Η αρνητική πλευρά
της ραγδαίας ανάπτυξης στον κόσμο
Για πρώτη φορά, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Τροφίμων δυσκολεύεται να συγκεντρώσει τα απαραίτητα αποθέματα για την αντιμετώπιση έκτακτων λιμών στον κόσμο. Την ίδια στιγμή δεν είναι λίγοι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η αύξηση του πληθυσμού αποτελεί το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα.
Τη δεκαετία του 70, τα ανεπτυγμένα κράτη έδωσαν υπερβολική έμφαση στο ζήτημα του «υπερπληθυσμού», καθώς ήταν το μοναδικό περιβαλλοντικό πρόβλημα για το οποίο μπορούσαν να αποδοθούν ευθύνες στα φτωχότερα έθνη.
Η αλήθεια είναι ότι το «Ταμείο για τον Βέλτιστο Πληθυσμό» (OPT) αναφέρει ότι αν ο πληθυσμός συνεχίσει να αυξάνεται με τους σημερινούς ρυθμούς, ο πλανήτης θα φιλοξενεί 134 τρισεκατομμύρια ανθρώπους μέχρι το 2300 ! Το 2005 όμως, ο ΟΗΕ πρόβλεψε ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει σταθεροποιηθεί στα 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2200 ενώ οι συντάκτες πρόσφατης μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature» υποστηρίζουν ότι υπάρχει μια πιθανότητα 88% οι αυξητικές τάσεις του πληθυσμού του πλανήτη να τελειώσουν κατά τη διάρκεια αυτού του αιώνα. Δηλαδή ο πληθυσμός της Γης θα αυξηθεί κατά 50% και ύστερα θα σταθεροποιηθεί.
Η οικονομία
Αρκετοί οικονομολόγοι προβλέπουν ότι η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 3% τον χρόνο μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα. Μια σταθερή ανάπτυξη της τάξης του 3% σημαίνει διπλασιασμό της οικονομικής δραστηριότητας κάθε 23 χρόνια. Μέχρι το 2100, λοιπόν, η παγκόσμια κατανάλωση θα έχει αυξηθεί κατά 1.600%. Έτσι στη διάρκεια του 21ου αιώνα θα έχουμε χρησιμοποιήσει τις οικονομικές πηγές του πλανήτη 16 φορές περισσότερο από όσες καταναλώσαμε από τη στιγμή που ο άνθρωπος κατέβηκε από τα δέντρα.
Η οικονομική ανάπτυξη κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα μπορεί να αποδειχτεί 32 φορές μεγαλύτερο περιβαλλοντικό πρόβλημα από την αύξηση του πληθυσμού. Αν οι τράπεζες και οι μεγάλες επιχειρήσεις υλοποιήσουν μάλιστα τα σχέδια τους, τα προβλήματα της ανεξέλεγκτης οικονομικής ανάπτυξης θα πολλαπλασιάζονται.
Μέχρι το 2115 η παγκόσμια κατανάλωση θα έχει αυξηθεί κατά 3.200% και το 2138 θα έχει φτάσει το 6.400%. Με δεδομένο ότι οι οικονομικές πηγές δεν είναι ανεξάντλητες κάτι τέτοιο είναι αδύνατο. Η μεγαλύτερη και άμεση απειλή για το περιβάλλον δεν είναι η αύξηση του πληθυσμού, αλλά οι ιλλιγιώδεις ρυθμοί της οικονομικής δραστηριότητας.
Οι υπέρμαχοι της θεωρίας περί αύξησης του πληθυσμού επιμένουν. Το OPT υποστηρίζει ότι ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος ενός κατοίκου του Μπαγκλαντές θα πολλαπλασιαστεί επί 16, εφόσον αυτός μεταναστεύσει στις ΗΠΑ. Αυτό δεν είναι απόλυτα αληθινό, καθώς οι μετανάστες παραμένουν στις περισσότερες των περιπτώσεων φτωχότεροι από τους γηγενείς πολίτες, αν και η αύξηση του πληθυσμού στον αναπτυγμένο κόσμο αποτέλεσμα του μεταναστευτικού κύματος, προκαλεί περισσότερα προβλήματα στο περιβάλλον από την αύξηση του πληθυσμού στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στις χώρες της Δύσης όμως ο υποτιθέμενος οικολογικός αντίκτυπος έχει γίνει ένα ακόμα μέσο για να χτυπηθούν οι μετανάστες.
Η κατανάλωση τροφίμων
Η ποσότητα τροφίμων που καταναλώνει ο πληθυσμός της Γης σχετίζεται άμεσα με τον αριθμό στομάτων που υπάρχουν. Ξαφνικά, έπειτα από τα χρόνια της αφθονίας, οι αποθήκες τροφίμων βρίσκονται άδειες και η τιμή των δημητριακών έχει εκτοξευθεί. Πώς, λοιπόν, θα σιτιστούν άλλα τρία δισεκατομμύρια;
Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση η αύξηση του πληθυσμού δεν αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος. Ένας άλλος τομέας αυξάνεται με ταχύτατους ρυθμούς. Η επιτροπή για τα Τρόφιμα και τους Αγρότες του ΟΗΕ υπολογίζει ότι η παραγωγή κρέατος θα έχει διπλασιαστεί μέχρι το 2050 κάτι που συνεπάγεται ότι ο αριθμός των ζώων το κρέας των οποίων καταναλώνουμε θα είναι υπερδιπλάσιος από τον αντίστοιχο των ανθρώπων. Η παραγωγή κρέατος έχει τριπλασιαστεί από το 1980.
Σήμερα τα ζώα στις φάρμες καταλαμβάνουν το 70% των καλλιεργήσιμων εδαφών του πλανήτη και καταναλώνουν το 1/3 των δημητριακών του. Στις αναπτυγμένες χώρες καταναλώνουμε τρεις φορές περισσότερο κρέας και τέσσερις φορές περισσότερο γάλα από τους πολίτες στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Είναι γεγονός ότι η αύξηση του πληθυσμού του πλανήτη συμβάλλει στο παγκόσμιο έλλειμμα τροφίμων, αλλά δεν είναι η βασική αιτία του προβλήματος. Όταν υποστηρίζουμε ότι η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού ευθύνεται για την οικολογική κρίση είναι σαν να κατηγορούμε τους φτωχούς για τις υπερβολές των πλουσίων.
Source: OneEarth
