"Πρέπει πρώτα απ’ όλα να θυμόσαστε ότι υπάρχουν δύο είδη τέχνης, το ένα εντελώς διαφορετικό από το άλλο-η υποκειμενική και η αντικειμενική τέχνη. Όλα όσα γνωρίζετε, όλα όσα ονομάζετε τέχνη, είναι υποκειμενική τέχνη, δηλαδή κάτι που δεν το ονομάζω καθόλου τέχνη, διότι τέχνη ονομάζω μόνον την αντικειμενική.
........................
Στην υποκειμενική τέχνη όλα είναι συμπτωματικά. Ο καλλιτέχνης, όπως είπα ήδη, δε δημιουργεί. Το έργο του «δημιουργείται».Αυτό σημαίνει ότι κατέχεται από ιδέες, σκέψεις, διαθέσεις, που ο ίδιος δεν κατανοεί που δεν μπορεί καθόλου να τις ελέγξει. Τον κυβερνούν και εκφράζονται με τη μια ή την άλλη μορφή. Και αφού πάρουν συμπτωματικά τη μια ή την άλλη μορφή, αυτή η μορφή, το ίδιο συμπτωματικά, επηρεάζει τον άνθρωπο με αυτόν ή τον άλλον τρόπο. Ανάλογα με τη διάθεσή του,τα γούστα του, τις συνήθειές του, τη φύση της ύπνωσης που μέσα σε αυτήν ζει και τα παρόμοια. Δεν υπάρχει τίποτα το μόνιμο σε αυτήν, τίποτα το καθορισμένο. Στην αντικειμενική τέχνη δεν υπάρχει τίποτα το ακαθόριστο.
-«Δε θα εξαφανιζόταν η τέχνη αν γινόταν καθορισμένη, έτσι όπως λέτε;» ρώτησε κάποιος από μας. «Κι εκείνο που ξεχωρίζει την τέχνη από την επιστήμη, δεν είναι μια κάποια ακαθοριστία και κάποια ρευστότητα; Αν φύγει αυτή η ακαθοριστία, αν αφαιρέσετε το γεγονός ότι ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν ξέρει τι θα φτιάξει ή τι εντύπωση θα κάνει το έργο του στους ανθρώπους, τότε θα είναι ένα «βιβλίο» και όχι τέχνη».
-«Δεν ξέρω τι λες», είπε ο Γ. «Έχουμε διαφορετικά κριτήρια.Εγώ μετράω την αξία της τέχνης από τη συνειδητότητά της κι εσύ τη μετράς από την ασυνειδητότητά της Δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε. Ένα αντικειμενικό έργο θα έπρεπε να είναι ένα «βιβλίο» όπως λες. Η μόνη διαφορά είναι ότι ο καλλιτέχνης μεταβιβάζει τις ιδέες του όχι άμεσα, με λόγια ή σημεία ή ιερογλυφικά, αλλά με ορισμένα συναισθήματα που τα προκαλεί συνειδητά και με τακτικό τρόπο, γνωρίζοντας τι κάνει και γιατί το κάνει.
«Έχουν διασωθεί θρύλοι», είπε κάποιος από τους παρόντες, «για αγάλματα θεών σε αρχαίους Ελληνικούς ναούς, π.χ. το άγαλμα του Διός στην Ολυμπία, που προκαλούσαν πάντα και σε όλους, μια καθορισμένη και ταυτόσημη εντύπωση».
«Αυτό είναι αλήθεια», είπε ο Γ. «Και μόνον το ότι υπάρχουν τέτοιες ιστορίες δείχνει ότι οι άνθρωποι καταλαβαίνουν πως η διαφορά ανάμεσα στην πραγματική και στην ψεύτικη τέχνη βρισκόταν ακριβώς σε αυτό, δηλαδή σε μια μόνιμη ή διαφορετικά, σε μια συμπτωματική εντύπωση»...
... Η μηχανική ανθρωπότητα δεν μπορεί να έχει άλλη τέχνη από την υποκειμενική. Η αντικειμενική τέχνη απαιτεί, τουλάχιστον αναλαμπές, αντικειμενικής συνειδητότητας. Για να καταλάβει κανείς σωστά αυτές τις αναλαμπές και να τις χρησιμοποιήσει σωστά, χρειάζεται μεγάλη εσωτερική ενότητα και μεγάλος αυτοέλεγχος."