περίπου 200 δεν θα προκύψει ανησυχητικό εύρημα στον περαιτέρω εργαστηριακό έλεγχο, στα περίπου 150 θα διαγνωστεί κάποιος πολύποδας και σε περίπου 50 καρκίνος παχέος εντέρου.
Στατιστικά στοιχεία
Από το σύνολο των θετικών δειγμάτων, το 30,18% αντιστοιχεί σε άτομα ηλικίας 55-60 ετών, το 35,29% σε άτομα ηλικίας 61-65 ετών και το 34,53% σε άτομα ηλικίας 65-70 ετών.
Στην ηλικιακή ομάδα των 55-60 ετών, θλιβερή ‘πρωτιά’ καταγράφεται από τις γυναίκες με 58,47% των θετικών αποτελεσμάτων σε σύγκριση με το 41,53% των ανδρών, ενώ αντίστροφη είναι η εικόνα στις ηλικίες 60-65 ετών, με τους άνδρες να ‘προηγούνται’ με 52,17% επί του συνόλου των θετικών δειγμάτων της κατηγορίας. Αλλά και στις ηλικίες 65-70 ετών, οι άνδρες έλαβαν θετική διάγνωση για την ύπαρξη αιμοσφαιρίνης σε ποσοστό 58,52%, σε αντίθεση με τις γυναίκες που το ποσοστό περιορίστηκε στο 41,48%.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η ανάγκη συστηματικής ενημέρωσης και τακτικών προληπτικών εξετάσεων είναι κάτι παραπάνω από επιτακτική και ειδικά σε ό,τι αφορά τον καρκίνο παχέος εντέρου. Η έγκαιρη διάγνωση αυτής της μορφής κακοήθειας είναι εφικτή και με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα, η διενέργεια προληπτικών εξετάσεων σε τακτά χρονικά διαστήματα μπορεί να μειώσει κατά 16% τη θνησιμότητα από τη συγκεκριμένη μορφή κακοήθειας. Τα ποσοστά επιτυχούς αντιμετώπισης της νόσου κυμαίνονται από 85% έως και 90% αν η διάγνωση γίνει στα αρχικά στάδια, μειώνονται στο 70-80% στις περιπτώσεις που η νόσος εντοπιστεί στο στάδιο ΙΙ, ενώ σε πιο προχωρημένα στάδια το ποσοστό κατεβαίνει στο 25-60%, για να φτάσει στο 5-30% στο τελικό στάδιο.
Η νόσος
Στην πλειοψηφία των περιστατικών καρκίνου παχέος εντέρου η νόσος έχει αναπτυχθεί σε έδαφος προϋπαρχόντων πολυπόδων, οι οποίοι παρουσιάζονται συχνότερα καθώς αυξάνεται η ηλικία. Σχεδόν στο 10% των ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών αναπτύσσεται ένας πολύποδας, χωρίς απαραίτητα να εξελιχθεί σε καρκίνο. Αν δυνητικά καρκινογόνοι πολύποδες διαγνωστούν έγκαιρα, μπορούν να αφαιρεθούν ανώδυνα χωρίς χειρουργική επέμβαση.
Στην Ελλάδα η νόσος αποτελεί τον τέταρτο πιο συχνό καρκίνο στους άνδρες και τον τρίτο στις γυναίκες, ενώ ο κίνδυνος ανάπτυξης του καρκίνου παχέος εντέρου υπολογίζεται σε 6% στο γενικό πληθυσμό, με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα.
Η επίπτωση της νόσου σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πολύ σημαντική, αφού κάθε 3,5 λεπτά ένας άνθρωπος μαθαίνει ότι πάσχει από καρκίνο παχέος εντέρου και κάθε 9 λεπτά κάποιος χάνει τη ζωή του από τη νόσο.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου για τον καρκίνο παχέος εντέρου είναι τα άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών, όσοι έχουν πολύποδες στο παχύ έντερο, οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο του Crohn ή ελκώδης κολίτιδα και εκείνοι με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου - ορθού.
Σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της νόσου διαδραματίζουν η κακής ποιότητας διατροφή και το κάπνισμα. Έχει αποδειχθεί μάλιστα ότι 2 από τα 3 περιστατικά καρκίνου παχέος εντέρου μπορούν να προληφθούν με αλλαγές στη διατροφή, με αποφυγή του καπνίσματος και με φυσική άσκηση. Οι βλαβερές διατροφικές συνήθειες όπως η κατανάλωση λιπαρών τροφών, τηγανιτών, τροφών με συντηρητικά καθώς και του κόκκινου κρέατος, ευθύνονται για το 30% των περιστατικών της νόσου στις δυτικές κοινωνίες. Επιπλέον, οι καπνιστές διατρέχουν έως και τετραπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
Η αντιμετώπιση του καρκίνου παχέος εντέρου περιλαμβάνει τη χειρουργική αφαίρεση του τμήματος που εντοπίζεται ο όγκος, την ακτινοθεραπεία για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων γύρω από την περιοχή από όπου αφαιρέθηκε ο όγκος και τη χημειοθεραπεία για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων που κυκλοφορούν ενδεχομένως στον οργανισμό. Η προσθήκη νεότερων στοχευμένων θεραπειών στη χημειοθεραπεία, εμποδίζει την αγγείωση του όγκου και τη θρέψη των καρκινικών κυττάρων, οδηγεί στη συρρίκνωση και το ‘θάνατό’ τους, με αποτέλεσμα τη σημαντική αύξηση της επιβίωσης του ασθενή.