Τύπε θελω να σου κανω μια ερωτηση.
Ενα υποθετικο σεναριο.
Σημερα ας πουμε καποιος στη Βουλη θετει θεμα για την ασφαλεια του αεροδρομιου Βενιζελος. Και πεταγεται ο υπουργος οργισμενος και λεει οτι πρεπει να ντρεπονται που θετουν τετοια ζητηματα.
Την επομενη μερα, ενας εργαζομενος στον Πυργο Ελεγχου κανει λαθος και στελνει δυο αεροπλανα να προσγειωθουν ταυτοχρονα (σχολικό παραδειγμα) και σκοτωνονται 500 ανθρωποι.
Υπηρχε καποιο ζητημα ασφαλειας και ειχε ο υπουργος αδικο?
Κατα τη γνωμη σου πρεπει να αποκτησουμε τετοια συστηματα ασφαλειας ωστε να ειναι εντελως ανεξαρτητα απο τον ανθρωπινο παραγοντα, ωστε να δικαιουται ο καθε υπουργος να θεωρει οτι υφισταται ασφαλεια?
Πρώτον το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος είναι ιδιωτικό και ο Έλεγχος εναέριας κυκλοφορίας γίνεται από υπαλλήλους του κράτους (αρχή πολιτικής αεροπορίας).
Εάν γίνει ατύχημα όπως λες, καμία εμπλοκή δεν έχει η ιδιωτική εταιρία η οποία διαχειρίζεται τα κτήρια και η οποία δεν έχει σχέση με το προσωπικό που κάνει έλεγχο και διαχωρισμό της εναέριας κυκλοφορίας(αυτή μοιράζεται ανάμεσα στους ελεγκτές και στους πιλότους).
Το ίδιο ισχύει και για όλα τα αεροδρόμια τα οποία αναλαμβάνει ιδιώτης (fraport). Οι ελεγκτές παραμένουν όπως ήταν πριν διορισμένοι και εκπαιδευμένοι από το κράτος.
Οπότε το παράδειγμα σου είναι τελείως λάθος.
Αν θες όμως να παραλληλίσεις τις 2 καταστάσεις, μπορώ να σε βοηθήσω :
Τα αεροπλάνα επικοινωνούν στην ίδια συχνότητα, οπότε ο κάθε πιλότος έχει τη δυνατότητα να ακούσει την λάθος οδηγία του ελεγκτή και να αντιδράσει.
Αυτό δεν ήταν εφικτό στα τρένα, διότι ο ιδιώτης έπαιρνε συνεχώς παρατάσεις από το κράτος όσον αφορά την λειτουργία του συστήματος επικοινωνίας(ο υπουργός ήταν ενήμερος για αυτές). Ταυτόχρονα με την παράταση, δεν επιβλήθηκε στον ιδιώτη κανένα μέτρο μετριασμού του ρίσκου, όπως η χρήση εταιρικού κινητού σε κάθε αμαξοστοιχία, ώστε να είχε τη δυνατότητα ο μακαρίτης να λύσει κάθε αμφιβολία πριν μπει στη γραμμή ανόδου.
Επίσης υπάρχουν συστήματα που ειδοποιούν για πιθανό conflict( σύγκρουση αν προτιμάς), τα οποία εμφανίζουν ένδειξη και στο radar του ελεγκτή αλλά και μέσα στα πιλοτήρια (οπτικές και ηχητικές εντολές για την αποφυγή). Κάτι περισσότερο από
την τηλεδιοίκηση η οποία είχε σταματήσει να λειτουργεί.
Σε όσα αεροδρόμια δεν υπάρχει radar, τηρούνται με το παραπάνω διεθνείς κανονισμοί για τον διαχωρισμό με κριτήρια απόστασης,ύψους και χρόνου.
Μου έχει τύχει στη Θεσσαλονίκη να μας έχει δωθεί άδεια για προσγείωση, και από αφηρημάδα λίγο αργότερα, άδεια για απογείωση σε ένα ελαφρύ αεροσκάφος στον ίδιο διάδρομο.
Ο χειριστής του άλλου αεροσκάφους έχοντας επίγνωση της θέσης μας, ρώτησε τον ελεγκτή : «are you sure ?» και ο ελεγκτής καταλαβαίνοντας το λάθος ακύρωσε αμέσως την οδηγία.
Φυσικά και εμείς είχαμε πλήρη επίγνωση της κατάστασης και θα είχαμε διακόψει την προσέγγιση εάν το άλλο αεροσκάφος εκτελούσε την οδηγία.
Για αυτό είναι σημαντικό να επιτρέπεις σε
πάνω από ένα άτομο να έχει επιγνωση της πραγματικής κατάστασης ώστε να υπάρχει back up. Όταν η
διοίκηση επιτρέπει να μην υπάρχει backup, αναλαμβάνει ένα μη αποδεκτό ρίσκο όσον αφορά την ασφάλεια.
Εχθές που διασχίζαμε τον ελληνικό εναέριο χώρο, ο συνάδελφος μου(Ισπανικής καταγωγής) με ρώτησε γιατί δεν διαθέτουμε ακόμη στην Ελλάδα σύστημα επικοινωνίας(μεταξύ αεροσκαφών και ελεγκτών) μέσω υπολογιστή, το οποίο είναι πιο ασφαλές και efficient, όπως διαθέτουν οι περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες(CPDLC αν θες γκούγκλαρε το). Τι να του απαντούσα ? Ότι το 2023 δεν έχουν καλά καλά ασύρματο τα τρένα μας ?
Τέλος το ερώτημα σου κατευθύνει την απάντηση και είναι διατυπωμένο με δόλο:
Πρώτον τα συστήματα ασφάλειας δεν είναι εντελώς ανεξάρτητα από τον άνθρωπο αλλά λειτουργούν ως backup για το ανθρώπινο σφάλμα. (Διαφορετικά αυτοκίνητα, τρένα και αεροπλάνα θέμα λειτουργούσαν ήδη χωρίς οδηγούς και πιλότους).
Εάν δεν διαθέτεις τα παραπάνω συστήματα, η εναλλακτική για να μετριάσεις το ρίσκο είναι να έχεις 2-3 άτομα με μεγάλη εμπειρία στην ίδια βάρδια ώστε ο ένας να λειτουργεί σαν σύστημα ασφαλείας όσον αφορά τις ενέργειες των άλλων.
Εάν δεν έχεις ούτε συστήματα ασφάλειας, ούτε ανθρώπινο backup τότε ναι δεν έχει δικαίωμα ο κάθε υπουργός να θεωρεί ότι υπάρχει ασφάλεια και ξέρει ότι αναλαμβάνει μη αποδεκτό ρίσκο όσον αφορά την τελευταία.
Έχω συναδέλφους που πετάξανε στην Αφρική και εκεί η φιλοσοφία είναι τελείως διαφορετική:
Δεν υπάρχει καταρτισμένο προσωπικό(σταθμάρχης), δεν υπάρχουν συστήματα ασφάλειας(τηλεδιοίκηση), τα αεροπλάνα είναι τα περισσότερα αποσύρσεις από τον δυτικό κόσμο(τρένα που έχουν αποσυρθεί στην Ελβετία)και για τα ατυχήματα φταίει η κακιά η ώρα.
www.newsit.gr
news.sky.com
