Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΖΑΚΗ*
Υπό καθεστώς ενός οιονεί παγκόσμιου κραχ των χρηματαγορών, η κυβέρνηση υπέβαλλε στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας αίτηση νέας χρηματοδότησης. Αιτείται νέο χρέος για το παλιό. Με την αίτηση αυτή η χώρα υπάγεται πλέον απευθείας στον μόνιμο μηχανισμό ελγχόμενης χρεοκοπίας και διάλυσης.
Ο ΕΜΣ δεν είναι κάτι απλό. Είναι ένα ίδρυμα ελεγχόμενης χρεοκοπίας με έδρα το Λουξεμβούργο για τις χώρες της ευρωζώνης που αδυνατούν να ανταπεξέλθουν στα χρέη τους. Η συνθήκη για τον ΕΜΣ δεν είναι παρά μία συνθήκη χρέους για την προστασία του ευρώ.Το διοικητικό συμβούλιο και ο διευθύνων σύμβουλος έχουν απόλυτη εξουσία έναντι των κρατών μελών που οφείλουν να συμμορφώνονται «άνευ όρων και αμετάκλητα», όπως ορίζεται αυτολεξεί στην Συνθήκη Ίδρυσης του ΕΜΣ. Στην ουσία πρόκειται για το στήσιμο ενός ανεξέλεγκτου οργανισμού με έδρα το Λουξεμβούργο ώστε να μην υπόκειται σε κανέναν έλεγχο και καμία εξουσία, δικαστική, ή άλλης μορφής.
Ας δούμε τι προβλέπει η Συνθήκη Ίδρυσης του ΕΜΣ. Επιγραμματικά με το άρθρο 32 παρ. 2 της Συνθήκης: «Ο ΕΜΣ διαθέτει πλήρη νομική προσωπικότητα· έχει πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα:
α) να αποκτά και να διαθέτει κινητή και ακίνητη περιουσία,
β) να συμβάλλεται,
γ) να είναι διάδικος και
δ) να συνάπτει συμφωνία και/ή πρωτόκολλα για την έδρα, όποτε είναι αναγκαίο, για την εξασφάλιση της αναγνώρισης και της επιβολής του νομικού καθεστώτος και των προνομίων και ασυλιών του.»
Η παρ. 3 του ίδιου άρθρου αναφέρει: «Ο ΕΜΣ, η ακίνητη περιουσία, οι πόροι του και τα περιουσιακά του στοιχεία, ανεξαρτήτως τοποθεσίας και κατόχου, χαίρουν ασυλίας από οιασδήποτε μορφής δικαστική διαδικασία, εκτός εάν ο ΕΜΣ παραιτηθεί ρητώς από την ασυλία του για τους σκοπούς οιασδήποτε διαδικασίας ή βάσει των όρων οιασδήποτε συμβάσεως, συμπεριλαμβανομένης της τεκμηρίωσης των χρηματοδοτικών του μέσων.»
Η παρ. 4 του ίδιου άρθρου αναφέρει: «Η περιουσία, οι χρηματοδοτικοί πόροι και τα στοιχεία του ενεργητικού του ΕΜΣ, ανεξαρτήτως τοποθεσίας και κατόχου, χαίρουν ασυλίας έναντι έρευνας, επίταξης,
δήμευσης, απαλλοτρίωσης ή οποιασδήποτε άλλης μορφής κατάσχεσης, αφαίρεσης ή δέσμευσης βάσει εκτελεστικών, δικαστικών, διοικητικών ή νομοθετικών μέτρων.»
Οι παρ. 5 & 6 του ίδιου άρθρου αναφέρουν: «Τα αρχεία του ΕΜΣ και όλα τα έγγραφα που ανήκουν στον ΕΜΣ ή βρίσκονται στην κατοχή του είναι απαραβίαστα. Οι χώροι των εγκαταστάσεων του ΕΜΣ είναι απαραβίαστοι.»
Ενώ οι παρ. 8 & 9 του ίδιου άρθρου αναφέρουν: «Στον βαθμό που είναι αναγκαίο για την άσκηση των δραστηριοτήτων που προβλέπονται στην παρούσα συνθήκη, όλη η περιουσία, οι χρηματοδοτικοί πόροι και τα στοιχεία του ενεργητικού του ΕΜΣ δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό, ρύθμιση, έλεγχο και μορατόρια οποιασδήποτε φύσεως. Ο ΕΜΣ απαλλάσσεται από οιαδήποτε υποχρέωση έγκρισης ή αδειοδότησης ως πιστωτικό ίδρυμα, πάροχος επενδυτικών υπηρεσιών ή άλλου είδους επίσημη αδειοδοτημένη, ή ρυθμιζόμενη οντότητα δυνάμει των νομοθεσιών εκάστου μέλους του ΕΜΣ.»
Μάλιστα στο άρθρο 32 παρ. 8 της Συνθήκης ίδρυσης του ΕΜΣ προβλέπεται: «Στον βαθμό που είναι αναγκαίο για την άσκηση των δραστηριοτήτων που προβλέπονται στην παρούσα συνθήκη, όλη η περιουσία, οι χρηματοδοτικοί πόροι και τα στοιχεία του ενεργητικού του ΕΜΣ δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό, ρύθμιση, έλεγχο και μορατόρια οποιασδήποτε φύσεως.»
Με άλλα λόγια ο δανεισμός και οι εγγυήσεις που θα αποσπάσει ο ΕΜΣ από το κράτος μέλος που έχει τεθεί υπό την κηδεμονία του «δεν υπόκεινται σε κανέναν περιορισμό, ρύθμιση, έλεγχο και μορατόρια οποιασδήποτε φύσεως.» Κι έτσι το κράτος οφειλέτης είναι αναγκασμένο να υποστεί ότι έχει αποφασιστεί ερήμην του χωρίς να έχει καν το δικαίωμα διαπραγμάτευσης ώστε δήθεν να πετύχει τίποτε περιορισμούς, ρυθμίσεις, ελέγχους και μορατόρια στον τρόπο δανεισμού του από τον ΕΜΣ.
Τι γίνεται όταν ο ΕΜΣ εγκρίνει την έναρξη ενός νέου χρηματοδοτικού προγράμματος προς την Ελλάδα; Τότε συντάσσεται «με το ενδιαφερόμενο μέλος του ΕΜΣ μνημόνιο κατανόησης («ΜΚ») όπου θα περιγράφονται αναλυτικά οι όροι που θα συνδέονται με τη διευκόλυνση χρηματοπιστωτικής συνδρομής. Το περιεχόμενο του ΜΚ αντικατοπτρίζει τις αδυναμίες που πρέπει να αντιμετωπιστούν και το μέσο χρηματοπιστωτικής συνδρομής που έχει επιλεγεί.» (άρθρο 13, παρ. 3) Επομένως κάθε νέα χρηματοδότηση, οφείλει να συνοδεύεται από «μνημόνιο κατανόησης», όπως αυτά που μας έχουν επιβληθεί μέχρι σήμερα.
Το καινούργιο είναι ότι το «ΜΚ [Μνημόνιο Κατανόησης] συνάδει πλήρως με τα μέτρα συντονισμού των οικονομικών πολιτικών που προβλέπονται στη ΣΛΕΕ [Συνθήκη Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης], ιδίως με τυχόν πράξεις του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε γνώμης, προειδοποίησης, σύστασης ή απόφασης απευθυνόμενης στο ενδιαφερόμενο μέλος του ΕΜΣ.» (στο ίδιο άρθρο) Δηλαδή αυτή την φορά το Μνημόνιο δεν είναι μια διμερής συμφωνία με το υπό χρηματοδότηση κράτος, όπως είναι η Ελλάδα, απόρροια μιας συγκεκριμένης δανειακής σύμβασης. Εντάσσεται στη ΣΛΕΕ και στο δίκαιο της ΕΕ.
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πώς η εφαρμογή του μνημονίου δεν είναι κάτι ξεχωριστό από την συμμετοχή της χώρας μας στην «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» Κι επομένως η τήρηση του μνημονίου, εντάσσεται στο άρθρο 28 του Συντάγματος που «προβλέπει περιορισμούς ως προς την άσκηση της εθνικής κυριαρχίας της,» προκειμένου να διευκολυνθεί η «συμμετοχή της Χώρας στις διαδικασίες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης,» όπως ρητά αναφέρεται στην ερμηνευτική δήλωση του συγκεκριμένου άρθρου.
Γι’ αυτό και η «Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπογράφει το ΜΚ εξ ονόματος του ΕΜΣ» (παρ. 4) και επίσης η «Ευρωπαϊκή Επιτροπή – σε συνεργασία με την ΕΚΤ και, εφόσον είναι εφικτό, από κοινού με το ΔΝΤ – επιφορτίζεται με την παρακολούθηση της συμμόρφωσης προς τους όρους που συνοδεύουν τη διευκόλυνση χρηματοπιστωτικής συνδρομής.» (παρ. 5).
Με άλλα λόγια το κράτος μέλος που δανείζεται απευθείας από τον ΕΜΣ χάνει όχι μόνο την εθνική του κυριαρχία, αλλά την ίδια την κρατική του υπόσταση. Η κυβέρνηση οφείλει "άνευ όρων και αμετάκλητα" να ακολουθεί κατά γράμμα ότι αποφασίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το διοικητικό συμβούλιο του ΕΜΣ. Δηλαδή, με την ένταξή μας στο ΕΜΣ, τελειώσαμε σαν Ελλάδα. Μετατρεπόμαστε σε οικόπεδο υπό εκκαθάριση του μηχανισμού. Κι όλα με αριστερά στην κυβέρνηση.
