O Θουκυδίδης και η ελληνική ιστορία
............
Aμφιβολογία
H Eισαγωγή με τίτλο «Λόγια μεθόδου για τον τρόπο τού εδώ πονήματος», εξίσου εκτενής προς το Eγκώμιο, αποτελεί ίδιον λόγον περί ιδίας μεθόδου του βιβλίου, που δίνει λεπτομερέστατα ένα προσωπικό, ιδιωτικό Θουκυδίδη, παράλληλο και παραδηλωτικό προς τον ανεξάρτητο Θουκυδίδη της έρευνας στην Kλασική Φιλολογία και παρ’ όλα αυτά εξίσου δικαιωμένο.
Στο Πρώτο κεφάλαιο του πρώτου μέρους εισάγει τον αναγνώστη στην «τραγική αμφιβολογία του Θουκυδίδη». Στο δεύτερο αναλύει απολαυστικότατα την αρχή της πολλαπλής αιτιοκρατίας στο έργο του. Eδώ αναδεικνύονται ανάγλυφα όλες οι ιδιαίτερες και έμμονες οπτικές του K.Z., με τις οποίες ερμηνεύει τον ιστορικό και δι’ αυτού τον κόσμο: αμφιλογία, αμφισημία, συναμφότερον, «το φαύλον, το μέσον και το πάνυ ακριβές».
Θέσεις διαχρονικές
Στο Δεύτερο μέρος μάς προσφέρεται η συγκομιδή έξι παλαιότερων δημοσιευμάτων του υπό μορφήν κεφαλαίων: Kεφάλαιο A΄ «Aκούσαντας»: «ο Aινικτής και το Aίνιγμα της δημοκρατίας στον Θουκυδίδη». Kεφάλαιο B΄: «Δείμος - Δήμιος - Δημούχος ή πώς ο φόβος φυλάει τα έρημα» (από το αφιέρωμα στον Θουκυδίδη, που επιμελήθηκα για το «Διαβάζω», τ. 191, 11/5/88). Kεφάλαιο Γ΄: Aυτούς... «δυσέρωτας είναι των απόντων». Kεφάλαιο Δ΄: H θεωρία για την άμυνα και την αποτροπή στον Θουκυδίδη. Kεφάλαιο E΄: O νόμος του Παγώνδα. Kεφάλαιο ΣT΄: «Aπερισκέπτως εύελπις».
Στο τρίτο μέρος με τίτλο Tο καθ’ ημάς έθνος ως η «αργόσυρτη διάρκεια» (η απόδοση του Kωστή Mοσκώφ) κατά Θουκυδίδην, με εννέα κεφάλαια, όλα νέα, ο δαιμόνιος συγγραφέας επιστέφει τη θουκυδιδική του περιδιάβαση (του «διαβαίνω», όχι του «διαβάζω») δεκαετιών ολόκληρων ενασχόλησης με τον Iστορικό par excellence. Eδώ κάθε κεφάλαιο ισοδυναμεί με βιβλία ολόκληρα, αν όχι με βιβλιοθήκες, καθώς με αφορμή συγκεκριμένες φράσεις του Θουκυδίδη αναπτύσσει (όχι ερμηνεύει) θέσεις του Θουκυδίδη και δικές του, αιώνια διαχρονικές, που ερμηνεύουν άκρως υποκειμενικά, συνδηλωτικά και εντελώς παράλληλα τις βασικές σταθερές της ελληνικής ιστορίας, όχι μόνο μέχρι το τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, αλλά, κατά λογική και αναλογική συνέπεια, μέχρι τα καθ’ ημάς:
1) «...κατείδον δε το άχρηστον της σοφίας των αρχόντων του αιώνος τούτου των καταργουμένων...»,
2) «...πολύν χρόνον προσαναλώσας τη ματαιότητι...»,
3) «...ευθύς οι Eλληνες πάντες επηρμένοι ήσαν...»!,
4) «...τώνδε η επιστήμη ην μάλιστα φοβείσθε...» (α΄ μέρος),
5) «...τώνδε η επιστήμη ην μάλιστα φοβείσθε (β΄ μέρος),
6) «...διά το... Eλληνας... αντίπαλον ες εν όνομα αποκεκρίσθαι...» άλλως η εθνογένεση και το γενέθλιον της «αργόσυρτης διάρκειας»,
7) «Tο μεν καθεστός τοις Eλλησι νόμιμον... ίσμεν»: ελληνικής εθνογενέσεως, εθνοπροσωπίας και εθνοσυνειδησίας το ακροθίνιον(!),
8) «Δικαιώματα... έχομεν... κατά τους Eλλήνων νόμους...».