γιατί τώρα ποιός το απαγορεύει??????????
Κανονισμός «Δουβλίνο II»
Ο παρών κανονισμός αντικαθιστά τις διατάξεις της Σύμβασης του Δουβλίνου του 1990 με κοινοτική νομοθεσία. Σκοπός του είναι ο προσδιορισμός, το συντομότερο δυνατό, του κράτους μέλους το οποίο είναι υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου και ο καθορισμός λογικών προθεσμιών για κάθε στάδιο της διαδικασίας προσδιορισμού του υπεύθυνου κράτους μέλους. Αποσκοπεί τέλος στην αποτροπή της κατάχρησης των διαδικασιών ασύλου που συνιστούν οι πολλαπλές αιτήσεις.
ΠΡΑΞΗ
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου της 18ης Φεβρουαρίου 2003 για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς προσδιορισμού του κράτους μέλους το οποίο είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που έχει υποβληθεί σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας.
ΣΥΝΟΨΗ
Σύμφωνα με τον κανονισμό του Δουβλίνου, τα κράτη μέλη οφείλουν να προσδιορίσουν το κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου που υποβλήθηκε εντός της επικράτειάς τους, στη βάση αντικειμενικών και ιεραρχημένων κριτηρίων. Το σύστημα αποσκοπεί στην αποφυγή του φαινομένου της αναζήτησης του ευνοϊκότερου κράτους υποδοχής (asylum shopping) και, συγχρόνως, στην παροχή εγγύησης ότι η περίπτωση κάθε αιτούντος άσυλο θα εξετάζεται από ένα και μόνο κράτος μέλος.
Αν η ανάλυση των κριτηρίων του κανονισμού υποδεικνύει ένα άλλο κράτος μέλος ως υπεύθυνο, από αυτό το τελευταίο ζητείται να «αναλάβει» τον αιτούντα άσυλο και κατά συνέπεια να εξετάσει το αίτημά του. Στην περίπτωση κατά την οποία το εν λόγω κράτος αναγνωρίσει την αρμοδιότητα του, το πρώτο κράτος μέλος οφείλει να εξασφαλίσει τη μεταφορά του αιτούντος άσυλο μέχρι αυτό.
Μια άλλη περίπτωση είναι εκείνη κατά την οποία, εάν ένα κράτος μέλος έχει ήδη εξετάσει ή έχει αρχίσει την εξέταση μιας αίτησης παροχής ασύλου, μπορεί να του ζητηθεί να «αναλάβει εκ νέου» τον αιτούντα άσυλο που βρίσκεται σε άλλο κράτος μέλος χωρίς να έχει λάβει την άδειά του για τούτο.
Το κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο και στο οποίο μεταφέρεται ο αιτών θα πρέπει λοιπόν να ολοκληρώσει την εξέταση του αιτήματος.
Γενικές αρχές
Μόνο ένα κράτος μέλος θα είναι υπεύθυνο για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου. Κάθε κράτος μέλος μπορεί να αποφασίσει να εξετάσει μια αίτηση ασύλου ακόμη κι αν δεν είναι υπεύθυνο γι’ αυτό, σύμφωνα με τα κριτήρια του παρόντος κανονισμού.
Η κατάσταση του ανήλικου τέκνου θα είναι αδιαχώριστη από αυτήν του γονέα ή του κηδεμόνα που υπέβαλε αίτηση ασύλου.
Ιεράρχηση των κριτηρίων
Τα κριτήρια για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο πρέπει να εφαρμόζονται σύμφωνα με τη σειρά παρουσίασής τους στον κανονισμό. Θα εφαρμόζονται ανάλογα με την κατάσταση που επικρατεί κατά τη στιγμή που ο αιτών το άσυλο υπέβαλε για πρώτη φορά την αίτησή του σε κράτος μέλος.
Ο κανονισμός θεσπίζει τα ακόλουθα κριτήρια:
κριτήρια σχετικά με την αρχή της ενότητας των οικογενειών
Εάν ο αιτών άσυλο είναι ασυνόδευτος ανήλικος, υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησής του είναι το κράτος μέλος στο οποίο ευρίσκεται νομίμως ένα μέλος της οικογένειάς του, εφόσον αυτό είναι προς το μείζον συμφέρον του ανηλίκου. Εάν δεν υπάρχει μέλος της οικογένειας, υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης είναι το κράτος μέλος στο οποίο ο ανήλικος υπέβαλε την αίτησή του για άσυλο.
Εάν ένα μέλος της οικογένειας του αιτούντος έλαβε άδεια παραμονής σε κράτος μέλος ως πρόσφυγας, αυτό το κράτος μέλος θα είναι υπεύθυνο για την αίτηση ασύλου υπό τον όρο ότι το επιθυμεί ο ενδιαφερόμενος. Εάν ένα μέλος της οικογένειας του αιτούντος άσυλο έχει υποβάλει αίτηση σε κράτος μέλος, για την οποία δεν έχει ακόμη ληφθεί πρώτη απόφαση επί της ουσίας, αυτό το κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης ασύλου, υπό τον όρο ότι το επιθυμεί ο ενδιαφερόμενος.
Επιπλέον, ο κανονισμός προβλέπει κριτήριο σύμφωνα με το οποίο αιτήσεις ασύλου που υποβάλλονται ταυτόχρονα ή σε παραπλήσιες ημερομηνίες από πλείονα μέλη μιας οικογενείας εξετάζονται από κοινού.
κριτήρια που σχετίζονται με την έκδοση αδειών διαμονής ή θεωρήσεων
Το κράτος μέλος που χορήγησε στον αιτούντα ισχύοντα τίτλο διαμονής ή έγκυρη θεώρηση θα είναι υπεύθυνο για την αίτηση ασύλου. Εάν ο αιτών είναι κάτοχος περισσότερων αδειών ή θεωρήσεων που εκδόθηκαν από διαφορετικά κράτη μέλη, υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης ασύλου θα είναι το κράτος που:
χορήγησε το πιο μακροχρόνιο δικαίωμα διαμονής ή, σε περίπτωση ισότιμης διάρκειας ισχύος, εκείνο που εξέδωσε την άδεια με την απώτερη λήξη ισχύος. Ο ίδιος κανόνας θα εφαρμοστεί στην περίπτωση θεωρήσεων διαφορετικού χαρακτήρα·
εξέδωσε τη θεώρηση που έχει την απώτερη λήξη ισχύος όταν οι θεωρήσεις είναι του ίδιου χαρακτήρα.
Οι ίδιοι κανόνες ισχύουν εάν ο αιτών άσυλο είναι κάτοχος ενός ή περισσοτέρων τίτλων διαμονής που έχουν λήξει για διάστημα μικρότερο από πριν από δύο έτη ή μίας ή περισσοτέρων θεωρήσεων που έχουν λήξει για διάστημα μικρότερο από πριν από έξι μήνες, αλλά εφόσον ο αιτών άσυλο δεν έχει εγκαταλείψει το έδαφος των κρατών μελών. Σε αυτές τις περιπτώσεις, υπεύθυνο είναι το κράτος μέλος στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση.
κριτήρια που σχετίζονται με παράνομη είσοδο ή διαμονή σε κράτος μέλος
Εάν ο αιτών διέβη παράνομα τα σύνορα ενός κράτους μέλους, αυτό το κράτος μέλος θα είναι υπεύθυνο να εξετάσει την αίτηση ασύλου. Η ευθύνη αυτή παύει να υφίσταται δώδεκα μήνες μετά την ημερομηνία κατά την οποία έλαβε χώρα η παράνομη διάβαση των συνόρων.
Όταν έχει καταδειχθεί ότι ο αιτών άσυλο διέμεινε σε κράτος μέλος για μία συνεχή περίοδο τουλάχιστον πέντε μηνών πριν υποβάλει την αίτησή του, το κράτος μέλος αυτό είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης. Εάν ο αιτών άσυλο διέμεινε για διάστημα τουλάχιστον πέντε μηνών σε πλείονα κράτη μέλη, υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης ασύλου είναι το κράτος μέλος της τελευταίας διαμονής.
κριτήρια που σχετίζονται με νόμιμη είσοδο σε κράτος μέλος
Εάν υποβάλλει αίτηση ασύλου υπήκοος τρίτης χώρας σε κράτος μέλος όπου αυτός δεν υπόκειται στην υποχρέωση θεώρησης, εκείνο το κράτος μέλος θα είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης.
αίτηση στο χώρο διεθνούς διέλευσης αερολιμένα
Εάν υπήκοος τρίτης χώρας υποβάλλει αίτηση ασύλου στο χώρο διεθνούς διέλευσης αερολιμένα κράτους μέλους, αυτό το κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης.
Ο κανονισμός, εντέλει, προβλέπει επίσης «προτερόθετα κριτήρια» εάν δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί το κράτος μέλος το οποίο είναι υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης ασύλου βάσει των κριτηρίων που απαριθμούνται. Σε τέτοιες περιπτώσεις, υπεύθυνο για την εξέταση της αίτησης είναι το πρώτο κράτος μέλος στο οποίο υποβλήθηκε η αίτηση ασύλου.
Ανθρωπιστική ρήτρα
Κάθε κράτος μέλος μπορεί να δεχθεί, ύστερα από αίτηση ενός άλλου κράτους μέλους, να διαπραγματευθεί μια αίτηση ασύλου για την οποία δεν είναι υπεύθυνο βάσει των προαναφερθέντων δεσμευτικών κριτηρίων, για λόγους ανθρωπιστικούς και βάσει, εν μέρει, οικογενειακών ή πολιτισμικών κριτηρίων, εφόσον οι ενδιαφερόμενοι συναινούν.
Αναδοχή και εκ νέου ανάληψη
Εάν ένα κράτος μέλος θεωρεί υπεύθυνο άλλο κράτος μέλος για την εξέταση μιας αίτησης ασύλου, μπορεί να απευθύνει προς αυτό αίτημα αναδοχής της αίτησης. Το υπεύθυνο για την αίτηση ασύλου κράτος μέλος οφείλει να σεβαστεί ορισμένες υποχρεώσεις, κυρίως την αναδοχή ή εκ νέου ανάληψη του αιτούντος καθώς και την εξέταση της αίτησής του.
Η αίτηση αναδοχής ή εκ νέου ανάληψης θα πρέπει να υποδεικνύει κάθε στοιχείο που επιτρέπει στο κράτος προς το οποίο απευθύνεται το αίτημα να προσδιορίσει εάν είναι πράγματι υπεύθυνο. Όταν το κράτος προς το οποίο απευθύνεται το αίτημα δέχεται την αναδοχή ή εκ νέου ανάληψη του ενδιαφερομένου προσώπου, αποστέλλεται στον αιτούντα αιτιολογημένη απόφαση που δηλώνει ότι η αίτησή του κρίνεται απαράδεκτη στο κράτος μέλος όπου υποβλήθηκε, και ότι υπάρχει υποχρέωση μεταφοράς του αιτούντος άσυλο στο κράτος μέλος που είναι υπεύθυνο. Υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής κατά της απόφασης αυτής, αλλά χωρίς ανασταλτικό αποτέλεσμα, εκτός αν τα δικαστήρια ή τα αρμόδια όργανα το αποφασίσουν κατά περίπτωση, εφόσον αυτό επιτρέπεται από την εθνική νομοθεσία.
Ο κανονισμός ορίζει μια ολόκληρη σειρά πρακτικών λεπτομερειών σχετικών με την αναδοχή ή εκ νέου ανάληψη αιτούντος (προθεσμίες για υποβολή και απάντηση σε αιτήματα και για την εκτέλεση μεταφορών, απαραίτητες επαληθεύσεις, κοινοποίηση των αποφάσεων, κ.λπ.). Όταν ένα κράτος μέλος δεν τηρεί τις αυστηρές προθεσμίες που ορίζει ο κανονισμός, θεωρείται ότι σιωπηρά αποδέχεται την ευθύνη για το εν λόγω άτομο.
Διοικητική συνεργασία
Εφόσον είναι αναγκαίο για συγκεκριμένους σκοπούς, όπως για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο ή την εξέταση μίας αίτησης ασύλου, τα κράτη μέλη μπορούν να ανταλλάσσουν μεταξύ τους στοιχεία προσωπικού χαρακτήρα σχετικά με τον αιτούντα άσυλο, με την επιφύλαξη αυστηρών κανόνων για την προστασία των δεδομένων.
Οι λόγοι στους οποίους αναφέρεται ο αιτών για να αιτιολογήσει το αίτημά του θα ανταλλάσσονται μόνο εάν είναι απολύτως απαραίτητο, και μόνο εφόσον συναινεί ο ενδιαφερόμενος.
Κάθε αίτηση παροχής πληροφοριών πρέπει να αιτιολογείται. Το κράτος μέλος που διαβιβάζει τα δεδομένα θα πρέπει να εγγυάται την ακρίβεια και την ενημερότητά τους. Ο αιτών θα έχει το δικαίωμα να διαβιβάσει τα δεδομένα που τον αφορούν, καθώς και να ζητήσει τη διόρθωση, την εξάλειψη ή το κλείδωμά τους, σε περίπτωση παραβίασης του παρόντος κανονισμού ή της οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 24ης Οκτωβρίου 1995, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών.
Κάθε αίτηση, απάντηση και γραπτή επικοινωνία κατ’ εφαρμογή του παρόντος κανονισμού θα αποστέλλεται μέσω του δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών «DublinNet».
Τα κράτη μέλη μπορούν να προβούν σε διμερείς διοικητικές ρυθμίσεις, που σχετίζονται με ανταλλαγές υπαλλήλων-συνδέσμων, απλούστευση των διαδικασιών ή συντόμευση των προθεσμιών, προκειμένου να διευκολύνουν την εφαρμογή του κανονισμού και να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά του.
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
Πράξη Έναρξη ισχύος Προθεσμία για μεταφορά στο εθνικό δίκαιο των κρατών μελών Επίσημη Εφημερίδα
Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 343/2003 17.3.2003 - ΕΕ L 50 της 25.2.2003
ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΡΑΞΕΙΣ
Κανονισμός της Επιτροπής (ΕΚ) αριθ. 1560/2003 της 2ας Σεπτεμβρίου 2003 για τα μέτρα εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας [Επίσημη Εφημερίδα L 222, 5.9.2003].
Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης διεθνούς προστασίας που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας ή από απάτριδα (αναδιατύπωση) [COM(2008) 820 τελικό/2 – Δεν έχει δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα].
Στις 3 Δεκεμβρίου 2008, η Επιτροπή υιοθέτησε πρόταση τροποποίησης του κανονισμού του Δουβλίνου II, προκειμένου να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του συστήματος και να εξασφαλίσει τη συνολική αντιμετώπιση των αναγκών των αιτούντων διεθνή προστασία βάσει του μηχανισμού για τον προσδιορισμό της ευθύνης. Επιπλέον, συνάδοντας με το σχέδιο πολιτικής για το άσυλο, η πρόταση στοχεύει στην αντιμετώπιση καταστάσεων ιδιαίτερης πίεσης στις ικανότητες υποδοχής και τα συστήματα για το άσυλο των κρατών μελών, καθώς και καταστάσεων όπου υπάρχει ανεπαρκές επίπεδο προστασίας για τους αιτούντες διεθνή προστασία.
Όσον αφορά την αποτελεσματικότητα του συστήματος:
διάφορες προθεσμίες θεσπίζονται ή απλουστεύονται με σκοπό να καταστεί η διαδικασία αποτελεσματικότερη και ταχύτερη·
αρκετές διατάξεις διευκρινίζονται, όπως η διάταξη σχετικά με τις συνθήκες παύσης της ευθύνης κράτους μέλους. Αυτό είναι αναγκαίο προκειμένου να διασφαλισθεί πιο ομοιόμορφη εφαρμογή του κανονισμού και να μειωθούν οι διαφορές ερμηνείας από τα κράτη μέλη·
προστίθεται νέα διάταξη όσον αφορά την ανταλλαγή σχετικών πληροφοριών πριν διεξαχθούν μεταφορές με σκοπό, interalia, τη διευκόλυνση της συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για πρακτικές ρυθμίσεις των μεταφορών.
Όσον αφορά την προστασία των αιτούντων άσυλο βάσει του κανονισμού του Δουβλίνου:
διευκρινίζονται με περισσότερες λεπτομέρειες στον κανονισμό το περιεχόμενο, η μορφή και ο χρόνος παροχής πληροφοριών στους αιτούντες διεθνή προστασία·
θεσπίζεται το δικαίωμα προσφυγής κατά απόφασης μεταφοράς, μαζί με την υποχρέωση των αρμόδιων αρχών να αποφασίζουν εάν πρέπει να ανασταλεί ή όχι η εφαρμογή της και να επιτρέπουν στο ενδιαφερόμενο πρόσωπο να παραμένει στο έδαφός τους ενώ εκκρεμεί η εν λόγω απόφαση. Επιπλέον, διευκρινίζεται το δικαίωμα νομικής συνδρομής ή/και εκπροσώπησης, και όπου απαιτείται το δικαίωμα γλωσσικής συνδρομής για την εξασφάλιση αποτελεσματικότερου δικαιώματος άσκησης προσφυγής·
περιλαμβάνεται νέα διάταξη που υπενθυμίζει τη βασική αρχή ότι ένα πρόσωπο δεν πρέπει να κρατείται μόνο διότι επιζητεί διεθνή προστασία. Επιπλέον, για να εξασφαλιστεί ότι η κράτηση των αιτούντων άσυλο στο πλαίσιο της διαδικασίας του Δουβλίνου δεν είναι αυθαίρετη, προτείνονται περιορισμένοι λόγοι για αυτή την κράτηση·
το δικαίωμα στην επανένωση της οικογένειας επεκτάθηκε, interalia, περιλαμβάνοντας μέλη της οικογένειας που δικαιούνται επικουρική προστασία και που διαμένουν σε άλλο κράτος μέλος, και καθιστώντας υποχρεωτική την επανένωση των εξαρτώμενων συγγενών·
η πρόταση, εντέλει, ενισχύει την προστασία που παρέχεται σε ασυνόδευτους ανήλικους κατά τη διαδικασία του Δουβλίνου προκειμένου να ληφθούν καλύτερα υπόψη τα συμφέροντά τους.
Όσον αφορά τις συνθήκες ιδιαίτερης πίεσης σε ορισμένα κράτη μέλη με περιορισμένες δυνατότητες υποδοχής και απορρόφησης, περιλαμβάνεται νέα διαδικασία στον κανονισμό που επιτρέπει την αναστολή των μεταφορών του Δουβλίνου προς το υπεύθυνο κράτος μέλος. Αυτή η διαδικασία μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν ανησυχίες ότι οι μεταφορές του Δουβλίνου θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα οι αιτούντες να μην απολαύουν επαρκών προτύπων προστασίας στο υπεύθυνο κράτος μέλος, ιδίως όσον αφορά τις συνθήκες υποδοχής και πρόσβασης στη διαδικασία ασύλου.
Διαδικασία συναπόφασης (COD/2008/0243)
Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο για την αξιολόγηση της συστήματος του Δουβλίνου [COM(2007) 299 τελικό – Επίσημη Εφημερίδα C 191, 17.8.2007].
Γενικά, η Επιτροπή αναφέρει ότι οι στόχοι του συστήματος του Δουβλίνου επιτεύχθηκαν. Ελλείψει ακριβών δεδομένων από τα κράτη μέλη, η Επιτροπή διευκρινίζει ότι δεν κατόρθωσε να αξιολογήσει το κόστος του συστήματος. Προσθέτει ότι ορισμένα προβλήματα εμμένουν τόσο στο επίπεδο της εφαρμογής όσο και στο επίπεδο της αποτελεσματικότητας του συστήματος. Η Επιτροπή αναφέρεται σε αυτές τις ανησυχίες στις προτάσεις τροποποίησης του κανονισμού του Δουβλίνου ΙΙ (βλέπε ανωτέρω) και στον κανονισμό Eurodac.
Απόφαση του Συμβουλίου 2008/147/ΕΚ της 28ης Ιανουαρίου 2008 για τη σύναψη εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και της Ελβετικής Συνομοσπονδίας σχετικά με τα κριτήρια και τους μηχανισμούς για τον προσδιορισμό του κράτους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ελβετία [Επίσημη Εφημερίδα L 53, 27.2.2008].
Απόφαση του Συμβουλίου 2006/188/ΕΚ της 21ης Φεβρουαρίου 2006 σχετικά με τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και του Βασιλείου της Δανίας, για την επέκταση στη Δανία των διατάξεων του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 343/2003 του Συμβουλίου για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αίτησης ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας και του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2725/2000 σχετικά με τη θέσπιση του Eurodac για την αντιπαραβολή δακτυλικών αποτυπωμάτων για την αποτελεσματική εφαρμογή της σύμβασης του Δουβλίνου [Επίσημη Εφημερίδα L 66, 8.3.2006].
Απόφαση του Συμβουλίου 2001/258/ΕΚ της 15ης Μαρτίου 2001 για τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, της Δημοκρατίας της Ισλανδίας και του Βασιλείου της Νορβηγίας για τα κριτήρια και τους μηχανισμούς καθορισμού του κράτους που είναι αρμόδιο για την εξέταση αίτησης παροχής ασύλου που υποβάλλεται σε κράτος μέλος ή στην Ισλανδία ή τη Νορβηγία [Επίσημη ΕφημερίδαL 93, 3.4.2001].