[size=20pt]Iδιωτικοποιήσεις και η εμπειρία μου στην Αγγλία[/size]
ημ November 16, 2013
πηγή
Στο Coventry που ζούμε με την Ευηλένα, το οποίο είναι βιομηχανική πόλη με χαμηλότερο κόστος ζωής από τη Λευκωσία, [size=20pt]πληρώνουμε περισσότερα για ρεύμα απ’ ότι οι γονείς μου στην Κύπρο, παρόλο που διαμένουμε σε ένα σπίτι το οποίο είναι 4-5 φορές μικρότερο του πατρικού μου και παρόλο που είμαστε μόνο 2 άτομα που δουλεύουν τις περισσότερες ώρες της μέρας εκτός σπιτιού.[/size]
Η Αγγλία είναι μια από τις χώρες που ιδιωτικοποίησε, μεταξύ άλλων, την παροχή ενέργειας, τα τρένα, τις τηλεπικοινωνίες και πιο πρόσφατα, το ταχυδρομείο.
Η κυβέρνηση πλέον βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πολύ σκληρή πραγματικότητα, αποτέλεσμα της ιδιωτικοποίησης της ενέργειας:[size=20pt] ότι φέτος η Αγγλία θα θρηνήσει νεκρούς λόγω της υψηλής τιμής του ηλεκτρικού ρεύματος και του γκαζιού. Δηλαδή μιλάμε για ανθρώπους με σπίτια και δουλειές, οι οποίοι θα παγώσουν μέχρι θανάτου… στο σαλόνι τους,[/size] επειδή δε θα τολμήσουν να ανοίξουν τη θέρμανση ξέροντας ότι δεν μπορούν να αποπληρώσουν τον λογαριασμό του ρεύματος και του γκαζιού.
Παρόλα αυτά, οι έξι εταιρείες που έχουν ολιγοπώλιο στην παροχή ενέργειας, ανακοίνωσαν αυξήσεις της τάξης του 8-10%, που θα ισχύσουν από τον επόμενο μήνα, υποχρεώνοντας ουσιαστικά τους πελάτες τους να υπογράψουν συμβόλαια για πάγωμα της τιμής της ενέργειας, τα οποία όμως είναι δεσμευτικά μέχρι το 2016, αφαιρώντας δηλαδή από τον καταναλωτή τη δυνατότητα εξεύρεσης φθηνότερης εναλλακτικής πριν το 2016 (ένα τέτοιο συμβόλαιο υπογράψαμε κι εμείς, μη έχοντας άλλη ουσιαστική επιλογή).
Την ίδια ώρα τα τρένα είναι εξαιρετικά ακριβά· τόσο ακριβά που συμφέρει να οδηγήσεις παρά να τα χρησιμοποιήσεις (ενδεικτικά, τις προάλλες η Ευηλένα έπρεπε να πάει πρωί στο Λονδίνο για δουλειά, το οποίο είναι μια ώρα μακριά, και της στοίχισε £80 για ένα εισιτήριο μετ΄ επιστροφής σε ώρα αιχμής). Το αυτοκίνητο, φυσικά, είναι πολυτέλεια της μεσαίας τάξης και έτσι οι οικονομικά ευάλωτες ομάδες είναι γεωγραφικά περιορισμένες σε πόλεις όπως το Coventry. Παρόλο που τα αυτοκίνητα είναι φθηνά, οι ασφάλειες τους είναι πανάκριβες. Πέρυσι για παράδειγμα, πληρώναμε £900 τον χρόνο για ένα αυτοκίνητο 12 χρονών, αξίας λιγότερης των £1000. Η τιμή της ασφάλειας του αυτοκινήτου εξαρτάται από τον ταχυδρομικό κώδικα του σπιτιού που μένεις. Όταν ζούσαμε πχ στο Cambridge που είναι μια από τις πιο εύπορες περιοχές του Ηνωμένου Βασιλείου, η ίδια ασφάλεια για το ίδιο αυτοκίνητο από την ίδια εταιρία στοίχιζε £400 αντί £900.
Το ταχυδρομείο ιδιωτικοποιήθηκε τον προηγούμενο μήνα. Η συντηρητική κυβέρνηση, θέλοντας να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας που υπηρετεί, κοστολόγησε την εταιρεία πολύ πιο χαμηλά από την πραγματική της τιμή, με αποτέλεσμα όσοι είχαν αγοράσει μετοχές της Royal Mail, να απολαύσουν κέρδη της τάξης του 38% την πρώτη μέρα που η εταιρεία μπήκε στο χρηματιστήριο. Στο μεταξύ, καμία ουσιαστική εξήγηση δεν δόθηκε αναφορικά με τους λόγους της ιδιωτικοποίησης και της τόσο χαμηλής κοστολόγησης δεδομένου του κερδοφόρου χαρακτήρα της εταιρείας.
[size=20pt]Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις οι εργαζόμενοι βρίσκονται σε χειρότερη κατάσταση μετά την ιδιωτικοποίηση παρά πριν[/size] την ιδιωτικοποίηση. Παρόλο που η Αγγλία, σε αντίθεση με την Κύπρο, έχει τους απαραίτητους μηχανισμούς για να ελέγχει ότι τηρούνται τα νομικά κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα των πολιτών, αντιμετωπίζει μιαν άλλη κρίση, τη λεγόμενη ‘κρίση των συμβολαίων εργασίας μηδέν ωρών’ (zero hour contracts), όπου 22% των εργαζομένων σε ιδιωτικές εταιρείες έχουν συμβόλαια που τους εγγυώνται λιγότερο από 3 ώρες δουλειάς την εβδομάδα. Το πρόβλημα είναι τόσο μεγάλο που τόσο η κεντροαριστερή αντιπολίτευση όσο και η ιδιαίτερα συντηρητική κυβέρνηση δεσμεύτηκαν να το αντιμετωπίσουν νομοθετικά.
Το θέμα των ιδιωτικοποιήσεων χρειάζεται να αντιμετωπιστεί ψύχραιμα και όχι δογματικά. Η απάντηση δεν είναι ένα απλό ναι ή ένα όχι. Άλλωστε, δεν νομίζω να υπάρχει κάποιος/α που να διαφωνεί με την αναγκαιότητα αποφυγής μιας μελλοντικής κατάστασης του τύπου των Κυπριακών Αερογραμμών. Οφείλουμε να έχουμε μια πιο σφαιρική προσέγγιση. Προ παντός, οφείλουμε να διαχωρίσουμε τη θεωρία περί ιδιωτικοποιήσεων με την πρακτική των ιδιωτικοποιήσεων, μαθαίνοντας από τα λάθη και τις εμπειρίες των χωρών που ήδη εφάρμοσαν τις πολιτικές που η κυβέρνηση Αναστασιάδη είναι έτοιμη να εφαρμόσει άκριτα κατ’ υπόδειξιν της Τρόικας. Οφείλουμε δηλαδή να αξιολογήσουμε τις ιδιωτικοποιήσεις στις χώρες της δυτικής Ευρώπης αλλά και στις χώρες οι οποίες βρίσκονται σε παρόμοια (τραγική) κατάσταση με τη δική μας, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο δημόσιος και ο ημιδημόσιος τομέας στην Κύπρο είναι τέλειος, ούτε ότι πρέπει να συνεχίσει να υπάρχει ως έχει. Υπάρχουν πολλά προβλήματα. Τα δυο πιο σημαντικά είναι τα εξής: (α) Τα διοικητικά συμβούλια διορίζονται από τα κόμματα και απαρτίζονται από άτομα που βρίσκονται εκεί όχι λόγω των εξειδικευμένων γνώσεων, της επαγγελματικής τους εμπειρίας ή των ικανοτήτων τους, αλλά λόγω της κομματικής τους σταδιοδρομίας–είναι δηλαδή το αποτέλεσμα του ‘κανονίσματος’ κάποιου κόμματος. (β) Δεν υπάρχει επαρκής αξιολόγηση της παραγωγικότητας των εργαζομένων, με αποτέλεσμα οι πλείστοι να βαθμολογούνται με άριστα και να υπάρχει σπατάλη και κακοδιαχείριση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού.
Το ότι το η ΑΗΚ, ΑΤΗΚ και το ΡΙΚ πάσχουν από τα προαναφερθέντα προβλήματα δε σημαίνει ότι η ιδιωτικοποίηση είναι η καλύτερη λύση, ούτε σημαίνει ότι η ιδιωτικοποίηση θα είναι πιο επικερδής για το κράτος ή την οικονομία. Αυτά είναι τρία διαφορετικά θέματα που χρήζουν εκτενούς επιστημονικής μελέτης πριν να ομαδοποιηθούν. Δυστυχώς, η κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν έχει δώσει στοιχεία για το κάθε ένα από αυτά τα ζητήματα, παραμόνο επιμένει στην ορθόδοξη νεοφιλελεύθερη θεωρία ότι η ιδιωτικοποίηση θα καταλήξει σε περισσότερη ανταγωνιστικότητα, χαμηλότερες τιμές και ποιοτικά προϊόντα, παρόλο που η εφαρμογή της θεωρίας έχει αποδειχτεί προβληματική σε πολλές περιπτώσεις, ιδίως σε χώρες όπου εφαρμόστηκε στα πλαίσια επιβεβλημένων δομικών αλλαγών από το ΔΝΤ και ιδίως σε τομείς που αποτελούν φυσικά μονοπώλια.
Ακόμα κάτι που η κυβέρνηση οφείλει να ξεκαθαρίσει στα πλαίσια της αιτιολόγησης των ιδιωτικοποιήσεων είναι η πεποίθηση ότι ένα μικρότερο κράτος είναι προς το συμφέρον των πολιτών και της οικονομίας. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτή είναι η ιδεολογία του ΔΗΣΥ και της Τρόικας, όμως αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό: χρειάζονται επιχειρήματα και αποδείξεις που να μπορούν να πείσουν κάποιο/α αναποφάσιστο/η. Μέχρι τώρα δεν είδαμε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Είδαμε τους νυν να φταίνε τους προηγούμενους και τους προηγούμενους να φταίνε τους επόμενους.
Είναι κρίμα να κάνουμε τα λάθη που προσπαθούν να αντιστρέψουν οι εύπορες χώρες της Δύσης και τα οποία απέτυχαν στις χώρες της ‘άλλης Ευρώπης’. Αντί της όποιας παραγωγικής συζήτησης, παρακολουθούμε τις τηλεοπτικές κοκορομαχίες του ΔΗΣΥ με το ΑΚΕΛ, όπου το μείζον θέμα είναι ποιος από τους δυο συμφώνησε τις ιδιωτικοποιήσεις με την Τρόικα, λες και πρόκειται να αλλάξει το οτιδήποτε. Δεν με ενδιαφέρει ποιος τους έφερε–όχι επειδή δεν είναι σοβαρό ζήτημα, αλλά επειδή ο καθένας από εμάς έχει λίγο-πολύ διαμορφώσει μια προσωπική άποψη επί του θέματος–εκείνο που με ενδιαφέρει είναι κατά πόσο η κυβέρνηση μπορεί να υποστηρίξει τις πολιτικές της ή κατά πόσο βαδίζει στα τυφλά ακολουθώντας την Τρόικα, η οποία, κατά παραδοχή του ΔΝΤ, έχει προβεί σε τραγικά λάθη στην πρόσφατη ιστορία της.
Όπως θα έλεγαν οι Άγγλοι: show us the numbers Mr. President.
(Όταν είπα ότι πρόκειται να γράψω κείμενο για το πως βιώνω τις ιδιωτικοποιήσεις στην Αγγλία, ένας φίλος μου ζήτησε να δώσω ενδεικτικούς αριθμούς των εξόδων μου. Είμαστε 2 άτομα πληρώνουμε γύρω στις £1100 τον χρόνο ρεύμα [λείπουμε 2 μήνες το χρόνο και είμαστε εκτός σπιτιού από τις 7πμ μέχρι τις 7μμ], £600 ασφάλεια αυτοκινήτου [έχει χαμηλούς ρίπους και έτσι δεν πληρώνουμε άδεια κυκλοφορίας], £360 ίντερνετ και τηλεόραση, £145 BBC, £840 τηλέφωνα, £6800 ενοίκιο, £250 parking στο πανεπιστήμιο, £5000 στο supermarket, βενζίνη δεν τολμώ να υπολογήσω, £7.10 σε τρένα κάθε φορά που πάει γραφείο η Ευηλένα και μερικές χιλιάδες [νομίζω £2000] για deposit ούτως ώστε να μας ενοικιάσουν σπίτι, του οποίου το ενοίκιο θέλουν μήνες μπροστά καθώς δεν είμαστε Βρετανοί πολίτες.)
:S
