Έχοντας λάβει το μήνυμα, αδυνατώ να το ερμηνεύσω. Ιδού η συνοπτική μου κατάσταση με τη βραβευμένη ταινία.
Προσυπογράφω λοιπόν την αναφορά του chris82 στο φεστιβάλ "εκεί στις Κάννες", κι εν ολίγοις, (ή εν πολλοίς, αφού δεν έχω τι άλλο να πω), τον σύνολο πρώτο σχολιασμό του.
Κάτι είδα μα δεν ξέρω πώς να το αξιολογήσω.
Καταρχάς, δε με θέλγει η ιδέα ν' ασχοληθώ με το τι ήθελε να πει ο ποιητής. Γιατί μπορεί να είπε πολλά, αλλά ο σκοπός του ήταν το μήνυμα, όπως είπε ο chris82. Που πολύ σωστά μίλησε για μηνύματα (χρησιμοποιώντας πληθυντικό), γιατί ο δημιουργός της ταινίας απέτυχε να οδηγήσει το υλικό του σε μία ενότητα.
Το "πώς" για το οποίο μίλησα, ο τρόπος δηλαδή με τον οποίο παράστησε την πραγματικότητα, δεν απέφερε καρπούς, τουλάχιστον στην περίπτωσή μου.
Πρόκειται για ένα αναμάσημα, ένα σύμφυρμα παλιότερων κι ήδη παιγμένων και δοκιμασμένων μοντέλων, αν και δεν ξέρω να κατονομάσω ούτε ένα: αυτή είναι η τελεσίδικη κρίση μου για το φιλμ.
Γιατί μια ταινία που αξίζει να τιμηθεί με ένα τέτοιο βραβείο, σε βάζει στη θέση της. Κατέχει δηλαδή ήδη μια θέση, και παίζοντας μπάλα σε φέρνει στη θέση να αποδεχτείς ή ν' απορρίψεις τον κόσμο όπως αυτή.
Μια ταινία δηλαδή του ύψους του χρυσού φοίνικα, ή εν πάση περιπτώσει ενός βραβείου περιωπής, δεν σε κάνει να βροντοφωνάξεις ναι ή όχι, δεν σε κατεβάζει στους δρόμους και στα οδοφράγματα, δεν σε πετάει μες στα μπουρδέλα του Μεταξουργείου, ούτε σε καρφώνει καταμεσής του Μαρακανά,
αλλά σε κάνει να βροντοφωνάξεις μ' όλη τη δύναμη της ψυχής σου έτσι όπως δε φώναξες και ούτε πρόκειται να φωνάξεις ποτέ: με τη φωνή ενός άλλου.
Κι αυτός ο άλλος δεν είναι φυσικά οι πολλοί, δεν μπορεί να είναι οι πολλοί, γιατί μ' αυτούς, και γι' αυτούς, και στο όνομά τους, και αντ' αυτών, φωνάζεις όλη σου τη ζωή.
Μια ταινία σου λέει ότι το γνώθι σαυτόν είναι μια χίμαιρα, τουλάχιστον στην εποχή μας: τη σοφία την προσεγγίζεις μόνο αν γνωρίσεις τον άλλον, τον ξένο, τη μειοψηφία.
Γιατί αυτός, ο ξένος, είναι που θα σου σώσει τη ζωή όταν βρεθείς στα ξένα, όταν πατήσεις το πόδι σου στην αφιλόξενη τούτη γη, δηλαδή τη μέρα που θα γεννηθείς, τη μέρα που θα σε φωτίσει το φως του ήλιου, ή, αν είναι νύχτα, το φως του φεγγαριού.
Για τον εαυτό σου, μην ελπίζεις: δεν έχει πλοίο για σε, δεν έχει οδό, όπως είπε ο μεγάλος Αλεξανδρινός.
Μια ταινία το λοιπόν, για να τελειώνουμε με το παραλήρημά μου, πρέπει ν' αποτελεί εμπειρία ετερότητας.
Και μια τέτοια εμπειρία δεν μπορεί να επιτυγχάνεται αβρόχοις ποσίν, καθώς χρειάζεται να κηρύξει τον πόλεμο στις παραδεδεγμένες όψεις του κόσμου και του εαυτού σου. Κάπου εδώ είναι που επέρχεται η παθιασμένη μας ταύτιση, ο συνεπαρμός μας, με την ταινία, όταν αρχίσει δηλαδή να κερδίζει αυτόν τον πόλεμο και να σου περνάει σιγά σιγά το μήνυμα ότι δεν είσαι μόνος σου μέσα στο πλήθος.
Δεν είναι μόνη της η πουτάνα. Δεν αποτελείται όλος ο κόσμος από νταβατζήδες. Η πουτάνα του πελάτη, του αφεντικού, της ομάδας και της ιδεολογίας, μπορεί να 'χει κι αυτή φίλους.
Αλλά τα Παράσιτα, εμένα τουλάχιστον, μ' αφήσανε μόνο μου.
Γι' αυτό είπα κι εγώ να μοιραστώ τον πόνο μου.
Πάντως η ταινία αξίζει να ιδωθεί, ακόμα κι αν μείνετε μόνοι σας. Εκτός κι αν έχετε τίποτα αριστουργηματικά φιλμ στην καβάντζα και ο χρόνος σας δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, για χάσιμο.
