Τη γνώμη σας περι αυτού.
Παίρνω το έναυσμα απο κάτι γειτόνους που τους βλέπω στις βεράντες να χουν παραγείλει μακαρονάδες και νηστίσιμες πίτσες και να περιδρομιάζουν(νηστεύοντα πάντα)
Εγώ προσωπικά δε πιστεύω στη νηστεία αυτή καθεαυτή. Πιστεύω πως όλο το χρόνο πρέπει να σαι εγκρατής και να να βοηθάς το πλησίον σου όσο μπορείς. Το πρωί πήγα να πάρω ένα φρεντοκαπουτσίνο και η πίσω μου θείτσες μόλις άκουσαν τη παραγγελία μου άρχισαν να με σχολιάζουν που δε νηστεύω.
1)Θα αρχίσω από το ζήτημα του τίτλου:
"Θρησκευτικό πιστεύω ή απλό έθιμο;"
Οι περισσότεροι το κάνουν από συνήθεια. Είναι μια κληρονομημένη συνήθεια, η οποία στην πλειοψηφία της είναι υϊοθετημένη και επιφανειακά εξετασμένη. Μία από πολλές έξεις που αποκτώνται από την παιδική ηλικία. "Έτσι κανω γιατί έτσι μου έμαθαν να κάνω, έτσι πιστεύω γιατί έτσι μου έμαθαν να πιστεύω.". Οι περισσότεροι απλά ανακυκλώνουν/αναπαράγουν το έθιμο.
Το έθιμο ανάγεται στις εποχές όπου οι άνθρωποι κατέφευγαν σε πράξεις ή κυρίως τις επαναλάμβαναν για να νιώσουν ανακούφιση από το άγχος της αβέβαιης ζωής/καθημερινότητας. Αν το δει κανείς, το έθιμο, δηλαδή μια συλλογικά επαναλαμβανόμενη πρακτική, δεν έχει κανένα εξωτερικό νόημα, παρά μόνο να επαναληφθεί. Σκοπός του είναι να επαναλαμβάνεται χωρίς γιατί και χωρίς επειδή. Από την ψυχαναλυτική προσέγγιση επομένως είναι ένας συλλογικός ψυχαναγκασμός. Η ικανοποίησή του θα μας φέρει απλά μια προσωρινή αγαλίαση. Ταυτόχρονα βέβαια,η ανακούφιση που νιωθει κανείς με την πραγματοποίηση του εθίμου είναι και επειδή θα γίνει αποδεκτός από τους άλλους. Ας φανταστούμε να τηρουμε τη νηστεία μας. Τι σχόλια θα εισπράτταμε; Ενώ τι σχόλια εισέπραξε ο φίλος λόγω του καφέ που παρηγγειλε; Άλλος κάνει νηστεια για να απαλλαγεί από τις ενοχές για κάτι άλλο. Για παράδειγμα, οι τύποι που αναφέρει ο νηματοθέτης ότι τρώνε τον αγλέορα έχουν ως αντιστάθμισμα και ως απενοχοποιήση ότι νηστεύουν μόνο και μόνο για να εξαγοράζουν μια ήσυχη συνείδηση.
Η νηστεία είναι ενα ασκητικό ιδεώδες και τα ασκητικά ιδεώδη οφείλονται στην ενοχή. (Βλ.: Σίγκμουντ Φρόυντ-Η δυσφορία μέσα στον πολιτισμό και Φρίντριχ Νίτσε- Η γενεαλογία της Ηθικής).
2.Μια μερίδα της κοινωνίας ωστόσο το κάνει και λόγω πίστης.
Εδώ ο ασκητισμός είναι σκληρότερος και φυσικά προέρχεται από την ενοχή. Η ενοχή,βέβαια, είναι ένα από τα λάβαρα του χριστιανισμού. Ωστόσο, επιστρέφω στο θεμα:
αυτός που νηστεύει για λόγους πίστης έχει μία βιωματική σχέση με το θείο. Για τον ορθόδοξο η αλήθεια που βιώνει δεν μπορεί να διατυπωθεί σε λέξεις. Το βίωμα της νηστείας και η αίσθησή του πως μετέχει ατα μυστήρια του Χριστού δεν σε μερικές λέξεις. Δεν μπορεί να το δικαιολογήσει. Βιώνει την ίδια την αλήθεια. (Βλ. Χρήστος Γιανναράς - Heidegger και Αρεοπαγίτης).
3)Προσωπική άποψη:
Κάποτε νήστευα γιατί ήμουν θρήσκος. Αυτό το "νηστεύω γιατί έτσι πρέπει" δεν το καταλαβα ποτέ. Αν δε συνειδητοποιεί κανείς ποια είναι τα κίνητρα των πράξεών του και δε δικαιολογεί τα πιστεύω του είναι χειραγωγούμενος. Δηλώνει μια δουλική ετερονομία και μια εχθρότητα στην κρίνουσα προσωπικοτητα. Καλό θα ήταν λοιπόν ο καθένας να αναλογιστεί "Τι θα γίνει αν ΔΕΝ νηστέψω;" Να αναλύσει το ποιες οι συνέπειες. Τότε ισως καταλάβει και τι τον ωθεί να νηστεύει.
4)Και κάτι άλλο:
Λέει ο νηματοθέτης:
Το θέμα είναι να είσαι εγκρατής. Μια εύλογη ερώτηση θα ήταν "Γιατί; Τι εξυπηρετεί;", όπως επίσης και τι σε υποχρεώνει να βοηθάς τον πλησίον.
Αυτά δεν τα λέω για να εναντιωθώ αλλά για να δείξω ότι τα πράγματα δεν είναι θέσφατα. Ο Σωκράτης πχ που ήταν ηδονιστής (όπως και πολλοί άλλοι) έλεγε ότι οφείλουμε να κάνουμε μια ζωή μέσα στις ηδονές. Φαΐ, καλοπέραση,όργια κλπ. Γιατί όμως; Για να απομακρυνομαστε απο αυτές όποτε θέλουμε. Να αποδεικνύουμε ότι δεν είμαστε ερμαια των ηδονων. Αυτό είναι υπόδειγμα πνεύματος, έλεγε.
Επομένως μπορεί κανείς να δείχνει την πνευματική του ισχύ ζώντας μεσα στις ηδονές, χωρίς να αποτελεί μειονέκτημα.
