Η απόφαση να εγκαταλείψω την Ελλάδα για να πάω στην Ισπανία δε διαφέρει από εκείνη που πήρα μια Μεγάλη Παρασκευή που είχα υπηρεσία. Στο εστιατόριο σέρβιραν φακόρυζο, τα σουβλατζίδικα πέριξ του στρατοπέδου ήταν κλειστά και οι διαθέσιμες επιλογές για να μη μείνω νηστικός ήταν τα «Στεργίου» στο ΚΨΜ: σαντουιτσάκι ζαμπόν-τυρί και κρουασάν με γαλοπούλα. Η επιλογή έμοιαζε προκαταβολικά καταδικασμένη γευστικά, όμως στο τέλος κατασπάραξα το κρουασάν. Μεταξύ δύο κακών εναλλακτικών, προτιμάς εκείνη που είναι κάπως πιο απολαυστική. Στην Ισπανία τα πράγματα είναι το ίδιο σκατά όπως στην Ελλάδα, αλλά τουλάχιστον η Βαρκελώνη είναι πιο απολαυστική από την Αθήνα.
Μέρος αυτής της απόλαυσης είναι η ομάδα με τις μπλε και τις κόκκινες ρίγες. Τέλη Οκτωβρίου πλήρωσα 50 ευρώ για να εξασφαλίσω μια θέση λίγο πιο χαμηλά από τη στρατόσφαιρα του Καμπ Νου. Ήταν η φτηνότερη για το παιχνίδι με τη Σέλτικ. Ο Μέσι θα σκόραρε κανονικά το 300ό γκολ της καριέρας του. Δεν το έκανε. Η ατραξιόν όμως εκείνης της βραδιάς είχε λάβει χώρα 30 λεπτά πριν από τον αγώνα και περίπου 200 μέτρα από το γήπεδο. Όλοι ανεξαιρέτως όσοι έβγαιναν από το μετρό και κατευθύνονταν προς το Καμπ Νου σχημάτιζαν ένα μεγαλοπρεπέστατο κωλοδάχτυλο προς έναν κολοσσιαίο γυάλινο όγκο βγαλμένο από τα πιο τσιμεντένια όνειρα του Μπάμπη Βωβού: τα κεντρικά γραφεία της La Caixa, μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες της χώρας, με περισσότερα υποκαταστήματα και από τα γιαουρτάδικα στην Αθήνα.
Αυτό τον καιρό μαζί με τις υπόλοιπες τράπεζες επιδίδονται σε μια ευγενή άμιλλα: να κατάσχουν σπίτια. Όσοι τα χάνουν μένουν στο δρόμο. Κάποιοι εξ αυτών βρίσκουν «καταφύγιο» στις προφυλαγμένες από το κρύο εισόδους των τραπεζών. Ίσως ο άστεγος που λαγοκοιμόταν δίπλα στο ΑΤΜ από το οποίο σήκωσα τα λεφτά για το εισιτήριο του αγώνα να διέθετε λογαριασμό πριν από μερικά χρόνια στο ίδιο κατάστημα. Εκείνο το βράδυ πάντως τα κεντρικά της La Caixa πρέπει να δέχτηκαν τουλάχιστον 40.000 κωλοδάχτυλα, το 1/10 δηλαδή των εξώσεων που έχουν γίνει στην Ισπανία την τελευταία τετραετία, όταν κατέρρευσε η αγορά των ακινήτων.
Οι εξώσεις μπορεί να μην είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της οικονομικής κρίσης, όπως η ανεργία ή οι διαφορές ανάμεσα στις εύρωστες, αλλά χρεωμένες και τις φτωχές, πλην τίμιες περιφέρειες, διαφέρουν όμως από αυτό που έχουμε εμείς στο μυαλό μας. Είναι συχνές. Μία κάθε οκτώ λεπτά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Γενικού Συμβουλίου Δικαστικής Εξουσίας. Είναι άδικες. Πολλοί χάνουν τα σπίτια τους για οφειλές λίγων χιλιάδων ευρώ. Είναι σκληρές. Ο δικαστικός υπάλληλος φτάνει συνοδεία των ΜΑΤ, οι ένοικοι και οι γείτονες αντιστέκονται, τα ΜΑΤ σπρώχνουν τον κόσμο, σπάνε όσες πόρτες τούς εμποδίζουν και σφραγίζουν το σπίτι. Κάποιοι οργανώνουν κινήματα αλληλεγγύης, άλλοι δεν αντέχουν και αυτοκτονούν, όπως στην Ελλάδα. Γιατί είναι τόσο συχνές οι εξώσεις; Γιατί απλά οι τράπεζες πρέπει να ρεφάρουν κάπως τα χαμένα.
Κάπως έτσι, λοιπόν, ο Ισπανός που παλεύει με το στεγαστικό του και έχει τουλάχιστον έναν άνεργο στην οικογένεια εύχεται να μη γίνει Ελλάδα. Γιατί γι΄ αυτόν η Ελλάδα είναι το τέλος, το σκοτάδι. Μια τύχη άδικη, όπως πιστεύει.
Το ιδιόκτητο κεραμίδι είναι η ισπανική εκδοχή του «ζούσαμε πάνω από τις δυνάμεις μας». Τώρα που έχει λιγότερα κάνει φανερά οικονομία. Περιορίζει εξόδους, κόβει έξοδα. Οι «φοιτητάριοι» ξαναρχίζουν το botellon, φέρνουν δηλαδή ποτό από το σπίτι και αράζουν στα παγκάκια και στις πλατείες. Τα Σαββατοκύριακα η Βαρκελώνη είναι η πόλη των Βορειοευρωπαίων που έρχονται για city break. Αυτοί μπορούν να καταναλώσουν χωρίς πολλές έγνοιες, αυτοί είναι εκείνοι που κινούν το χρήμα.
Αν οι Ισπανοί μάς μάθαιναν μία λέξη, αυτή μάλλον θα ήταν η «στωικότητα». Οι προσδοκίες τους ξεθυμαίνουν γρήγορα σαν τον αφρό της Estrella και διαψεύδονται στα πρωτοσέλιδα σκάνδαλα κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος. Η οργή τους δε στάζει γιαούρτι ούτε αίμα και φυλετική καθαρότητα.
Απλώς αναμένουν είτε τα χειρότερα που είναι προ των πυλών είτε την ελπίδα που μπορεί να ξαναπροβάλει. Είναι η ίδια στωικότητα που βρίσκεις ακόμα και στο βλέμμα αυτών των κακοφτιαγμένων και άσχημων πλαστικών ταύρων με τους οποίους μέχρι σήμερα συνηθίζουν να διακοσμούν το σαλόνι του σπιτιού τους.