Μεταφερω προσωπικες μου σημειωσεις, στο πλαισιο μιας μινι-ερευνας (αυτοβουλης, χωρις συγκεκριμενο σκοπό), για Ελληνες επιχειρηματιες.
Μιας που τα 'γραψα, ειπα να τα μοιραστω...
Τα ονοματα με Bold πληρουν τα κριτηρια του "σοβαρου" -ασχετως ταξης μεγεθους- επιχειρηματια.
Οπως θα διαπιστωσετε, δεν ειναι και πολλα.
Και ΔΕΝ υπαρχουν άλλα - τουλαχιστον, γνωστα στο ευρυ κοινο!
Η προχειρη λιστα μου:
Σημειωνεται ότι, βασει αποτελεσματων, οι Βακακης, Κουτσολιουτσος και Γερμανος είναι απ’ τους πιο επιτυχημενους. Αναδειχθηκαν και οι τρεις απ’ την ελευθερη οικονομια (αυτοδημιουργητοι, σε μεγαλο βαθμο). Ο πρωτος κατηγορειται για αθλιες εργασιακες σχέσεις, «περιεργο» προσωπικο προφιλ (μανία με τα παιχνιδακια, σαν παλιμπαιδισμο Michael Jackson κλπ) και τις κακογουστες διαφημισεις, που επιμελειται προσωπικα! Ο δευτερος δεν μπορει να μιλησει (σαρδαμ κάθε 3 λεξεις). Ο τριτος ξεκινησε με σοβιετικο χρημα ( ; ), μέσα απ’ το ΚΚΕ. Επισης, πουλησε πανακριβα την αλυσιδα του στον ΟΤΕ, χωρίς να κρινεται απαραιτητο για τον ΟΤΕ => Πολιτικη εμπλοκη. Βεβαια, η αλυσιδα ήταν ηδη εδραιωμενη, αρα τού πιστωνεται η επιτυχία της (πρωτοπορος στην κινητη τηλεφωνία, πετυχημενα σποτ κλπ). Απ’ την άλλη, παίρνει respect και για τη μεγαλη επενδυση σε υψηλη τεχνολογια, στην Ελλαδα (Sunlight), με πελατες σ’ όλο τον κόσμο => Οραματιστης.
Ο Βαρδης Βαρδινογιαννης, ως frontman μιας μεγαλης οικογενειας, καταφέρνει να επιβαλλεται στους πολιτικους – δημοσιογράφους, κι έχει φτιαξει προφιλ ευεργετη, μέσω της γυναικας του. Είναι πολύ αυστηρος στην προσωπικη του ζωή (καθοτι πρώην στρατιωτικος). Δεν παθιαζεται (πχ παρατησε τον ΠΑΟ, στα κρυα του λουτρου). Ωστόσο, κατηγορειται για μαφιοζικες πρακτικες (δολοφονια προεδρου κοινοτητας, στην Κρητη), καθως και παραβιαση της ελευθερης αγορας (διαγραφη προστιμου μισο δισ., στη Βουλη – εξοντωση των πολυεθνικων που είχαν πρατηρια στην Ελλαδα, με αρωγη της ιδιας της Πολιτειας). Δεν εβαλε λεφτά στο Mega, αφηνοντας κόσμο στον δρομο. Ίσως να μην τα ’χε καταφερει τόσο καλα σε μια σοβαροτερη χωρα. Λειτουργει συγκεντρωτικα, στα 85 του, κι όχι τελειως τεχνοκρατικα (αλλά με βαση το ενστικτο, τις προσωπικες διασυνδεσεις, τις πολιτικες και μιντιακες πιεσεις…)
Ο Σπυρος Λατσης εστρεψε την περιουσία του πατερα του στα τραπεζικα, κι εχασε τον βασικό πυλωνα, με το PSI (εξηγειται πιο κατω πώς πήγε να κανει ρελανς, παιρνοντας το PSI της Εθνικης αντι της Eurobank, που αφεθηκε στους ξενους) => Δεν μπορει να θεωρηθει επιτυχημενος, παρά τα υπερκερδη της χρυσης δεκαετιας. Επισης, η εμπλοκη με την πολιτικη φανηκε τόσο στο Golden Mall (πολεοδομικες αυθαιρεσιες, σκανδαλωδης αγορα του οικηματος απ’ το ΤΑΥΠΕΔ), όσο και με το Ελληνικο (μοναδικος σοβαρος πλειοδοτης/ ερωτηματικα για τον διαγωνισμο).
Ο Σ. Κοκκαλης είναι μορφωμενος, εξυπνος, αρχιδατος (διελυσε τους πάντες, με την ΠΑΕ - ΚΑΕ ΟΣΦΠ (πάνω και κατω απ’ το τραπεζι…), και καταφερε να επιβαλλει την κατασκευη γηπεδου, σε πεισμα της γραφειοκρατιας), ενώ επεδειξε μεγαλη οσφρηση δυνατοτητων κερδοφοριας (πρωτοπορος στα ψηφιακα του ΟΤΕ, στον τζογο, στην κινητη τηλεφωνια, στο ελληνικο ιντερνετ). Είναι συμπαθης και φιλολαϊκος (τόσο με τον ΟΣΦΠ, όσο και ως εργοδοτης => καλοι μισθοι, ελευθερια συνδικαλισμου κλπ), αλλά, την ιδια στιγμή, τον τρεμουν σαν μαφιοζο (ιστορια με Πετρο Κωστοπουλο - σκυλο, φημες για πρακτοριλικια της Σταζι, μεγαλες συνοδειες μπραβων). Έχει επαφες σ’ όλη την Κεντροαριστερα. Η Δεξιά τον πολεμησε ως αντιπολιτευση, και τον διελυσε ως κυβερνηση (ιδιωτικοποιηση ΟΤΕ, ιδιωτικοποιηση ΟΠΑΠ). Από όταν εχασε τις 2 χρυσες αγελαδες του Δημοσιου, βρεθηκε να παραγει μεγαλες, και διαρκεις ζημιες. => Δεν μπορει να εκτιμηθει ως πετυχημενος επιχειρηματιας, σε μια ελευθερη αγορά. Ωστόσο, η εξωστρεφεια της Intralot είναι μεγαλη, και πρέπει να του πιστωθει. Επισης, ο υψηλος βαθμος επανεπενδυσης της Ιντρακομ, στις καλές εποχες (που τονιζοταν, σε σχετικό αφιερωμα της εταιριας). Η διοικητικη του επαρκεια – όραμα φανηκε με τον ΟΣΦΠ (εμπορευματοποιηση του σηματος, στα προτυπα μεγάλων ΠΑΕ του εξωτερικου, δημιουργια υποδομων, δημιουργια καναλιου, αμοιβαια επωφελες σχημα για τον ιδιο και την ΠΑΕ, στο Καραϊσκακη, αλλά και… εγκαιρη πωληση του 50%, σε υψηλο τιμημα!)/ Ιδιες ικανοτητες [μορφωση, κοινωνικη - πολιτικη γειωση, οργανοτικοτητα, όραμα (βλ. Αττικη Οδος), παθος με το αντικειμενο (εδω, με τον Τυπο, όσο ο Κοκκαλης με τη μπαλα – υπενθ: είχε κατεβει μέχρι και στην αιθουσα του αρχισυντακτη, προσφατα, για να στηριξει τις ειδησεις!), αυτό-δημιουργια, αλλά και ΤΕΡΑΣΤΙΕΣ συνεργειες, πρωτοφανεις για Ελλαδα] μπορούν να πιστωθουν και στο Γιωργο Μπομπολα. Το impact του, πολλαπλασιο της οικονομικης του επιφανειας (net worth). Η οικογενειά του έχει σημαντικη εμπλοκη με τον πολιτισμο, ενώ ο ιδιος φαινεται σοβαρος, μετρημενος, «πολιτισμενος», πολιτικο ον => Η σκανδαλωδης ευνοια του απ’ το Κρατος (βλ. υποθεση «Απελα», με Λιακουνακο/ τραστ δημοσιων εργων/ δανεια στο Mega) δεν επιτρεπει να καταταγει στους μεγαλους επιχειρηματιες.
- Στον αντιποδα: Τεραστια πορτοφολια, αλλά ασοβαροι – αγραμματοι – αξεστοι κι απολιτιστοι τυποι, που, όμως, κινουν νηματα στην ελληνικη οικονομια => Κοπελουζος (φαινεται απ’ το σουλουπι, το λαιφσταιλ αυτου και της κορης του, το προκλητικο σπίτι της Κηφισιας, με τα χιλιαδες περιττα τετραγωνικα – συστηματα πληροφορικης - προβλεψη πυρηνικων καταφυγιων κλπ… καθως και το ασυναρτητο – ασαφες - ελλειπες σαιτ του Ομιλου, που, όπως αποδεικνύεται, ΔΕΝ είναι καν Ομιλος!). Μελισσανιδης (Τελείως αγραμματος, βλ. δήλωση περι «Νατου», συλληφθεις για λαθρεμποριο, τραμπουκος και κακοπληρωτης (απειλη σε δημοσιογράφο Unfollow, απειλη σε υπευθυνο δεξαμενης πλοιων, μηνυσεις κλπ για εξαπατηση, από εφοπλιστες), εμμονη με τους Ποντιους, το παπαδαριό, τον εθνικισμο. Γραφικη η επιμονη του να δηλωνει 3 δισ. στη σελιδα της Wikipedia!/ Απ’ την άλλη, τού πιστωνεται η δυνατοτητα να πιεζει για μεγιστο δυνατο κερδος, με την ελαχιστη δυνατη επενδυση => Αφησε την ΑΕΚ να κατερρεευσει, πριν ξαναμπει. Θελει να κανει γηπεδο με λεφτά της Περιφερειας, και φιλων του εφοπλιστων, και απλου κοσμου/ μπηκε στον ΟΠΑΠ με μικρο ποσοστο, σαν «νταλαβεριτζης»/ καταφερε να διαχειριζεται έναν τεραστιο στολο, με λεφτά διεθνων επενδυτων – πραγμα ασυλληπτο για έναν άνθρωπο με τη (μη) μορφωσή του. Επικεφαλης της Aegean είναι ο άλλος απατεωνας κοσμικος, Πητερ Γεωργιοπουλος, με τον οποιο φαινεται πως ταιριαξαν γαντι). Μαρινακης (Δεν μπορει να μιλησει, φερεται σαν ψευτομαγκας – τόσο στον ΟΣΦΠ, όσο και βασει διηγησεων του Κακετση, έχει βρωμικους αχυρανθρωπους στα Παραπολιτικα και άλλου, κατηγορειται για μεταφορά ηρωινης, μπλεκεται με το Δημο Πειραιά, με χρυσαυγιτες της Θ7 και διαφορους απολιτικ/ Καλή διαχείριση στον Ολυμπιακο, επικερδεις πωλησεις - Εξωστρεφης δραστηριοτητα στη ναυτιλια, με διαχείριση πολύ μεγαλυτερων απ’ τα δικα του κεφαλαίων). Λαυρεντιαδης (Μάλλον αφελης. Εμπλοκη με τα παπαδαρια, Ολυμπιακο κλπ. Ατσαλα - αποτομα επιχειρηματικα ανοιγματα, με θολη στηριξη των Αμερικανων. Σουλουπι, λεγειν και υφος που δεν εμπνεουν. Δεν είχε σπουδες, μιας και ανελαβε την οικογενειακη επιχειρηση από μικρος. Οι αλχημειες του τον οδηγησαν στη φυλακη). Εξίσου αμφιλεγομενος - αδιαφανης, αμφιβολων γνωσεων κι υποβαθρου, αλλά λιγοτερο κρισιμος για την εγχωρια οικονομια (ευτυχως!), φαινεται και ο Βικτωρ Ρεστης. Ο οποιος έχει τεραστια οικονομικη επιφανεια, αν ληφθει υποψιν το μεγεθος στολου του. Τελος, ο Κοντομηνας, αν και δε βρισκεται στην καταπτωση των προηγουμενων, ούτε στερειται μετά-λυκειακων σπουδων, έχει μια εντονη ροπη προς τα κοσμικα και τις φανφαρες (υπερβολικες βίλες, με λιμνες, αλογα κλπ, σχεσεις με ξοανα, διακοπες με Λαζοπουλους – Μενεγακες σε σκαφη, υπο τα φλας παπαρατσι), ενώ η προσφατη παρεμβαση του στον ALPHA, απεδειξε πως είναι και χαμηλης πολιτισμικης υποσταθμης (απαξιωση υφισταμενων του, on air, ασυναρτησιες, εθνικισμος, απολίτικη εξυψωση της «ιδιωτικης πρωτοβουλιας» αντι κρατικων δομων). Επισης, δεδομενης της αισθητικης του καναλιου, και της Village, δεν μπορουμε να πουμε ότι προαγει την κουλτουρα… Του πιστωνεται πως είναι αυτοδημιουργητος, και, κυριως, ξέρει να πουλαει (πουλησε Ιντεραμερικαν και ALPHA ακριβα, ξαναγορασε τον δευτερο φτηνα), ενώ έχει εμπλακει σε πληθος διαφορετικων δραστηριοτητων, δηλαδη είναι «υπερκινητικος» και τολμηρος.
- Στον αντιποδα: Εκλεπτυσμενοι και μορφωμενοι, με επικοινωνιακο χαρισμα (off camera, ο δευτερος), αλλά ρολο παραγοντα – και όχι μεγαλομετοχου επενδυτη => Βγενοπουλος (μαλλον εβγαλε χρημα σε βάρος των αραβων επενδυτων, τον κυνηγουν και οι Ρωσοι, μετά το κυπριακο bail in/ απετυχε και στον ΠΑΟ – παρά ταυτα, είναι σαφεις οι ατομικες του αρετες, οι γνώσεις, η πειθως (πώς γιγαντωσε τη MIG), ακομα και η διακριση στην ξιφασκια/ Η σοβαροτητά του αμφισβητηθηκε απ’ τον Βαξεβανη: Αντεστρεψε πληρως την περιγραφη μιας προσωπικης τους συναντησης, βγαζοντάς τον ψευτη). Σαλλας (Ακαδημαϊκος, στην Οικονομετρια. Οραματιστηκε και γιγαντωσε την Πειραιως, ενώ επεισε τους μεγαλυτερους επιχειρηματιες της χωρας να του εμπιστευθουν τα λεφτά τους/ Πρωτοπορος στην ηλεκτρονικη τραπεζικη, και άλλα τραπεζικα προϊοντα/ Καλαισθητος, δεδομενου ότι μενει στην Πλακα και δεν προκαλει με μεγαλες κουστωδιες, ή μεγαλα γλεντια/ Βαθια χωμενος στην πολιτικη/ Μεγαλη παρουσία στον πολιτισμο, μέσω Σταικου και Π.Ι.Ο.Π, αλλά και μέσω των κρασιων της κορης του). Κωστοπουλος (Χαμηλων τονων, μαικηνας του πολιτισμου και επίπεδο γνησιου μεγαλοαστου – απ’ τους ελαχιστους στην Ελλαδα. Σημαντικος ως μάνατζερ ΚΑΙ μεγαλομετοχος της Alpha. Τώρα πια, δεν μπορει να αντιμετωπιζεται ως οικονομικος παραγων (απωλεια του ποσοστου, μετά το PSI), ενώ είναι και υπερηλικας.)
Μυτιληναιος, Κανελλοπουλος => Πολύ σοβαροι. Κληρονομησαν αυτοκρατοριες και τις κρατησαν/επεκτειναν, υπο πολύ δυσκολες συνθηκες. Ιδιως ο Βαγγελης Μυτιληναιος, εστρεψε την οικογενειακη βιομηχανια σε νεες, κερδοφορες και εξωστρεφεις δραστηριότητες (EPC), αντλωντας μεγαλα κεφαλαια απ’ το ΧΑΑ κι από δανεισμο. Σήμερα, διαχειριζεται κάτι πολύ μεγαλυτερο απ’ την (προσωπικη) καθαρη του θεση. Στα Συν, ότι υπεραπιστηκε την Ελλαδα και την κυβερνηση ΣΥΡΙΖΑ, με αλεπαλληλες συνεντευξεις σε ξενα μίνια (θεωρειται κεντροαριστερος).
Παρομοιο στατους έχει κι ο Περιστερης, ο οποιος, όμως, παραειναι κρατικοδιαιτος για να ληφθει υπ’ οψιν. Ο Κανελλοπουλος (αλλά και ο Παπαλεξοπουλος), ως παραδοσιακη αστικη ταξη, καταφεραν να κάνουν τον Τιτανα μια κερδοφορα πολυεθνικη - ενώ, πχ, ο Ηρακλης, οι Χαλυβουργιες και η Βιοχαλκο καταρρεουν. Αφαντοι και οι δυο απ’ το λαιφσταιλ, παρά την τεραστια προσωπικη τους περιουσία.
Βασιλης Κωνσταντακοπουλος => 1ης γενιας εφοπλιστης. Παρά την περιορισμενη του μορφωση, επεδειξε θαυμαστο όραμα και μερακι με το Costa Navarino, ενώ κι η εισαγωγη στο NYSE προϋποθετει σοβαρο, τεχνοκρατικο management, διαφανεια, εξωστρεφεια, κι όχι επιχειρηματικο στυλ Β.Β. (one man show, δουλειες με προσωπικο χαρακτηρα = προσωπικη πληροφορηση και επιρροη/ Bεβαια, και ο Μελσσανιδης είναι στο NYSE…). Μπαινει στη λιστα τιμης ενεκεν, καθως πεθανε./ Η ιδιαιτερη περιπτωσή του, δεν μπορει να είναι υποδειγμα σε μια συγχρονη οικονομια, που απαιτει καταρτησμενα άτομα κλπ. Βεβαια, ακομη και ο Κουστας, που θεωρειτο «επιστημονας» της ναυτιλιας, καταστραφηκε οικονομικα. Ερωτηματικο αποτελει ο «εμπειρικός» Λογοθετης, με την τεραστια και ραγδαια γιγαντωση. Είχε κανει promotion στη χωρα (εμ μέσω Κρισης), και, γενικα, φαινεται συμπαθης. Είναι νεος.
Γερασιμος Σκλαβενιτης => 2η γενια. Τελείως αθορυβος – αορατος, στην προσωπικη του ζωη. Βρεθηκε να ελεγχει τον Ομιλο εξαγοραζοντας τα μεριδια συγγενων/ αρνουμενος προταση εκατονταδων εκατομμυριων από πολυεθνικη. Είναι γαμπρος του Νικου Μαμιδακη. Δεν έχει πετυχει μεγαλες κεροδοφοριες στα χρόνια της Κρισης (σε αντιθεση, πχ, με τον Βασιλοπουλο), αλλά επιβιωσε, αγορασε μικροτερες αλυσιδες, ΔΕΝ μπηκε μέσα (10 εκατ, κερδη το ‘14/ ερωτηματικο το '15), κρατησε καλές σχέσεις με το προσωπικο (ΔΕΝ ανοιγει τις Κυριακες), και με τις τοπικες κοινωνιες. Εξ ου και τον βαζω με bold.
Θοδωρος Φεσσας => Σχεδον αυτοδημιουργητος ()Συμπιεση κοστους, σ’ αντιθεση, πχ, με τον Κοκκαλη που υπερ-επενδυσε στην Ερευνα (εκ πεποιθησεως, ή για λογούς πρεστιζ). Μυριζεται το κερδος, και επικεντρωνεται σε κερδοφορες δραστηριότητες που αφηνουν χρημα. Δεν ανοιγεται περισσοτερο απ’ όσο πρέπει. Ξέρει να πουλαει (εβγαλε τεραστια υπεραξια απ’ την Q/ Η Wind που την αγορασε είναι, σήμερα, ζημιογονα). Εφτασε να γινει προεδρος ΣΕΒ χωρίς πολλές φανφαρες, και χωρίς να είναι, καν, μεγαλοβιομηχανος, ή παραδοσιακο τζακι. Η σοβαροτητά του φαινεται απ’ το γεγονος ότι μιλαει με αριθμητικα στοιχεια/ δεν αερολογει.
Ιωαννης Καματακης (γενν. 1970) => Γιος ευκαταστατου πολιτικου μηχανικου – εργολαβου. Απ’ τους πρωτους στο ΑΠΘ, Πολ. Μηχανικους. Εστησε την MLS, μαζί με τη γυναικα του, σε πολύ μικρή ηλικία (19,17!). Συμμετοχοι, αυτός κι ένας φιλος του (αποχωρησε γρηγορα). Κατοχυρωσαν ευρεσιτεχνιες και μια πανευρωπαϊκη διακριση τεχνολογιας, με επαθλο 200.000 ευρω. Η γυναικα του έχει ανυπαρκτο βιογραφικο, 3 παιδια. Σήμερα, βγαζουν αυξανομενα καθαρα κερδη (από 1,4 σε 2 εκατ. ευρω), με σχετικα χαμηλους τζιρους (21 εκατ.) και Ενεργητικο (35 εκατ.). «Στο χώρο μας, δεν τρωει το μεγαλο ψαρι το μικρο, αλλά το γρηγορο ψαρι το αργο», λεει σε συνέντευξη.
Κωστας Αποστολιδης => Εστησε και τρεχει την Raycap, με εγκαταστασεις στη Δραμα και πωλησεις σε όλο τον κόσμο (πχ αεροδρομια ΗΠΑ). Τελειωσε Χημικους Μηχανικους ΑΠΘ, έκανε MBA στο Harvard και Master στη μηχανολογια/ υδρομεταλλουργια στο McGill. Ως δευτερος μάνατζερ δηλωνεται ο Κωστας Σαμαρας, καθηγητης πανεπιστημιου και ερευνητης στα Bell Labs. Έχει σπουδασει κι αυτός management στο Harvard, ενώ προηγουμενως εβγαλε Φυσικο Αθηνας, PhD στις ασυρματες επικοινωνιες στην Οξφορδη και MSc στη μηχανικη των τηλεπικοινωνιων, στην Αθηνα. (σσ ισως το καλυτερο βιογραφικο Ελληνα επιχειρηματια)
Κωστας Βιτουλαδιτης => Εφτιαξε και διοικει τη MegaDisposables. Αναγνωρισιμες διαφημιστικες καμπανιες, ραγδαια αναπτυξη (επενδυσεις, αυξηση προσωπικου) μετά το 2000, ακαθεκτοι στην Κριση, με αυξηση προσωπικου 20% (δήλωση το 2013)! Υπεραποδοση στην Κριση -μεγαλυτερη απ’ την Mega- εμφανισαν και η «Σαράντης» (2η γενια, τεραστια μεγεθη και σταθερα διψηφια κερδοφορια), και η «Καράτζης» (πεθανε προσφατα ο ιδρυτης, Μιλτιαδης/ η εταιρεια είναι απ’ τις πιο δυναμικες και λιγοτερο χρεωμενες στην Ελλαδα).
