Το παρακάτω απόσπασμα προέρχεται από το γλαφυρό βιβλίο “Το ημερόλόγιο ενός Έλληνα Στρατιώτη στον πόλεμο της Κορέας” (εκδόσεις ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ ) του βετεράνου Γεωργίου Παγωμένου.
Μόλις φτάσαμε στους πρόποδες του Χάρι όλοι χάσαμε το χρώμα μας. Στην μία μεριά βλέπαμε όπλα σπασμένα, αλλού βρώμάγαν και κρατάγαμε τις μύτες μας και ανεβαίναμε κατάκοποι.
Οι Αμερικανοί όπου ευρίσκονταν επάνω στο ύψωμα, χωρίς να περιμένουν, μόλις μας είδαν κατέβαιναν σαν τρελοί λασπωμένοι, αξούριστοι και εντελώς απογοητευμένοι.
Ανεβήκαμε, μας έδειξαν οι διμοιρίτες τον τομέα που θα έπιανε η κάθε ομάδα και αρχίσαμε να σκάβουμε να βγάλουμε έστω και λίγο χαράκωμα, όπου είχαν χωθεί από τα βλήματα. Αφού έδειξα στον κάθε άνδρα από την ομάδα μου πού θα έφθιανε θέσεις, άρχισα και γω να φθιάξω την δική μου, αλλά πού να σκάψω που το μέρος ήταν όλο πτώματα.
Καταπρώτη σκαπανιά που έριξα άκουσα κάτι απαλάδα στο σκαπάνι. Κοιτάζω και ήταν ένα κινέζικο πόδι.
Το πετάω και αρχινάω πάλι το έργο μου, δεν είχα βγάλει τρεις φθιαρ[ι]ές χώμα και βλέπω ένα(ν) ολόκληρο. Τι να κάνω τώρα που όπου και να πήγαινα το ίδιο ήταν, το πετάω και αυτό και συνεχίζω.
Για να μην τα πολυλογώ, μέχρι να φθιάξω τη θέση ξέχωσα τέσσερα πτώματα. [Όλη η περιοχή έμοιαζε σαν ένα απέραντο νεκροταφείο ομαδικών τάφων, σαπισμένες ανθρώπινες σάρκες που τη βρώμα δεν την άντεχες όσο κι αν προσπαθούσες να κρατήσεις τη μύτη σου κλειστή.
Με την προμήθεια αεροζόλ για να αναπνέομε προσπαθούσαμε να δουλεύουμε.
Αν οι Κινέζοι επιχειρούσαν επίθεση αυτό το βράδυ δεν θα γλίτωνε κανείς μας.] Με τις επιθέσεις που κάναν κάθε μέρα ανέβαιναν οι Κινέζοι, έμπαιναν μέσα στα αμπριά και στα χαρακώματα, αρχινάγαν οι Αμερικάνοι με το πυροβολικό και τους χώναν όλους μέσα στο χώμα.
Δουλέψαμε όλοι σκληρά.
Οι Κορεάτες μάς κουβάλαγαν ξύλα και τσουβάλια και λίγο πολύ έφθιαξε ο καθένας μια θέση για να μπει μέσα.
[Είχαμε μια ομάδα από Νότιο-Κορεάτες, έπαιρναν τα πτώματα μακριά, μα το χώμα ήταν ποτισμένο με το σαπισμένο αίμα και τα υγρά του ανθρώπινου οργανισμού, οπότε με την αποπνικτική βρώμα δεν μπορούσαμε να απαλλαγούμε.
Οι Νοτιο-Κορεάτες μάς έφερναν ξύλα χοντρά και τσουβάλια, βάζαμε τα ξύλα επάνω από τα πολυβολεία και ατομικές θέσεις και μετά γεμίζαμε τα τσουβάλια χώμα και τα βάζαμε επάνω.
Με αυτό προστατευόμαστε από τους όλμους.] Είχαμε όμως δυο τραυματίες καταπρώτη μέρα από ένα βλήμα που είχε πέσει την ώρα που δουλεύαμε. Νύκτωσε,έπιασε καθένας μια θέση και περιμέναμε με το δάκτυλο στην σκαντάλη.
Τα ολμάκια του λόχου τα εξηντά-ρια έριχναν συνεχώς φωτιστικά για να βλέπομε μπροστά μας.
Έβαλε ο Θεός το χεράκι του και δεν ήλθαν αυτό το βράδυ διότι δεν θα γλίτωνε κανείς. [Από τη βορειοδυτική πλευρά δεν μπορούσαμε να εργαστούμε διότι είμαστε ακριβώς απέναντι από τα Κινέζικα στρατεύματα περίπου τριακόσια-πενήντα μέτρα και ήταν πιο ψηλά από εμάς.]
Ξημέρωσε 17/6/53, αφού είδαμε ότι γλιτώσαμε το πρώτο βράδυ αρχίσαμε να δουλεύομε με πιο όρεξη σήμερα, αλλά είχαμε κακή ζωή, πείνα και κούραση και από την άλλη μεριά η βρόμα των νεκρών177. [Υποφέραμε από τρομερή κούραση.
Από φαγητό δεν μας πείραζε μόνο πίναμε κρύο νερό και αεροζόλ που αναπνέαμε. Τον ύπνο τον είχαμε ξεχάσει τα τελευταία εικοσιτετράωρα.] Χωρίς να καθίσουμε ούτε και να κοιμηθούμε όπως είμαστε ξενύκτηδες, δυο βράδια γεμίζαμε τσουβάλια και κτίζαμε επάνω στις θέσεις που είχαμε φθιάξει.
Ώσπου να βραδιάσει τις είχαμε σχεδόν τελειώσει. [Την ημέρα αυτή μας επισκέφτηκαν δυο Αμερικανοί αξιωματικοί και ένας Έλληνας. Καταλάβαμε αμέσως ότι θα επιτεθούν οι Κινέζοι.
Οι άνδρες αυτοί ήταν του Α-2 και ξέρανε τι θα κάνουν οι Κινέζοι με ακρίβεια.] Μόλις άρχισε να σουρουπώνει μας ειδοποιάνε, όλους να πιάσωμε τις θέσεις μας και να ‘χωμε το νου μας, διότι είχαν πληροφορίες ότι θα μας κάναν επίθεση οπωσδήποτε αυτό το βράδυ.
Απόψε κάπως είχαμε λίγο θάρρος, διότι είχαμε φθιάξει τις θέσεις και θα μας προφύλαζαν έστω από τα εγκαιροφλεγής.
Πυρομαχικά είχαμε όσα θέλαμε και έτσι είχαμε πεποίθηση ότι μέχρι να είναι ένας ζωντανός, δεν θα πατούσε Κινέζος επάνω.
[Είχαμε βάλει ορισμένους στα ακροαστικά φυλάκια σε θέσεις καίριες να μας ενημερώνουν για την κάθε κίνηση των Κινέζων για να μπορούμε οι υπόλοιποι να δουλεύουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια, όπως προανέφερα.
Στο ένα ακροαστικό ήταν ο φίλος μου ο Ανδρεαδάκης από τον Κρουσώνα Κρήτης. Περίπου στις 11:45 η ώρα το ακροαστικό αντιλήφθηκε πως όλα τα υψώματα των Κινέζων είχαν μαυρίσει, σαν να είχαν φυτρώσει ξαφνικά μικρά δέντρα στα απογυμνωμένα υψώματα.
Αυτά τα μικρά μαύρα που φαινόταν σαν δέντρα ήταν οι εκατοντάδες από Κινέζους που ερχόταν να μας επιτεθούν.
Η αναλογία ήταν 2.850 χιλιάδες Κινέζοι κι εμείς ένας λόχος που εάν υπολογίσουμε τις απώλειες του προηγούμενου μετώπου θα είχαμε μείνει περίπου ενενήντα με ενενήνταπέντε άντρες. Μας υποστήριζαν βέβαια τα Αμερικάνικα οπλικά συστήματα που χρησιμοποιούσανε σε αυτόν το πόλεμο.
Μόλις το ακροαστικό φυλάκιο αντιλήφτηκε ότι οι Κινέζοι ερχόντουσαν, τηλεφώνησαν και αμέσως πήδησαν μέσα στα χαρακώματα.]
Τις 11.45 η ώρα, όπως είχα προσυλλογιστεί μπροστά μου, ακούγω ένα πολυβόλο που ήταν αριστερά από την ομάδα μου και άρχιζε απότομα να βάζει ταχεία βουλή.
Εν τω μεταξύ το ύψωμα άναψε και τα κινέζικα βλήματα έπεφταν βροχή στα αμπριά μας. Επάνω οι Κινέζοι είχαν πλησιάσει πολύ κοντά, βγήκαμε όλοι στο χαράκωμα αψηφώντας το θάνατο και αγωνιστήκαμε σκληρά, περίπου 11/2 ώρα, απεκρούσαμε την πρώτη επίθεση.
Δεν πέρασε μισή ώρα, δεν είχαν πάψει τα πρώτα πυρά, ορμάνε και για δεύτερη φορά όπου και φτάσαν στα χαρακώματα. Τους απεκρούουμε και για δευτέρα φορά το ύψωμα εσειότανε από τα βλήματα. Κάναν να ησυχάσουν για λίγο νομίζοντας εμείς ότι τώρα πια δεν θα ξανάκαναν επιχείρηση και όμως μάταια η σκέψη μας.
Τις τρεις η ώρα [στις πρώτες ώρες της 18 Ιουνίου] επιτέθου-νται για τρίτη φορά. Και πάλι κατάφεραν να μπουν στα δικά μας χαρακώματα, τους αποκρούσαμε διά της λόγχης, με πιο πυκνά πυρά και ο[υ]ρλιάσματα σαν λυσσασμένα σκυλιά να μας κατασπαράξουν, δεν ήξεραν όμως ότι το Χάρι το κράταγαν Έλληνες στρατιώτες.
[Τηλεφωνική επικοινωνία εγώ δεν είχα διότι είχε διακοπεί από τα βλήματα. Έπραττα όπως μπορούσα με τους άντρες της ομάδας μου.]
Απελπισμένοι πια για τις προσπάθειες που έκαναν και δεν μπόρεσαν να πατήσουν επάνω στο Χάρι, όσοι γλύτωσαν έφυγαν κακώς κακού, αλλά οι πιο πολλοί άφηκαν τα κορμιά τους γύρω από το ύψωμα.
Ξημέρωσε και ησύχασε λίγο το κακό. Μαζέψαμε τους νεκρούς, είχαμε πέντε και δεκαεννιά τραυματίες .
Οι Αμερικάνοι αφού είδαν ότι δεν επιστοχωρήσαμε [οπισθοχωρήσαμε] όπως έκαναν αυτοί, νόμιζαν ότι μας είχαν όλους σφάξει επάνω στο ύψωμα.
Ήλθαν όλοι οι νοσοκόμοι, φέραν δύο ντζέιμς φορεία και όλοι κοίταζαν, όταν κατέβαζαν τους νεκρούς και τους τραυματίες με περιέργεια και έλεγαν μόνο αυτοί είναι; Ακόμα και ο ίδιος ο διοικητής μας νόμιζε ότι ο τρίτος λόχος είχε σβήσει πια από το τάγμα και όμως με τη βοήθεια του Θεού περάσαμε καλά.
Αφού κατεβάσαμε όλους τους τραυματίες έδωσε διαταγή ο διοικητής να έλθει ο 1ος λόχος να μας αντικαταστήσει. [0 1ος λόχος ήταν εφεδρικός στο ύψωμα 361 και σε περίπτωση που εμείς εγκαταλείπαμε το ύψωμα θα έκαναν αντεπίθεση.
Εγώ είχα δύο τραυματίες στην ομάδα μου, τον Μαρίνο Μελισσαράτο από την Κεφαλλονιά, πολύ σοβαρά κτυπημένο, και τον Σταύρο Χλωρό, από τη Λέρο.
Αφού τους περιποιηθήκαμε με τα ελάχιστα μέσα που διαθέταμε, τους κατεβάσαμε χαμηλότερα για να τους παραλάβουν τα ασθενοφόρα και τα ελικόπτερα τους πολύ βαριά τραυματισμένους. 0 Μελισσαράτος έμαθα πως πέθανε μέσα στο ελικόπτερο, ο άλλος από τη Λέρο έζησε και γύρισε ύστερα από ένα μήνα στην ομάδα μου.]
Τις 18/6/53 ήλθαν κατά τις έντεκα η ώρα και φύγαμε εμείς, αλλά είμαστε όλοι σε άθλια κατάσταση.
Στο δρόμο που βαδίζαμε όπου μας έβλεπε κανείς Αμερικανός σταματούσε προσοχή και μας χαιρετούσαν και εθαύμαζαν τη γενναιότητα του ελληνικού τάγματος διότι είχαν πέσει κορμιά σε αυτό το ύψωμα και δεν μπορούσαν να το κρατήσουν.
[Ο θαυμασμός για το Ελληνικό Τάγμα δεν άργησε να διαδοθεί σε όλες τις συμμαχικές δυνάμεις, διότι όπως αναφέρω και παραπάνω τα πρώτα τρία τάγματα που είχαν αναλάβει την άμυνα του υψώματος Χάρι είχαν απώλειες το 80% (από χαρακτηριστικές πληροφορίες το έγραφαν αυτό).]
Μαρτυρία Τσιακίρη Μόσχου επιλοχία του πυροβολικού
Την τέταρτη ημέρα όμως στις 18 ΙΟΥΝΙΟΥ άρχισαν από το απόγευμα γύρω στις επτά να μας ρίχνουν με το πυροβολικό τους.
Aκροβολιστήκαμε όλοι μας.
Εγώ αν ζει κάποιος απ΄όσους ήμασταν εκεί θα το θυμάται , έβαλα όλο το στοιχείο παρότι δεν ήμουνα στοιχειάρχης, πίσω στο αμπρί τους έκλεισα κι έμεινα εγώ, ο σκοπευτής κι ο γεμιστής στο αντιαρματικό σε μία θέση που την είχα μόνος μου φτιάξει την σκέπασα με σκέπαστρο και είπα πως αν κατορθώσει να περάσει από τη θυρίδα το βλήμα χαλάλι αφού εμείς θα κατορθώναμε να κάνουμε βολές ανάσχεσης πυροβολικού μπροστά από το φυλάκιο.
(...)
Βγήκαν από μία μεριά σε ένα ύψωμα στο φυλάκιο κι ας είναι καλά ένας δεκανέας από την Ορεστιάδα του νομού Έβρου ο Πασσαλής Δημήτριος ο οποίος έγινε επ΄ανδραγαθεία Λοχίας και πήρε και χρυσό μετάλλιο ανδρείας , αυτός έσωσε το τάγμα εκείνο το βράδυ.
Τραυματίστηκε ο λοχαγός Βυσσιώτης και το πρωϊ μάθαμε πως είχαμε έξη νεκρούς και 17 τραυματίες.
Εγώ με το αντιαρματικό εκείνο το βράδυ έριξα 4 (τέσσερις ) φόρτους βλήματα , 2 φόρτους αντιαρματικά και 2 φόρτους εναντίον προσωπικού .
Κάθε δύο βλήματα έριχνα κι ένα αντιαρματικό για να αφήνει γραμμή και να βλέπω πού πήγαιναν τα βλήματα .
Το πρωί στις 5 η ώρα ο λοχαγός Αγραφιώτης φώναζε τον δικό μου υπολοχαγό τον Ανδρέου Πέτρο , του απάντησα εγώ και του είπα πως είχα ακόμη 10 βλήματα
(...)
Όσοι πολέμησαν στο Χάρρυ πήραν το παράσημο CAN DO που σημαίνει μπορείς να το κάνεις.
177. Πρβλ. και τη σύγχρονη με τα γεγονότα μαρτυρία του Δημητρίου Παπαδόπουλου, εγγραφή για τις 17 Ιουνίου όπου σε συνομιλία με το διερμηνέα του 3ου Λόχου στο ύψωμα Χάρι αναφέρεται ότι «η μυρωδιά των νεκρών Κινέζων μας κάνει να λιποθυμούμε», και τη δική του εμπειρία από τις 18 Ιουνίου, οπότε ανέβηκε στο ύψωμα. Βλ.
Demetrious Papadopoulos. htm.
178. Στο ΓΕΣ/ΔΙΣ, Το Εκστρατευτικόν Σώμα Ελλάδος εις Κορέαν (1950-1955), Αθήνα. 1997. σελ. 230. δίνονται συνολικά 5 νεκροί (όλοι οπλίτες) για το διάστημα 16-19 Ιουνίου 1953: στις 16 Ιουνίου ο Γ. Τηλιακός, στις 17 Ιουνίου οι Αριστ. Καρόζης και Χριστόφ. Τερζόπουλος και στις 19 Ιουνίου οι Λ. Μάνθος και Ηλ. Παρίσης.
Στο ίδιο δίνονται τα ονόματα 18 τραυματιών για τις 17/18 Ιουνίου και ενός που τραυματίστηκε στις 18 Ιουνίου. Δίνονται επίσης τα ονόματα 6 τραυματιών για τις 16 Ιουμίου. Βλ. και Olwell & Mitchell, The Fifteenth Infantry Regiment Yearbook, 1953. σελ. 99.
179. 0 Στ. Χλωρός βρίσκεται στον κατάλογο τραυματιών της μάχης της 17/18 Ιουνίου ο οποίος παρατίθεται στο ΓΕΣ/ΔΙΣ. ο.π., σελ. 239. 0 κα περιλαμβάνει τον Μαρίνο Μελισσαράτο, το όνομα του οποίου όμως βρίσκεται ανάμεσα στους νεκρούς του ΕΚΣΕ στον κατάλογο που δίνεται από τους Olwell και Mitchell (The Fifteenth Infantry Regiment Yearbook, 1953, σελ. 99). Ο Μελισσαράτος μνημονεύεται και στο μνημείο των πεσόντων στην Κορέα που βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη.
και 
