Εδώ και αρκετά χρόνια υπάρχει μια προσπάθεια υποβάθμισης αυτών των μαύρων επετειών...μια προσπάθεια ωστε ο λαός να ξεχάσει... η καινουργια γενια να είναι πιο διαλλακτική.
Η δική μας γενιά μεγάλωσε με βιβλία που φυσικά ωραιοποιούσε τον αγώνα των Ελλήνων και παρουσιάζε τους Τούρκους μόνο ως τέρατα.
Η γενιά των πατεράδων μας και των παππούδων μας είχε ένα σύστημα εκπαιδευσης σχεδόν εθνικιστικό.
Μετά απο αρκετά χρόνια, και ενώ μεγαλώνω πια συνειδητοποιώ πως αυτό το εθνικιστικό σύστημα εκπαίδευσης δεν είναι αναγκαία και κακό για κάποιο τόσο μικρό λαό, όπως εμείς, αλλά αποδεικνύεται χρήσιμο.
Είναι στο χέρι του καθενός να μάθει την ιστορία του, όλες τις πτυχές της, όλα τα κρυμμένα μυστικά της.
Τώρα περάσαμε στο άλλο άκρο. Απομυθοποιούμε όλα τα σύμβολα και τους αγώνες τους, άλλος σε μια "δηθεν τεκμηριωμένη" άποψη στο όνομα της επιστήμης και άλλος σε μια "δηθεν προοδευτική παράσταση" στο όνομα της τέχνης.
Εμενα μου έχει μείνει αποτυπωμένη η εξής περιγραφή...για το θάνατο του Χρυσοστόμου Σμύρνης (γιατί ναι υπαήρξαν και υπάρχουν ΚΑΙ ιεράρχες που προσφεραν και προσφέρουν...)
Σε φυλλάδιο που τύπωσε το 1925 (τρία χρόνια μετά την καταστροφή) ο πολεμικός ανταποκριτής Κώστας Μισαηλίδης και το οποίο αναφέρεται στις τελευταίες ημέρες της Σμύρνης, δίνει για το μαρτύριο του Χρυσοστόμου συγκλονιστικές πληροφορίες. Γράφει:
«Λίγο πριν το μεσημέρι της Κυριακής, έβγαλαν το Μητροπολίτη από το φρουραρχείο.
- Να οι δικαστές σου και οι τζελάτηδές σου (δήμιοι), του είπεν ο φρούραρχος συνταγματάρχης Σαλήχ Ζακήμ Εφέντης.
Και τον παρέδωσε στον μαινόμενον όχλο (1500 Τούρκοι) που αποβραδύς ξημερώθηκε εκεί -βαλμένος, από τον Νουρεδίν- να τον προσμένη».
Ο Νουρεντίν απευθύνθηκε στο πλήθος, λέγοντάς τους:Αν καλό σας έκανε τούτος να του το ανταποδώσετε. Αν κακό σας έκανε, κάντε του και εσείς κακό! Εγώ σας παραδίδω τον χιρσίζ ντομούζ (κλεφτογούρουνο)
Σε μια από τις αίθουσες του δικαστηρίου, είχαν συγκεντρωθεί άνθρωποι του υποκόσμου, χαμάληδες και τουρκικά κακοποιά στοιχεία προκειμένου να τον δικάσουν. Μόλις εμφανίστηκε αγέρωχος ο Ιεράρχης, αυτοί άρχισαν να τον προπηλακίζουν, να του τραβούν τα γένια και τα ράσα και να τον φτύνουν. Ενστικτωδώς οι Σμυρνιοί δημογέροντες προσπάθησαν να προστατεύσουν τον Ιεράρχη τους, αλλά οι Τούρκοι τους έδεσαν προκειμένου να δουν το μαρτύριο και τον εξευτελισμό του θρησκευτικού τους ηγέτη.
Το λαϊκό δικαστήριο των εγκληματιών έβγαλε την απόφαση που ήταν: «Να σταυρωθεί… Να σταυρωθεί όπως ο Χριστός τους».
Ο Νουρεντίν διέταξε τον έφεδρο Λοχαγό του τουρκικού στρατού Ρουστέν Μπέη Βάσιτς να εκτελέσει την απόφαση του λαϊκού δικαστηρίου. Ο Βάσιτς κατεβαίνοντας τα σκαλιά του Διοικητηρίου μαζί με τους τρεις μελλοθανάτους, τον Χρυσόστομο και τους δημογέροντες, δεν προλαβαίνει να βγει στο προαύλιο γιατί ξεπροβάλλει φρενιασμένος ο Νουρεντίν στο κεφαλόσκαλο και τραβώντας το περίστροφό του πυροβολεί τον Χρυσόστομο. Ήταν τέτοια η λύσσα του που το χέρι του έτρεμε από την οργή και αντί να πλήξει τον Χρυσόστομο τραυμάτισε θανάσιμα τον δημογέροντα Κλιμάνογλου.
Με τον πυροβολισμό και την έξοδο του Χρυσοστόμου στο προαύλιο το πλήθος ορμά.
Ο Τουρκικός όχλος, τελώντας σε έξαλλη κατάσταση, παρέλαβε τον Χρυσόστομο. Επιτέθηκε εναντίον του κτυπώντας τον με γροθιές, λοστούς και ξύλα και τον οδήγησαν σε ένα κουρείο, όπου τον ανάγκασαν να φορέσει μια λευκή μπλούζα. Στην συνέχεια, του ξερίζωσαν τη γενειάδα και τον έσυραν στην τουρκική συνοικία, προπηλακίζοντας και πτύνοντάς τον. Εκεί του επεφύλαξαν έναν αργό και βασανιστικό θάνατο: τον μαχαίρωσαν σε πολλά σημεία του σώματος του, εξόρυξαν τους οφθαλμούς του και του έκοψαν τα αυτιά και την μύτη.
Ο Χρυσόστομος αιμόφυρτος, σιωπηρός, περήφανος, χωρίς να ικετεύει και να λυγίζει στον εχθρό, σέρνεται από το πλήθος και αφού σε όλη τη διάρκεια των μαρτυρίων του έλεγε «Κύριε, ελέησόν με», αφήνει την τελευταία του πνοή αναφωνώντας: «Θεέ μου!».
Ένας Τουρκοκρητικός που συμμετείχε στον όχλο, μην αντέχοντας να βλέπει τους εξευτελισμούς και τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε ο Χρυστόστομος, τον πυροβόλησε για να δώσει τέλος στο μαρτύριό του.
http://[URL unfurl="true"]www.neasmyrni.net.gr/portal2/images/stories/2009/09/xrysostomos%20thlegrafhma.jpg[/img[/URL]]
Ο Χρυσόστομος κρατώντας στο χέρι του το τηλεγράφημα του Βενιζέλου με το οποίο του ανακοίνωνε την απόφαση για την αποστολή εκστρατευτικού σώματος στη Σμύρνη
[URL unfurl="true"]http://www.neasmyrni.net.gr/portal2/index.php?option=com_content&view=article&id=861:2011-04-11-11-54-23&catid=13:2010-05-25-12-06-43&Itemid=153[/URL]